Busch en Dam

Plaats
Buurtschap
Uitgeest Zaanstad
Regio Alkmaar Kennemerland Zaanstreek
Noord-Holland

Busch en Dam

Terug naar boven

Status

- Busch en Dam is een buurtschap in de provincie Noord-Holland, in de Regio Alkmaar (grotendeels), en in de streken Kennemerland en Zaanstreek, in grotendeels gemeente Uitgeest, en deels gemeente Zaanstad. Deel onder gemeente Zaanstad: t/m 1973 deels gemeente Krommenie (in 1974 over naar gemeente Zaanstad), deels gemeente Assendelft (in 1974 over naar gemeente Zaanstad).

- De buurtschap Busch en Dam valt, ook voor de postadressen, grotendeels onder het dorp Uitgeest, en deels onder de dorpen Assendelft en Krommenie.

- De buurtschap heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige en vrijwel gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen. Onder het dorp Uitgeest is de straatnaam ter plaatse Busch en Dam, onder het dorp Assendelft Bus en Dam. Onder het dorp Krommenie ten slotte, ligt de weg Busch in de buurtschap. Wat de naam van de buurtschap betreft, hebben wij dus moeten kiezen. Aangezien de vorm met "Busch" ter plaatse in twee straatnamen voorkomt, en de vorm met "Bus" in slechts één straatnaam, hebben wij de naam Busch en Dam gekozen voor de buurtschap.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Busch en Dam ligt rond de gelijknamige weg en rond de wegen 'Bus en Dam' en Busch. De buurtschap wordt doorsneden door een spoorweg en, parallel hieraan, de N8/N203 (de Provincialeweg). De buurtschap is, van bovenaf gezien, ongeveer ellipsvormig, en ligt onder andere rondom het meertje Zuiderham. De buurtschap ligt direct W van het dorp Krommenie, NW van het dorp Assendelft, ZO van het dorp Uitgeest, O van de A9 en het dorp Heemskerk en NO van de stad Beverwijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 valt de buurtschap Busch en Dam nog uiteen in de buurtschappen Den Busch en Den Dam. Buurtschap Den Busch omvat dan, in de toenmalige gemeente Krommenie, 4 huizen met 21 inwoners, en in de gemeente Uitgeest 2 huizen met 23 inwoners. Buurtschap Den Dam omvat in 1840 5 huizen met 36 inwoners in de toenmalige gemeente Assendelft, en 5 huizen en 28 inwoners in de gemeente Uitgeest. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners (ca. 25 huizen met ca. 65 inwoners in de gemeente Uitgeest, en ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners in de gemeente Zaanstad).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- "Fort aan Den Ham (Busch en Dam 13, Uitgeest) was oorpronkelijk niet opgenomen in de plannen van 1880. Omdat de spoorlijn van Uitgeest naar Krommenie op een talud lag wat precies tussen de grotere forten lag, is naast deze spoorlijn van 1896-1903 het Fort aan den Ham gebouwd om deze spoordijk te beheersen. Er waren destijds 176 man in het vestingwerk gelegerd. Fort aan den Ham is een relatief klein tussenfort, gelegen tussen de grotere forten Fort bij Krommeniedijk en Fort bij Veldhuis. In 1956 is de verdedigingsfunctie van het fort bij Koninklijk Besluit opgeheven en werd het fort omgebouwd tot munitie-opslagplaats. Hierbij is veel van de originele inrichting verloren gegaan. Dit heeft geduurd tot ca. eind jaren ’80. Toen kwam het fort leeg te staan en werd de fortwachterswoning verlaten en even later helaas gesloopt.

In 1995 is besloten om Fort aan Den Ham in buurtschap Busch en Dam bij Uitgeest voor het publiek open te stellen. Er is een Stichting Fort aan Den Ham opgericht om het geheel te besturen. Met als doelstelling de culturele, natuur- en militair- historische waarden van het fort te behouden c.q. te verbeteren en particulieren en instellingen kennis te laten nemen van de historische vesting en verdedigingswerken cum annexis in en om Amsterdam met in het bijzonder de Stelling van Amsterdam, waar Fort aan Den Ham onderdeel van is.

Nadat de stichting werd geconfronteerd met een erfpacht van de staat, is er contact en overleg geweest met Stadsherstel Amsterdam voor een gunning van onze erfpacht aan Stadsherstel. Dit heeft in 2012 geresulteerd in een voor alle partijen acceptabele overeenkomst. Stadsherstel pacht alle Defensiegronden en renoveert en exploiteert op het buitenterrein de Genieloods en Stichting Fort aan Den Ham blijft op het forteiland en behoudt/verbetert de museale functie van het fort zoals Defensie wenste. Ook het uitdragen van de kennis van de Stelling van Amsterdam, zoals in onze statuten vermeld, wordt gecontinueerd. Na een bestemmingsplanwijziging is de Genieloods eerst geschilderd door Herstelling en daana geheel gerenoveerd door Fa. Akerbouw tot een unit met ateliers voor beeldende kunstenaars, onder de hoede van Loods 6 en Stichting Tengel. In januari 2020 trokken de kunstenaars in hun nieuwe atelier met de naam Kunstgenieloods.

Vrijwilligers. Stichting Fort aan Den Ham moet het rooien zonder enige subsidie of andere bijdragen. Inkomsten zijn afkomstig van entreegelden van open dagen, excursies en kantinebijdragen. Om het fort in een toonbare en toegankelijke staat te brengen, houden en verbeteren, is de inzet van enthousiaste vrijwilligers onontbeerlijk. We hebben een divers team, met voor elk wat wils. De groep vrijwilligers is het hele jaar iedere woensdag van ca. 10.00-16.00 uur op het fort in buurtschap Busch en Dam bij Uitgeest aanwezig. Er worden dan allerlei klussen gedaan, getimmerd, geschilderd, expositieruimtes ingericht en opgeknapt. Ook de overdadige groenvoorziening op en rond het fort heeft alle aandacht van de vrijwilligers. Er zijn ook vrijwilligers als gids/rondleider bij excursies en open dagen. Enige kennis van de forten en de Stelling van Amsterdam hoort daar natuurlijk bij. Stadsherstel Amsterdam, pachter van het gehele Defensie fortterrein, ondersteunt de stichting in het gebruik en herstel van het fortgebouw.

Ook op de laatste zondagen van de maanden april-oktober is meestal nagenoeg iedereen aanwezig. Er worden dan rondleidingen gegeven en gidsen lopen door het fort om de mensen te wijzen op de mooie details die in het fort te zien zijn. Een kopje koffie voor de bezoekers zetten en entree heffen hoort dan ook tot de taken. Heb je tijd en interesse in het deelnemen als vrijwilliger aan onze doelstelling, dan ben je van harte welkom op een van onze (werk)woensdagen of open zondagen. Onze vrijwilligers zullen graag al je vragen beantwoorden. Je kunt ook bellen naar tel.nr. 06-13230116, of contact opnemen via info@fortaandenham.nl."

Reactie toevoegen