Binnenwijzend

Plaats
Buurtschap
Drechterland
West-Friesland
Noord-Holland

binnenwijzend_station_westwoud_ca._1930.jpg

Het fraaie gebouw van station Westwoud, dat in werkelijkheid in de plaats - in die tijd nog dorp, tegenwoordig buurtschap - Binnenwijzend lag, zoals op deze ansichtkaart uit 1930 ook te zien is, is helaas in 1963 gesloopt. (collectie Niek Kors)

Het fraaie gebouw van station Westwoud, dat in werkelijkheid in de plaats - in die tijd nog dorp, tegenwoordig buurtschap - Binnenwijzend lag, zoals op deze ansichtkaart uit 1930 ook te zien is, is helaas in 1963 gesloopt. (collectie Niek Kors)

Binnenwijzend..JPG

Het kerkje van Binnenwijzend, in 1911 gebouwd op de funderingen van de in dat jaar afgebrande kerk uit 1459.

Het kerkje van Binnenwijzend, in 1911 gebouwd op de funderingen van de in dat jaar afgebrande kerk uit 1459.

binnenwijzend.jpg

Bij het kerkje van Binnenwijzend kijken we over het spoor en de bollenvelden naar de kerk van en het dorp Westwoud.

Bij het kerkje van Binnenwijzend kijken we over het spoor en de bollenvelden naar de kerk van en het dorp Westwoud.

binnenwijzend_clazina_48_europees_kampioen_110.000_kg_melk_1960.jpg

Het ieniemienie dorp Binnenwijzend (nóóit van gehoord) wordt in december 1960 op slag wereldberoemd wegens de huldiging van Clazina 48 als Europese kampioenskoe, met tot dan 110.000 kg geproduceerde melk. Uiteindelijk zou ze zelfs ruim 121.000 kg halen.

Het ieniemienie dorp Binnenwijzend (nóóit van gehoord) wordt in december 1960 op slag wereldberoemd wegens de huldiging van Clazina 48 als Europese kampioenskoe, met tot dan 110.000 kg geproduceerde melk. Uiteindelijk zou ze zelfs ruim 121.000 kg halen.

Binnenwijzend

Terug naar boven

Status

- Binnenwijzend is een voormalig dorp, thans buurtschap* in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland, gemeente Drechterland. T/m 1811 is deze plaats een zelfstandig dorp met een eigen bestuur. In 1812 ontstaat de gemeente Hoogkarspel met daarin de dorpen Hoogkarspel, Westwoud en Binnenwijzend. Die laatste 2 splitsen zich per 1-5-1817 af tot de gemeente Westwoud, die in 1979 opgaat in de nieuwe gemeente Drechterland.

* De plaats heeft wel een kerk maar deze is niet meer in functie. Dit gecombineerd met de geringe grootte van de plaats en dat het geen voorzieningen en kern heeft, zal er gezamenlijk toe geleid hebben dat men deze plaats vandaag de dag als buurtschap beschouwt.

- De buurtschap Binnenwijzend valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Westwoud.

- De buurtschap Binnenwijzend heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aanbeland.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Ca. 1312 Binnenwisen, 1415 (datering kopie onzeker) Binnenwysen, 1494 Binnewysen, 1840 Binnen-Wijzend.

Naamsverklaring
- Oorspronkelijk een waternaam, een afleiding van de verbaalstam (Indo-Europees) wis*, weis* 'stromen, wegstromen' (zie ook Oosterwijzend), later een dijknaam, met de toevoeging binnen. Opvallend is dat de oude vormen geen -d vertonen, wat zou kunnen duiden op een oorspronkelijke vorm wîsen* (vergelijk Wijster) naast wîsent*.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

- De plaatsnaam verwijst naar het feit dat het water de Wijzend aan de binnenkant van de dijk tegenover hetzelfde water aan de andere kant van de dijk lag. Overigens was deze benaming ook gebruikelijk te zeggen als men aan de andere kant was of woonde.(2)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Binnenwijzend ligt direct ZO van Westwoud, en bestaat uit een 2 km lange lintbebouwing aan de kaarsrechte gelijknamige weg. De buurtschap grenst in het N aan de parallel aan de weg lopende waterloop Wijzend en de idem spoorlijn Hoorn-Enkhuizen, in het O aan de buurtschap Westerwijzend en in het W aan het dorp Oosterblokker en de buurtschap Zittend.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Binnenwijzend 30 huizen met 200 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 80 huizen met ca. 250 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Kerkelijk
De nederzetting Binnenwijzend wordt in 1311 voor het eerst in de archiefstukken vermeld. Op dat moment is het nog een buurtschap, d.w.z. men gaat in Westwoud ter kerke. Men vindt dat toch wel een heel eind lopen door weer en wind en de inwoners pleiten halverwege de 15e eeuw dan ook voor een eigen kerk. (3) verwoordt dat heel mooi als volgt:

"In vroegere tijden plagten die van Binnenwijzend geen eigen kerk te hebben, maar tot de pastorij van Westwoud te behooren. Daar het echter voor de ingezetenen te lastig viel, in zwaren wind en onweder, bij hoog water en in den winter, zich naar de parochiekerk te begeven, zoo heeft de toenmalige Pastoor van Westwoud Maarten Aalberts, hun, in het jaar 1459, verlof gegeven, om een erve te koopen en daarop eene kapel te bouwen; en in het jaar 1484 is deze kapel, met toestemming van Jan Evertszoon, die toen Pastoor van Westwoud was, door den Proost van West-Friesland, tot eene parochiekerk verheven, en van de kerk van Westwoud gescheiden." Na de Reformatie worden de kerken van Westwoud en Binnenwijzend in 1574 protestants en vormen zij een gezamenlijke kerkelijke gemeente, die nog altijd bestaat (zie verder bij Bezienswaardigheden).

Bestuurlijk
In 1414 vormen Westwoud, Binnenwijzend, Oosterblokker en Westerblokker samen de stede Westwoud. Zie verder de pagina bestuurlijke geschiedenis Binnenwijzend en het kopje Status hierboven.

Filatelistisch
De filatelisten onder ons die afstempelingen van postkantoren verzamelen, kunnen wij nog melden dat een afdruk van Binnenwijzend lastig te bekomen zal zijn. Er is nl. 2 keer slechts heel kort een postkantoortje in deze plaats geweest, en wel van 1869-1878 (nadat er eerst in 1856 een brievenbus was gekomen en in 1857 een bestelhuis) en van 1906-1908. Ook al had in die tijd bijna ieder dorpje wel een eigen postkantoortje, werden die ook toen incidenteel al gesloten wegens te weinig handelingen.

Station
Sinds de aanleg van de spoorlijn Zaandam-Enkhuizen in 1885 was er een station Westwoud, dat in werkelijkheid in de Westwoudse buurtschap Binnenwijzend lag. In 1938 is het station gesloten omdat er te weinig reizigers gebruik van maakten. Het fraaie stationsgebouw (van het type Hemmen) is helaas in 1963 gesloopt.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Binnenwijzend, kun je terecht bij Stichting Historisch Hoogkarspel-Westwoud.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Momenteel is de N23 Alkmaar-Enkhuizen in aanleg. Dit is een deels nieuwe weg, deels een opwaardering van bestaande weg. Doel is o.a. het vergroten van de doorstroming van het verkeer en het verhogen van de verkeersveiligheid. Voor nadere details zie West-Friesland > Recente ontwikkelingen. Vanuit het W vlak voor Hoogkarspel wordt naar het Z een nieuw tracé aangelegd, dat Binnenwijzend aan de O kant doorsnijdt. Z van de buurtschap haakt de weg naar het O aan op de bestaande N506 richting Enkhuizen. Kennelijk is voor de aanleg bij Binnenwijzend een 'tijdelijke hulpbrug' nodig. Dat daar nogal wat rekenwerk bij komt kijken, kun je lezen onder de link (voor de liefhebber die het wil narekenen ;-).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De bij geschiedenis reeds genoemde Hervormde kerk brandt in 1911 af (samen met een 10-tal omliggende boerderijen). Onder de link kun je daar het een en ander over lezen. Nog een artikel over de brand in 1911. De kerk is herbouwd naar een plan van architect J.F.L. Frowein, een leerling van P.J.H. Cuypers. In 1967 wordt de kerk aan de eredienst onttrokken. Tegenwoordig is de kerk in gebruik als woonhuis en atelier. Sinds 1967 is de oude situatie van voor 1459 dus hersteld en gaan - ook - de protestanten van de nu weer buurtschap Binnenwijzend weer in Westwoud ter kerke. En is er dus weer een 'buurtschap met kerk' bij gekomen. Overigens is nog altijd sprake van de Protestantse Gemeente Westwoud-Binnenwijzend.

- De kerk is een rijksmonument. Daarnaast heeft de buurtschap nog veel visueel monumentale boerderijen, maar er is er maar één een rijksmonument, en wel de 18e-eeuwse stolphoeve op nr. 78.

Terug naar boven

Beeld

- Ansichtkaarten en foto's van Binnenwijzend.

Terug naar boven

Trivia

- In 1959 was koe Clazina 48 van Cor Posch, op het bedrijf van zijn vader Jongejan Posch uit Binnenwijzend, de eerste koe in Nederland die de productie van 100.000 kg melk heeft gehaald. In december 1960 werd ze gehuldigd als 'Europees Kampioen' toen ze de 110.000 kg haalde. De kranten uit die tijd melden dat het "misschien zelfs wel een wereldrecord is". Ze bracht het enkele jaren later uiteindelijk tot een 'levensproductie' van ruim 121.000 kg. Vandaag de dag is er nog altijd een melkveebedrijf Vof Gebr. Posch in Binnenwijzend. Zo te lezen zijn dat dan de zonen van de hiervoor vermelde Cor. Op hun pagina vinden we nog meer foto's en krantenartikelen m.b.t. kampioenskoe Clazina 48.

- In de 18e eeuw is er ook een VOC-schip genaamd Binnenwijzend geweest.

Reacties

(2)

toevoegen:
trivia:
Koe Clazina 48 van Jongejan Posch was de eerste koe in Nederland, in 1959, die de levensproductie van 100.000 kilo melk produceerde.

Dank voor de tip Hans! Dat is inderdaad een vermeldenswaardig feit om erbij te zetten. Ik heb het toegevoegd en er nog enkele aanvullende links bij gevonden en geplaatst.

Reactie toevoegen