Status

- Achthoven is een buurtschap in de provincie Utrecht, in de streek Lopikerwaard, gemeente Montfoort. T/m 1988 tevens gedeeltelijk gemeente IJsselstein. Het oorspronkelijk gedeelte onder de gemeente Montfoort is een zelfstandige gemeente geweest t/m 7-9-1857. Per 8-9-1857 overgegaan naar de gemeente Linschoten, die op haar beurt in 1989 grotendeels is opgegaan in de gemeente Montfoort. Bij de gemeentelijke herindelingen van 1989 is het IJsselsteinse gedeelte van de buurtschap door grenscorrectie ook onder de gemeente Montfoort komen te vallen.

- De gemeente Achthoven heeft nooit een eigen wapen gevoerd.

- De buurtschap Achthoven valt, ook voor de postadressen, onder de stad Montfoort.

- In de directe omgeving staan richtingborden naar Achthoven-Oost en -West. Op zich keurig. Het gedeelte Achthoven-Oost heeft een eigen bebouwde kom. Helaas staat daar alleen de plaatsnaam Montfoort op (daar had toch op zijn minst een wit onderbordje Achthoven onder gekund. Nu zie je op de richtingborden wel waar je heen moet, maar op de plaatsnaamborden kun je niet zien dat je er bent aangekomen. Dat is dan weer een beetje jammer...)

Naam

Spelling
Plaatsnamen met geografische richtingaanduidingen voor of achter het hoofddeel van een plaatsnaam horen taalkundig te worden aangegeven als twee woorden met een koppelteken ertussen*. Dat geldt dan natuurlijk ook voor de eventueel gelijknamige straatnamen. Hier is dat in de postadressen ook zo (in het postcodeboek en de gemeentelijke bestanden). Ook op de richtingborden is het zo. Alleen op de straatnaambordjes staan de namen Achthoven-Oost en -West zonder koppelteken, en met kleine letter voor de windrichting. Een kleine slordigheid, van een soort die helaas vaak voorkomt in het land. Het is toch een kleine moeite voor gemeenten en bordenmakers om consequent te zijn in de spelling van plaats- en straatnamen in bestanden en/of op bebording. Zou je denken...
* Gemeenten mogen hier wel van afwijken omdat ze een eigen bevoegdheid hebben om plaats- en straatnamen, inclusief de spelling, vast te stellen, als ze het dan maar consequent doen.

Oudere vermeldingen
1281-1284 Achthehouen, 1296-1307 Achtehoeven, 1381-1383 to Achte-hoeven-lants, 1394 Achthoeven, 1523 Achthoven.

Naamsverklaring
Genoemd naar het aantal hoeven dat hier stond, of dat iemand hier bezat. Een hoeve was oorspronkelijk een landstuk van een bepaalde grootte, eigenlijk een stuk land dat groot genoeg was om een gezin te onderhouden, waaruit zich de moderne betekenis 'boerderij met opstallen' heeft ontwikkeld.(1)

Ligging

De buurtschap ligt NW van de stad IJsselstein, O van de stad Montfoort, rond de wegen Achthoven-Oost, -West en Slotlaan.

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Achthoven 16 huizen met 105 inwoners, verdeeld in de gelijknamige buurtschap 7/46 (= huizen/inwoners) en buurtschap Heeswijk 9/59. In dat jaar omvat de buurtschap tevens 15 huizen en 113 inwoners in de gemeente IJsselstein. Tegenwoordig omvat de buurtschap circa 60 huizen met circa 150 inwoners.

Recente ontwikkelingen

- Afgelegen buurtschappen zijn in heel Nederland lange tijd niet aangesloten geweest op de riolering omdat dit ‘onrendabel’ werd gevonden. Door de toegenomen aandacht voor de kwaliteit van het milieu, heeft het rijk in de jaren 1990 de gemeenten opgedragen alle panden in het buitengebied van riolering of een gelijkwaardige installatie te voorzien. De buurtschap Achthoven is in 2001 op de riolering aangesloten. De kosten bedroegen circa € 350.000.

Bezienswaardigheden

- Achthoven heeft 3 rijksmonumenten, zijnde boerderij 't Klooster op Achthoven-Oost nummer 3, de 17e-eeuwse boerderij De Hoogeboom/De Witte Swaen op -West nummer 10 en de boerderij uit de eerste helft van de 19e eeuw op -West nummer 31. In de buurtschap zijn verder nog veel meer mooie oude boerderijen en woonhuizen te zien.

- Buitenplaats Achthoven op -West nummer 12 is in 1876 gebouwd als buitenverblijf, later werd het een boerderij. Het afgelopen decennium is er flink verbouwd. Het resultaat is volgens de makelaar die het pand in de verkoop had "instapklaar, perfect onderhouden en topkwaliteit tot in ieder detail." De woning (met onder andere 26 kamers in zes woonlagen, zwembad, sauna en wijnkelder) is in 2018 namelijk verkocht aan een nieuwe eigenaar (de vraagprijs was 4,9 miljoen euro).

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)