Het dorp Noordwolde-Zuid heeft in 1978 geen eigen postcode gekregen en ligt daarom voor de postadressen zogenaamd 'in' buurdorp Noordwolde, maar het is wel degelijk een eigen dorp met alles erop en eraan. Daarover kun je alles lezen op deze pagina.
Een van de markante woonhuizen in het dorp Noordwolde-Zuid
- Noordwolde-Zuid is een dorp* in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.
* De plaats is begonnen als buurtschap van Noordwolde, maar heeft inmiddels een zodanig grote omvang, kern en voorzieningen dat van een apart dorp kan worden gesproken. Ook de inwoners beschouwen hun plaats als een dorp.
- Het dorp Noordwolde-Zuid heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Noordwolde.
- Het dorp Noordwolde-Zuid heeft wel eigen blauwe plaatsnaamborden (komborden) en heeft dus een eigen bebouwde kom.
Terug naar bovenNaamgeving
Het dorp is genoemd naar de ligging Z van het dorp Noordwolde.
Noordwolde-Zuid ligt ZO van Noordwolde en grenst in het Z aan de provincie Drenthe.
Terug naar bovenNoordwolde-Zuid heeft ca. 300 huizen met ca. 800 inwoners.
Terug naar bovenHet dorp Noordwolde, waar Noordwolde-Zuid lange tijd een buurtschap van is geweest, wordt in de 13e eeuw voor het eerst beschreven. Zuidelijk van Noordwolde liggen het Oosterse en het Westerse Veld. In dit gebied ligt het huidige dorp Noordwolde-Zuid. Wij gaan in vogelvlucht door de geschiedenis. Oorspronkelijk was dit gebied bedekt met heidevelden, venige laagten en verspreid staande boomgroepen. Op sommige plaatsen in deze ondergrond kon zich veen vormen. Dit veen was uitstekend geschikt als brandstof voor verwarming en om op te koken. Het afgraven van dit veen gaf velen in de omgeving van Noordwolde een inkomen. Het hoogtepunt van de vervening vindt plaats tussen 1650 en 1750.
De veenarbeiders van het eerste uur gaan nog niet zo efficiënt te werk als later, als de veenexploitatie massaal wordt aangepakt. Het landschap verandert drastisch door deze vervening. Er worden afvoerkanalen gegraven om het veen af te voeren. Zo worden in 1640 voor dit doel de Noordwolder Vaart en de Splittinge gegraven. De Splittinge is nu nog duidelijk herkenbaar langs de Nieuweweg in Noordwolde en Noordwolde-Zuid. Aan de vervening, en daarmee ook deze bron van inkomsten, komt rond 1800 een eind. Gelukkig gaat daarna de rotanindustrie in deze omgeving een belangrijke rol spelen en wordt daarmee een grote werkgever. Zie daarvoor verder bij Noordwolde.
Wie de eerste bewoners waren in het gebied dat nu Noordwolde-Zuid heet, is niet bekend. Vooralsnog moet worden aangenomen dat ten tijde van de vervening hier de eerste activiteiten hebben plaatsgevonden. Ongetwijfeld zullen hier toen ruim verspreid enkele vervenershutten hebben gestaan. Van activiteit of bewoning vóór die tijd is tot op heden niets bekend. In het begin van de 19e eeuw komt hier verandering in. Rond 1820 worden door de Maatschappij van Weldadigheid diverse landbouwkoloniën gesticht om o.a. een einde te maken aan de ontstane armoede door het wegvallen van de turfwinning. Frederiksoord, even ten zuiden van de gemeente Weststellingwerf, is er een van. In die koloniën worden voornamelijk verarmde stadsbewoners tewerkgesteld.
'Kolonisten' die zich door gedrag en werk hebben onderscheiden, mogen zich als vrije boer vestigen. Hun kinderen moeten, als zij trouwen of 20 jaar worden, de kolonie verlaten en voor zichzelf zorgen. Daar zij geen inkomen hebben en de Maatschappij van Weldadigheid zich niet meer om hen bekommert, behoren zij al spoedig tot de bedeelden. Een groot deel van deze mensen vestigt zich in de buurt van hun familie die in de kolonie woont. Ook worden er soms mensen uit de kolonie gezet door geldgebrek. Net over de Drents-Friese grens liggen het Westerse en Oosterse veld, en vele ex-kolonisten zoeken daar, in het huidige Noordwolde-Zuid en omgeving, een plek om te wonen. Vaak zijn dergelijke woonplaatsen door geldgebrek plaggenhutten, die tot ver in de twintigste eeuw nog in gebruik zijn geweest, en waar mensen onder belabberde omstandigheden wonen. De eerste stenen huizen in Noordwolde-Zuid worden pas in het begin van de 20e eeuw gebouwd, aan de Zuiderweg. (bron: de lokale dorpssite)
- Pagina over de wegen in Noordwolde-Zuid met hun naamsverklaringen. Er is in het dorp onder meer een straat genoemd naar Johannes Mooij (1888-1977), die zich van 1919 tot 1970 als raadslid heeft ingezet om o.a. de armoede te bestrijden en de dorpelingen fatsoenlijke huisvesting (i.p.v. de plaggenhutten) te bezorgen.
Terug naar boven- Het Zuiderfeest is een jaarlijks feest in een weekend eind juni, met o.a. een fietstocht, allerlei sport- en spelactiviteiten w.o. een Zeskamp, en 's avonds feest in de feesttent.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Noordwolde-Zuid (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over Noordwolde-Zuid.
- Nieuws: - Nieuws uit Noordwolde-Zuid op Facebook, door Plaatselijk Belang. - Kwartaalblad ZuidExpres is via de link ook online te lezen.
- Onderwijs: - Basisschool De Velden is een kleine dorpsschool. De naam komt van het Westerse en Oosterse veld, de gebieden die in de 19e eeuw buiten de kolonie Wilhelminaoord werden bewoond en bewerkt door voormalige koloniebewoners.
Reactie toevoegen