Babberich is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Liemers, gemeente Zevenaar.
- Babberich is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Liemers, gemeente Zevenaar.
- Onder het dorp Babberich vallen ook de buurtschappen Kwartier en Veldhuizen (deels).
Terug naar bovenIn het dialect
Bebbrig.
Oudere vermeldingen
1357-1358 Babborch, 1400-1401 Babborch, 1534 Babbergen, 1741 Babbrigh, 1936 Babberik.
Naamsverklaring
Wel verklaard als een samenstelling van de persoonsnaam Babo en reke 'rij', maar Babborch wijst eerder op een ontstaan uit borch = burg 'versterkte plaats, burcht' of berg 'terreinverheffing, heuvel' en een onduidelijk eerste deel.(1)
Babberich ligt ZO van het dorp Oud-Zevenaar en de stad Zevenaar, ZW van de dorpen Didam en Nieuw-Dijk en de A18, W van de A12 en het dorp Beek, NW van het dorp Elten (Duitsland), N van het dorp Lobith, en NO van de dorpen Aerdt en Herwen.
Terug naar bovenIn 1840 heeft Babberich 174 huizen met 1.144 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 750 huizen met ca. 1.850 inwoners.
Terug naar bovenOnderwijs
In 1882 sticht de gemeente Zevenaar een openbare school aan de Rijksweg te Babberich. In 1917 wordt in het dorp een meisjesschool gebouwd. De zusters "Franciscanessen van de onbevlekte ontvangenis der H. Moeder Gods", overgekomen uit Veghel, gaan er les geven. Het aantal meisjes bedraagt direct al meer dan 100. Ook is er dan een 'bewaarschool' (kleuterschool) in gebruik genomen, evenals een school voor voortgezet handwerkonderwijs voor meisjes. De paters Capucijnen die sinds hun komst in 1883 een aardig stempel op het geestelijk en sociaal leven in het dorp begonnen te zetten, gaan dan 'patronaat met voortgezet godsdienstig onderricht' geven in de leeggekomen lokalen van de openbare school. Er wordt zelfs een lokaal verhuurd aan de firma Hubar en van Kol, voor de opslag van tabak. In 1921 verzoekt de Franciscusstichting (ter bevordering van het geestelijk en cultureel peil en de bevordering van het onderwijs) de gemeente tot 'de bouw en inrichting' van een bijzondere lagere school. Als belangrijkste argument voert zij aan dat de openbare school bevolkt wordt door 8 protestantse meisjes en jongens en maar liefst 121 katholieke jongens. Op 1 mei 1922 wordt de tot dan openbare school overgedragen aan de St. Franciscusstichting.
Na de Tweede Wereldoorlog is de school onbruikbaar voor onderwijs. En wordt er tijdelijk uitgeweken naar de meisjesschool en het 'Bondsgebouw'. Dankzij de inspanning van de pater gardiaan en meester Appels kan in 1947 begonnen worden met de bouw van een nieuwe school met gymzaal, waarvan ook de meisjesschool gebruik zal gaan maken. In 1961 worden de jongens- en meisjesschool samengevoegd. In 1975 wordt de Stichting Katholiek Onderwijs Babberich opgericht. Deze stichting vormt tot op heden het bestuur van de school. In 1989 wordt de school aan de Dorpstraat grondig gerenoveerd en wordt er een nieuwe gymzaal gebouwd. In 2011 neemt de school zijn intrek in het nieuwe Kulturhus De Borg, waardoor niet alleen het schoolgebouw weer aan de eisen des tijds voldoet, maar er ook betere samenwerkingsmogelijkheden ontstaan met de andere gebruikers van De Borg (waarvoor zie het hoofdstuk Links > Kulturhus).
- Geschiedenis Babberich. - Tijdlijn van gebeurtenissen in het dorp en omgeving door de eeuwen heen.
Terug naar boven- De provincie Gelderland verbetert op vier plaatsen de verkeersveiligheid en leefbaarheid in Babberich. Dit zijn Witte Kruis, de oversteek voor fietsers ter hoogte van het Bettestraatje, de oversteek voor voetgangers en fietsers in het centrum, en de toegang tot het Babborgaplein voor gemotoriseerd verkeer. De provincie kan de laatste drie locaties al in 2019 aanpassen. Voor de locatie Witte Kruis wordt onderzocht welke route de beste optie vormt voor het doortrekken van de weg en of het realiseren van deze nieuwe verbinding haalbaar is. Naar verwachting is dat onderzoek medio 2018 afgerond.
De oversteek van het Bettestraatje krijgt middengeleiders, zodat gebruikers in twee keer kunnen oversteken. In het centrum van Babberich verruimt de provincie de oversteek naar het plein. Dit geeft een veiliger gevoel bij mensen die oversteken. Bij de toegang tot het Babborgaplein komt opstelruimte voor gemotoriseerd verkeer vanuit het dorp, dat linksaf het plein op wil rijden. Hierdoor kan achteropkomend verkeer vrij doorrijden. Dit verbetert de doorstroming en geeft meer rust voor afslaand verkeer dat moet wachten op tegemoetkomende voertuigen. De provincie Gelderland is wegbeheerder van de Dorpsstraat, omdat deze onderdeel is van de provincialeweg N336 (naar Zevenaar en Doesburg). Bewoners en gemeente vragen al geruime tijd aandacht voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid. De hierboven beschreven maatregelen zijn door de provincie en de gemeente gezamenlijk uitgewerkt. (bron: gemeente Zevenaar, 1-3-2018)
- "Welke route vormt de beste optie voor het doortrekken van het Witte Kruis in Babberich? En is het realiseren van deze nieuwe verbinding haalbaar? Op deze vragen willen de gemeente en de provincie een antwoord, voor zij een besluit nemen over de mogelijke aansluiting tussen het dorp en Zevenaar. Om de verkeersbewegingen van vrachtverkeer in het dorp te beperken en een betere bereikbaarheid van de kernen in de voormalige gemeente Rijnwaarden naar de A12 te realiseren, hebben de partijen krediet beschikbaar gesteld voor het onderzoeken van een mogelijke nieuwe verbinding.
In dit kader heeft de gemeente ingestemd met het projectplan Onderzoek doortrekking Witte Kruis. Dit onderzoek moet uitwijzen welke tracés mogelijk zijn voor de doortrekking van het Witte Kruis en wat de milieugevolgen zijn van de verschillende varianten. Ook wordt gekeken wat de effecten zijn op de verkeersbewegingen in Babberich, de Babberichseweg en Hengelder. Het vertrekpunt van het onderzoek is de verbinding van het Witte Kruis met Businesspark 7Poort. Via het bestaande viaduct sluit deze routevariant aan op de A12, ter hoogte van Zevenaar-Oost. Een onderlinge vergelijking van de mogelijke tracés moet laten zien welke variant de voorkeur heeft. Naar verwachting is het onderzoek medio 2018 afgerond. Dan is duidelijk of een MER-procedure nodig is en welke varianten mogelijk zijn. Daarna begint het onderzoek naar de haalbaarheid van de verschillende varianten en wordt een definitief standpunt ingenomen rond de mogelijke doortrekking van het Witte Kruis." (bron: Ondernemersvereniging Lindus)
"Samen met de provincie onderzoeken wij de verkeersproblematiek in Babberich. Er is al veel technisch onderzoek, vanuit de verkeerskundige invalshoek, naar de problemen gedaan. Om te komen tot een duurzame oplossing voor de problematiek doorlopen we samen met de provincie een besluitvormingsproces. De planning is zo opgesteld dat de m.e.r.-procedure samenvalt met de interne besluitvormingsprocedure (MIAM) van de provincie. Door deze 2 processen op elkaar af te stemmen doen we het maximale om tot een duurzame oplossing voor het dorp te komen. Het proces bestaat uit verschillende fasen. Na iedere fase volgt formele besluitvorming door de beide betrokken partijen. We zijn nu in fase 1. In deze fase doen we breed onderzoek naar verkeerskundige, verkeersmilieutechnische (geluid/lucht), ruimtelijke en economische aspecten. Samen met de uitkomsten van de inloopavond die we in juli 2019 hebben gehouden en de uitkomsten van het economische waardeonderzoek geeft dit input voor de besluitvorming waarmee we fase 1 afronden. De besluitvorming is gepland in het najaar van 2019." (bron: gemeente Zevenaar)
Terug naar boven- Babberich heeft 9 rijksmonumenten, waarvan er 7 betrekking hebben op de gelijknamige buitenplaats.
- Babberich heeft 6 gemeentelijke monumenten.
- Mariakapel.
- Huize Babberich of Halsaf (Beekseweg 2) wordt in akten uit 1363 en 1380 vermeld. Het is onbekend wie de stichter was van dit kasteel. In de Tachtigjarige Oorlog gebruikt Prins Maurits het kasteel als blokhuis in zijn Staats-Spaanse Linies tegen de Spanjaarden. Het kasteel, dat in de middeleeuwen nog een echt kasteel compleet met ophaalbrug was, is in de 18e eeuw afgebroken en vervangen door het huidige landhuis. Kasteeleigenaar Arthur de Nerée tot Babberich stamt af van Johan Philip Anton de Nerée, die het vervallen kasteel in 1784 kocht en liet verbouwen tot het statige landhuis dat we nu nog kunnen bewonderen. Sindsdien is het kasteel, met een korte onderbreking, steeds in dezelfde familie gebleven. Een van de adellijke rechten van het huis was de duivenvlucht. Op het landgoed is nog een duiventoren uit 1785 aanwezig. Het pand is tegenwoordig een B&B en de duiventoren is verbouwd tot bruidssuite.
Huize Babberich staat ook bekend als Halsaf. De naam verwijst misschien naar de guillotine die hier op de binnenplaats zou hebben gestaan. Er is ook een sage met een ander verhaal over hoe het kasteel aan die naam komt: De dienstmeid was 's avonds alleen in het kasteel aanwezig. Een groep van zeven rovers vroegen die avond om binnengelaten te worden. De meid legt uit dat ze niet allemaal tegelijk naar binnen kunnen komen, maar één voor één mogen ze door een opening aan de zijkant van het kasteel naar binnen. Zodra de rovers, hun hoofd door de kleine opening naar binnen steken hakt de dienstmeid het hoofd er met een zwaard af, een voor een, op een na. Zo weet ze de roof in het kasteel te voorkomen. Later werd de dienstmaagd door een knappe jongeman uitgenodigd voor een ritje met zijn koets over de heide. Toen zijn pruik afwaaide herkende de dienstmaagd hem als laatste rover en gooide hem van de koets af. De laatste rover viel voor de wielen van de koets, en was op slag dood. Het verhaal gaat dat de dienstmaagd nog altijd waakt over het kasteel en zijn bewoners.
- Landgoed Camphuysen (Babberichseweg 86, direct W van de dorpskern van Babberich) is waarschijnlijk in de 14e eeuw gesticht door de familie Van Camphuysen, die het landgoed tot in de 16e eeuw in bezit had. Nadien ging het over op de familie Van Heerde en in 1815 kwam het in bezit van de familie De Nerée, die het huis nog altijd bewoont. Het huis is niet te bezichtigen, maar het landgoed is in het kader van de Natuurschoonwet wel opengesteld voor publiek. Het kasteel is omgeven door een slotgracht. Het kasteelgebouw bevat laatgotische bouwelementen. De oudste delen van de fundamenten stammen uit de 14e eeuw. De meeste muren dateren uit de 16e eeuw. Vroeger vergaderde het polderbestuur van de Babberichse polder hier in de zogeheten polderkamer. In deze kamer bevindt zich het alliantiewapen van Palick van Heerde en Sophia van Keppel, die in 1773 in het huis trouwden. Camphuysen is nooit een erkende havezate geweest, hoewel het in de volksmond wel zo genoemd wordt.
Terug naar bovenTrefpunt
"Door de goede samenwerking tussen Caleidoz welzijn van iedereen, de Dorpsraad en Stichting Uitvoering Beheer SUB, is Kulturhus de Borg weer een permanente activiteit rijker geworden voor de dorpsgenoten. De officiële opening van 'Trefpunt Babberich' vond plaats op 15 november 2021. De opening was in aanwezigheid van vele belangstellenden en de initiatiefnemers Dorien Schweckhorst en Willemijn Rademaker van Caleidoz, Henk Dukkerhof en Willy van Dinther van de Dorpsraad en Nora Hofma van de SUB. In de toespraken van Dorien Schweckhorst en Willy van Dinther benadrukten beiden hun jarenlange goede samenwerking en de noodzaak om voor de zo broodnodige sociale contacten, zichtbaar mogelijkheden te bieden om samen wat te doen, in een ongedwongen en prettige sfeer en in een prachtige accommodatie.
Dit bevordert de leefbaarheid en de verbondenheid met elkaar in het dorp en ook de diversiteit aan activiteiten nodigt de mensen uit om te komen en mee te doen. Tijdens beide middagen zijn vrijwilligers aanwezig voor zowel bedienen van koffie/thee als helpende hand bieden in alles. Vervolgens werd Trefpunt Babberich officieel geopend door Babbericher Jan de Groot middels het doorknippen van het lint dat toegang geeft tot de feestelijke aangeklede en uitnodigende ruimte waar de Caleidoz activiteiten gaan plaatsvinden. Je wordt hier met een glimlach en open armen ontvangen. Iedere maandag- en woensdagmiddag van 14 tot 16 uur worden er wisselende activiteiten georganiseerd waaraan je kunt deelnemen. Met organisatie door Caleidoz, begeleiding door vrijwilligers, en gastvrijheid door Kulturhus de Borg."
- Nieuws over evenementen in Babberich.
- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Schuumneuzen.
- Koningsdag.
- Bij de Betburg Wandeltocht (op een zondag in mei, in 2019 voor de 30e keer) kun je kiezen uit de afstanden 10, 15, 20 en 30 km. De wandelingen gaan door een landelijke omgeving. Drukke verkeerswegen worden vermeden.
Terug naar boven- Natuurbad Het Kwartier, met zonne- en speelweiden, is in 1965 op initiatief van de paters Capucijnen, die van 1885-1967 in Babberich werkzaam waren, als natuurbad ingericht. De “waoy van Kruutwagen” kreeg toen de fraaie Italiaanse naam Rivo Torto, dat 'krom water' betekent; naar de slingerende gracht die vanaf de Krakau-waai om het Babberichsebos kronkelt. Door wisseling van eigenaar veranderde het natuurbad in 1993 van naam en heet het sindsdien de huidig naam. Natuurbad Het Kwartier (Kwartiersedijk 2a) is geopend op mooie zonnige dagen van 11.00-17.00 uur. In de zomervakantie zijn er aangepaste tijden. Je kunt er zwemmen op eigen risico. Honden zijn op het terrein niet toegestaan.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Babberich, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Babberich (online te bestellen).
Terug naar boven- Nieuws: - Nieuws uit het dorp van de Dorpsraad op Facebook.
- Dorpsraad en buurtvereniging: - Dorpsraad Babberich is opgericht in 1995. Daar ging een in 1993 opgerichte leefbaarheidswerkgroep aan vooraf. Hoe dat allemaal is verlopen kun je lezen op de pagina Historie Dorpsraad. - Buurtvereniging Boogsehof.
- Dorpshuis: - Het in 2011 gereedgekomen Kulturhus De Borg biedt onderdak aan de basisschool, kinderdagopvang, peuterspeelzaal, fysiotherapie, logopedie en het verenigingsleven van Babberich. De Borg beschikt voor grote bijeenkomsten over een multifunctionele zaal van 308 m2. In deze moderne, lichte zaal kan een groot podium naar wens worden opgebouwd en is er basisgeluid en -verlichting; een beamer is ook beschikbaar. Tevens is de zaal door de flexibele tussenwanden te vergroten met twee vergaderzalen van elk 37 m2. Mocht dit nog niet genoeg zijn dan bestaat de mogelijkheid om de foyer van 115 m2, die voorzien is van een bar, erbij te betrekken zodat het totale oppervlak op 497 m2 komt.
- Onderwijs en kinderopvang: - "Basisschool Sint Franciscus kun je een echte dorpsschool noemen; kleinschalig en met een fijne sfeer en persoonlijke aandacht voor elk kind. De school is een moderne, brede school en maakt sinds 2011 onderdeel uit van Kulturhus De Borg. Samen met onze partners, waaronder Kinderopvangorganisatie HumanKind, staan wij voor ons motto ‘samen leren, samen leven’ en zorgen wij voor een veilige en fijne plek voor ieder kind. Wij vinden het belangrijk dat uw kind zichzelf kan zijn en op school alle kansen krijgt die hij/zij nodig heeft om de beste versie van zichzelf te worden. Samen met u als ouder/verzorger zorgen wij voor een mooie basisschooltijd. U bent van harte welkom voor een vrijblijvende kennismaking met rondleiding in onze mooie moderne school. Een afspraak maakt u door te mailen naar: directie.franciscus@liemersnovum.nl of telefonisch via 0316-247226."
- Kinderdagverblijf De Kleine Burcht, BSO Het Kasteel en Peuterspeelzaal De Kangoeroe.
- Jeugd en jongeren: - Stichting Jeugd- en Jongerenwerk.
- Muziek: - "Drumfanfare St. Jan uit Babberich is in 1945 opgericht als drumband. Door de jaren heen heeft de vereniging diverse bezettingen gekend en is de vereniging van een drumband met pijperkorps en es/des bezetting uitgegroeid tot de huidige drumfanfare. Met al deze bezettingen zijn er in de loop der jaren vele successen geboekt, waarvan de diverse promoties en kampioenswimpels getuigen zijn. De drumfanfare heeft momenteel rond de 40 spelende leden en komt uit in de derde afdeling, sectie C. Verder heeft de vereniging een jeugdorkest, een blokfluitgroep en ongeveer 20 leerlingen, die intern worden opgeleid. Het repertoire bestaat uit marsmuziek, top 40 muziek en verder bekende en minder bekende muziek die voor het orkest geschikt is. Naast de diverse optredens zoals concerten, concoursen en het jaarlijkse schuttersfeest verzorgt de vereniging ook nog diverse activiteiten in het dorp. Repetities zijn elke maandagavond in dorpshuis St. Jan. Er worden afwisselend groepsrepetities en gezamenlijke repetities gehouden. Ook worden er af en toe op zondagmorgen extra repetities ingelast. Repetities en optredens staan onder leiding van dirigent Michael van den Broeck. Drumfanfare St. Jan is een vereniging die naast gezelligheid ook prestatie hoog in het vaandel heeft staan. Altijd zal er gestreefd worden naar het beste resultaat en behoud van haar goede naam."
- In 1968 is in de Sint-Franciscuskerk een jongerenkoor opgericht, bestaande uit meisjes en jongens van zo rond de 13 jaar. 50 jaar later zijn velen die destijds als jongere bij het koor zijn begonnen, al 30 of 40 jaar of nog langer lid, en het enthousiasme en plezier is in al die jaren gebleven. Dat komt door de betrokkenheid met elkaar, en door het zeer gevarieerde repertoire onder leiding van een professionele dirigent en begeleid door een eigen combo. Ritmisch Koor Babberich (RKB) is een gezellig, dynamisch koor met ca. 25 leden. Ze hebben een vlot, eigentijds, veelzijdig en meertalig repertoire. De nummers worden speciaal voor het koor gearrangeerd, waardoor er een eigen, herkenbare en mooie klankkleur ontstaat. Het koor heeft in 2018 het 50-jarig bestaan gevierd, o.a. met een jubileumconcert met een toegankelijk en eigentijds passieverhaal. Het concert is via de link online terug te kijken.
- Tiroler orkest Klein Babberich speelt o.a. Tiroler, Egerländer en Moravische muziek op feesten en partijen.
- Sport: - Voetbalvereniging s.v. Babberich is opgericht in 1930. Reeds in de nazomer van 1926 bleek het kloosterdorp rijp om met een eigen voetbalvereniging in competitie te treden. In augustus van dat jaar werd namelijk als lid van de bond toegelaten de vereniging E.M.M. Een jaar eerder had buurtschap Ooy haar Blauw-Wit verloren en in de zomer van 1926 was de katholieke voetbalclub in Zevenaar vanuit sigarettenfabriek Turmac ontmanteld. Het maakte dat de gemeente Zevenaar binnen de katholieke voetbalbeweging niet langer was vertegenwoordigd. Dit alles kan tot gevolg hebben gehad dat in het grensplaatsje voor het eerst voldoende krachten konden worden gemobiliseerd om met een team in bondsverband te gaan voetballen. Hoe het in dit dorp qua voetbal nadien tot heden verder is verlopen, kun je lezen onder deze link.
- Overige verenigingen: - Damesclub de Borgse Vrollies.
- Zorg: - Martijn en Chantal Hunting runnen sinds 2011 Driestroomhuis Babberich. Samen zijn ze een ijzersterk team en doen ze waar hun hart ligt: bijdragen aan een mooie toekomst van kinderen voor wie dit niet zo vanzelfsprekend is. In het Driestroomhuis wordt 24-uurs opvang geboden. Ze streven ernaar om een zo normaal mogelijk gezin te zijn, waar structuur, warmte, veiligheid en voorspelbaarheid geboden wordt. Ze vinden het belangrijk dat de kinderen waar mogelijk gebruik maken van de voorzieningen in de omgeving. De werkwijze is er op gericht de kinderen zo goed mogelijk te laten functioneren in de maatschappij. Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid zijn hierbij van groot belang. Deze ontwikkeling willen ze daarom graag activeren en stimuleren. Ook willen ze werken aan gedragsverbetering. Voor de kinderen is het belangrijk om te leren wie ze zijn. Ook eigen grenzen leren ontdekken en kennen zijn van groot belang. Alle kinderen volgen verplicht een dagbesteding, dit kan school of werk zijn.
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Babberich, met foto's van de grafzerken.
Reactie toevoegen