Boelenslaan

Plaats
Dorp
Achtkarspelen
Fryslân

Boelenslaan

Terug naar boven

Status

- Boelenslaan is een dorp in de provincie Fryslân, gemeente Achtkarspelen.

- Boelenslaan heeft een eigen dorpswapen. Omdat het dorp zijn ontstaan aan de turfwinning heeft te danken, zijn in het wapen twee belangrijke stukken gereedschap voor de turfwinning opgenomen en wel een zogeheten steker en een oplegger. Het rood verwijst naar de heide en tevens naar de strijdbaarheid van de bevolking, terwijl het goud de zandgrond voorstelt. Het dorp ligt in de Friese Wouden, wat door de groene schildvoet wordt aangegeven. De zilveren roos hierin is ontleend aan het wapen van de familie Boelens, waarnaar het dorp is vernoemd. (bron: NGW.nl, zie de link)

Terug naar boven

Naam

In het Fries
Boelensloane.

Oudere vermeldingen
1899 Boelenslaan.

Naamsverklaring
Het dorp is vernoemd naar de vroegere grootgrondbezittersfamilie Boelens, die ZW van Buitenpost niet alleen een state, ook Groot Schepper genoemd, bezat, maar ook veel landerijen en uitgestrekte gebieden waar turf werd gegraven. Verschillende leden van de familie waren grietman (vergelijkbaar met wat we tegenwoordig burgemeester noemen) in Achtkarspelen. In het element laan zien we in de Friese variant de oostelijk Friese dialectkleuring loane.(1) Boelenslaan (ook wel Heidelaan) was aanvankelijk de naam van de zandweg die door het verveningsgebied alhier liep. Deze naam is later overgegaan op de nederzetting.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Boelenslaan ligt NO van het dorp Drachten, ZW van het dorp Surhuisterveen en grenst in het Z aan de gemeente Smallingerland (kern Houtigehage) en in het W aan de gemeente Tytsjerksteradiel (kern Eastermar).

Terug naar boven

Statistische gegevens

Boelenslaan heeft ca. 450 huizen met ca. 1.150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

De nederzetting Boelenslaan is in de 19e eeuw ontstaan. Vanouds was het een heidegebied, vallend onder buurdorp Surhuisterveen. Aanvankelijk heette het gebied en de nederzetting dan ook Surhuisterveenseheide of Feansterheide. Lange tijd woonde de bevolking in armoede, in eenvoudige zogeheten spitketen (plaggenhutten) en leefde van het turfsteken. Pas sinds begin 20e eeuw zijn hier stenen woningen gekomen. Aanvankelijk waren dit zogeheten woningwetwoningen. Boelenslaan werd een dorp door de bouw van de kerk in 1852. Aanvankelijk was er in het dorp alleen lintbebouwing. Later heeft er door diverse uitbreidingen komvorming plaatsgevonden, maar nog altijd is er in het buitengebied sprake van kleine verspreide nederzettinkjes. Zie ook bij buurdorp Houtigehage, dat zich op soortgelijke wijze heeft ontwikkeld.

Volksgebouw
Aan het einde van de 19e eeuw begonnen ook op de Surhuisterveensterheide de 'verworpenen der aarde' te ontwaken uit hun armoedig bestaan. Socialistische voormannen als Tjeerd Stienstra, Ferdinand Domela Nieuwenhuis en Pieter Jelles Troelstra bezochten de streek rond het huidige Boelenslaan en spraken soms voor honderden personen, vaak in een schamele hut. De wens voor een eigen gebouw voor de arbeidersbeweging was geboren.

De SDAP-afdeling Surhuisterveensterheide ('De Heidebond') benoemde hiertoe een commissie. In een circulaire van Troelstra c.s. in het Weekblad Kanton Bergum stonden ze uitvoerig stil bij de grote armoede in de spitketen, de armlastigheid, de karige bedeling en de kindersterfte. Hoe weinig de gezinnen ook verdienden, nog geen 200 gulden per jaar, de ondertekenaars van de circulaire gaven de moed niet op. In de circulaire stelden zij o.a.: “Toch is de bevolking er nog krachtig, ruwheid en onzedelijkheid heerschen natuurlijk wel onder haar, maar één blik op eene vergadering dier mannen en vrouwen zou U, lezer, duidelijk doen zien, dat van dat ras nog alles te maken is”. “Wanneer hunne dochters nog wat onderwijs konden ontvangen in handwerken, hun zoons zich konden vereenigen tot muziek- en andere gezelschappen, wanneer zij politieke en vereenigingen van grondarbeiders konden vormen, dan zouden ze zich beter kunnen ontplooien." Het eerste Volksgebouw kwam er in 1898. Dat moest echter in 1915 alweer worden afgebroken. In 1933 kwam er een nieuw Volksgebouw. Onder de link worden de totstandkoming en lotgevallen van de beide gebouwen uitvoerig beschreven.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Het huidige Bestemmingsplan Boelenslaan is in 2011 vastgesteld.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- De Hervormde kerk (Boelenswei 86) uit 1852 is sinds 1980 niet meer als zodanig in gebruik. Na restauratie is het in gebruik genomen als aula van de begrafenisvereniging.

- Aan de gevel van deze aula bevindt zich een monument ter nagedachtenis aan de 7 slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit Boelenslaan en Houtigehage. Jaarlijks wordt hier op 4 mei een herdenking gehouden.

- Tegenover de voormalige kerk staat het karakteristieke Volksgebouw uit 1933. Het pand is tot 1976 in functie geweest, aanvankelijk als plaats van bijeenkomst voor het verenigingsleven, later ook als dorpscafé. Zie verder bij Geschiedenis.

- Het kerk op Boelenswei 52 in Boelenslaan is in 1905 gebouwd als kapel van de Hervormde Evangelisatie. Het staat gezien de kleur bekend als 'het witte kerkje'. "Binnen de Geformeerde kerk van Drachtstercompagnie zijn er rond 2001 velen die zorgen hebben en verontrust zijn over het belijdende karakter van de op handen zijnde fusie van Gereformeerde kerken, Ned. Herv. Kerk en Evangelisch Lutherse Kerk tot PKN, een plurale verenigde kerk, over het verlies van de plaatselijke zelfstandigheid, het kerkmodel en de onduidelijkheid over de financiële consequenties. Als in december 2003 landelijk het definitieve besluit tot vereniging van de drie genoemde kerken tot Protestantse Kerk in Nederland een feit wordt, besluit de kerkenraad van Drachtstercompagnie en ook dat deel van de gemeente dat zeer bezwaard is, ter wille van de eenheid binnen de gemeente, toe te treden tot de PKN, maar dan in de vorm van een bezinningsperiode van twee jaar, waarna in 2006 de definitieve beslissing zal vallen. In april 2006 vindt opnieuw een stemming plaats, waarbij 40% van de belijdende leden aangeeft niet mee te kunnen gaan. Een groep van 57 belijdende en 23 doopleden kiest ervoor om bij elkaar te blijven en zich als zelfstandige gemeente aan te sluiten bij de vGKN (voortgezette Gereformeerde kerken in Nederland).

Men mag gebruik maken van het witte kerkje in Boelenslaan, dat dan nog toebehoort aan de Hervormde Gemeente van Surhuisterveen en waar zo af en toe nog diensten in worden gehouden. Op 7 mei 2006 vindt de instituering plaats van de Voortgezette Gerefomeerde Kerk van Drachtstercompagnie. Men gaat voortvarend te werk door uit te zien naar een predikant, en die wordt gevonden in de persoon van drs. M.J.M. Sijtsma-van Oeveren te Kampen, die op 14 januari 2007 bevestigd wordt. Wanneer de Hervormde Gemeente van Surhuisterveen aangeeft dat zij met de Gereformeerde Kerk van Surhuisterveen gaat fuseren, met als gevolg dat het witte kerkje verkocht gaat worden, koopt de vGKN het kerkje op 16 oktober 2009. Ondanks het feit dat ons diverse leden ontvallen zijn, mogen wij ons verblijden in een geringe groei van het ledental, ook met mensen uit het dorp en wijde omgeving." - Site vGKN Boelenslaan.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Aan het eind van de zomervakantie is er jaarlijks een Spelweek voor de kinderen in het dorp.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Wandelroute rond Boelenslaan en buurdorp Houtigehage.

- Vogelwacht Drachtstercompagnie e.o. (wat met name staat voor de buurdorpen Boelenslaan, Houtigehage en Rottevalle) houdt zich bezig met behoud en verbetering van de natuur in hun omgeving, o.a. door het plaatsen van vele nestkasten voor allerlei soorten vogels. En met zeer verdienstelijke resultaten! Kijk maar eens naar de mooie fotoreportages op hun Facebookpagina.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Boelenslaan, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Film over Boelenslaan anno 1969 van 35 min. met er achteraan ook nog een dik half uur recente(re) foto's.

- Boelenslaan op oude kaarten.

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Boelenslaan.

- Nieuws: - De 2-maandelijkse nieuwsbrief van Boelenslaan 'Nijs fan 'e Loane' is via de link ook online te lezen.

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Smoutte is in 2012 gerealiseerd. Het is de thuisbasis voor diverse verenigingen in het dorp en is ook te huur voor feestelijke of zakelijke aangelegenheden.

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Wâldiik is een zogeheten samenwerkingsschool, in 2013 ontstaan uit fusie van de openbare Jan van Zuilenskoalle en christelijke basisschool De Stile. Voorfgaand aan de fusie hadden de scholen nog resp. 57 en 34 leerlingen. In brede kring leefde het besef dat men beter kon samengaan om ook op termijn goed basisonderwijs in Boelenslaan te kunnen blijven bieden. Alle kinderen zijn overgegaan naar de nieuwe school.

Hanneke Westgeest is in 2013 in Boelenslaan gestart met kinderopvang als onderdeel van de organisatie Kind Vandaag. In het dorpshuis mag ze gebruik maken van een mooi lokaal met volop ruimte. De opvang - die ook bedoeld is voor kinderen uit buurdorp Houtigehage - is in de grote zaal, waar veel licht is en veel ruimte is om te spelen. De ruimte is geschikt gemaakt voor kinderen van 0 tot 12 jaar. De locatie is geopend van 7.30 uur (op aanvraag vanaf 6.30 uur) -18.30 uur (niet in het weekend en op nationale feestdagen). Het dorpshuis staat in een woonwijk met veel groen. Er kan lekker buiten worden gespeeld rondom het dorpshuis en op het vlakbij gelegen schoolplein. De pannakooi en het korfbalveld zijn ook in de buurt, dus iedereen kan zijn energie kwijt. Maar ook de knutselkinderen worden niet vergeten. Hanneke is pas tevreden als alle kinderen een fijne middag hebben gehad! Ook voor voor- en tussenschoolse opvang kun je op deze locatie terecht.

- Sport: - Korfbalvereniging KC Boelenslaan is opgericht in 1966.

- Overige verenigingen: - Begrafenisvereniging De Laatste Eer is een gezamenlijke begrafenisvereniging samen met buurdorp Houtigehage.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Boelenslaan.

Reactie toevoegen