- Aalsum is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streken Westerkwartier en Middag-Humsterland, gemeente Westerkwartier. T/m 1989 gemeente Oldehove. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier.
- De buurtschap Aalsum valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Oldehove.
- De Topografische Dienst vindt Aalsum kennelijk geen buurtschap meer, want in de nieuwste atlassen, zoals (1), is de plaatsnaam verdwenen, terwijl deze nog wel in vorige edities van rond 2000 stond.
- De buurtschap Aalsum heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam, zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
Aalzum, 1449 to Aelsum.
Naamsverklaring
Oudere vormen dan die van 1449, die licht zouden kunnen werpen op de betekenis van deze plaatsnaam, ontbreken helaas. Vergelijk Aalsum, gemeente Noardeast-Fryslân.(2)
De buurtschap Aalsum ligt W van het dorp Oldehove, in de Aalsumerpolder, Z van het Reitdiep, rond de driesprong Aalsumerweg/Electraweg.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Aalsum 12 huizen met 60 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap nog slechts een handvol panden.
Terug naar bovenAalsum ligt op een oude wierde. De oudste sporen van bewoning dateren uit de 1e eeuw v.Chr. Rond 1919 is 3/4 van de terp afgegraven (veel terpen zijn in die tijd grotendeels afgegraven omdat de vruchtbare grond veel geld opbracht). Alleen de NO en O rand zijn bewaard gebleven. Het terprestant is het enige rijksmonument in de buurtschap.
Terug naar boven- "In verband met de aanleiding van de aanleg van een nieuw fietspad tussen Oldehove en Aalsum is ten oosten van de buurtschap een nieuwe sloot gegraven. De aanleg van deze sloot is onder archeologische begeleiding en toezicht van archeologisch onderzoeksbureau De Steekproef uitgevoerd. Omdat bij de aanleg van het fietspad zelf zijn geen diepe bodemingrepen zouden worden gepleegd, is De Steekproef hier niet voor begeleiding of toezicht ingeschakeld. De sloot is met behulp van een zogeheten V-bak uitgegraven. Deze graafwerkzaamheden zijn begeleid door een senior archeoloog. De diepte van de gegraven sleuf was maximaal circa twee meter onder het oppervlak.
De bodem bestaat uit klei met een humeuze toplaag met een dikte van ongeveer een halve meter. Er zijn geen resten van nederzettingen of begravingen aangetroffen. Wel werden een oude geul en een tweetal oude sloten doorsneden. Aan de randen van de geul was, in het profiel van de nieuwe sloot, enig recent baksteenmateriaal aanwezig. Tevens zijn enkele fragmenten van bruine, geglazuurde dakpannen ontdekt. Onderin de geul bevindt zich een veenlaag van enkele decimeters. Dit duidt erop dat het gaat om een (restant van een) geul die tot ver na de middeleeuwen open heeft gelegen. Er zijn geen oudere vondsten in het profiel gedaan.
Er zijn geen structuren aangetroffen die ondubbelzinnig met de wierde van Aalsum kunnen worden geassocieerd. De kennis die de archeologische begeleiding en het toezicht hebben opgeleverd, is beperkt. We kunnen nu echter wel een betere inschatting maken van de kans op archeologische grondsporen direct ten oosten van de buurtschap. Deze kans is op basis van de uitgevoerde waarnemingen een stukje kleiner geworden. Echter, bij de hier toegepaste werkwijze (het met een V-bak uitgraven en direct afvoeren van de grond) is het goed mogelijk dat archeologische grondsporen ongezien door de graafmachine zijn vernietigd en archeologische voorwerpen ongemerkt zijn afgevoerd." Aldus de samenvatting in het rapport 'Fietspad Oldehove-Aalsum, gemeente Zuidhorn. Een Archeologische Begeleiding' (2009).
Reactie toevoegen