Bierum

Plaats
Dorp
Eemsdelta
Hoogeland
Groningen

bierum_sebastiaankerk.jpg

De op een wierde staande romanogotische Sebastiaankerk in Bierum is gebouwd in de 13e en 14e eeuw (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

De op een wierde staande romanogotische Sebastiaankerk in Bierum is gebouwd in de 13e en 14e eeuw (© Harry Perton/https://groninganus.wordpress.com)

gemeente_bierum_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Bierum anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Bierum anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Bierum

Terug naar boven

Status

- Bierum is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Eemsdelta. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1989. In 1990 over naar gemeente Delfzijl, in 2021 over naar gemeente Eemsdelta.

- Wapen van de voormalige gemeente Bierum.

- Onder het dorp Bierum vallen ook de buurtschappen Hoogwatum en Nieuwstad.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Baaierm.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Bierum grenst in het W aan Losdorp, in het NW aan Spijk, in het O aan het water de Eems en al dan niet aan Duitsland (dat is hier niet definitief bepaald) en in het Z aan Holwierde, en ligt ONO van Godlinze, Z van de Eemshaven, WZW van de Duitse plaats Pewsum, N van Appingedam en NW van Delfzijl.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Bierum 439 huizen met 2.792 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 51/294 (= huizen/inwoners), de dorpen Godlinze 68/350, Holwierde 10/66, Krewerd 17/85, Losdorp 19/94 en Spijk 72/409, de buurtschappen Hoogwatum 1/15, Katmis 32/264, Nansum 11/74, Klein Wierum 4/26, Uiteinde 5/36, Bansum 12/48, Lutjeburen 3/23, Oldenklooster 4/28, Nieuwen- of Nijen-Klooster 3/31, Arwert 4/26, Tweehuizen 3/22, Vierhuizen 4/25, Dekkershuizen 2/15 en De Oost-Polder (geen opgave)/27 en verspreide woningen 114/834. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 270 huizen met ca. 670 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Bierum heeft 11 rijksmonumenten.

- De Hervormde (PKN) Sebastiaankerk in Bierum (Kerkstraat 1) is een opvallende kerk op een prachtig punt in het dorp, opvallend door de enorme steunbeer voor de toren. Gebouwd in de eerste helft van de 13e eeuw, is het romaanse karakter van deze zaalkerk goed zichtbaar aan de zuidkant. Elke travee heeft in de lange gevels een hoog geplaatst rondboogvenster met kraalprofilering. Daarboven zit een rondboogfries waarvan het westelijke deel beduidend lager zit dan de rest; waarom is onduidelijk. De zuidzijde heeft lisenen die de traveeën markeren. Opvallend zijn de twee niet parallel lopende lisenen tussen schip en koor: er zit een knik tussen ‘t schip en het later gebouwde koor. In de noordelijke koormuur zit een open sacramentshuisje; het ronde gat in de muur kan bedoeld zijn als kijkgat voor de gelovigen buiten, of om de hostie zichtbaar te maken voor kijkers binnen.

De ongelede toren vormt met het westelijk deel van de kerk een ‘gereduceerd westwerk’, wat in de regio maar zelden voorkomt: dat wil zeggen dat de toren aan de westzijde van de kerk is ingebouwd tussen twee zijbeuken, met meerdere ruimten boven elkaar die naar het schip toe geopend zijn. De zware steunboog is vermoedelijk in de 15e of 16e eeuw aangebracht. In de 14e eeuw is het halfronde koor vervangen door een driezijdig gesloten gotisch koor met lancetvensters en versneden steunberen. De ruimte is, typerend voor het laatromaans, gedekt met meloenvormige koepelgewelven. Na de bouw zijn in het koor figuratieve schilderingen aangebracht; Sebastiaan met de pijlen waarmee hij werd doorboord, Gregorius de Grote óf Fabianus - bronnen vermelden beide, maar door het kruis, het boek en de duif wijzen op Fabianus - , de kroning van Maria, de heilige Catharina met het rad, Christus met de symbolen van de vier evangelisten en Maria met het Christuskind.

De bewoners van de Luingaborg hebben hun sporen achtergelaten in de kerk: de 18e-eeuwse herenbanken waren voor hen bestemd en ook het orgel werd in 1792 in opdracht van baron C. van Maneil en echtgenote J.P. Alberda van Boemersma gebouwd. Hun wapens prijken op de onderkas. Het van onbescheiden afmetingen laatbarokke rouwbord van Warmolt baron van Maneil (1765) hangt aan de noordwand. De kerk is eigendom van Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK), wat ook de bron is van dit artikel over de kerk. - Fotoreportage Sebastiaankerk.

- De Sebastiaankerk en de Gereformeerde (PKN) Irenekerk (Hereweg 27) uit 1890 vallen tegenwoordig onder de Protestantse Kerk Bierum - Holwierde - Krewerd. De Irenekerk is een interessane neokerk. Het is een door lisenen gelede rechtgesloten zaalkerk met rondboogvensters en dakruiter. Het orgel is in 1910 gebouwd door de firma Mart. Vermeulen (Woerden).

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- "Op een zaterdag eind augustus is er naar eigen zeggen de gezelligste Jaarmarkt van het Noorden op een unieke locatie in Bierum. Om 10:00 uur begint de markt op de Borgsingel en de Bakkerstaat. Meer dan 40 kramen staan hier verdeeld langs de weg. Kinderen mogen gratis gebruik maken van een mooie trein die een rondje maakt op het plein. Op deze dag kan het publiek al wandelend door de oude boomgaard van De Luingahof genieten van de nieuwe oogst en de vele kramen met verschillende kunstenaars uit de regio. Daarnaast is er onder andere brocante, kleding, huisgemaakte chocola en zijn de pomologen aanwezig voor het determineren van het meegebrachte fruit. Voor de kinderen is er kinderschmink en een luchtkussen.

In de theeschenkerij zorgt prachtige muziek voor Franse sferen op het terras onder de oude fruitbomen. De nieuwe oogst zomerappels en Reine Victoria-pruimen zijn volop verkrijgbaar in de boerderijwinkel van De Luingahof. Tijdens de Jaarmarkt is er live-muziek op het terras bij de bakkerij van Olinga. En natuurlijk is de winkel open met lekkere versgebakken producten. Zoals inmiddels bij velen bekend houdt ook Soroptimistclub De Eemsmond haar jaarlijkse Boekenmarkt tijdens de Jaarmarkt in Bierum. Vanaf 10:00 uur is er een horecaplein bij de kerk met terras, eettentjes en een bar. Vanaf 14:00 uur is er live-muziek. Tussendoor draait Martin Franken veelal bekende nummers vanaf zijn draaitafel. ’s Avonds vanaf 21:00 uur is er een live optreden. De meeste ruimte voor parkeren is als je vanaf Losdorp/Spijk het dorp binnen rijdt. Bij Luingaborg en Oude Wijkbeheer terrein is genoeg ruimte. Tevens is er parkeergelegenheid aan de Bredeweg (schuurfeestterrein)."

- "Het Bierummer Schuurfeest (weekend eind augustus, in 2019 voor de 19e keer) is in 2001 klein begonnen in een boerenschuur. Omdat onze oorsprong een schuurfeest was hebben we deze naam dan ook aangehouden. Tijdens ons eerste schuurfeest waren er maar liefst 350 bezoekers! Voor ons was dit een mijlpaal en dit smaakte zeker naar meer. Na de derde editie bleek al gauw dat de boerenschuur te klein werd, nu konden we natuurlijk een grotere schuur gaan bouwen maar een tent was toch een betere oplossing. Het schuurfeest wordt tegenwoordig dus georganiseerd in een grote tent met ruimte voor duizenden bezoekers. De sfeer is nog als vanouds, we zijn dus eigenlijk nog steeds een echt schuurfeest. Tijdens het schuurfeest hebben we altijd gezorgd voor goede artiesten, velen zijn inmiddels ook bekend met de weg naar het hoge noorden. Wij zijn inmiddels een groot feest geworden met veel potentie, we zien elk jaar de bezoekersaantallen weer groeien en de sfeer blijft nog altijd opperbest."

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Bierum, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Bierum (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Bierum.

- Nieuws: - Nieuws uit Bierum op Facebook. - Nieuws uit het dorp van de afgelopen jaren op de site van RTV Noord.

- Belangenorganisatie: - Stichting Dorpsbelangen Bierum beoogt de leefbaarheid in het dorp zo aangenaam mogelijk te houden en waar mogelijk het leefgenot verder te verbeteren. Dit doen zij o.a. door maandelijks overleg, door waar nodig overleg met de gemeente Delfzijl en door nauwe contacten te onderhouden met de lokale verenigingen.

- Dorpshuis: - Bierum kreeg de afgelopen jaren behoefte aan een nieuwe ontmoetingsplek na de sluiting van de basisschool en zorgcentrum Luingaborg. Te meer daar op termijn ook het lokale café en wellicht ook de kerkelijke gebouwen dreigen te verdwijnen. De voormalige sporthal de Watumhal is daarom in 2019 verbouwd, uitgebreid en vervolgens herbestemd tot dorpshuis. Dorpsbelangen kwam in 2016 na onderzoek tot de conclusie dat dit pand, uit verschillende mogelijke opties, de beste keuze is. De gemeente Delfzijl heeft daartoe eind 2016 het pand voor het symbolische bedrag van 1 euro overgedragen aan Stichting Dorpshuis. De gemeente heeft in 2017 een bijdrage van € 60.000 toegezegd voor de verbouwing. In 2018 heeft ook de NAM 85.000 euro bijgedragen aan de verbouwing. En eind 2018 heeft ook het Waddenfonds 18.000 euro bijgedragen. Dan is er nog altijd 300.000 euro nodig (het totale project kost namelijk 563.000 euro), maar daar is een dekkingsplan voor gemaakt dat is goedgekeurd door Groninger Dorpen.

In het dorpshuis kan ook nog altijd worden gesport. Dat komt de leefbaarheid en levendigheid in het dorp ten goede. Toen de school gesloten werd was het namelijk niet meer rendabel om de sporthal open te houden. Het was de bedoeling dat de inwoners daarom naar Spijk zouden gaan om te sporten, maar dankzij de herbestemming tot multifunctioneel dorpshuis kunnen ze nu hier blijven sporten. Daardoor is de sportvereniging gegroeid van 60 naar 100 leden. Zelfs van buiten het dorp komen aanmeldingen.

- Onderwijs en kinderopvang: - In 2012 is Ria de Weerdt gestart met de kleinschalige Kinderopvang Thuishuis Bienander. Bierum is ook uitstekend bereikbaar voor ouders met kinderen vanuit de buurdorpen Spijk, Godlinze, Losdorp en Krewerd. De kinderopvang grenst met de achtertuin aan het Bierumerbos. De opvang is: voor kinderen van 0-4 jaar; 47 weken per jaar geopend; maximaal 6 kinderen tegelijk; open op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag van 7.00 uur tot 18.00 uur. De opvang van de kinderen vindt plaats in een gezellig ingerichte ruimte die genoeg plaats biedt om te spelen en te knutselen. Er is een aparte slaapkamer waar de kleintjes tot rust kunnen komen. Achter het Thuishuis is een royale goed afgesloten tuin waar de kinderen zich prima kunnen vermaken.

- Muziek: - Muziekvereniging CBS is in 1973 ontstaan door het samengaan van de muziekkorpsen Luinga uit Bierum en Concordia uit Spijk. De vereniging omvat een fanfareorkest met hout, koper en slagwerk en een tamboerkorps waar wordt gespeeld op ongestemd slagwerk. Het repertoire dat ze ten gehore brengen is breed en varieert van marsmuziek tot actuele popmuziek en licht klassiek. Muziekvereniging CBS is een gezellige, actieve vereniging die met regelmaat van zich laat horen. De activiteiten bestaan uit wekelijks repetitie op de maandagavond, de drumband op dinsdagavond, concerten, concerten met andere verenigingen, marsen in eigen dorpen maar ook daarbuiten, begeleiding van kerkdiensten, studieweekend en diverse activiteiten om de kas te vullen voor aanschaf van o.a. instrumentarium en kostuums.

- Sport: - Sportvereniging Bierum is een zogeheten omnivereniging, wat wil zeggen dat je er voor verschillende sporten terecht kunt, in dit geval bieden ze de volgende faciliteiten: Kindergym (vanaf 3 jaar), Ouderengymnastiek (55+), Dance Kids, Dance Junior, Badminton dames en gemengd, Pilates, Bootcamp, Freerunning start up en advanced, en Tricking, een sport die is ontstaan in Amerika. Het is een combinatie van taekwondo/karate, acrobatiek, breakdance, kungfu, hip-hop dans, en breakdance. Eigenlijk is tricking een soort martial arts. Tricking is bedoeld voor jeugd en volwassenen die: flexibiliteit, fysieke ontwikkeling en fun willen combineren; balans, behendigheid en lichamelijk dynamiek willen verbeteren; gefascineerd zijn door de buitengewone acrobatische trucs. Centraal binnen de lessen van Tricking staan: discipline en respect; tricking technieken; Wushu technieken; leuke sfeer en plezier. Daarnaast is tricking goed te combineren met een van de freerunning groepen van Sportvereniging Bierum.

- Veiligheid: - Brandweer Bierum.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Bierum en - idem kerk. - Lidmaten 1705-1811.

Reactie toevoegen