Gemeente Zuidwolde anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)
- Zuidwolde is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente De Wolden. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1997.
- Wapen van de voormalige gemeente Zuidwolde.
- Onder het dorp Zuidwolde vallen ook de buurtschappen Bazuin, De Stuw, Drogt, Lubbinge, Lunssloten, Middelveen, Schottershuizen, Steenbergen, Ten Arlo, Wemmenhove en een deel van de buurtschap Nolde. In totaal zijn dit 11 buurtschappen. Voor de postadressen vallen ook een deel van het dorp Fort, enkele panden van het dorp Veeningen en een deel van de buurtschap Pieperij onder het dorp. Onder Zuidwolde viel vanouds ook de buurtschap Nijstad, maar deze is bij de herindelingen van 1998 middels een grenscorrectie onder de gemeente en stad Hoogeveen komen te vallen.
Terug naar bovenIn het Drents
Zuudwolde.
Oudere vermeldingen
1275 Suthwalda, 1316 Sudwold, 1352 Zuutwolde, 1381-1383 Suedwolde, 1403 Zuetwoelde.
Naamsverklaring
Betekent letterlijk bij het zuidelijke wold 'woud, moerasbos'.(1)
Het dorp Zuidwolde ligt ZW van de stad Hoogeveen. Het buitengebied van de gelijknamige voormalige gemeente grenst in het Z aan het riviertje de Reest, dat hier de grens vormt met de provincie Overijssel (en met de gemeente Hardenberg).
Terug naar boven- In 1840 heeft de gemeente Zuidwolde 320 huizen met 1.901 inwoners, verdeeld in dorp Zuidwolde of Kerkenbosch 59/370 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Steenbergen 18/125, Ten Arlo 14/72, Lageveen 16/98, Westerveld 24/126, Veeningen 22/153, Schottershuizen 20/124, Linde 13/70, Nolde 6/40, Drentsche Reesten 56/291, Bloemberg 13/78, Drogt 22/126, Bazuin 6/37, Lubbinge 7/44, Nijstad 15/90 en Wimmenhoven 9/57. De gemeente omvatte verder de buurtschappen Alteveer (deels), Braamberg (deels), Drogteropslagen, Fort, Kerkenveld (voorheen Kerkenbovenveen), Middelveen, Paardelanden, Pieperij, Vuile Riete, De Weide en Wildenberg.
- Bij de opheffing van de gemeente Zuidwolde per 1-1-1998 heeft zij 3.733 huizen met 10.273 inwoners op een oppervlakte van 9.662 hectare. Dit is grotendeels opgegaan in de nieuwe gemeente De Wolden. 727 hectare met 34 huizen en 111 inwoners is naar de gemeente Hoogeveen overgegaan.
- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.700 huizen met ca. 6.700 inwoners.
Terug naar bovenAls je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze voormalige gemeente, kun je terecht bij Oudheidkamer Zuidwolde.
Terug naar boven- Zuidwolde heeft 13 rijksmonumenten.
- In 1838 wordt de Zuidplasmolen gebouwd tussen Nieuwerkerk aan den IJssel en Moordrecht, om de Zuidplaspolder droog te malen. In 1878 wordt de molen overcompleet omdat hij zijn taak erop heeft zitten, en wordt hij voor 1000 gulden gekocht door Harm-Jan Wassens, die nog eens 1000 gulden moet neerleggen voor de verplaatsing naar Zuidwolde (in de huidige Molenstraat). Sindsdien heet hij Molen De Vlijt of De Meule van Wassens. De laatste eigenaar uit dit geslacht was tot begin 2018 Joe Wassens. Zijn vader had een mengvoerbedrijf in de molen.
Joe is ca. 20 jaar zoet geweest met de restauratie van het interieur. Maar ook de restauratie van het exterieur is nog een forse klus. Als particulier kon hij dat niet meer bolwerken, daarom heeft hij in 2018 de molen verkocht aan Stichting De Meule van Wassens. De aankoop en een eerste deel-restauratie zijn mogelijk gemaakt door een particuliere weldoener en subsidie van de gemeente. De stichting heeft begroot dat de restauratie ca. 400.000 euro gaat kosten en gaat daarvoor fondsen werven. Gerard de Ruiter is bezig met een molenaarsopleiding om namens de stichting in de molen aan het werk te gaan. Dat was al jaren zijn ideaal. Hij gaat hier straks graan malen en meel verkopen.
Terug naar boven- Kar Ga Door (op een zaterdag begin juli) is een dag met mooie, oude voertuigen met bestuurders in historische kleding, oude ambachten en een gezellige markt.
- Op een zaterdag in oktober is er de Oktoberfair (in 2020 voor de 4e keer), met onder meer stands met kleding, woondecoratie, bloemen, meubels zuivel, vlees, creatieve zaken, whiskeyproeverij en sieraden. Verder workshops, ponyrijden, schminken, springkussen, modeshow, mannencafé, kinderopvang voor de kleintjes. Met op vrijdag, zaterdag en zondag live bands en artiesten in de feesttent.
- Op een zondag in november is er het Huiskamerfestival Zuidwolde (in 2020 voor de 3e keer). Reis deze middag van huiskamer naar huiskamer om te genieten van mooie muziek.
Terug naar boven- Het Vlinderommetje is een mooie wandelroute door het buitengebied direct om het dorp Zuidwolde heen. Op informatiepanelen ter plekke maar ook op de site van het Vlinderommetje (zie de link) vind je uitvoerige informatie over de rijke flora en fauna die je onderweg tegenkomt. Via de Vlinderommetje-werkgroep kun je eventueel een excursie langs het Vlinderommetje aanvragen.
- De actieve Natuurvereniging Zuidwolde, met o.a. een 10-tal thematische werkgroepen, is opgericht in 1973 en zet zich in voor natuurbescherming en natuur- en milieueducatie in dit dorp en omgeving.
- Natuurgebieden Takkenhoogte en Meeuwenveen liggen enkele km's Z van Zuidwolde, rond de Nieuwe Dijk. In 2015 is in het gebied de Takkenhoogte het uiterst zeldzame, tot voor kort in Nederland uitgestorven gewaande Gesteeld veenknoopje (paddenstoelensoort) gevonden.
- Bij de herinrichting van de N48, de autoweg die van knooppunt Hoogeveen naar de N34 en N340 bij Ommen leidt, zijn 2 wildviaducten over deze weg gebouwd. De totstandkoming van de ecoducten was onderdeel van het project 'Aanpak N48', waarbij een nieuwe aansluiting bij Zuidwolde is gerealiseerd en de N48 tussen Hoogeveen en Ommen is verbreed. Bij de buurtschap Linde (Z van het dorp) is in 2010 ecoduct Stiggeltie aangelegd en ecoduct Suthwalda nabij Zuidwolde is in 2011 gebouwd. Deze natuurbrug is gecombineerd met de aanleg van een fietspad, waardoor het een zogeheten combiduct is geworden. De wildviaducten dienen om de natuurgebieden Dwingelderveld en Sallandse Heuvelrug met elkaar te verbinden. Ook maken deze oversteekvoorzieningen voor dieren de N48 verkeersveiliger.
Het project levert nog meer win-win situaties op: een deel van de 50.000 m3 grond voor de ecoducten is gehaald uit het nieuwe natuurgebied dat de natuurterreinen Takkenhoogte en Meeuwenveen met elkaar verbindt. Door de bovenste laag af te graven ontstaat er een geschikt milieu voor de ontwikkeling van heide en heischrale vegetaties. De rest van de grond komt van de natuurgebieden Zwarte Gat en Steenberger Oosterveld. De ecoducten zijn op deze manier van goede schone grond voorzien en Het Drentse Landschap heeft een aantal percelen kunnen inrichten zonder dat hier investeringen voor hoeven te worden gedaan. Bij de inrichting van de ecoducten zijn op een aantal plaatsen oude boomstobben neer gelegd en is heideplagsel uitgestrooid. Deels zijn de ecoducten aangeplant met bomen en struiken. Dit alles om een zo natuurlijk en rustig mogelijk milieu te creëren voor de uitwisseling van planten en dieren. De Ecoductenwerkgroep van Natuurvereniging Zuidwolde monitort de vorderingen in de natuurontwikkelingen op en rond de ecoducten.
- In 2013 is de ruilakte voor de herverkaveling Zuidwolde-Noord / Beneden Egge Blok Oost ondertekend. Tijdens dit project is 1000 hectare grond geruild. Hierdoor hebben boeren hun grond nu dichter bij de boerderij. Er is ook grond vrijgemaakt voor de aanleg van natuurgebieden, schouwpaden en wandel- en fietspaden. Daarnaast is de waterhuishouding in het gebied verbeterd. Het gebied van de herverkaveling ligt grotendeels in de gemeente De Wolden en voor een klein deel in de gemeente Hoogeveen. In totaal bestaat het gebied uit 4450 hectare grond. Hiervan is meer dan 1000 hectare van eigenaar gewisseld. Door de herverkaveling kan ook bijna 50 hectare grond als natuurgebied worden ingericht. Dit gebied maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur.
- In december 2017 is het Landinrichtingsproject Zuidwolde officieel afgesloten. Kennelijk is dat een ander project dan dat uit de vorige alinea, want het gaat om andere oppervlakten: tussen 2006 en 2017 is in totaal 1.900 hectare van de 7.980 hectare aan cultuurgrond in het gebied in andere handen overgegaan. Gelijk met de verbetering van de landbouwstructuur is de waterhuishouding aangepakt en zijn delen van het Natuurnetwerk Nederland ingericht. Dankzij de kavelruil zijn veel landbouwpercelen vergroot. Het aantal kavels is ongeveer gehalveerd; uit 7.322 kleinere kavels zijn 3.889 ruimere percelen gecreëerd. Veel grond is ook dichter bij de boerderij van de eigenaar komen te liggen. Naast de herschikking van de landbouwpercelen is in het gebied 119 hectare nieuwe natuur gecreëerd. Verder zijn nieuwe fietspaden aangelegd en ecologische zones en nieuwe bredere schouwpaden langs waterlopen. (bron: Nieuwe Oogst, 14-12-2017)
Terug naar boven- Beeldbank Oudheidkamer Zuidwolde.
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuwssite Zuidwolde. - Nieuws uit het dorp op Facebook.
- Belangenvereniging: - Vereniging Dorpsbelangen Zuidwolde zet zich in voor behoud en waar mogelijk verbetering van de leefbaarheid en leefomgeving van deze kern. Het gaat daarbij om onderwerpen als woningbouw, bestemmingsplannen, speelruimte, verkeersveiligheid, sociale veiligheid, onderhoudszaken, het openbare groen, onderhoud wegen, toegankelijkheid, jeugdbeleid en seniorenbeleid.
- Dorpshuis / Welzijn: - Ontmoetingscentrum De Boerhoorn.
- Zorg: - Zorgboerderij De Jonge Koekoek.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Zuidwolde.
- "De Database Hoogeveen is voortgekomen uit een project waarbij alle personen die zijn geboren, getrouwd of overleden in deze gemeente plus buurgemeenten Zuidwolde, Ruinen, Ruinerwold en diverse andere plaatsen, in onderling verband zijn vastgelegd. De inhoud beslaat momenteel circa 48.000 gezinnen en circa 136.000 personen. Het beroep van schipper was hier veel voorkomend, met als gevolg dat kinderen vaak werden geboren in diverse plaatsen langs de IJssel. Daar werden deze kinderen vaak niet opgenomen in de normale bevolkingsregisters, doch vaak in een zogeheten schippersregister. Om het zoeken gemakkelijker te maken, heb ik een schipperslijst samengesteld waarin alle schippers zijn vermeld." Aldus John de Goede op zijn genealogische site. In dit stukje staan er geen jaartallen van-t/m bij, maar elders hebben wij eens gelezen dat de database de periode 1700-1930 zou betreffen.
Reactie toevoegen