Baarlo

Plaats
Dorp
Peel en Maas
Limburg

baarlo_plaatsnaambord.jpg

Baarlo is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Peel en Maas. T/m 2009 gemeente Maasbree.

Baarlo is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Peel en Maas. T/m 2009 gemeente Maasbree.

Baarlo

Terug naar boven

Status

- Baarlo is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Peel en Maas. T/m 2009 gemeente Maasbree.

- Onder het dorp Baarlo vallen ook de (6) buurtschappen Bong, Hei, Hert, Schafelt, Soeterbeek en Vergelt.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Baolder.

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Baarlonaar.

Oudere vermeldingen
1219 Barlo, 1294-1295 Sigeri de Barle, 1326 Baerle, 1388 hyus ende borcht geheiten Baerlo, 1396 Baelre, 1488 Baerlo, 1488 Boirl, 16e eeuw en 1665 Baerle, 1835 Baerloo, 1936 Baarloo.

Naamsverklaring
Samenstelling van lo 'licht, open bos' en bar 'bloot, kaal'. Zie ook Baal. De identificatie van de oudste vorm is onzeker.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp het Kôôke-riék.

Terug naar boven

Ligging

Baarlo ligt ZW van Venlo en Tegelen, ZO van Maasbree en grenst in het O aan de Maas.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Baarlo 77 huizen met 395 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 2.600 huizen met ca. 6.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 1974 opgerichte Stichting Historische Werkgroep De Borcht. De stichting stelt zich ten doel: het verzamelen, verwerven en beheren van goederen, boeken, naslagwerken en archivalia, alles van historische betekenis; het beheren van in bruikleen ontvangen goederen; het tentoonstellen en anderszins openbaar maken van verworven materialen; het uitgeven van boeken over historische onderwerpen en het publiceren van artikelen aangaande de historie van de gemeenschap Baarlo; inspanningen te leveren voor het behoud van gebouwen en andere zaken die als monument of als karakteristiek en/of historisch relevant hiervoor in aanmerking komen.Dat er belangstelling is voor de lokale historie blijkt wel uit het groeiende aantal leden. Momenteel bestaat het ledenbestand uit 40 actieve leden. Maandelijks komen de leden in vergadering bijeen. De leden nemen deel in kleinere werkgroepen. De Borcht wordt actief ondersteund door Borchtlieden. Abonnees krijgen de jaarlijkse Sprokkeling thuisgestuurd. Op de site van de werkgroep vind je onder meer tientallen artikelen over de geschiedenis van Baarlo.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Baarlo heeft 17 rijksmonumenten.

- De RK Sint Petruskerk wordt in 1492 voor het eerst vermeld. De kerk wordt in de 19e eeuw te klein. Daarom komt er in 1878 een nieuwe kerk, naar ontwerp van achitect Pierre Cuypers. In november 1944 is de kerk door de Duitsers opgeblazen en onherstelbaar beschadigd. Daarom wordt de huidige Sint Petruskerk (Markt 1) gebouwd, die in 1955 gereedkomt. De kerk is ontworpen door architect J.B. Ramaekers, van architectenbureau Swinkels te Maastricht. Als basisvorm gebruikte hij de Romaanse basilicavorm. Het ontwerp paste in de gedachte van vernieuwing waaraan men na de Tweede Wereldoorlog behoefte had. Herbezinning, vernieuwing en wederopbouw waren onlosmakelijk met elkaar verbonden. De nieuwe naoorlogse moderne kerkgebouwen werden getoetst aan de doelmatigheid voor de liturgie en de mogelijkheid tot een intensere deelname van de kerkgangers aan de eucharistie. De kerkganger moest de mis kunnen zien en horen door middel van een vrij zicht op het altaar en een optimale akoestiek. De basilicavorm (zaalkerk) leende zich hiervoor uitstekend. Het pijporgel uit 1952 heeft 32 registers en is afkomstig van de firma Pereboom uit Maastricht. In 1993 is het orgel gereviseerd door Verschueren uit Heythuysen. De kerk van Baarlo heeft nog een eigen parochie: de Parochie H. Petrus.

- Baarlo afficheert zich als kastelendorp, vanwege de 4 kastelen die je hier kunt vinden: d'Erp, de Berckt, de Raay en Scheres.

- Watermolen de Molen van Baarlo behoorde vroeger tot de bezittingen van de baronnen d'Erp de Baerlo et Holt, die vroeger Kasteel d'Erp bewoonden. Omdat het peil in de Kwistbeek nogal varieerde en de molen vaak te weinig water had om te malen, liet de eigenaar een standerdmolen bouwen, waarin de molenstenen van de watermolen werden gelegd. Deze standerdmolen is tijdens de terugtrekking van de Duitse troepen in 1944 opgeblazen. Na de bouw van de windmolen is de watermolen oliemolen ingericht. In 1906 is de watermolen verbouwd tot korenmolen. Hiertoe is het waterrad verwijderd en vervangen door een turbine. In 1914 is er een motor als hulpmotor bijgeplaatst. In 1935 is omgeschakeld naar een elektrisch maalbedrijf met een hamermolen. Nadat in 1962 het maalbedrijf was gestopt, is de molen in 1970 verkocht aan de gemeente. In 1977 is de molen gerestaureerd en daarbij teruggebracht tot zijn oorspronkelijke vorm. Tegenwoordig wordt er alleen voor demonstratiedoeleinden nog koren gemalen. De molen is op zaterdagen van 10-12 uur te bezichtigen.

- Mariakapellen.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Zoals je in het hoofdstuk Naam kunt lezen, wordt het dorp in 1219 voor het eerst in de archieven vermeld. Daarom viert Baarlo in 2019 het 800-jarig bestaan. Op de Facebookpagina onder de link houden ze je op de hoogte van wat er in dat kader allemaal te doen is.

- Stichting Baarlo Leeft is opgericht met als doel: verbetering van de leefbaarheid in het dorp door organisatie van dorpsgrensoverschrijdende activiteiten.

- Carnaval.

- Volksfeesten Baarlo (in 2019 voor de 42e keer, woensdag t/m zondag, eindigt 14 dagen na Pinksteren).

- BaarloBattert (begin juni) is een zogeheten obstacle run, een sport- en beweegevent voor iedereen, met een intensief én recreatief karakter. Daarnaast is het een evenement waarbij een gezonde leefstijl wordt gestimuleerd en waar het versterken van de sociale synergie en talentontwikkeling centraal staan.

- Knooppunt Baarlo Loop (1e zaterdag van juli).

- Theater op Straat Festival (laatste dag van de zomervakantie).

- De Mountainbike Streetrace (september) voor wedstrijdrijders en recreanten heeft in 2018 niet paatsgevonden. In 2019 hopelijk weer wel. Organisatie: wielerclub Olympia.

- ProgPower Europe (weekend begin oktober) is een rock- en metalfestival met bezoekers én bands uit de hele wereld. Daarom is de toelichting op hun site ook in het Engels: "Our history goes back to 1999, as we started the festival for the love of progressive rock/metal. There was no festival dedicated to this underrated music genre, reason for us to start an event to promote the scene. Since the beginning our concept is to book a few known bands, but especially give unknown talents a chance to show what they have to offer. In the entire history we have never changed this concept and we will not change it in the near future. ProgPower Europe is not only known for the music, but also for its unique atmosphere and great afterparties. It's no surprise that ProgPower has many regular visitors who celebrate progressive rock/metal in Baarlo every year. Join the ProgPower family! In the past we have booked many great bands that have become quite known these days: Opeth, Riverside, Pain Of Salvation, Devin Townsend, Threshold, Evergrey, Symphony X, Sons Of Apollo, Jon Oliva, Shadow Gallery, Fates Warning. They have all played the festival already at least once."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Na het succes van de landelijke fietsknooppunten is enkele jaren geleden in de gemeente Peel en Maas het wandelroutenetwerk in gebruik genomen. Met een bij VVV Baarlo verkrijgbare kaart kun je met behulp van knooppunten je eigen wandelroute samenstellen. Op de kaart staan de afstanden vermeld tussen de verschillende knooppunten. In het dorp staan 3 startborden: op de Markt, bij de Koeberg en bij Chateau De Raay.

- Nieuws van de winkeliers in Baarlo.

- Met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) zijn in de naaldbossen bij De Meeren (W van de dorpskern van Baarlo) en Venlo Zaarderheiken in nog geen jaar tijd twee unieke en goed bewaarde grafheuvelgroepen ontdekt met elk tientallen grafheuvels. Ze dateren vermoedelijk uit de midden bronstijd en vroege ijzertijd, de periode tussen 1800 tot 500 voor Christus. De heuvels liggen verscholen en waren tot nog toe onbekend. Twan Ernst, beleidsmedewerker Erfgoed van de gemeente Venlo, ontdekte de grafheuvels op het AHN en deelde deze met de gemeente Peel en Maas.

Uit de late 19e eeuw en begin 20e eeuw zijn uit Baarlo behoorlijk wat meldingen van urnenvondsten bekend. Een deel van de urnen is in museale en private collecties bewaard gebleven. Bijzonder is een bronzen emmer, onder archeologen bekend als de ‘Situla van Baarlo’. De situla en de urnen duiden erop dat bij de ontginning van het heidegebied grafheuvels moeten zijn afgegraven of ‘geplunderd’. De plek waar dit gebeurde is vervolgens in de vergetelheid geraakt. Tot deze recente (her)ontdekking met moderne computertechnieken.

De gemeenten Venlo en Peel en Maas, de Universiteit van Leiden en het Limburgs Museum hebben de handen ineen geslagen om te komen tot een meerjarig onderzoeksproject. De intentie is om naast een nader wetenschappelijk onderzoek van de grafheuvelgroepen, de bijzondere heuvels te beschermen en voor iedereen toegankelijk en beleefbaar te maken. Publieksbereik en beleving vormen een essentieel onderdeel van de activiteiten. Gezocht wordt naar mogelijkheden om omwonenden en geïnteresseerden de komende jaren actief in het project te laten participeren. In juni 2018 hebben archeologen en studenten Archeologie van de Universiteit Leiden een eerste grondige inventarisatie van de heuvels te Baarlo en Venlo verricht. De heuvels zijn ingemeten, profielen in aanwezige kuilen zijn bestudeerd en boringen zijn gezet. Zo kon de staat van de heuvels worden vastgesteld. De wens is om de jaren erna met diverse methoden en technieken diepgaander onderzoek te verrichten. Het is niet de bedoeling de grafheuvels volledig op te graven. (bron: Limburgs Museum, juni 2018)

Kwistbeek
"In het najaar van 2020 is Waterschap Limburg gestart met de herinrichting van Gebied Kwistbeek om een klimaatbestendige beek te kunnen realiseren. De kans op wateroverlast in het beekdal tussen de Stogger in Helden en de Maas in Baarlo neemt daarmee aanzienlijk af. Het dagelijks bestuur van Waterschap Limburg heeft daartoe in juli 2020 het Projectplan Waterwet Herinrichting Kwistbeek vastgesteld. Op 23 juni stemde de raad van de gemeente Peel en Maas al in met het omgevingsplan voor Gebied Kwistbeek. Tijdens de planvorming zijn de inwoners en ondernemers van het gebied en gebruikers van de beek intensief betrokken.

“De afgelopen jaren heeft hevige regenval, een gevolg van klimaatverandering, regelmatig gezorgd voor wateroverlast in Baarlo. Om de kans daarop te verkleinen gaan we de Baendj inrichten als overloopgebied,” licht waterschapsbestuurder Josette Van Wersch de werkzaamheden toe. “De stuw bij Dekeshorst gaan we verwijderen en op diverse plekken vervangen we duikers en versterken we oevers. Bij de watermolen in het dorp komt een bypass te liggen, omdat in die omgeving in het verleden ook wateroverlast is ervaren. In een eerdere fase van dit project zijn al bergbezinkbassins aan de Stogger gerealiseerd. Het was mooi om de betrokkenheid van de omgeving tijdens de planvorming mee te maken. Diezelfde betrokkenheid ervaar ik rondom het beheer en onderhoud van de beek.”

Impuls voor recreatie en biodiversiteit. "We grijpen de maatregelen om de kans op wateroverlast te beperken aan om de kwaliteit van het gebied op andere manieren te versterken", vult Paul Sanders, wethouder van gemeente Peel en Maas, aan. “Zo vergroten we de recreatieve mogelijkheden door bijvoorbeeld de aanleg van ommetjes en de inrichting van het kasteelpark. In de nieuwe situatie kunnen wandelaars bijna overal langs de Kwistbeek bij Helden en Baarlo genieten. Samen met een van de werkgroepen van Gebied Kwistbeek gaan we onderzoeken hoe we de biodiversiteit in buffergebied Stogger verder kunnen vergroten.” Pilot. Gemeente Peel en Maas is aangewezen als pilotgemeente in aanloop naar invoering van de Omgevingswet. Sanders: “Daarom mogen wij in dit project ervaring opdoen met het maken van een omgevingsplan. Omdat de Omgevingswet nog niet is ingevoerd, gaat het formeel om een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte. Dit is een belangrijke stap naar het toekomstige omgevingsplan en sluit goed aan bij de ambities om tot een flexibel en toekomstgericht beleid en regelgeving te komen.”

Met Elkaar. Aan de werkgroepen die sinds de start van het project in 2018 actief zijn geweest, namen ondernemers, omwonenden, agrariërs, natuurorganisaties, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) en andere belanghebbenden deel. Tijdens inloopavonden en via het online platform 'Met Elkaar' zijn het gebied en andere geïnteresseerden geïnformeerd en konden suggesties worden aangedragen. 200 belangstellenden ontvingen regelmatig een nieuwsbrief over de voortgang van het gebiedsproject. Op 'Met Elkaar' zijn alle aangedragen ideeën, verslagen van bijeenkomsten en een toelichting op de gemaakte keuzes te vinden. Water in Balans. Gebied Kwistbeek bij Helden en Baarlo is een van de gebiedsprojecten van het programma Water in Balans. Dit programma van Waterschap Limburg is opgezet om samen met partners en inwoners gerichte maatregelen te bedenken en te nemen om wateroverlast als gevolg van klimaatverandering te verminderen. Maatregelen worden gezocht in vier gebieden, oftewel ‘knoppen om aan te draaien’: het landelijke/buitengebied, het stedelijke/bebouwde gebied, het watersysteem (beken/beekdalen) en schadebeperking aan de eigen woning. In project Gebied Kwistbeek trekt het waterschap samen op met de gemeente Peel en Maas, belangenorganisaties, natuurorganisaties en de LLTB. Het project wordt mede gefinancierd door het ELFPO, Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling en de provincie Limburg." (bron: Waterschap Limburg, juli 2020) Het project is in mei 2022 afgerond.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Baarlo.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsoverleg Baarlo (DO) behartigt de belangen van alle inwoners, ondernemers en bezoekers van ons dorp. Het DO heeft geprobeerd om in beeld te brengen wat er leeft in ons dorp en wat de uitdagingen zijn voor de komende jaren. Dit heeft geresulteerd in een Dorpsontwikkelingsplan (DOP), waarin een aantal speerpunten worden benoemd die de ontwikkelingsagenda voor de komende jaren vormen. Het DO nodigt alle inwoners uit om met deze speerpunten aan de slag te gaan. Voor Baarlo, het dorp waar we opgroeien, samen leven en ouder worden."

- Onderwijs: - Jenaplan Basisschool De Omnibus.

- Basisschool De Diamant.

- Jeugd en jongeren: - "Jong Nederland Baarlo is een leuke club waar je iedere week met dezelfde groep kinderen of jongeren, op steeds dezelfde tijd steeds weer andere activiteiten doet. Het werk van jong Nederland is niet mogelijk zonder de inzet van onze vrijwilligers. Wekelijks zijn onze leidsters, leiders, commissieleden, klusploeg en bestuur in de weer om alle activiteiten mogelijk te maken. Daarnaast zijn er verschillende vrijwilligers die ons ondersteunen met bijzondere activiteiten, denk daarbij bijvoorbeeld aan onze keukenploeg, ouders en oud-leiding. Onze groepen worden gedraaid onder leiding van onze leid(st)ers. Wekelijks zetten zij zich met hun enthousiasme en inzet in voor een geslaagde groepsbijeenkomst. Daarnaast organiseren zij de weekenden en verschillende aanvullende activiteiten.

Lijkt het jou ook leuk om, samen met andere leiding, elke week een leuke, gezellige en spannende avond voor een groep kinderen of jongeren te organiseren? Neem dan contact op met tessa@jongnederlandbaarlo.nl. Wil je lid worden? dan ben je van harte welkom bij Jong Nederland Baarlo, wel moet je voor 1 oktober minimaal 7 jaar zijn of in groep 4 zitten. Voor verdere informatie zie de lidmaatschapspagina, of neem contact op met Ankie Gielen. Je mag eerst gerust 2 weken/groepsbijeenkomsten komen kijken of Jong Nederland wat voor je is. Daarna vindt pas de definitieve aanmelding plaats."

- Muziek: - "Drum-Brassband Voorwaarts Baarlo is een leuke en vooral gezellige muziekvereniging. Onze vereniging bestaat uit 2 secties namelijk de Drumband en de Brassband. Belangrijke punten van onze vereniging zijn: muziekopleiding in eigen beheer door een gediplomeerd instructeur/dirigent; meteen beginnen op een blaasinstrument; 1e halfjaar gratis les; betaalbaar voor iedereen; gratis muziekcheck: Drum-Brassband Voorwaarts biedt de mogelijkheid om de muzikale aanleg van jezelf of je kind te laten checken aan de hand van een 8-tal lessen. Hierin wordt gekeken naar een aantal facetten die belangrijk zijn voor het succesvol kunnen starten met muziekles, waaronder ritmiek, gehoor, toonvoorstellingsvermogen, fijn-motoriek, coördinatie, fysiek, geheugen etc. Deze lessen worden verzorgd door onze dirigent en docent Antoine van Buggenum, reeds 35 jaar professioneel als musicus werkzaam.

Na afloop worden de resultaten vastgelegd in een rapport, vergezeld van een gefundeerd advies aangaande eventuele instrumentkeuze. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt al jaren dat kinderen die muziek maken zich op velerlei gebied beter ontwikkelen: uit scans blijkt dat de hersenactiviteit tijdens het bespelen van een instrument vele malen hoger én complexer is dan tijdens tv kijken. Redenen genoeg om jezelf of je kind aan te melden voor deze gratis muziekcheck. Indien je besluit om daarna lid te worden van Drum-Brassband Voorwaarts krijg je ook nog eens het eerste halfjaar gratis les."

- "Fanfarekapel Baarlo is opgericht in 1966. In de beginjaren was men voornamelijk actief tijdens het vastelaovesseizoen van De Kook in Baolder. Men was zeer nauw verbonden aan De Kook, wat ervoor zorgde dat deze kapel gedurende het vastelaovesseizoen niet buiten de gemeentegrenzen actief was. Dit leverde door de jaren heen dan ook al gauw de titel “hofkapel” op. Door de jaren heen zijn de muzikale optredens uitgebreid. Zo is er deelgenomen aan het Stoksfestival, het Weemfestival, de muzikale opluistering van de Volksfeesten, 1 mei vieringen, schutzenfesten en wijnreizen in Duitsland. Maar ook gedurende de kersttijd kan men een beroep doen op de Fanfarekapel. We vinden het leuk om muziek te maken in het dorp en omgeving tijdens verschillende evenementen. De muziek die wij maken bestaat uit Duitse schlagers, muziek uit de Limbo top 20, Gouwe Ouwe en muziek uit de Top 100 aller tijden. Nieuwe leden zijn van harte welkom. Kom eens kijken op onze repetitie (woensdagavond)."

- "Ergens in het jaar 1852 kwamen 18 Baarlonaren op het idee om Fanfare Eendracht op te richten. Destijds een vrij originele gedachte, want voor zover bekend zijn alle fanfares die nu nog bestaan jonger dan die van Baarlo: Kessel 1856, Panningen 1862, Velden 1864. Onderzoek hiernaar leerde dat Fanfare Eendracht zelfs de oudst bekende fanfare in Nederland is, die vanaf de oprichting in 1852 onafgebroken als fanfare actief is. Ruim anderhalve eeuw geschiedenis van Fanfare Eendracht geeft een beeld van perioden met grote activiteit en perioden met betrekkelijke rust. Van muzikale hoogtepunten met concerten en concoursen tot momenten van tegenstellingen en verdeeldheid.
Maar een ding is zeker: Fanfare Eendracht heeft alle dieptepunten in haar bestaan overleefd. Tegenwoordig is de fanfare nog altijd springlevend en het ledenbestand is weer groeiende. Tevens is er tijdens de laatste decennia een ongekende muzikale comeback gemaakt. Er wordt momenteel gemusiceerd op het hoogst mogelijke niveau (1e divisie). Het idee van 1852 blijkt nog altijd aan te slaan: muziek maken, met en voor de mensen uit de Baarlose gemeenschap.
Een rijke traditie, een trots bezit, waard om te behouden en voort te zetten."

- Sport: - "Voetbalvereniging RKVV Baarlo is opgericht in 1927. Daarvoor bestond er reeds een club onder de naam Excelsior. Die speelde echter niet in een georganiseerd verband. Dit laatste feit is waarschijnlijk de reden voor enkele andere dorpelingen geweest om een tweede voetbalclub op te richten. Nog in datzelfde jaar komt een fusie tot stand met een nieuw bestuur. De nieuwe club kiest voor het tenue: rood/wit verticaal gestreept shirt en zwarte broek. De nieuwe club wordt ingedeeld in de 1e klasse van de toenmalige RKLVB en speelt op een terrein dat meer lijkt op een zandbak, op de grens met Kessel. Door toedoen van Kapelaan Hoefnagels verhuist de club al snel naar een terrein achter Kasteel D'Erp, waar nu de begraafplaats ligt. Een terrein dat eigendom is van Heerboer Driessen , die daarvoor een huursom ontvangt van f 80,- per jaar en vrije toegang tot de wedstrijden. Probleem is alleen dat de bal herhaaldelijk in de gracht belandt...

Halverwege de jaren dertig speelt men ook nog een jaar op een sportveld dat spontaan door Baron Weichs de Wenne beschikbaar wordt gesteld in de buurt van zijn Kasteel aan de Napoleonsbaan. Tot 1935 speelt Baarlo in de 1e klasse van de Limburgse Bond en behoort jaren tot de topploegen zonder kampioen te worden. Vanwege 7 tweede plaatsen binnen acht seizoenen levert dit de titel "Eeuwige tweede" op. Pas in het seizoen 1935-1936 kan het eerste kampioenschap worden bejubeld en promoveert men via een beslissingswedstrijd tegen Venloosche Boys naar de toenmalige Overgangsklasse. Inmiddels is in 1934 besloten over te stappen naar het tenue rood shirt en zwarte broek, wat het heden ten dage nog steeds is. Pikant is de reden: Uruguay werd in dat jaar wereldkampioen in datzelfde tenue." Aldus enkele citaten uit de pagina Geschiedenis op de verenigingssite, op welke pagina je nog veel meer kunt lezen over hoe het v.v. Baarlo sindsdien verder is vergaan.

- Veiligheid: - Brandweer Baarlo.

Reactie toevoegen