Status

- Barnflair is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerwolde. T/m 2017 gemeente Vlagtwedde.

- De buurtschap Barnflair valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Ter Apel.

- De buurtschap heeft witte plaatsnaamborden en ligt weliswaar formeel binnen de bebouwde kom van het dorpsgebied van Ter Apel, maar is nog wel als buurtschap te beschouwen, omdat het nog altijd buiten de dorpskern ligt.

- De buurtschap wordt soms samen met buur-buurtschap Munnekemoer, gezien de landschappelijke en maatschappelijke overeenkomsten en banden, als tweelingbuurtschap Barnflair-Munnekemoer betiteld (er is voeger ook een postkantoor geweest met die naam). De buurtschappen hebben echter nog wel beide hun eigen plaatsnaamborden.

Naam

Uitspraak
Baarnfleer.

Oudere vermeldingen
1542 Barenvledder unde de Emesche maet, 1586 Barnfledder, 1853 Barnvledder, 1899 Barnvlair of Barnflair, 1936 Barnfleer.

Naamsverklaring
Betekent letterlijk fledder, vledder 'moerassig veen, laagveen dat als groenland gebruikt werd' en dat barn 'brand, brandstof' leverde. Vergelijk Vledder. Voor de verhouding tussen vledder en fleer zijn het Groningse fleddermoes en het Nieuwnederlandse vleermuis te vergelijken. De spelling met ai is vreemd.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet de buurtschap Bultrutersland, dat naast deze buurtschap verder nog de eveneens Ter Apelse buur-buurtschap Munnekemoer omvat plus het Drentse buurdorp Roswinkel.

Ligging

De buurtschap ligt rond de gelijknamige weg (ZO van Ter Apel), die is verdeeld in Barnflair-Oost en -West (langs de respecievelijke kanten van het Ter Apelkanaal) en de weg Barnflair-Leidijk. De buurtschap ligt tegen de Duitse grens. Aan de Duitse zijde van de grens ligt de buurtschap Barenfleer (met Mariakapel). Z van de buurtschap ligt de buurtschap Munnekemoer.

Statistische gegevens

De buurtschap Barnflair omvat ca. 100 huizen en enkele bedrijfsgebouwen, met ca. 250 inwoners.

Geschiedenis

Postkantoor
De buurtschap heeft samen met de Z hiervan gelegen buurtschap Munnekemoer van 1919 tot 1973 een hulppostkantoor gehad onder de naam 'Barnflair-Munnekemoer'.

Fotoboek
Radioloog Rienhart Wolf (1960) uit Annen, zoon van de toenmalige notaris Dirk Wolf in Ter Apel, schreef sinds 2006 om de drie weken een verhaal voor de populaire rubriek 'Vervlogen Tijden' in de kranten Kanaalstreek en de Ter Apeler Courant. Medio 2017 is die rubriek overgenomen door Jakob Been uit Ter Apel. Na het schrijven van de eerste bijdrage van 'Vervlogen Tijden' voor de krant bedacht Rienhart - die ook de website Oudterapel.nl runt - al het plan om er ooit een boek over uit te geven. In 2017 is dat plan werkelijkheid geworden. "De vroegste fotografische geschiedenis van het dorp en de daarmee nauw verbonden plaatsen Ter Apelkanaal, Barnflair en Munnekemoer was voorheen slechts fragmentarisch gedocumenteerd", lichtte Rienhart toe bij de verschijning van het boek. "De samenhang van die plaatsen in hun vroege ontwikkeling en met name de relatie tot het graven van het kanaal was tot nu toe niet op een overzichtelijke manier in beeld gebracht. Door eigen archiefonderzoek maar ook door gesprekken met veel oudere inwoners is dit uitgemond in een uniek fotodocument. Verder heb ik gebruik gemaakt van de omvangrijke collectie foto's en knipsels die door mijn vader zijn verzameld. Vele tientallen albums."

"Het boek is een waardevol document geworden. Voor de oudere inwoners roept het veel herinneringen op, voor nieuwkomers is het boek een openbaring." De mooiste foto’s zijn meestal op oorspronkelijke grootte op de linkerpagina weergegeven met op de rechterpagina begeleidende tekst en aanvullende foto’s. Het boek 'Vervlogen Tijden: een fotografische geschiedenis van Ter Apel, Ter Apelkanaal, Barnflair en Munnekemoer' telt 256 pagina's in kleur, met 700 historische foto's en een harde omslag, en kost 24,95 euro. Een breed scala aan onderwerpen wordt belicht, zoals Ter Apeler garagebedrijven, smederijen en stelmakers, de vrijwillige brandweer, sigaren, ansichtkaarten en kappers. De 1e druk van 1.000 exemplaren was snel uitverkocht, maar gelukkig is besloten tot een 2e druk. Informatie over de verkrijgbaarheid van het boek kun je verkrijgen bij dhr. Rienhart Wolf, e-mail rfewolf@gmail.com.

Bezienswaardigheden

- De buurtschap Barnflair heeft 1 rijksmonument, zijnde redoute De Batterij (onder de link staat nog een 2e rijksmonument, maar die valt onder buur-buurtschap Munnekemoer). Tijdens de aanvallen van bisschop Bernhard von Galen (bijgenaamd Bommen Berend) in de Eerste Münsterse Oorlog (1665) was gebleken dat het gebied ten zuidoosten van Ter Apel moeilijk te verdedigen was, omdat het veengebied goeddeels was drooggevallen. Na deze oorlog werd dan ook in 1666 een schans nabij Ter Apel gebouwd.

In 1798 is dit verdedigingswerk uitgebreid met een redoute, een veldschans, in Barnflair. Deze redoute vormde een keten in de schakel van verdedigingswerken van Coevorden tot Nieuweschans. Door de opheffing van de verdedigingslinie Eerste Linie van de Eems in 1851 verloren de bijbehorende vestingwerken hun betekenis en werden successievelijk afgebroken of raakten in verval. Van de redoute zijn nog restanten bewaard gebleven.

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - De in 1978 opgerichte carnavalsvereniging CV de Bultruters start het carnaval op donderdagmiddag met een carnavalsfeest op Basisschool De Dreske in Roswinkel. Op vrijdagmorgen en vrijdagmiddag is het feest op de basisscholen H. Gerardus in Barnflair en de Sint Josephschool in Zandberg. 's Morgens worden er fruitbakjes uitgedeeld aan ouderen en zieken in Bultrutersland. Op zaterdag is er om 11.11 uur bij eetcafé De Ketting het startschot voor de carnavalsoptocht (zie hier een fotoverslag van de carnavalsoptocht editie 2019). Daarna wordt koers gezet richting Ter Apel om aan te sluiten bij de optocht van de Kloosterwiekers. Zaterdagavond is er feest in de feesttent bij autosportstadion de Polderputten. De toegang is gratis. Zondagmiddag is er kindercarnaval. Op maandag wordt het carnaval afgesloten met een feestavond en de prijsuitreiking van de optocht. Overigens organiseert de carnavalsvereniging door het hele jaar heen activiteiten voor de mensen in en rondom Bultrutersland. - Facebookpagina van de Dansmariekes van CV de Bultruters.

- IJsvereniging De Polderputten te Barnflair organiseert jaarlijks op de 1e zondag in november de Bosloop, voor zowel recreanten als wedstrijdlopers. Tevens is er voor de scholen een scholenklassement. Er is een 1 km, 2,5 km en een 5 km parcours. Afstanden: Jongens en meisjes t/m 7 jaar: 1 km. Jongens en meisjes t/m 12 jaar: 2,5 km. Dames en heren 5 en 10 km.

Landschap, natuur en recreatie

- De gemeente Westerwolde heeft in januari 2020 een mezenkastenadoptieproject gelanceerd. Eikenprocessierupsen zorgen jaarlijks in de zomer vanwege hun 'brandharen' voor veel overlast. Een deel van de nesten wordt door de gemeente weggezogen, maar het is niet te doen om dat voor alle nesten in deze uitgestrekte gemeente te doen. Daarom worden ook zoveel mogelijk natuurlijke bestrijders ingezet, met name vogels die de rupsen als een lekker hapje beschouwen. Vandaar dat de gemeente Westerwolde 500 mezenkasten heeft laten maken op het Werklab in Vlagtwedde. Inwoners kunnen gratis een mezenkast ‘adopteren’. Het is de bedoeling dat zij die in (de buurt van) hun eigen tuin ophangen en verzorgen, bij voorkeur op een eikenboom.

Vanuit het team van de H. Gerardusschool in Barnflair kwam al snel de behoefte om dit project aan te grijpen en te omarmen in het onderwijsthema 'groeien en bloeien in het voorjaar'. Directeur Richard Zwanenburg is zelf bioloog en heeft contact gezocht met de initiatiefnemers. In overleg zijn er 6 kasten geadopteerd, mede vanuit een wederzijds enthousiasme om dit project gezamenlijk uit te dragen en tot een succes te laten worden. In de zomer van 2019 hebben de eikenprocessierupsen tot veel overlast geleid in de buurt. "Uit ecologisch oogpunt is dit een geweldig initiatief en we zijn benieuwd in hoeverre dit kan bijdragen in het terugdringen van de hoeveelheid eikenprocessierupsen in de vele eiken op de Hanetangerweg O van Barnflair. Bovendien vormt dit een prachtige aanleiding om ons onderwijsprogramma te verrijken en een mooie impuls te geven. Teamleden en kinderen zijn er enthousiast over", aldus directeur Richard Zwanenburg.

- Omdat er niet veel speel- en ontmoetingsgelegenheden in de omgeving zijn, wilde de Gerardusschool in 2017 een recreatieterrein aanleggen voor de kinderen van de school en voor alle andere inwoners uit met name de buurtschappen Barnflair, Burgemeester Beinsdorp en Munnekemoer. Het terrein is mogelijk gemaakt door steun van o.a. Leader Oost-Groningen, en omvat uit een free-runningparcours, een memospel, een natuurlijk speelcircuit en andere speelattributen. Een aanwinst voor de buurt!

- De Leidijk, O van Barnflair Oost, had oorspronkelijk een militaire functie. Tegenwoordig is de dijk van belang als leefgebied en verbindingsroute voor planten en dieren. Nadere informatie over de redoute en de Leidijk vindt u ter plekke op een informatiepaneel van Waterschap Hunze en Aa's.

- W van buurtschap Barnflair loopt de beek Runde onder de N366 door. Deze beek is in 2014 in ere hersteld met het project ‘Koppeling Runde - Ruiten Aa'. De N366 vormde een barrière voor dieren die leven langs het water. Om de dieren een mogelijkheid te geven om zich te verplaatsen tussen verschillende gebieden, is in 2014 een zogeheten ecoduiker aangelegd. Een ecoduiker is een waterdoorgang onder een weg door met een brede looprichel voor kleine zoogdieren en amfibieën zoals muizen en kikkers. Zo kan het het water van de Runde onder de weg doorstromen en kunnen dieren veilig oversteken naar de andere kant van de weg. Verder zijn naast de N366 een stuw met vistrap en twee kleine bruggen aangelegd. Zie verder de brochure Herinrichting N366 tussen N391 en Duitse grens.

- Aan de Leidijk in Barnflair bevindt zich Circuit De Polderputten, waar autocrossen worden georganiseerd.

Links

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool H. Gerardus (Hanetangerweg 1) is een Brede School omdat het ook onderdak biedt aan een peuterspeelzaal en een BSO. De BSO wordt verzorgd door Kinderopvang Tamariki. Gezien de ligging van de school zal zij er primair zijn voor de kinderen uit de buurtschappen Barnflair, Munnekemoer en Burgemeester Beinsdorp. "De H. Gerardusschool is een katholieke school waar leerlingen met verschillende achtergronden zich thuis voelen. Onze identiteit komt tot uiting in onze dagopeningen en vieringen, maar vooral in de manier waar op we met elkaar omgaan. Wij staan positief in het leven en respect, samen en openheid zijn sleutelwoorden binnen onze school.

De basis voor leren is een fijne leefomgeving. Wij gaan uit van verschillen en willen daarom een school zijn waar ieder kind zichzelf mag en kan zijn en zich veilig en geborgen voelt. In onze school heerst een prettige sfeer waarin we respectvol met elkaar en onze omgeving omgaan. We bieden kwalitatief goed, uitdagend en eigentijds onderwijs om zo het maximale uit ieder kind te halen. Het team blijft zich derhalve continu ontwikkelen en verbeteren. Door een sterke onderwijsondersteuningsstructuur en een goed leerlingvolgsysteem kunnen wij de resultaten van onze leerlingen goed volgen en bewaken en hierop anticiperen.

We willen ieder kind de gelegenheid geven zich toe te rusten met voldoende kennis en vaardigheden om zich te ontwikkelen tot een waardevol mens binnen de samenleving. Het leren zelfstandig worden en verantwoordelijkheid krijgen, kortom mede-eigenaar zijn van het eigen leerproces is daarbij voor ons van groot belang. We vinden het belangrijk zowel pedagogisch als educatief partnerschap aan te gaan met ouders. Door een goede samenwerking tussen ouders, teamen kinderen kunnen we de ontwikkeling van kinderen positief beïnvloeden." In 2019 hebben ze een mooie video gemaakt over wat de H. Gerardusschool te bieden heeft.

"Sinds enige tijd is het schoolplein van de H. Gerardusschool in Barnflair steeds verder afgestemd op de visie van de school, waarbij o.a. bewegend leren en buitenonderwijs belangrijke speerpunten zijn. Als kers op de taart is in januari 2020 de splinternieuwe pannakooi feestelijk geopend door de kinderen, het team en de ouders. Tegelijkertijd vormde het een mooie aanleiding om het onderwijsinhoudelijke thema ‘bewegen’ bij de kinderen te introduceren. Veel kinderen en teamleden kwamen in sportkleding op school. Eerst verzorgde sportleraar Tolga Meurs (Get Flex, Emmen) de warming up voor de hele school, waarbij ook de teamleden en de ouders eraan moesten geloven en iedereen goed wakker werd geschud. Vervolgens hebben twee ere-gasten, twee jeugdspelers van FC Emmen; Guido Mulder en Fedde Wijnands, de officiële aftrap verzorgd. De pannakooi is ook na schooltijd en in het weekend te gebruiken voor kinderen uit de buurt. Dit is een cadeau voor de hele buurt en iedereen is welkom, zolang respect, fair play en plezier centraal blijft staan!" (bron: H. Gerardusschool)

- Sport: - IJsvereniging De Polderputten te Barnflair is opgericht in 1945. Naast het schaatsen op natuurijs organiseert de ijsvereniging nog diverse andere activiteiten, zoals de jaarlijkse Bosloop op de 1e zondag van november (hardloopwedstrijd over 5 of 10 km). Ook vinden er de Ovalraces plaats die door de N.N.O. worden georganiseerd. Tevens is er een Schaatsgroep De Polderputten, opgericht door een aantal leden van de ijsvereniging die ook als er geen natuurijs is met elkaar wilden schaatsen op een kunstijsbaan.

Door de Schaatsgoep wordt op diverse kunstijsbanen (Kardinge Groningen, Thialf Heerenveen en De Bonte Wever Assen) op zondagmorgen recreatief geschaatst door junioren en senioren. Het hele jaar wordt er op dinsdagavond getraind op of nabij de baan van De Polderputten. Tijdens deze trainingen wordt aandacht besteed aan conditie, schaatstechniek en Inline Skaten. De IJsvereniging en de Schaatsgroep hebben de laatste jaren in samenwerking met de KNSB de volgende activiteiten georganiseerd; de Aegon Junior Schaatsspelen, SchoolSkaten, Inline-Skateclinics en Inline-Skatetoertochten.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)