Status

- Boijl is een dorp in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.

- Onder het dorp Boijl vallen ook de buurtschappen Boekelte, Rijsberkampen en Zuid (deels).

Naam

Uit te spreken als
Buil.

In het Stellingwerfs
Buil.

In het Fries
Boyl. Soms wordt op plattegronden e.d. (bijv. ook op sommige richtingborden in de buurt) ten onrechte de naam Boyl gebruikt. De officiële naam (bijv. op de plaatsnaamborden en in het postcodeboek) is namelijk al vele jaren Boijl. Kennelijk is de spelling Boyl vroeger wel een formele spelling geweest, omdat er bijv. nog sprake is van een Hervormde Gemeente Boyl en een Gemengd Koor Boyl.

Inwoners
Een inwoner van dit dorp is geen Boiler ;-) maar een Boijliger.

Oudere vermeldingen
1320 Boilo, 1408 Boile, 1542-1543 Beul, Buel, 1559 Boeijl(is).

Naamsverklaring
Misschien verwant met het Westfaalse Bühl en/of het Oudhoogduitse buhil 'heuvel'.(1)

Ligging

Boijl ligt NO van Noordwolde, ZW van Elsloo en grenst in het O aan de provincie Drenthe (kernen Boschoord en Doldersum).

Statistische gegevens

In 1840 heeft het dorp Boijl 41 huizen met 243 inwoners, met daarnaast de buurtschappen Boekelte met 5/37 (= huizen/inwoners) en een deel van de buurtschap Frederiksoord (waar destijds de grensbebouwing aan de Westvierdeparten en Oostvierdeparten toe werd gerekend) met 9/59. De buurtschap Rijsberkampen (met in 1840 10/51) wordt in dat jaar onder Noordwolde vermeld. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 350 huizen met ca. 900 inwoners.

Geschiedenis

- Geschiedenis van Boijl.

- "Dorpsarchief Boijl is opgericht in 2013. Activiteiten tot heden waren onder mer: vertonen dorpsfilms; Rubriek ‘Blik op Boijl’ in ‘Even Bi’jpraoten’; ontwerp en publicatie van 2 wandelroutes; filmmiddag over de rivier De Linde; in 2017 vertoonden we voor een vol dorpshuis zo’n 200 beelden van de vroegere middenstand in het dorp, met uitleg van Jellie Menger; in 2018 verzorgde Johan van der Zee, vroeger regisseur van het tv-programma ‘Van Gewest tot Gewest’, een middag met beelden uit de regio; onderzoek “boerderijenlijst” (bewoners van heden tot verleden). Tevens het digitaliseren en archiveren van: alle dorpskranten, krantenknipsels betrekking hebbende op het dorp, archief Nuttert van der Heide Ritten, jaarvergaderingen Dorpsbelang en ansichtkaarten van het dorp. De activiteiten en het verzamelde archiefmateriaal proberen we op onze website zoveel mogelijk voor eenieder toegankelijk te maken. Heb je oude familiegegevens, verenigingsverslagen, foto’s of andere zaken liggen dan horen wij dat graag. We komen graag langs om ze te halen, te kopiëren/scannen/archiveren."

Recente ontwikkelingen

- Het café in Boijl heette oorspronkelijk Het Zwaantje, later Gasterij Het Builtje. Nadat die de deuren had gesloten, heeft de kerkenraad het pand in 2015 gekocht. Het stond toen al bijna 3 jaar leeg en dat was de kerkenraad een doorn in het oog. Nadien is het café gepacht door de familie Klatt. Zij zijn er per 1-4-2018 mee gestopt. Twee ondernemers hebben belangstelling getoond om het pand te exploiteren als dorpscafé en dagbesteding. De kerk meldt dat er een vorm van dagbesteding komt, dat het café af en toe nog open zal zijn en dat de biljartvereniging er haar plek kan houden.

- Dorpsvisie Boijl 2015-2020.

- Bestemmingsplan Boijl.

Agrarisch

- Koe Geertje 23 van Jan Atze en Marieke van der Wijk uit Boijl is in maart 2019 door een vakjury tijdens een verkiezing in Lelystad verkozen tot de beste boerenkoe van Nederland. Relevante factoren zijn o.a. waarderingen voor de prestaties van de koeien op het gebied van productie, uiergezondheid en vruchtbaarheid, en waarderingen voor de bouw en het exterieur van de koeien. De runderen in de stallen van boer Van der Wijk hebben het goed en worden wat ouder dan de gemiddelde Nederlandse koe. Geertje 23 is met haar anno 2019 16 levensjaren verreweg de oudste koe van Van der Wijk ooit. De koe gaf tot dan al 130.000 liter melk, wat uitzonderlijk is. De gemiddelde koe blijft namelijk op 30.000 liter steken. Wanneer een koe minder melk geeft of niet optimaal vruchtbaar is, vertrekken ze van de boerderij. Geertje 23 beent het tempo van haar veel jongere soortgenoten echter nog makkelijk bij. ‘Ze is nog lang niet uitgemolken’, aldus Jan Atze van der Wijk.

Bezienswaardigheden

- Boijl heeft 3 gemeentelijke monumenten, namelijk de pastorie uit 1938 op Boijlerweg 82, de schoolmeesterswoning uit 1917 op Boijlerweg 86 en de woonboerderij uit ca. 1930 op Verwersweg 11.

- De huidige Hervormde (PKN) kerk - zonder toren - dateert uit 1641, met fundamenten uit de 12e eeuw, en muurankers van 1617. Het interieur is in 1957 gerestaureerd. 1x in de 3 weken is er op de zondagochtend een kerkdienst in de Hervormde kerk van Boijl, om 10.00 uur. De daaropvolgende weken is er dienst in Makkinga en Elsloo. Na de dienst is er gelegenheid om koffie of thee te drinken.

- De klokkenstoel naast de kerk - beide een rijksmonument - dateert oorspronkelijk uit 1600 (de laatste restauratie was in 1984) en heeft een klok uit 1399, die de naam Martinus draagt. De klok is een van de oudste van ons land, en heeft als inscriptie: "Ende Lut bequame, Martines Klock is mijn name. In't jaer van ons Heeren 1399."

Evenementen en activiteiten

- In 1320 wordt de plaatsnaam voor het eerst in de archieven vermeld. In 2020 gaat Boijl daarom het 700-jarig bestaan vieren. Het 700-comité wil in 2020 om de 700 uur (ongeveer eens in de maand) een bruisende activiteit in het dorp organiseren.

- De Nuttert van der Heide Rit (in 2019 voor de 53e keer) (op een zondag in augustus) is een rit vanuit Boijl door de regio, voor oldtimer motoren (vóór 1941) en bromfietsen t/m de jaren tachtig. Er nemen ca. 100 motoren aan deel. Zowel de motoren als de bromfietsen zijn op het startterrein te bezichtigen. Én het is natuurlijk ook een mooi gezicht om ze rijdend voorbij te zien komen. Het 'rijdend museum' bestaat uit tweetakten, viertakten, kopkleppers en zijkleppers, met en zonder versnelling. Vaak ontbreekt bij deze oude motoren ook de vering. De oudste motorfiets is doorgaans meer dan honderd jaar oud. - Video Nuttert van der Heide Rit 2015.

- MenEvent Boijl (paardensport, weekend begin augustus).

- Tentfeest (weekend in september).

- Kinderwerk / Dorpsgemeenschap Boijl organiseert gedurende de lange winteravonden diverse activiteiten voor jong en ouder.

- Oudejaarsploeg O.J.P. 't Zwaantje organiseert al sinds 1955 allerlei activiteiten en festiviteiten rond oudjaar.

Natuur en recreatie

- Friese Woudenpad deel Boijl - Wilhelminaoord (11 km).

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Boijl, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Algemeen: - Site van en over Boijl.

- Belangenvereniging: - "Dorpsbelang Boijl is een vereniging die zich inzet voor de leefbaarheid van het dorp in de breedste zin van het woord. Dorpsbelang is een spreekbuis voor de belangen van de Boijligers. Zij gaat namens het dorp in gesprek met instanties en overheden en is aanspreekpunt voor bewoners en verenigingen in het dorp. Dorpsbelang jaagt ontwikkelingen aan én zet zich in om de door het dorp gekozen doelen te bereiken. Daarnaast wil zij een verbinder zijn tussen alles en iedereen die actief is in het dorp. Van bewoners, verenigingen en clubs tot bedrijven, gemeente, school en de Vereniging van Kleine Dorpen. Ruim 300 huishoudens in het dorp zijn lid van Dorpsbelang.

Hoe werkt Dorpsbelang? In 2015 heeft het dorp een Dorpsvisie opgesteld. Dit is voor Dorpsbelang een belangrijk uitgangspunt bij het bepalen van doelen en het stellen van prioriteiten. Om Dorpsbelang duurzaam te organiseren, maakt het bestuur gebruik van de energie en de talenten van de Boijligers. Dit gebeurt door te werken met werkgroepen, waar dorpsbewoners (tijdelijk) aan de slag gaan rond een thema. Zo is er bijvoorbeeld de werkgroep Duurzaamheid, een Brinkplein-groep en de communicatiegroep die de Facebookpagina Boijl en de website van het dorp beheert. Andere thema’s zijn sport en jongeren, leefbaarheid, ouderen, verkeer en groen."

- Dorpshuis: - Dorpshuis De Tille is “de huiskamer van Boijl”, eigendom van Dorpsbelang en vormt al jaren het gezellige trefpunt in het dorp. Veel verenigingen vinden in De Tille hun vaste onderkomen en organiseren in een van de multifunctionele ruimten hun activiteiten. Op bijna elk dagdeel in de week is er wel iets te doen. Er worden ook beurzen georganiseerd, lessen gegeven en personen of families huren het dorpshuis voor - veelal feestelijke - aangelegenheden. Wil je zelf een activiteit organiseren, neem dan contact op met een van de beheerders van het Dorpshuis: Albert Jager of Gerrit Dekker. Ter ondersteuning van je activiteit kunnen zij veel organiseren; van een simpele koffie “met wat er bij” tot een complete lunch, of drankjes met snacks.

- Onderwijs en kinderopvang: - Reeds in 1708 is in de archieven voor het eerst sprake van een onderwijzer in Boijl. De huidige Dalton basisschool De Oosterbrink heeft ca. 70 leerlingen. Het huidige schoolgebouw dateert uit 2011. - Op het terrein van de school is ook Kinderdagverblijf / Peuterspeelzaal / BSO De Kinderkei gevestigd.

- Muziek: - Gemengd Koor Boyl is opgericht in 1939 en zingt een gevarieerd 4-stemmig repertoire. Het koor bestaat uit ca. 27 enthousiaste zangers die wekelijks repeteren en enkele malen per jaar een concert geven.

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Trinitas is opgericht in 2012. De vereniging is ontstaan uit een fusie tussen de voetbalverenigingen O.Z.C en Boijl (opgericht in 1936). Door teruglopende ledenaantallen waren beide voetbalverenigingen in de toekomst genoodzaakt om ingrijpende maatregelen te nemen. Door te fuseren is een nieuwe levensvatbare vereniging ontstaan. Voetbalvereniging O.Z.C. is in 1993 ontstaan uit een fusie tussen ODIS (Elsloo) en s.v. Zorgvlied. Ook inwoners van buurdorp Langedijke voetbalden bij O.Z.C.

- Kruisboogschuttersvereniging BSO Oosterstreek / Boijl biedt gelegenheid tot het beoefenen van de kruisboogsport. Dat kan met een eigen boog of met een van de vereniging geleende boog. De afstand waarover geschoten wordt is 20 meter op een 'indoor' baan.

- Duurzaamheid: - "In 2015 is gezamenlijk met de inwoners Dorpsvisie Boijl 2015-2020 opgesteld. Een van de speerpunten was duurzaamheid, met een drietal prioriteiten: onderzoek naar behoefte aan gezamenlijke energievoorzieningen; onderzoek naar financiële haalbaarheid voor zonnepanelen op het dorpshuis (dit punt is inmiddels gerealiseerd); onderzoek naar behoefte aan een gezamenlijke moestuin. Voor de uitwerking van het eerste punt is vanuit Dorpsbelang Werkgroep Duurzaam Boijl opgericht. De opdracht vanuit Dorpsbelang is om de Boijligers ‘warm’ te maken voor duurzaamheid. Daarbij kan worden gedacht aan: woning isoleren, zonnepanelen, windmolen, zonneboiler, warmtepomp, aardwarmte, en alle andere mogelijkheden om duurzaam te worden. Hierdoor wordt de natuur minder belast en kan je energierekening (mogelijk) omlaag. Omdat een ieders stem en mening over de richting die de werkgroep in moet slaan van groot belang is, zijn de inwoners uitgenodigd voor enkele inspiratieavonden. Op deze avonden is men geïnformeerd door deskundigen en heeft de werkgroep met de belangstellenden onderzocht of het dorp in 2025 energieneutraal is of kan worden gemaakt. Dus samen werken aan duurzaamheid."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Boijl.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)