- Alphen-Oosterwijk is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Alphen-Chaam. T/m 1996 gemeente Alphen en Riel.
- De buurtschap Alphen-Oosterwijk valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Alphen.
- De buurtschap Alphen-Oosterwijk heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
Oisterwijk, 1540 tAlfen Oosterwyck, 1838-1857 Alphen Oosterwyk, 1840 Oosterwijk, 1865 Alphen Oosterwijk, 1936 Alfen-Oosterwijk.
Naamsverklaring
Betekent het bij Alphen gelegen Oosterwijk, ter onderscheiding van het aan de andere kant van Tilburg gelegen Oisterwijk, een samenstelling van ooster 'oostelijk gelegen' en wijk 'hoeve, nederzetting, dorp'.(1)
De buurtschap Alphen-Oosterwijk ligt NO van het dorp Alphen, halverwege Alphen en Riel, rond de Oosterwijksestraat. De buurtschap ligt verder ZW van het dorp Riel en de stad Tilburg, WZW van het dorp Goirle, NW van het dorp Poppel in België, OZO van het dorp Chaam en ZZO van het dorp Gilze.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Alphen-Oosterwijk 38 huizen met 198 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap circa 30 huizen en enkele bedrijfsgebouwen, met circa 80 inwoners.
Terug naar bovenAlphen-Oosterwijk is naar alle waarschijnlijkheid, gezien de langgerekte en rechte vorm ervan, ontstaan via systematische ontginning vanuit bos, een ontwikkeling die al in de hoge middeleeuwen kan zijn ontstaan. (14)
Terug naar boven- Een welhaast verborgen hardsteen in de achterzijde van de eindmuur vertelt ons dat de naoorlogse Mariakapel in buurtschap Alphen-Oosterwijk door monseigneur Jos Baeten op 10 juni 1947 uit dankbaarheid jegens de bevrijding is ingezegend. Baeten was geboren in Alphen en kort tevoren tot bisschop van Breda benoemd. Plaatselijk architect Jos Backx ontwierp het gebouwtje dat in enkele dagen tijd zou zijn gebouwd door de gebroeders Van Tilborg. Het was kerkmeester Antoon van Alphen die de stichting financieel grotendeels mogelijk had gemaakt. De buurtbewoners droegen bij en de boeren verrichten gratis het voorbereidende grondwerk. De inwijding van het bedehuisje was een plechtigheid waarbij heel Alphen uitliep en monseigneur Baeten in een met paarden bespannen open rijtuig een rondrit door het dorp maakte.
De driezijdig gesloten kapel is opgetrokken in rode en gele baksteen onder een zadeldak met schildeinden. In het sierlijke halsgeveltje met voluten is boven de entree het bisschoppelijke wapen van Jos Baeten uitgebeeld. Zwarte zuiltjes met hardstenen basement en geprofileerde kapiteeltjes vormen een rondboogarcade in het interieur, waar oude gele baksteen is hergebruikt. Pastoor Binck, de grote pionier van de Noordbrabantse heemkundekringen, liet een segmentvormige haardsteen inmetselen, afkomstig uit een woonhuis aan de Heuvelstraat. Het betreft een zogeheten deksteen, met het wapen van graaf Maurits, gedragen door twee klimmende leeuwtjes, het jaartal 1611 en de initialen GM. Het oorspronkelijke notenhouten beeld van omstreeks 1750 is al sinds geruime tijd spoorloos verdwenen. Het was een cadeau van pastoor Binck en betrof een Maria met kind op de arm temidden van vele bloemen, die de kapel haar titel Onze Lieve Vrouw in de Zon” meegaf. Het wapen in de gevel draagt het bijna gelijkluidende devies van de Alphense Bisschop: Aurora Consurgens.
Op een verhoging bevindt zich nu een veelkleurig beschilderd gipsen beeld, voorstellende Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen. Meer dan eens is het gerestaureerd. Vele jaren lang was de kapel locatie voor wekelijkse gebedsbijeenkomsten, waarbij buurtbewoners na afloop gezellig bleven nabuurten. Sinds de vroegere bidstoeltjes zijn ontvreemd en diverse vernielingen zijn aangericht, is er een stevig hekwerk geplaatst. Na herstel is de kapel op 8 september 1993 opnieuw in gebruik genomen. Buurtbewoners bekommeren zich om het bedehuisje. (bron: Langs ’s-Heren Wegen)
Terug naar boven- De Brabantse boerderij ‘Van ouds her’ in buurtschap Alphen-Oosterwijk (Oosterwijksestraat 21; Tel. 013-5081468) is te bezichtigen als onderdeel van een fietsarrangement. Je kunt hier zien hoe het er in vroeger tijden aan toeging, zowel qua bedrijfsvoering/gereedschappen als qua inrichting.
Reactie toevoegen