Amerongen

Plaats
Dorp
Utrechtse Heuvelrug
Utrechtse Heuvelrug
Utrecht

amerongen_collage.jpg

Amerongen, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Amerongen, collage van dorpsgezichten (© Jan Dijkstra, Houten)

Amerongen (3).JPG

Amerongen, 2012

Amerongen, 2012

Amerongen (2).JPG

Amerongen ten voeten uit

Amerongen ten voeten uit

Amerongen. (2).JPG

Amerongen, de Andrieskerk, met oude huizen aan de Nederstraat

Amerongen, de Andrieskerk, met oude huizen aan de Nederstraat

Amerongen (4).JPG

Kasteel Amerongen

Kasteel Amerongen

Amerongen.JPG

Molen Maailust in Amerongen

Molen Maailust in Amerongen

UT gemeente Amerongen in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Amerongen in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Amerongen in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Amerongen

Terug naar boven

Status

- Amerongen is een dorp in de provincie Utrecht, in de streek en gemeente Utrechtse Heuvelrug. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2005.

- Onder de gemeente Amerongen viel naast de gelijknamige hoofdplaats verder nog het dorp Overberg en een klein westelijk deel van het dorp Elst.

- Wapen van de voormalige gemeente Amerongen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
12e eeuw Amerungon, 1166 kopie midden 14e eeuw Amerunga, 1215 Ameronge.

Naamsverklaring
Mogelijk datief meervoud (met locatieve functie) van een met het suffix -ung gevormde afleiding bij de waternaam Amer (ontstaan uit amarô*), en dan: 'bij de bewoners van (de) Amer'. Het is verleidelijk deze naam te verbinden met het toponiem Amer/Emer dat, vrijwel altijd in samenhang met water, voorkomt in het deltagebied van Maas en Schelde, met als mogelijke betekenis 'nat land op de oever van een beek'. Zie ook Amersfoort. Ter plaatse is Karolingisch aardewerk en, in een zandput, een vikingzwaard uit de 9e eeuw gevonden.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Amerongen ligt NW van Rhenen en Elst, ZO van Leersum en grenst in het Z aan de Nederrijn en aan de provincie Gelderland (Eck en Wiel).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Amerongen 240 huizen met 1.825 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 180/1.361 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Dwarsweg en De Haar samen 25/195, De Groep 15/120, Elst (deels) 20/149 en Ginkel (deels) (geen aantallen vermeld). Tegenwoordig heeft het dorp ca. 3.000 huizen met ca. 7.300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Tabaksteelt
Sinds ongeveer 1630 is in Zuidoost-Utrecht tabak geteeld en wel op grote schaal, evenals trouwens in vele andere gebieden in ons land. Amersfoort/Nijkerk en de streek tussen Amerongen en Rhenen waren de belangrijkste centra en bleven dat, ook nadat in de rest van Nederland de teelt allengs sterk verminderd was. Tenslotte bleef alleen de laatstgenoemde streek van belang, totdat in 1960 door het optreden van een schimmelziekte het verbouwen van tabak onmogelijk werd. Het Tabaksteeltmuseum laat het verleden van de tabaksteelt in het dorp en omgeving herleven. Naast de permanente collectie in het museum zelf wordt buiten, op een tabaksveldje, in de praktijk getoond hoe de tabaksteelt eeuwenlang verliep.

Heemkunde
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij Heemkundige Stichting Amerongen. De stichting houdt zich o.a. bezig met het onderhouden en uitbouwen van een historisch archief, in een eigen ruimte achter in de Bibliotheek (Allemanswaard). De stichting heeft inmiddels veel boeken, tijdschriften, dia's, foto’s, oude kranten, publicaties, krantenknipsels e.d. verzameld. Ook voeren ze diverse restauraties e.a. projecten uit, zoals de Galg, het hekwerk van de Wilhelminaboom, het aanlichten van de Andrieskerk, de pomp bij de molen, en het renoveren van het wapenbord. De stichting ondersteunt dit financieel, zoekt sponsoren, of werkt daadwerkelijk met vrijwilligers aan de uitvoering. Ook worden er regelmatig financiële bijdragen gegeven aan publicaties over het verleden van het dorp. En er worden regelmatig lezingen gegeven in samenwerking met Historische Vereniging Leersum, in zowel Allemanswaard als de Binder. Kom eens kijken op de laatste vrijdag van de maand van 18.30-20.00 uur.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De tegenwoordige plattegrond van de historische kern van Amerongen verschilt nauwelijks van die uit 1832. Sindsdien heeft wel verdichting plaatsgevonden, maar het groene karakter is bewaard gebleven. Het oudste deel van deze kern, met inbegrip van het kasteel en zijn directe omgeving, is in 1966 aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Het beschermd dorpsgezicht is in 2013 uitgebreid met het westelijk deel en de rand van de historische kern. Zo kunnen de bijzondere cultuurhistorische, stedenbouwkundige, architectonische en landschappelijke waarden in de gehele kern behouden worden. Onder de link vind je het besluit uit 2013 plus de toelichting, die veel informatie bevat over de geschiedenis en de ontwikkelingen die het dorp hebben vormgegeven.

- Amerongen heeft 144 rijksmonumenten.

- Amerongen heeft 82 gemeentelijke monumenten.

- De Andrieskerk valt onder de Hervormde (PKN) Gemeente Amerongen.

- De Rijnkapel van de Vrijzinnigen (voorheen NPB) Amerongen - Leersum is een plaats voor open en ondogmatische bezinning en viering. Naast de zondagse vieringen is er een breed aanbod van lezingen en cursussen en is er eveneens ruimte voor muziek.

- Het unieke van de collectie van Kasteel Amerongen, dat te bezichtingen is, is dat vrijwel alle voorwerpen terug te voeren zijn naar de vroegere bewoners. In het Huis staat vrijwel de complete inventaris. Deze collectie is zo bijzonder, omdat alle voorwerpen van belang zijn om een beeld te krijgen van het dagelijkse leven in een adellijk huis. De restauratie van het kasteel, die ca. 20 miljoen euro heeft gekost, is in 2011 gereed gekomen.

In 2021 zijn de Margaretha Turnorlaan en het kasteelplein Margaretha Turnorplein gerestaureerd. Het plein was niet bepaald een fraai uithangbord van het dorp, want het zat vol met gaten en er ontstonden diepe plassen bij regenbuien. Bovendien was de ondergrond keihard. Regenwater liep daardoor van het plein zo de Rijn in. Stichtingsdirecteur Herman Sietsma in 2020: "Het water dendert zo van het terrein af, zeker als het stortregent. Nu loopt het het weg voordat het gebruikt is en dat vinden we zonde." Dat is sinds de restauratie veranderd: "We gaan wat aan de watervoorziening doen”, zei Patricia Debie, landschapsarchitect en architectuurhistoricus van het bureau Debie & Verkuijl uit Renswoude, bij de voorbereidingen van de restauratie. "We brengen een nieuwe toplaag aan. We maken een ondergronds waterbassin en dat zorgt ervoor dat heel langzaam water wordt afgegeven aan de bomen. De huidige bomen staan nu in een keihard puinpakket. De oude en nieuwe bomen krijgen straks voldoende water." Met de restauratie wil Stichting Kasteel Amerongen de historische situatie van het kasteelplein zo goed mogelijk herstellen en veiligstellen voor de toekomst. De kosten van de restauratie van het plein bedragen ca. 1,3 miljoen euro. Het Rijk, de provincie en de gemeente betalen een deel, maar ook de stichting betaalt mee. De stichting heeft daartoe in 2020 een crowdfunding gehouden, waarbij mensen een stukje plein konden adopteren.

"Twintig jaar is de zonnewijzer van zijn plek geweest. Maar nu is hij terug in de kasteeltuin, volledig gerestaureerd. De sokkel van de zonnewijzer is eveneens gerestaureerd. Tuinbaas Ruud Elbertse: “De zonnewijzer is door gebrek aan financiële middelen voor restauratie in de schuur bewaard. Een legaat dat ons ten deel viel maakte eindelijk een restauratie mogelijk.” Tijdens het restauratieproces kwam de smid van Smederij Rombout erachter dat er eerder al delen vernieuwd en opnieuw gelast zijn. Het brede deel waar de cijfers op staan is niet meer origineel, het materiaal is nieuwer en vermoedelijk niet gesmeed. De dikke gouden cirkel is vermoedelijk het oudst, schatting is dat deze uit de 18e eeuw stamt. De zonnewijzer is nauwkeurig op het noorden afgesteld en de tijd is er goed mee te bepalen. Het is een equatoriale ringzonnewijzer, waarbij de schaduw van de poolstijl op een equatoriale ring valt waar de urenschaal op is aangebracht. Bij het aflezen moet men rekening houden met een tijdsvereffening wegens verschil van de zonnestand per datum en verschil in zomertijd. De sokkel is door steenrestaurator Nicolas Verhulst gerestaureerd. Kasteel Amerongen is buitengewoon verheugd dit mooie sieraad weer in de boventuin te kunnen tonen." (bron: persbericht van het kasteel, augustus 2020)

- In 1541 wordt al geschreven over een korenmolen "tussen Leersum en het gat van de Amerongse Berg". In 1830 wordt ter vervanging van de oude molen de huidige stenen beltmolen Maallust gebouwd. In 1890 komt de molen in bezit van Hendrik Capel, die in een pakhuis naast de molen een stoommeelfabriek expoiteert en een handel in granen en veevoer drijft. Na hem wisselt de molen nog diverse keren van eigenaar. In 1938 wordt de molen, in opdracht van wed. J. van Ree, van haar belt, wieken en kap beroofd.

De in 1980 opgerichte Stichting De Amerongse Molen heeft sinds dat jaar geijverd voor het herstel van Maallust als maalvaardige molen. Door moeizame onderhandelingen met de toenmalige eigenaar heeft het 'even' geduurd. Maar de aanhouder wint; in 2006 gaat de molen over naar Stichting De Utrechtse Molens. In 2007 is de bakstenen romp op spectakulaire wijze een stukje verplaatst. In 2009 start het herstel tot complete en maalvaardige beltkorenmolen. In 2010 is het herstel gereed gekomen, waardoor sindsdien in de provincie Utrecht weer een beltkorenmolen is te vinden, en het is tevens een terugkeer van het historische dorpssilhouet van Amerongen. Voor openingsdagen en -tijden zie de link. Naast de molen is een molenwinkel gevestigd.

- De stuwen bij Driel, Amerongen en Hagestein worden wel 'de waterkranen van Nederland' genoemd en dienen om het waterpeil op de Nederrijn, Lek en IJssel te regelen. Door het sluiten van de Drielse stuw in periodes van laagwater krijgt de IJssel en daarmee Noord-Nederland voldoende water toegevoerd. De stuwen bij de laatstgenoemde twee dorpen voorkomen dat het waterpeil op deze riviervakken te sterk daalt. Bij een gesloten stuw wordt de scheepvaart geschut in de sluis.

Rijkswaterstaat heeft in 2016 een nieuwe bediencentrale gebouwd op stuwcomplex Amerongen, van waaruit sindsdien ook de twee andere genoemde stuwcomplexen worden bediend. Een logische plek vanwege de centrale ligging ten opzichte van beide andere complexen. De invoering van bediening op afstand leidt tot meer efficiëntie en biedt Rijkswaterstaat de mogelijkheid het serviceniveau voor vaarweggebruikers te verhogen. Door de bediening van de sluizen optimaal op elkaar af te stemmen, kunnen schepen vlotter doorvaren. Daarnaast kan de bediening van het stuwensemble worden verruimd naar 24 uur per dag, 7 dagen in de week. Bij noodgevallen of storingen blijft het mogelijk om de stuwen en sluizen lokaal te bedienen.

"Rijkswaterstaat wil dat zijn gebouwen sober, doelmatig en duurzaam zijn, zonder de ruimtelijke kwaliteit uit het oog te verliezen. In de nieuwe bediencentrale komen beide ambities samen. Het is een duurzaam gebouw; energiegebruik en milieulast worden beperkt. Dat zie je terug in onder meer warmte-koudeopslag, reflecterend warmtewerend glas, onderhoudsvrije tegels én de efficiënte uitbreidingsmogelijkheden van het gebouw. Fossiele brandstoffen, gas bijvoorbeeld, worden niet gebruikt. Qua beeld vormt de bediencentrale een reactie op het dijklichaam en de stroming van de rivier. Het dynamische gebouw is een aanwinst voor Rijkswaterstaat en de Nederlandse architectuur in de 21e eeuw", aldus Wim Spenkelink, specialist Bouwkunde, Ruimtelijke Kwaliteit en Vormgeving bij Rijkswaterstaat.

- "In 2005 liet de toenmalige gemeente Amerongen een interessant rapport het licht zien: het Plan voor Instandhouding en Ontwikkeling van de Oude Algemene Begraafplaats (PIOBB) aan de Rijksstraatweg. Het gaat hier om een karakteristieke 19e-eeuwse dorpsbegraafplaats die zeer gaaf bewaard is en daarmee bijzonder in zijn soort. Dat laatste aspect komt ook tot uiting in de aanwijzing van de begraafplaats tot rijksmonument in 1998. Het is een uitputtend rapport, dat een goede weergave is van de geschiedenis en de huidige staat van de begraafplaats. Allerlei aanbevelingen over het groenonderhoud, baar- en lijkenhuisje en toekomstig gebruik werden gegeven en ook werd een voorzichtige schatting gegeven van de kosten die verbonden zouden zijn aan het werk dat gedaan moest worden. Na de overgang van de gemeente naar de gemeente Utrechtse Heuvelrug, is het in dit opzicht even stil geworden. Ondertussen heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erdgoed het PIOBB goedgekeurd en kan de gemeente voorzichtig beginnen aan het uitvoeren van de opgestelde plannen." (bron en voor nadere informatie zie de uitvoerige beschrijving van de begraafplaats onder de link). Achter de oude begraafplaats heeft op de heuvel tot 1809 een galg gestaan. Er is ooit maar één vonnis voltrokken geweest, en wel in 1687.

- De markante Napoleonschuur uit 1806 in het dorpshart (Burgemeester Jhr. H. van den Boschstraat 44) heeft in de beginjaren onderdak geboden aan ingekwartierde soldaten van Napoleon. Daarna is het een tabakswaag geweest, en later een bibliotheek (die verhuisd is naar de Allemanswaard). Het pand is in 2016 verkocht aan oud-wethouder Betty van den Bosch. Zij heeft het pand in 2018 in de oude staat hersteld en het getransformeerd tot designhotel met 5 kamers. Tevens is er een zaal te huur voor zakelijke of feestelijke gelegenheden.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Evenementenkalender Amerongen.

- Twee keer per jaar, op de 2e zaterdag van mei en september, wordt in het dorp de Grietmarkt georganiseerd. Op de sfeervolle Margaretha Turnorlaan, in het hart van het oude dorp, vinden bezoekers biologische producten en kunst. De markt wordt omlijst met akoestische muziek, straattheater en kinderactiviteiten. Op het gezellige terras met biologische catering, kan jong en oud genieten van al het moois dat de Grietmarkt te bieden heeft. In september wordt de Grietmarkt traditiegetrouw afgesloten met een biologische openluchtmaaltijd; het Grietmaal. Met 75 kramen, duizenden bezoekers en honderden eters is de Grietmarkt een van de belangrijkste evenementen van de Utrechtse Heuvelrug. Maar wie was nou die Griet? ‘Griet’ was de bijnaam van Margaretha Turnor, kasteelvrouwe van Kasteel Amerongen in de 17e eeuw. Haar man verbleef veelal in het buitenland, maar zij was een ondernemende vrouw en leidde het kasteelleven in zeer roerige tijden. Er was een groot boerenbedrijf aan het kasteel verbonden en bovendien waren er veel contacten met kunstenaars, ambachtslui en muzikanten. - Grietmarkt op Facebook.

- De Ameronger Koploop (op een zaterdag eind mei) is een gezellige en uitdagende cross door de bossen van Nationaal Park De Utrechtse Heuvelrug. De route is geheel onverhard en kent per ronde van 5 km een hoogteverschil van zo’n 90 meter. Voor de jeugd van 3 t/m 7 jaar is er de jeugdloop van 750 meter. Kids tot 12 jaar kunnen meedoen aan de jeugdloop van 1500 meter. Voor volwassen lopers zijn er de 5 en 10 km (die deel uitmaakt van het Heuvelrug Loopcircuit).

- Natuurlijk doen monumenten in Amerongen ook mee aan de landelijke Open Monumentendag (2e zaterdag van september). Welke monumenten je kunt bekijken en welke activiteiten er verder op die dag nog zijn, vind je onder de link en op de Facebookpagina van de lokale Open Monumentendag.

- Op een zaterdag in september is er een Oogstfeest op Dorpsakker De Parel. Er zijn o.a. seizoensgroenten en jam te koop. Er is live muziek en er zijn diverse kramen en activiteiten, maar omdat dat jaarlijks kan wisselen, kun je actuele informatie over het komende evenement vinden onder de link. Koffie, thee en fris zijn gratis. Het is altijd een feestelijke dag voor jong en ouder.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- 'Klompenpad' het Cotlandenpad (9 of 11 km, afhankelijk van het startpunt) betekent wandelen over landgoederen, boerenerven, zuwes en lanen. Ontdek het mooie buitengebied van Amerongen en Leersum. Wandelen op de rand van het karakteristieke kampenlandschap en door het ontginningslandschap. Klompen aan, rugzak op en gaan!

- De Heuvelrugroute Amerongen (14 km) is een wandeling met flinke hoogteverschillen. Van het dal van de Nederrijn naar de 69 meter hoge top van de Amerongse Berg, het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug en zelfs van de hele provincie Utrecht. En terug. De route begint en eindigt met de parel van het dorp; Kasteel Amerongen, aan de rand van de Rijnuiterwaarden. Je maakt een slinger door de Amerongse Bovenpolder, een uiterwaardengebied met nieuwe natuur, en kunt daar ook uitkijken over de Nederrijn. Dan het mooie landgoed Zuylestein aan de voet van de heuvelrug, met rechte lanen en grachten. Hierna zie je veel bos op heuvelachtig terrein. Eerst het Zuilensteinse Bos, daarna de Amerongse Berg. Let in en om het dorp ook op de tabaksschuren uit de tijd toen hier tabak werd geteeld: uniek in Nederland!

- MTB-route (mountainbike) Amerongen (18 km) loopt afwisselend over vlakke en heuvelachtige delen van de Utrechtse Heuvelrug. In 2015 is de route voor een groot deel vernieuwd en zijn er veel uitdagende singletracks aan de route toegevoegd. Het resultaat is nu een afwisselende route met veel singletracks, brede lange klimmen en leuke uitdagende afdalingen. Je kunt deze route desgewenst combineren met de MTB-route Leersum (18,4 km). Hiervoor moet je via de verbindingsroute de Bergweg oversteken. Om de routes te mogen rijden is een MTB-vignet verplicht. Het vignet kost €7,50 en is een kalenderjaar geldig voor alle MTB-routes in Nationaal Park De Utrechtse Heuvelrug.

- Er is ook nog een MTB-route Amerongen - Hoge Ginkel - Leersum (7,5 km).

- Bij Kinderboerderij De Knuffelweide (Industrieweg 3) vind je o.a. Gottinger minivarkentjes, schapen, kalkoenen, verschillende soorten kippen, duiven, siervogels, konijnen, cavia’s, dwerggeitjes en Shetlanders. Voor de allerkleinsten is er een leuke speelweide. Zij ontvangen jaarlijks ca. 10.000 bezoekers. Dat zijn niet alleen (groot- en gast)ouders met kinderen maar ook schoolklassen, kinderdagverblijven en ouderen die in verzorgingshuizen wonen. Dankzij de steun van vele ondernemers uit de regio en donateurs kunnen zij (blijven) bestaan; ze krijgen geen subsidie. De Knuffelweide wordt draaiende gehouden door een groep enthousiaste vrijwilligers. Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.30-11.30 uur en van 13.30-16.00 uur, zaterdag van 10.00-15.00 uur en zondag van 11.00-14.00 uur.

- Tussen Amerongen en Rhenen ontmoeten twee grootheden elkaar: de Utrechtse Heuvelrug en de Nederrijn. Een groter contrast is nauwelijks denkbaar. De heuvelrug is al eeuwenlang hoog en droog. De rivier daarentegen is voortdurend in beweging, nat en onvoorspelbaar. Op de overgang van hoog naar laag staat informatiecentrum Tabaksschuur Amerongen. Het eigentijdse informatiecentrum van Utrechts Landschap en Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug is gevestigd in een monumentale tabaksschuur. Het informatiecentrum vormt een ideaal startpunt om de afwisselende omgeving te ontdekken.

- "Vereniging voor Dorp en Natuur Amerongen - Leersum is opgericht in 1966 en telt ruim 900 leden. De vereniging wil door middel van tal van activiteiten bijdragen aan een goede leefomgeving die past binnen het historische en landschappelijke karakter van onze dorpen. Dorp en Natuur zet zich actief in voor o.a.: het behoud en, waar mogelijk, herstel van het historische karakter en de natuurlijke omgeving van onze dorpen; het bewaren van de natuurlijke en landschappelijke waarden van onze dorpen en hun natuurlijke groenvoorzieningen die aansluiten op de Heuvelrug en de uiterwaarden. Ook het bevorderen van nieuwe natuur behoort tot het werkterrein.

Dorp en Natuur wil een aanspreekpunt zijn voor alle inwoners van Amerongen en Leersum die zich betrokken voelen bij deze doelstellingen, maar is géén actievereniging die de ´barricaden´ op gaat. Dorp en Natuur probeert haar doel te bereiken door middel van overleg op basis van argumenten. Naast o.a. overleg met verschillende gemeentelijke en provinciale overheden voegt Dorp en Natuur zelf ook de daad bij het woord met de activiteiten van de verschillende werkgroepen. Meer informatie over de werkgroepen vind je in de nieuwsbrief die tweemaal per jaar verschijnt, en op onze website. De werkgroepen bieden diverse mogelijkheden om je actief in te zetten. Zo kun je o.a. bezig zijn in de heemtuin, je kunt wilgen knotten, padden overzetten, enz. Ook het kritisch volgen van de plaatselijke politiek is een belangrijke activiteit. Ook als je geen tijd of mogelijkheden hebt om actief te zijn binnen een werkgroep, maar wel onze vereniging moreel of financieel wilt ondersteunen, stellen wij je lidmaatschap zeer op prijs. Met een kleine contributie steun je al onze activiteiten."

- De meeste bossen op de Utrechtse Heuvelrug zijn niet veel ouder dan zo'n 100 jaar, maar het Amerongse Bos is ouder. Je loopt hier door oude beukenlanen langs dennen die al in 1770 zijn geplant. Het bos is aangelegd door de eigenaren van kasteel Amerongen en wordt beheerd door Het Utrechts Landschap.

Het aanpalende bos is van Staatsbosbeheer en heet De Amerongse Berg. Daar vind je ook het onlangs in oude glorie herstelde Sterrenbos, aangelegd in de vorm van een wagenwiel met 8 spaken, met de in de regio beroemde dikke 'eenzame eik' in het midden. De spaken van het wiel wijzen naar de omringende dorpen. Hier ligt met 69 meter boven NAP het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug. Een gemarkeerde wandelroute van 6 kilometer voert langs het hoogste punt en het Sterrenbos.

Wandelaars, hardlopers en fietsers die bij de eenzame eik even wilden rusten, konden dat tot voor kort niet meer doen; de bankjes waren verwijderd omdat ze helemaal 'op' waren en er was geen geld voor nieuwe. Boswachter Janneke Ordelmans, die in 2016 afscheid heeft genomen van Staatsbosbeheer omdat ze een nieuw bestaan gaat opbouwen in Zweden, kon dit niet langer aanzien en heeft als afscheidscadeau voor haar werkgever succesvol fondsen geworden voor 8 nieuwe bankjes, die in september 2016 zijn geplaatst. Daarnaast is er een nieuw informatiepaneel geplaatst dat vertelt over de rijke geschiedenis van de Amerongse Berg.

- Aan de zuidkant van de provinciale weg staat een uitkijktoren, met een magnifiek uitzicht op de Amerongse Bovenpolder, de Nederrijn, het dorp en het kasteel.

- In 2012 is een kwelgeul* aangelegd in de voorheen agrarische Amerongse Bovenpolder, een uiterwaard van de Nederrijn. De 6 kilometer lange geul is een ecosysteem met schoon, stromend water en is verbonden met de rivier. Hierdoor kunnen vissen in en uit zwemmen om te paaien en op te groeien. Daarnaast kunnen waterplanten en ander waterleven er goed tot ontwikkeling komen. De geul wordt 'gevoed' met schoon water door kwel vanuit twee richtingen: de Utrechtse Heuvelrug én de Rijn. Dit feit plus de lengte van de geul maken dit project uniek in Nederland. Ook wordt met dit nieuwe natuurgebied een deel van de Ecologische Hoofdstructuur gerealiseerd. Het Utrechts Landschap, Staatsbosbeheer en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden beheren het gebied.
* Kwel is water dat uit de bodem omhoog komt.

In het kwelmoeras leven amfibieën, kleine zoogdieren, insecten en moerasvogels (zoals kwak) en de zwarte ooievaar. Het moeras wordt gevoed door superschoon kwelwater dat uit de stuwwal naar buiten sijpelt. Galloway runderen en Konickpaarden houden het gebied open. Het deel van de Bovenpolder ten oosten van de Veerweg (in beheer bij Het Utrechts Landschap) is in de winter te bezoeken, het westelijk deel (in beheer bij Staatbosbeheer) is in de zomer voor publiek geopend.

- Dorpsakker De Parel, een initiatief van Zendings-Diaconessenhuis Bethanië, is een plek waar, door samen te werken, iedereen mag meegenieten van een bijzondere plek in Amerongen. Dorpsakker De Parel is een ecologische moes– en pluktuin en wordt onderhouden door een enthousiaste groep vrijwilligers. Samen spitten, zaaien en wieden zij in de frisse buitenlucht. Én ze genieten samen van de oogst. Puur en gezond, want ze gebruiken geen bestrijdingsmiddelen. Ameronger en zin om mee te doen? Tijdens de ochtenden (di/vr/za) is er altijd wel iemand die je wegwijs kan maken, ook als je geen groene vingers hebt. Naast het werk is er natuurlijk ook genoeg tijd voor een kop koffie en gezelligheid. Meedoen op De Parel is gratis.

- Stichting Kunst in Amerongen ontwikkelt, ondersteunt en coördineert activiteiten op het gebied van kunst en cultuur, o.a. middels exposities, uitvoeringen, lezingen, kunstmarkten en filmvoorstellingen: Het Filmhuis presenteert maandelijks een film, afwisselend in het dorp en in buurdorp Leersum.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Amerongen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Filmpje over kasteel Amerongen met de tuinen / buitenplaats door John M. Pieper.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Amerongen.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Op Wegwijs in Amerongen vind je alle organisaties, stichtingen, verenigingen en netwerken die in het dorp actief zijn.

- De site Amerongen Inspireert informeert je over wat er in het dorp te zien en te doen is. Met o.a. activiteitenagenda, foto's (met o.a. 360 graden-foto's en foto's van vroeger en nu die je over elkaar heen kunt schuiven), films.

- Nieuws: - Nieuws uit Amerongen van De Gelderlander.

- Onderwijs: - Basisschool De Regenboog.- Wilhelminaschool.

- Educatie: - "Cursusproject Amerongen (CPA) is een ontmoetingsplek waar mensen kunnen genieten van een gevarieerd cursusaanbod. Wilt je op de hoogte blijven van nieuwe cursussen, meld je dan op onze website aan voor onze nieuwsbrief. Wrijwilligers stellen ieder jaar een gevarieerd en betaalbaar cursusaanbod samen. Neem eens een kijkje op onze website voor het cursusaanbod. We verwelkomen iedereen uit de gemeente Utrechtse Heuvelrug en omgeving graag bij onze cursussen. Interesse om deel te nemen als vrijwilliger bij het CPA? Stuur dan een e-mail naar een van onze contactpersonen."

- Muziek: - Muziekvereniging Ons Genoegen is opgericht in 1919. Dat een muziekvereniging voor alle leeftijden is blijkt wel uit het fanfare-orkest van Ons Genoegen; tussen het jongste en het oudste lid zit ongeveer 80 jaar leeftijdsverschil. Elke donderdagavond wordt er geoefend met een breed scala aan muziek, variërend van klassiek tot populair. Verder is er nog een slagwerkgroep en een opstaporkest.

- Sport: - Voetbalvereniging D.V.S.A. (= 'Door Vriendschap Sterk Amerongen'). - Amerongse Tennisvereniging (ATV).

- Zorg: "Amerongengezond.nl is een samenwerkingsverband van professionele hulpverleners en therapeuten die zich, ieder vanuit hun eigen invalshoek, bezig houden met het bevorderen van geestelijke en/of lichamelijke gezondheid. Amerongengezond.nl geeft informatie en maakt mensen wegwijs op het gebied van gezondheid. Zo kun je er terecht voor fysiotherapie, manuele therapie, acupunctuur, Tai Chi en vele andere disciplines. Waar je ook naar op zoek bent, er is een grote kans dat iemand in je eigen dorp je verder kan helpen."

- "Woonzorgcentrum De Ridderhof in Amerongen ligt in een mooie woonwijk op loopafstand van de oude dorpskern, de uiterwaarden en een supermarkt. In de kleinschalige woningen van De Ridderhof wonen mensen met dementie, die vanwege hun aandoening niet meer in hun eigen huis kunnen wonen. In groepen van zes tot acht bewoners wordt belevingsgerichte zorg geboden. De kamers zijn ruim omdat het voormalige verzorgingshuisappartementen zijn. Iedere groep bewoners heeft zijn eigen, veilige mogelijkheid om buiten te zitten. In de activiteitenruimte op de tweede etage kun je handwerken, boetseren, bloemschikken, schilderen en nog veel meer. Drie dagen per week zijn er activiteitenbegeleiders aanwezig die je graag helpen, ook bij individuele activiteiten. Je kunt deelnemen aan gespreksgroepjes en bijvoorbeeld aan een geheugentraining. Elke week is er gymnastiek. Je kunt ook wekelijks meedoen met spelactiviteiten zoals sjoelen en bingo. Elke vrijdagmiddag is er soos: een spelletjes- en ontmoetingsmiddag. De maandelijkse diners die we organiseren hebben een wisselend thema. Enkele malen per jaar organiseren we een feest- of dineravond."

- Religie / spiritualiteit / zingeving: - Zendings-Diaconessenhuis Bethanië is te vergelijken met een protestants klooster. Als diaconessen vormen ze samen een leefgemeenschap en stellen hun leven in dienst van God. Onder het motto ‘Ontvangen en doorgeven met hart en handen’ bieden ze gastvrijheid aan mensen die behoefte hebben aan stilte en rust. Zij nodigen je graag uit voor een verblijf om even uit de hectiek van het dagelijks leven te stappen. Of misschien heb je baat bij een weekend vol ontspanning, bezinning en geloofsopbouw.

- Brandweer: - Brandweer Amerongen. - Geschiedenis van de lokale vrijwillige brandweer. - Er is ook een Jeugdbrandweer voor het dorp en buurdorp Leersum, waar jongeren met interesse voor het brandweervak ervaring kunnen opdoen t.b.v. een latere loopbaan bij de brandweer. Inmiddels zijn al veel oud-jeugdleden naar de vrijwillige brandweer doorgestroomd.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de Oude Begraafplaats van Amerongen, met foto's van de grafzerken, en - idem Nieuwe Begraafplaats.

Reacties

(2)

Geachte lezer,

Ik ben een nazaat van "de Ridder" uit Amerongen en Leersum. Ik kwam langs de oude begraafplaats aan de Rijks/Provinciale weg in Amerongen en ben even de begraafplaats op geweest.
Ik zag dat er een werkgroep actief is met het conserveren van de graven/behoud begraafplaats.

Heeft u de naam en eventueel e-mailadres van deze werkgroep (ik was vergeten dit op te schrijven)

H. Polman
Duiven

Op het internet kan ik helaas niets vinden over deze werkgroep. Zojuist heb ik een artikeltje gewijd aan deze begraafplaats, de 1 na laatste alinea in het hoofdstuk Bezienswaardigheden, met link naar een zeer uitvoerig artikel over deze begraafplaats, maar ook daar helaas niets over deze werkgroep. De lokale heemkundige stichting lijkt opgeheven te zijn, dus ook daar kunnen we deze vraag niet meer stellen. U zou de vraag kunnen stellen aan het (onder Geschiedenis beschreven) Tabaksteeltmuseum; dat zijn ook lokale heemkundigen, die u vermoedelijk wel in contact kunnen brengen met deze werkgroep. Overigens zie ik in het overzicht van begravenen op deze begraafplaats (hoofdstuk Links > Genealogie) wel een tel.nr. en contactpersoon staan. Wellicht is dit iemand van de werkgroep, of kan deze persoon u daarmee in contact brengen.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen