Baarschot is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Hilvarenbeek. T/m 1996 gemeente Diessen. (© H.W. Fluks)
Handboogsportvereniging Rozenjacht Baarschot is opgericht in 1885 en is daarmee de oudste sportvereniging van de voormalige gemeente Diessen. Behalve een indoorschietbaan hebben ze ook een outdoorschietbaan, waar je afstanden tot 90 meter kunt schieten.
- Baarschot is een dorp* in de provincie Noord-Brabant, in de regio Hart van Brabant en daarbinnen in de streek Kempen, gemeente Hilvarenbeek. T/m 1996 gemeente Diessen.
* Hoewel de kern geen kerk heeft, wordt zij gezien de grootte én de komvorming als dorp beschouwd en niet als buurtschap.
- Het dorp Baarschot heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Diessen.
- Onder het dorp Baarschot valt ook de buurtschap Heikant.
Terug naar bovenIn het Brabants
Boarschot, Barschot.
Oudere vermeldingen
1301 kopie 14e eeuw Baescot, 1312 Bascot, 14e eeuw Bascot, 1542 Beschot, 1794 Baarschot, 1840 ook Baschot.
Naamsverklaring
In vergelijking met Baarschot bij Deurne is het opvallend dat in de oudste vormen de -r- geheel ontbreekt en dat het vocalisme afwijkt. Het eerste laat zich niet verklaren door te wijzen op het jongere verschijnsel dat in Nederlandse dialecten -r- in de combinatie -rs- kan verdwijnen. Het eerste deel blijft daarmee onduidelijk. In het verleden werd als oudste vorm wel Babenschot genoemd (schot 'afgeschoten ruimte, omheind terrein' van de persoon Babo), maar deze attestatie is niet bevestigd. Andere verklaringen: bag 'modder, slijk, weke aarde, moeras' (?) (dan eerder het Middelnederlandse bagghe 'big', maar de oude vormen tonen geen sporen van -g-) of het Middelnederlandse baes 'baas, opzichter', oorspronkelijk 'huisvader', eventueel als toenaam.(1)
Inwoners
Een inwoner van dit dorp is een Baarschottenaar.
Baarschot ligt ZO van Diessen, rond de Baarschotsestraat.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Baarschot 36 huizen met 212 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 300 huizen met ca. 700 inwoners.
Terug naar boven- In Baarschot bevinden zich nog relatief veel mooie monumentale 18e- en 19e-eeuwse langgevelboerderijen, waaronder 3 rijksmonumenten.
- De Mariagrot dateert uit 1945 en is destijds door de inwoners gebouwd met zwerfkeien uit landgoed De Utrecht, uit dankbaarheid voor het feit dat tijdens de Tweede Wereldoorlog geen slachtoffers in Baarschot zijn gevallen.
- Naast de monumentale boerderijen is het markantste pand in het dorp het pand 'In de Brouwerij' (Baarschotsestraat 46) uit 1717, waarin vroeger een bierbrouwerij was gevestigd. Hiervan zijn nog een overwelfde kelder en een katrol over. Sinds ca. 1850 is hier Het Wit Kruis gebrouwen. In 1949 is die productie gestopt. Sinds 1982 is het een horecagelegenheid.
Terug naar boven- Op een zondag half juli is er de Jaarmarkt in Baarschot (10-17 uur). Een van de vaste trekpleisters op deze jaarmarkt is de tentoonstelling van vele oltimer tractoren, Unimogs etc. De entree is €2,00. Desgewenst kun je voor €3,00 extra vanaf de jaarmarkt met vervoer naar een roofvogelshow van Topvogel Roofvogelpark Diessen.
Terug naar boven- Vanouds had Baarschot vooral een agrarisch karakter. Tegenwoordig vervult het dorp een belangrijke rol in recreatie en toerisme. O.a. een recreatiepark, een minicamping en een groepsaccommodatie bieden een mooie uitvalsbasis om van daaruit de prachtige omgeving te bekijken. Van 1990 tot 1995 had het dorp een paardentram die dagjesmensen van kampeerterreinen rondreed door de gemeente.
- Het enige asfalt tijdens de wandelroute 'Landgoed De Utrecht' (13 km) vind je op het startpunt in Baarschot. Al snel wandel je over bospaadjes en zandwegen door het landgoed. Onderweg kom je langs vennen en heide die je vanop de D'n Flaestoren mooi kan overzien (de toegang daarvoor kost 1 euro). Na ca. 8 km kun je in café De Bockenreyder even bijtanken. Daarna gidst het kronkelende riviertje de Reusel je door het beekdal terug naar het dorp. Onderweg kom je langs een voorde, een doorwaadbare plaats in de Reusel, waar net als vroeger paard en kar door het water kunnen. Voor wandelaars is er gelukkig wel een bruggetje naast gemaakt.
- De rivier de Reusel stroomt vlak langs Baarschot, met nog enkele broekbossen rondom de oever. De weg Moleneind ZW van het dorp voert naar de plaats aan de Reusel waar vroeger een watermolen heeft gestaan, genaamd de Achterste Molen, die al in 1421 voor het eerst in de archieven wordt vermeld. Er is een tekening uit 1832 van bewaard gebleven. De molen was toen duidelijk al in verval. In 1865 koopt de molenaar van de Voorste Molen, die naar het N lag en onder Diessen viel, de restanten op. Vermoedelijk als materiaal voor het onderhoud van zijn eigen molen? Alleen de straatnaam Moleneind herinnert nu nog aan deze molen.
Waterschap De Dommel gaat in 2022 een deel van het beekdal van de Reusel herinrichten, vanaf de weg Moleneind N van natuurgebied De Utrecht, ZW van Baarschot, tot de Hooghuisweg N van Diessen (Diessens Broek). De beek krijgt een meer natuurlijke loop en meer ruimte daar waar dat mogelijk is. De ecologie in en langs de Reusel voldeed niet aan doelstellingen die daarvoor gelden vanuit verschillende beleidskaders. Daarnaast moet de beek voorbereid zijn op het veranderende klimaat. "Rond de beek liggen vooral landbouwgronden. Een klein deel is natuur of er staan huizen. Dit gedeelte van de Reusel is een brede, rechte beek en zit vol met stuwen. De Reusel stroomt hier langs de genoemde dorpen en ligt open en ondiep in het landschap. Bij Diessen ligt aan een kant van de beek de natuurparel Turkaa. Er zitten op dit deel geen kronkels in de beek en de oevers hebben overal dezelfde vorm. Hierdoor is er nauwelijks stroming en weinig afwisseling in de beek.
Aanpak. We hebben te maken met een veranderend klimaat. Er zijn erg droge zomers en natte winters. Het is daarom belangrijk dat het gebied beter in staat is om water vast te houden en af te voeren. Ook nemen we maatregelen om de natuur te verbeteren en de stroming in de beek af te wisselen. We maken stuwen visvriendelijk, zodat de vissen er voorbij kunnen. Ook laten we de beek kronkelen en worden de oevers minder steil. Het kan gebeuren dat deze maatregelen invloed hebben op de grond langs de beek. Het waterschap is daarom goed in contact met de bewoners. Onze aanpak is om alle inwoners op tijd te betrekken. Het ontwerpen en uitvoeren doen we in overleg met iedereen die er belang bij heeft. Dit doen we stap voor stap en met oog voor het grondgebruik.
Meanders en vislift. Er zitten een aantal bijzondere maatregelen in dit project. In het zuiden van het projectgebied, bij Moleneind, verwijderen we de stuw en graven we een nieuwe meander. Door het verwijderen van de stuw wordt de Reusel weer vispasseerbaar. Het leefgebied van vissen, zoals de kleine modderkruiper, wordt hierdoor groter. Alleen was er niet overal in het gebied voldoende ruimte voor nieuwe meanders. Daar hebben we een andere oplossing voor gevonden. Drie stuwen krijgen een vislift. Dit zijn de eerste exemplaren in het gebied van Waterschap De Dommel (hier kun je bekijken om welke stuwen het gaat). De vislift is een soort wenteltrap waardoor vissen het hoogteverschil van de stuw kunnen overbruggen. De vislift is stuurbaar op stroomsnelheid. Hierdoor is het geschikt is voor alle soorten vissen. Het is mogelijk om te zien welke soort vissen voorbij zwemmen. Ook kan de vislift de kwaliteit van het water meten.
Resultaat. Het beekherstel van in totaal 4,3 kilometer Reusel tussen Baarschot en Diessen zorgt voor een klimaatrobuuster beekdal met verbeterde ecologie. We zorgen ervoor dat de beek kan meebewegen met het veranderende klimaat. Zodat tijdens perioden met veel regen óf veel droogte, de schade voor landbouw en natuur minder wordt. Ook hebben vissen een groter leefgebied, door verwijderde stuwen of een oplossing zoals de vislift. Deze doelen komen uit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en Natura 2000 (N2000). In de KRW en N2000 zijn regels en eisen opgeschreven waaraan het watersysteem moet voldoen op het gebied van ecologie en klimaatrobuuste inrichting." (bron: Waterschap De Dommel) - In deze video licht het waterschap gedetailleerd toe wat ze waar gaan doen in het kader van beekherstel Reusel in deze omgeving.
Terug naar boven- Ca. 10 oude foto's uit Baarschot, uit het fotoboek 'Wat Dies... meer zij'.
- Fotoreportage van Baarschot en Diessen door Kees Wittenbols uit Breda.
Terug naar boven- Nieuws: - "Alles wat met Diessen, Haghorst of Baarschot te maken heeft, mag je plaatsen op deze Facebookpagina! Voor aanbiedingen vanuit bedrijfjes en voor verkoopmateriaal verwijzen we je naar de Facebookpagina 'Te koop, gratis of ruilen' voor onze dorpen. Er zijn ook enkele regels van toepassing in deze groep: - Ga respectvol met elkaar om, en bespreek problemen privé. - Berichten moeten op de een of andere manier wel iets met de 3 kernen te maken hebben. - Plaats uitsluitend foto's die je nog niet eerder in de groep bent tegengekomen. - Het is niet de bedoeling om vragen in de groep te plaatsen waarvan je het antwoord makkelijk op internet kan vinden, of waar je bijvoorbeeld gewoon op marktplaats.nl terecht kan. (dit geldt ook voor sollicitaties en zoeken naar woonruimtes). - Plaats duidelijke foto's in de groep. - Berichten die niks toevoegen, en dus beter op je eigen Facebookpagina thuishoren zijn niet toegestaan. Geplaatste berichten die niet aan de bovenstaande regels voldoen, kunnen/zullen worden verwijderd. Vragen en/of opmerkingen? Stuur een privé bericht naar de beheerder van deze groep."
- Nieuws uit Baarschot op Facebook.
- Belangenorganisatie: - De dorpsgemeenschap toont nog altijd een agrarisch en landelijk karakter met ondernemende inwoners. Het woord 'samen' heeft in dit dorp dan ook nog echt inhoud. Voor het organiseren van diverse (sociale) activiteiten heeft het dorp een enthousiast team, genaamd Comité Baarschot (dat communiceert via de in de alinea hierboven gelinkte Facebookpagina). Het comité is opgericht in 1970, en sinds 1996 een stichting, met als doelen: het bevorderen van de leefbaarheid in het dorp, en het in stand houden van het oorlogsmonument 'De grot'.
- Sport: - Handboogsportvereniging Rozenjacht Baarschot is opgericht in 1885 en is daarmee de oudste sportvereniging van de voormalige gemeente Diessen. Behalve een indoor schietbaan, met afstanden tot 25/30 meter, hebben ze ook een outdoor schietbaan, waar afstanden tot 90 meter kunnen worden geschoten. Bij de indoorbaan is een gezellige bar en is er toegang tot de winkel van Handboogsport Van Dorst, waar je voor aankopen of reparaties altijd welkom bent. Om te weten te komen of de handboogsport ook jouw sport is, hebben zij een aantal bogen beschikbaar. Je bent welkom om een aantal gratis proeflessen bij te wonen en besluit je daarna te blijven schieten, dan kun je een boog huren of kopen.
- Senioren: - "De KBO is met ruim 650 leden een van de grootste verenigingen van de dorpen Diessen / Haghorst / Baarschot. Naast ontspanning en activiteiten, waarover u op onze site alle informatie vindt, richten wij ons ook op voorlichting en educatie. Al deze zaken vinden voornamelijk plaats in de Eenhoorn en Hercules. Dankzij zeer veel vrijwilligers kunnen wij al deze activiteiten doen. Zonder de inzet van deze mensen konden wij dit allemaal niet doen. In onze snel veranderende maatschappij is het goed dat er een organisatie is die, met inschakeling van koepelorganisaties en andere deskundigen, haar leden wil helpen en adviseren in het maken van noodzakelijke keuzes bij maatschappelijke veranderingen. Ons uitgangspunt is onze website te voorzien van de meest actuele informatie. Bezoek daarom regelmatig de site en stel u op de hoogte van nieuws en ontwikkelingen."
- Welzijn: - "Met een club bevlogen vrijwilligers probeert De Zonnebloem afd. Diessen - Haghorst - Baarschot mensen met een fysieke beperking uit hun isolement te halen of te voorkomen dat dit gebeurt. Dat doen we door het organiseren van activiteiten en huisbezoeken."
- Agrarisch: - Ben Bruurs en zijn vrouw Thea Moonen van hoeve Den Elshorst aan de Esbeeksedijk in Baarschot, besluiten in 2011 te kappen met de schaalvergroting in de varkenshouderij en het heel anders te gaan doen. "Bewust kleinschalig en op een manier waarbij je de kracht van de natuur zo optimaal mogelijk benut in je bedrijfsvoering. Voor het varken betekende dat dat we hem weer naar buiten brachten waar we 'm 50 jaar geleden naar binnen haalden. Dat was toen een logische stap, om via efficiëntie de hoogste opbrengst te halen. Nu zijn we toe aan de volgende stap. We willen zo natuurlijk mogelijk boeren en met rechtstreekse verkoop de keten verkorten.” De varkens lopen sindsdien lekker los in de wei.
Hij besluit het varkensvlees niet meer aan een handelaar te verkopen. "Ik wilde die tussenschakels er uithalen. Vlees is duur genoeg maar de marges voor ons waren flinterdun." Ze besluiten hun weidevarkens in het vervolg zelf te verkopen. Al snel volgen verkooppunten in verswinkels en wordt het verwerkt in streekproductenpakketten. Er zijn zelfs mensen die er een leuke dag van maken en hier hun pakket komen halen. De weidevarkens lopen op terrein van Brabants Landschap, naast landgoed De Utrecht. Het is een experiment. De varkens leggen de grond om, maken de grond 'zuiver'. "Het zijn de beste onkruidbestrijders."
Bruurs zaait er graan en bloemen in, wat vervolgens weer goed is voor de biodiversiteit in het gebied. "Op de slecht verteerde mest komen muizen af en dat trekt weer reigers en roofvogels. Zo is het cirkeltje mooi rond." Het weidevarken als natuurbeschermer, wat wil je nog meer. Win-win. Maar tot nu toe werkt de gecompliceerde regelgeving rondom de varkenshouderij niet erg mee. "Gelukkig staat Brabants Landschap wel open voor innovatie." Hij hoopt dat zijn varkens in de nabije toekomst ook naar andere percelen in de omgeving kunnen. Voor een zeug met nakomelingen is ongeveer 1 hectare grond nodig om rond te schoefelen. Bruurs heeft zich de laatste tijd goed verdiept in natuurbeheer, in de natuurdoelen van provincie. En hij ziet de nieuwe samenwerking tussen zijn varkens en de natuur helemaal zitten. "Dat hoort nu eenmaal bij ondernemen, blijven zoeken naar nieuwe kansen.” Aldus de stand van zaken blijkens een artikel in BD d.d. 11-12-2015.
Op 10-3-2017 komt er in dit kader goed nieuws, in een persbericht van de Provincie Noord-Brabant. Enkele citaten hieruit: ""De Ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu en de Provincie willen deze manier van boeren ondersteunen. Daarom is op 9 maart in aanwezigheid van staatssecretaris Martijn van Dam (EZ) en gedeputeerde Anne-Marie Spierings (Agrarische Ontwikkeling provincie Noord-Brabant) een zogeheten Green Deal getekend, die Den Elshorst onder voorwaarden de experimenteerruimte biedt om tot een rendabele bedrijfsvoering te komen. Eentje die goed is voor dier, milieu, natuur, varkenshouder en consument. Doel is dat meer bedrijven in Nederland op deze manier kunnen gaan werken.
De Green Deal heeft vooral tot doel om (indien nodig) gedurende de proefperiode tot 2022 individuele belemmeringen op te heffen. Ook zetten partijen zich ervoor in om deze manier van boeren te promoten in de sector. "De belangen van milieu, leefomgeving en (dier)gezondheid blijven voorop staan", benadrukt Anne-Marie Spierings "Maar we gaan uit van de doelen, in plaats van het strikt hanteren van de regels. Natuurlijk varkens houden mét een goed inkomen voor de boer moet een kans krijgen, juist in Brabant." Staatssecretaris Van Dam: “Varkens die in de modder rollen en vrij rondlopen in de wei, hoe vaak zie je dit nu nog? Op Den Elshorst krijgen de dieren alle ruimte, en het zou goed zijn als meer varkenshouders in Nederland op deze manier gaan produceren. De komende tijd kijken we hoe wet- en regelgeving zo aangepast kan worden dat dit voor deze bedrijven makkelijker wordt.”
De ervaring leert dat, ondanks alle efficiëntieslagen, de varkenshouder het hoofd nauwelijks boven water kan houden. Het weidevarken kan een uitweg bieden. Hans Huijbers (voorzitter ZLTO): "Per dier houd je met het weidevarken-concept aan het einde van de rit meer marge over mede dankzij de korte keten en hoge toegevoegde waarde. Dat betekent dat met veel minder vleesvarkens dan in de reguliere varkenshouderij een rendabel bedrijf mogelijk is." In het bosgebied en de weilanden rondom Den Elshorst in Baarschot lopen anno 2017 zo'n 400 weidevarkens. Den Elshorst wil groeien naar een verkoop van zo’n 2.000 weidevarkens per jaar. Daarnaast zijn er inkomsten uit de exploitatie van groepsaccomodaties, huifkartochten en excursies.
Reactie toevoegen