Annerveenschekanaal

Plaats
Dorp
Aa en Hunze
Drenthe

annerveenschekanaal_plaatsnaambord_kopie.jpg

Annerveenschekanaal is een langgerekt lintdorp in de gemeente Aa en Hunze. T/m 1997 gemeente Anloo. (© H.W. Fluks)

Annerveenschekanaal is een langgerekt lintdorp in de gemeente Aa en Hunze. T/m 1997 gemeente Anloo. (© H.W. Fluks)

annerveenschekanaal_grevijlinkhuis_kopie.jpg

Het rijksmonumentale, imposante Grevijlinkhuis uit 1785 in Annerveenschekanaal is sinds 2015 een appartementencomplex voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Het rijksmonumentale, imposante Grevijlinkhuis uit 1785 in Annerveenschekanaal is sinds 2015 een appartementencomplex voor jongeren met een licht verstandelijke beperking. (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

Annerveenschekanaal

Terug naar boven

Status

Annerveenschekanaal is een dorp in de provincie Drenthe, gemeente Aa en Hunze. T/m 1997 gemeente Anloo.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Annerveenschekanaal ligt rond het Grevelingskanaal en ligt verder W van het dorp Wildervank, ZW van de dorpen Veendam en Borgercompagnie, ZZO van het dorp Kiel-Windeweer, ZO van de dorpen Zuidlaarderveen en De Groeve en het Zuidlaardermeer, OZO van het dorp Zuidlaren, O van het dorp Schipborg, ONO van het dorp Annen, NO van de dorpen Eexterveen, Eext en Gieten, NNW van het dorp Gieterveen en NW van de dorpen Eexterveenschekanaal en Nieuwediep.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Annerveenschekanaal 57 huizen met 443 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 180 huizen met ruim 400 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Geschiedenis Annerveenschekanaal.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2016 is het Dorpsbelevingsonderzoek Annerveenschekanaal verschenen. Het onderzoek is uitgevoerd door studenten van de opleiding Management van de Leefomgeving aan Hogeschool Van Hall Larenstein te Leeuwarden. Doel van het onderzoek was om een algemeen beeld van het dorp te krijgen en daarmee ook een beeld van de onderwerpen die in het dorp spelen. Na verschijning van het rapport is een werkgroep met de uitkomsten aan de slag gegaan. De volgende thema’s komen in het rapport aan bod: Algemeen; Het dorp en de omgeving; Sociale omgeving en identiteit; Verenigingsleven, ontmoeting en voorzieningen; Wonen en de buurt; Veranderende samenleving.

- In 2005 is een ontwikkelingsvisie voor Annerveenschekanaal opgesteld.

- Van 2009 t/m 2013 was er in Annerveenschekanaal jaarlijks het KleurrijkKanaal Festival. Zie de link voor wat dit inhield. - Onder deze link kun je een filmpje van het KleurrijkKanaal Festival bekijken. In het rechtermenu vind je nog enkele filmpjes van diverse edities.

- De basisschool is na afloop van schooljaar 2014-2015 gesloten.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Annerveenschekanaal is in 2009 aangewezen tot beschermd dorpsgezicht, vanwege de bijzondere veenkoloniale lintbebouwing.

- Annerveenschekanaal heeft 4 rijksmonumenten, zijnde de boerderij in neo-barokstijl met tuinaanleg, uit ca. 1905, op Greveling 16; de Annerzathe uit 1878 op nr. 195; het Grevijlinkhuis uit 1785 op Ellentshoek 2; en de voormalige Hervormde kerk met aangebouwde pastorie, uit 1835, op Greveling 117-119.

- Bij Koninklijk Besluit van 17-9-1840 is bepaald dat Annerveen, Annerveenschekanaal en Eexterveen sindsdien een afzonderlijke Hervormde gemeente vormen, onder de naam Hervornde Gemeente van Annerveen. In 1917 is een gebruikt Kerkorgel van de firma A.S.J. Dekker in de Hervormde kerk (Greveling 117-119) geplaatst. Het orgel is tot in de jaren zeventig bespeeld. Toen vertoonde het al serieuze defecten. Er is nooit geld geweest om het orgel in goede staat te houden. Het restaureren - en vervolgens weer in gebruik nemen - van het orgel stond al lange tijd op het verlanglijstje van Stichting Vrienden van de Waterstaatskerk in Annerveenschekanaal. Maar dat is een kostbare zaak. De stichting heeft een flink deel van de benodigde fondsen vergaard door de verkoop van de kerk in 2013 en door een verstrekte subsidie van 7.000 euro uit het Rabobankfonds. In april 2018 komt de gemeente Aa en Hunze met het verheugende bericht dat zij ook nog 10.000 euro bijdragen, waarmee het geld voor de restauratie bijeen is. De restauratie beoogt eind 2018 of begin 2019 gereed te komen. Het orgel zal dan worden ingezet voor culturele activiteiten in de kerk, zoals het muzikaal begeleiden van zangkoren. Mits er natuurlijk ook een organist gevonden wordt... (bron: RTV Drenthe, 25-4-2018)

Sinds 1984 worden er geen kerkdiensten meer gehouden. Sinds 1985 wordt de kerk alleen nog gebruikt voor culturele activiteiten en activiteiten voor het dorp. In verband met de fusie tussen de Hervormde gemeenten Annerveen en Anloo is het kerkgebouw en de daarbij behorende ruimten in 1982 ondergebracht in een zelfstandige Hervormde Stichting Kerk en Gebouwen. Deze stichting is in 2010 omgevormd tot de Stichting Instandhouding en Exploitatie Kerk en gebouwen Annerveenschekanaal (SIEKA), die zich ten doel stelde om een nieuwe toekomst voor de kerk te realiseren. Hoewel met de vrijwillige inzet van dorpsgenoten veel kon worden bereikt, waren de financiële mogelijkheden te beperkt om de kerk op de langere termijn op vrijwillige basis te kunnen onderhouden.

In 2013 is de kerk daarom overgegaan in particuliere handen en is SIEKA omgevormd tot Stichting Vrienden van de Kerk van Annerveenschekanaal. Met de overdracht kon het verval van de kerk een halt worden toegeroepen. De afgelopen jaren is veel geld en tijd gestopt in de restauratie van het pand en de realisatie van een diensten- en horecavoorziening. Er is een geheel nieuwe restaurantkeuken gerealiseerd en de consistorie is omgebouwd naar een intiem en smaakvol restaurant. De kerk is - in goed overleg met Monumentenzorg - voorzien van een achteruitgang, (vloer)verwarming en een lambrisering en een van de grotere zalen is omgebouwd naar een Heerenzaal, geschikt voor de kleinere feesten en partijen. Voor en naast het gebouw zijn terrassen gesitueerd en in het Grevelingkanaal is vóór de kerk een aanlegsteiger gebouwd. De onderhoudsstaat is bijzonder verbeterd en de mogelijkheden van het gebouw zijn sterk toegenomen. Zie verder de pagina Geschiedenis van de kerk en de kerkelijke gemeente.

- Het rijksmonumentale, imposante Grevijlinkhuis (Ellentshoek 2), een blikvanger op de kop van het Grevelingskanaal, is genoemd naar Lambertus Grevijlink (1735-1815). Grevijlink was een zoon van de herbergier en verlaatmeester van het Spijkerboorse verlaat Willem Grevijlink en Eelje Steenhuis. Hij ontwikkelde zich van landmeter en ingenieur tot een grootschalig vervener van de veengebieden in het oosten van de provincie Drenthe. Samen met de secretaris en de ontvanger-generaal van de Landschap Drenthe Coenraad Wolter Ellents en Johannes van Lier, de schulte van Anloo, Gieten en Zuidlaren Jan Rudolf Böttichius, de schulte van de Wijk Willem Hiddingh sr. en zijn vader Willem Grevijlink richtte hij in 1764 de Annerveensche Heerencompagnie op.

Grevijlink werd de bewindvoerder van de compagnie die de Anner- en Eextervenen eind 18e en begin 19e eeuw zou ontginnen. Hij wist te bewerkstelligen dat de gewonnen turf uit het gebied afgevoerd mocht worden over de Groninger kanalen. Daartoe werd op Drents gebied, evenwijdig aan de Semslinie, een kanaal gegraven, dat zijn naam kreeg, het Grevelingskanaal. Later ontwikkelde zich langs dit kanaal het lintdorp Annerveenschekanaal. In 1785 laat hij het herenhuis Grevijlinkhuis (ook wel Grevelinkshuis) bouwen. In 1790 richt hij samen met onder meer de lokale scheepstimmerman Otte Jans Bok en de schulte van Roden Jan Wilmsonn Kymmell de Oostermoersche Scheepscompagnie op. Deze compagnie zorgt voor de financiering van de scheepsbouw in het Oostermoerse veengebied. In 1795 wordt hij benoemd tot gecommitteerde representant van de Landschap Drenthe. Grevijlink en zijn vrouw zijn begraven in de Magnuskerk te Anloo. Voor de huidige bestemming van het Grevijlinkhuis zie het hoofdstuk Links > Zorg.

- Een provinciaal monument is de in ambachtelijk-traditionele stijl gebouwde 'krimpenboerderij' uit ca. 1830 op Greveling 36. Het betreft een boerderij van het oudere veenkoloniale type waarvan het voorhuis is uitgevoerd met een topgevel. Bescherming geschiedt voornamelijk vanwege de samenhang met het beschermde gezicht en de situering schuin tegenover de kerk en de ligging in de oorspronkelijke agrarische structuur.

- Ophaalbrug Brongersklabbe is in 2011 gerestaureerd.

Terug naar boven

Evenementen

- De Semslinieloop (op een zaterdag in april) is een gezellige prestatieloop over een afwisselend parcours van gras en asfalt in en rond Annerveenschekanaal aan weerszijden van de Semslinie. De loop wordt georganiseerd door De Baddedravers. Onderdelen: Lutje Turfje Loop voor kinderen in de basisschoolleeftijd over een afstand van 1,2 km (onderdeel van het jeugdkampioenschap van de gemeente AA en Hunze); Prestatieloop voor hardlopers over een afstand van 8,8 km, onderdeel van het loopcircuit Rabocup Noord Drenthe. Categorieën Heren en Vrouwen senioren, 40+, 50+, 60+; nieuwe gevarieerde route voor wandelaars van ca. 12 km door het veenkoloniale cultuurlandschap.

- Jaarlijks is er een eendaagse Dorpsdag op de 3e zaterdag van juni. 1x in de 5 jaar is het een meerdaags Dorpsfeest (doorgaans 3 dagen, maar in 2015 was het een hele week). - Videoverslag Dorpsdag 2016.

- Stichting Veenbraand organiseert jaarlijks in het 3e weekend van augustus het Kampvuurfestival, een kleinschalig festival op de voormalige voetbalvelden van Annerveenschekanaal. Verlicht door diverse vuurkorven treden drie singer-songwriters op.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Om weer wat meer leven in de dorpsbrouwerij te krijgen, is in 2017 in Annerveenschekanaal een haventje gerealiseerd. Het haventje is enkele weken na de opening in juli 2017 al een groot succes; dagelijks meren er wel enkele bootjes aan.

- Een ander project dat ook voor nog meer reuring in Annerveenschekanaal gaat zorgen, is het dorpspark. De gemeente heeft hier in april 2018 50.000 euro voor beschikbaar gesteld. Het park komt op de plek van het al jaren braakliggende terrein achter de kerk. Omdat het achter de Semslinie ligt, ligt het formeel net in de provincie Groningen, in het dorpsgebied van buurdorp Kiel-Windeweer. De aanleg begint na zomer 2018. Het wordt een echt belevenispark met een evenemententerrein waar van alles georganiseerd kan worden, een amfibievijver en een natuurlijk speelpark. Initiatiefnemer Bert Feiken van Dorpsbelangen en eigenaar van de kerk, waar recentelijk ook allerlei initiatieven zijn ontplooid - waarvoor zie het kopje Bezienswaardigheden - zijn enthousiast over het project, dat alles in zich heeft om in combinatie met de herbestemde kerk het nieuwe dorpshart te worden. (bron en voor nadere informatie zie de reportage van RTV Drenthe, 15-4-2018).

- "Wie bij een veenkoloniaal dorp denkt aan een lang saai lint met lelijke bebouwing aan weerskanten van het water, is nog nooit in Annerveenschekanaal geweest. Het dorp heeft een prachtig kanaal waar weer boten doorheen varen. Er liggen oude bruggetjes over het water. Bij elke brug staat een mooie brugwachterswoning. Langs het water staan oude boerderijen met mooie erven en een paar monumentale villa’s. Dit dorp is het beste medicijn dat Drenthe voorhanden heeft tegen vooroordelen over de veenkoloniën… Knapzakroute Annerveenschekanaal-Spijkerboor (16,5 km) brengt je door een landschap dat in meer dan zeven eeuwen tijd door de mens vormgegeven is." Aldus een deel van de begeleidende tekst bij deze knapzakroute.

- Met steun van de gemeente Aa en Hunze heeft Stichting Veenbraand een wandeling ontwikkeld die je in ongeveer 8,5 km langs vier belangrijke historische vaarverbindingen voert: de Molenwijk (gedempt), de Hunze, de Annerveensche Mond en het Grevelingkanaal. Vaarverbindingen met bijzondere cultuurhistorische en landschappelijke waarde. Je wandelt door veenkoloniaal gebied en door bijzondere dorpen met vele bezienswaardigheden. Je kunt de wandeling op 4 verschillende punten starten: bij B&B De Drenth en Restaurant en B&B Heerencompagnie in Annerveenschekanaal, Café ’t Keerpunt in Spijkerboor, en Beverinformatiecentrum en B&B Egberts Lent in Nieuw-Annerveen. Bij deze startpunten is ook de brochure met de beschrijving van de wandeling te verkrijgen.

- In 2008 is de nieuwe vaarverbinding Bareveld-Kieldiep, die o.a. door Annerveenschekanaal voert, feestelijk geopend.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Annerveenschekanaal, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- In de reportage Memory Lane door het veen - Annerveenschekanaal (RTV Drenthe, 11-8-2015) vertelt inwoner Aukina Koekkoek over haar herinneringen aan de bruggen en de schepen in het kanaal. Ze vertelt over de brugafdraaiers en brugafdraaisters die de bruggen bedienden. Toen er na de oorlog een einde kwam aan de beroepsscheepvaart in de Veenkoloniën, verdween daarmee ook het beroep van brugafdraaier. In het dorp werd het beeldhouwwerk de Brugafdraaister geplaatst ter ere van deze mensen, maar helaas werd het kunstwerk op een nacht van zijn sokkel gehaald...

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Annerveenschekanaal (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Annerveenschekanaal.

- Nieuws: - Dorpskrant 't Krinkie Spaien is via de link ook online te lezen (ook oudere nummers).

- MFC: - De thans voormalige school, het dorpshuis, het gymnastieklokaal en het onderkomen voor de jeugd verkeerden begin 21e eeuw in zo'n slechte staat dat voor een groot deel nieuwbouw goedkoper was dan het opknappen van de bestaande gebouwen. Vandaar dat in 2003 het fraaie Multifunctioneel Centrum (MFC) De Badde is gerealiseerd. Eind 2017 heeft De Badde 10.000 euro subsidie gekregen van het Oranje Fonds voor het project Vernieuwend MFC. Met dit geld wil het dorp de ruimtes van het MFC verder vernieuwen, zodat alle verenigingen in het dorp optimaal kunnen gebruikmaken van het centrum. Ook wil het dorp de continuïteit van het centrum waarborgen. De vernieuwing van het mfc begon toen de school de deuren sloot. De lokalen die leeg kwamen, zijn bij het MFC getrokken.

- Jeugd: - Jeugdwerk Annerveenschekanaal organiseert allerlei activiteiten voor de jeugd door het jaar heen.

- Zorg: - FLINQ is er voor jongeren van 10 t/m 25 jaar met een licht verstandelijke beperking in Noord Nederland. Wanneer je bij hen woont, heb je een eigen appartement of zit/slaapkamer met begeleiding. Ze leren je vaardigheden om zo zelfstandig mogelijk te wonen en mee te doen in de buurt. Naast wonen, helpen ze je ook bij het vinden van werk, school en het invullen van je vrije tijd. Zodat jij kan werken aan jezelf en aan een goede toekomst. Sinds 2015 heeft FLINQ ook een vestiging in Annerveenschekanaal, en wel in het rijksmonumentale Grevijlinkhuis (Ellentshoek 2). Het pand heeft 1 appartement in het voorhuis met aansluitend 16 starterswoningen. Hierdoor hebben de jongeren een eigen woonhuis met nog steeds 24-uurs ondersteuning, die qua intensiteit is aangepast aan de individuele behoeften.

- Welzijn: - In Eexterveenschekanaal en Annerveenschekanaal hebben werkgroepen nagedacht over en uitgewerkt wat men wil bereiken met zorg voor elkaar in het dorp. Hierbij hebben beide dorpen de insteek gekozen om in te zetten op informele zorg, oftewel burenhulp. De echte zorgvragen zijn voor de specialisten. Uiteraard is in de dorpen al spontaan naoberschap aanwezig. Burenhulp is aanvullend daar waar dit niet vanzelfsprekend is. De Burenhulp is in 2017 van start gegaan.

Reactie toevoegen