Buunderkamp

Plaats
Buurtschap
Renkum
Veluwe
Gelderland

buunderkamp_verzorgingsplaats_plaatsnaambord_kopie.jpg

Dit líjken plaatsnaamborden. Het zijn echter borden ter aanduiding van verzorgingsplaats De Buunderkamp aan de A12. De nabijgelegen gelijknamige buurtschap in de bossen bij Wolfheze ontbeert helaas nog een plaatsnaambord.

Dit líjken plaatsnaamborden. Het zijn echter borden ter aanduiding van verzorgingsplaats De Buunderkamp aan de A12. De nabijgelegen gelijknamige buurtschap in de bossen bij Wolfheze ontbeert helaas nog een plaatsnaambord.

buunderkamp_richtingborden_en_dergelijke.jpg

Bij de entree van buurtschap Buunderkamp wemelt het van de - overigens allemaal zeer functionele - borden. Helaas is men echter nog één functioneel bord vergeten: een plaatsnaambord voor de buurtschap. (© Google StreetView)

Bij de entree van buurtschap Buunderkamp wemelt het van de - overigens allemaal zeer functionele - borden. Helaas is men echter nog één functioneel bord vergeten: een plaatsnaambord voor de buurtschap. (© Google StreetView)

buunderkamp_op_kaart_openstreetmap.jpg

Buunderkamp is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum. De buurtschap valt onder het dorp Wolfheze en ligt ingeklemd tussen de A12 in het N en de spoorlijn Utrecht-Arnhem in het Z. (© www.openstreetmap.org)

Buunderkamp is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum. De buurtschap valt onder het dorp Wolfheze en ligt ingeklemd tussen de A12 in het N en de spoorlijn Utrecht-Arnhem in het Z. (© www.openstreetmap.org)

buunderkamp_bos_op_kaart_openstreetmap.jpg

De horizontale 'taartpunt' van bosgebied Buunderkamp grenst in het N aan de A12, de Ginkelse Heide en Zuid-Ginkel, in het O aan de voormalige landbouwenclave Reijerscamp en in het Z aan de spoorlijn Utrecht-Arnhem en de Renkumse Heide. (© OpenStreetMap)

De horizontale 'taartpunt' van bosgebied Buunderkamp grenst in het N aan de A12, de Ginkelse Heide en Zuid-Ginkel, in het O aan de voormalige landbouwenclave Reijerscamp en in het Z aan de spoorlijn Utrecht-Arnhem en de Renkumse Heide. (© OpenStreetMap)

buunderkamp_bos_detailkaart.jpg

Detailkaart van de 'taartpunt' bosgebied De Buunderkamp. De zwart-geel geblokte lijn in het midden is de grens tussen de gemeente Renkum (dorpsgebieden Renkum en Wolfheze) O ervan en Ede (stadsgebied Ede en dorpsgebied Bennekom) W ervan.(©www.kadaster.nl)

Detailkaart van de 'taartpunt' bosgebied De Buunderkamp. De zwart-geel geblokte lijn in het midden is de grens tussen de gemeente Renkum (dorpsgebieden Renkum en Wolfheze) O ervan en Ede (stadsgebied Ede en dorpsgebied Bennekom) W ervan.(©www.kadaster.nl)

buunderkamp_bos_informatiepaneel.jpg

Bosgebied de Buunderkamp wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Op een informatiepaneel bij hotel De Buunderkamp kunnen fietsers en wandelaars die dit bos willen gaan verkennen, lezen wat er zo bijzonder is aan dit gebied. (© Google StreetView)

Bosgebied de Buunderkamp wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Op een informatiepaneel bij hotel De Buunderkamp kunnen fietsers en wandelaars die dit bos willen gaan verkennen, lezen wat er zo bijzonder is aan dit gebied. (© Google StreetView)

Buunderkamp

Terug naar boven

Status

- Buunderkamp is een buurtschap in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Renkum.

- Buurtschap Buunderkamp valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Wolfheze.

- Buurtschap Buunderkamp heeft geen plaatsnaambord (het hoeft er namelijk maar één te zijn, omdat de buurtschap aan een doodlopende weg ligt), zodat je ter plekke alleen aan het gelijknamige straatnaambordje - ook dát zal er om de hiervoor genoemde reden vermoedelijk maar één zijn- kunt zien dat je in de buurtschap bent aangekomen. Hint: als men overweegt hier een plaatsnaambord te plaatsen, geven wij in overweging, gezien de toeristische populariteit van dit gebied, er tevens een informatiepaneel over de geschiedenis e.a. bijzonderheden van de buurtschap bij te plaatsen, en een picknickbank, zodat een aantrekkelijk rustpunt ontstaat voor wandelaars en fietsers, zoals men bijvoorbeeld ook heeft gerealiseerd in de Overijsselse buurtschap Hengforden bij het dorp Olst (zie de 1e afbeelding onder de link en lees hier het mooie verhaal over de totstandkoming van dit project).

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Buurtschap Buunderkamp is genoemd naar de gelijknamige boerderij die hier in 1884 is gebouwd, en waaromheen zich een kleine nederzetting heeft gevormd.

Naamsverklaring
Voor een van de verklaringen van het naamdeel 'buunder' zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden. De andere verklaring luidt als volgt: "De naam zou ook kunnen komen van het dialectwoord 'buunder', een eenheid voor een hoeveelheid land. Boeren op de buunder kamp zouden dan veel buunder aan grond bezitten. Totdat ze teruggegeven werden aan de natuur waren de percelen inderdaad groot, ook vroeger al. De Airborne divisie koos ze niet voor niets als landingsplaats." Aldus de 2e in het hoofdstuk Landschap etc. gelinkte wandelroute. Het naamdeel 'kamp' betekent in dit kader doorgaans 'afgeperkt stuk land'. Voor nadere toelichting zie de link.

Verzorgingsplaats
De naam is bij automobilisten bekend van de nabijgelegen verzorgingsplaats De Buunderkamp aan de A12, met aldaar ook het gelijknamige ESSO tankstation.

Terug naar boven

Ligging

Buurtschap Buunderkamp ligt rond de gelijknamige, doodlopende weg, NO van Renkum*, N van Heelsum, NW van Wolfheze, en ligt ingeklemd tussen de A12 in het N en de spoorlijn Utrecht-Arnhem in het Z.
* Vanuit Renkum rij je aan het eind van de Telefoonweg, over de spoorwegovergang, direct de buurtschap in.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap omvat ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners, plus hotel-restaurant De Buunderkamp.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
In 1884 wordt hier geïsoleerd in het bos boerderij de Buunderkamp en villa de Buunder gebouwd. De boerderij wordt door de heer Heldring als proefboerderij ingericht voor melkveehouderij met kaasmakerij. Het wordt een mislukking en de boerderij wordt grotendeels afgebroken. Het landhuis wordt in 1896 verbouwd tot pension. In 1903 wordt het een rust- en herstellingsoord en in 1904 volgt verhuur aan Geertruida Carelsen, ten behoeve van een opleidingsschool voor tuinbouw voor dames en meisjes. In 1908 wordt het landgoed aangekocht door baron Van Lijnden uit Den Haag.

Stopplaats
Kennelijk is dit net zo'n invloedrijk persoon als baron Van Brakell van Kasteel Doorwerth, die in 1845 het enkele kilometers van zijn kasteel gelegen station Wolfheze heeft 'geritseld' - terwijl daar toen nog nauwelijks bebouwing was - als gunst voor de verkoop van een stuk van zijn grond in die omgeving, die de Nederlandsche Rhijn Spoorwegmaatschappij (NRS) nodig had om er dit deel van de spoorlijn Utrecht-Arnhem te kunnen aanleggen (waarvoor zie verder het hoofdstuk Wolfheze > Geschiedenis). Want in 1911 wordt hier namelijk speciaal voor het landgoed stopplaats Buunderkamp gerealiseerd, waardoor de locatie per trein bereikbaar werd. Wellicht dat mede hierdoor welgestelde families in deze omgeving vakantiewoningen lieten bouwen.

In reacties onder de gelinkte pagina over de stopplaats lezen wij dat de treinen hier alleen op verzoek stopten, en dat hier vanaf 1933 alleen in de zomer nog enkele treinen stopten. In 1938 is stopplaats Buunderkamp opgeheven. Op de site Stationsinfo.nl lezen wij overigens: "De halte was aanvankelijk als tijdelijke halte bedoeld, maar bleef uiteindelijk nog tot 1938 in gebruik." Kennelijk vond de - inmiddels - NS dat het voorrecht van baron Van Lijnden - of zijn nazaten - nu wel lang genoeg had geduurd. Want net als vandaag de dag, streefde de NS er ook toen al naar om nauwelijks beklante stations te sluiten, om zo meer treinen per uur te kunnen laten rijden, en/of nieuwe stations te kunnen openen in nieuwe woongebieden, binnen een zelfde dienstregeling.

Nog een mooi verhaal over deze halte van Stationsinfo.nl: "Aanvankelijk werd deze halte speciaal aangelegd voor een grote militaire parade, die in september 1898 werd gehouden, maar aan het begin van de 20e eeuw werd dit opnieuw een stopplaats. Pas in 1938 zou de halte definitief uit de spoorboekjes verdwijnen. De massale belangstelling voor die militaire parade, ter gelegenheid van het inhuldigingsfeest van Koningin Wilhelmina, in september 1898, zorgde hier trouwens voor een complete chaos, waarover nog lang werd nagepraat. Kennelijk was de halte niet berekend op de enorme reizigersstroom. Het scheen er zelfs tot ongeregeldheden te zijn gekomen." Onder deze link een foto waar koningin Wilhelmina zojuist is uitgestapt bij halte Buunderkamp t.g.v. de genoemde parade.

Een 'stopplaats' had een lagere status dan een 'station'. Een stopplaats had minder faciliteiten. Zo zal er doorgaans ook geen formeel stationsgebouw zijn geweest. Toch is er blijkens deze foto uit 1960 een pand geweest met gevelopschrift Buunderkamp, dat eruit ziet als een stationsgebouw. Weet iemand wat dit voor pand was? Een woning van de spoorwegwachter/baanwachter? Bestaat het pand nog? Zoja, adres? en bestaat het gevelopschrift nog?, red. De spoorwegovergang is er - gelukkig voor de omwonenden - in ieder geval nog wel, dankzij het feit dat dit een met slagbomen, lichten en bellen bewaarkte overgang is. Veel van dergelijke 'dunbeklante' spoorwegovergangen in de buitengebieden, die - los van toeristisch gebruik - feitelijk maar een handvol woonhuizen in de directe omgeving bedienen, zijn namelijk onbewaakt (zogeheten NABO's), en deze worden sinds enkele jaren, vanwege het gevaar dat zij opleveren voor de weggebruikers, in fasen uiteindelijk allemaal gesloten, dan wel alsnog beveiligd, als men dat qua kosten/baten verantwoord vindt (voorbeeld) (nog een voorbeeld).

Tweede Wereldoorlog en later
De Slag om Arnhem in 1944 heeft tot gevolg dat veel bebouwing in de regio wordt verwoest. Dat geldt ook voor het landhuis en een aantal woningen in deze buurtschap. Het landhuis en diverse woningen worden niet herbouwd. In de jaren zestig is hoeve De Buunderkamp verbouwd tot hotel. In 1976 is het hotel onderdeel geworden van de Bilderberggroep. In oktober 2018 heeft Queens Bilderberg Nederland, de eigenaar van de Bilderberggroep, het hotel verkocht aan hotelketen Fletcher Hotels.

- Documentatie m.b.t. buurtschap Buunderkamp in het Gelders Archief.

- Documentatie m.b.t. deze buurtschap in Delpher (= Koninklijke Bibliotheek).

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Aan de Buunderkamp te Wolfheze is een aantal woningen gelegen, die vermoedelijk grotendeels zijn gebouwd in de periode tussen 1913 en 1937.* De woningen zijn in het Uitbreidingsplan in hoofdzaak wegbestemd en vielen zodoende vanaf 1951 onder het overgangsrecht. In het Bestemmingsplan Buitengebied 1973 is een aantal van deze woningen bestemd als ‘landhuis’ en een aantal als ‘horecabedrijven’. De overige woningen hebben geen specifieke bestemming gekregen en lagen binnen de bestemming ‘bos’. In het Bestemmingsplan Buitengebied 2001 zijn alle woningen bestemd als ‘recreatiewoning’ of ‘woondoeleinden’.
* Doordat het bouwarchief van de gemeente Renkum in 1944 door brand is vergaan, kan van deze woningen de oprichtingstitel niet meer worden achterhaald. Na de Tweede Wereldoorlog, in 1950, is nog één pand toegevoegd, namelijk het pand met huisnr. 13.

Gedeputeerde Staten van Gelderland hebben echter goedkeuring onthouden aan de woonbestemming voor vier panden in het Bestemmingsplan Buitengebied 2001, namelijk aan de panden met huisnrs. 2a, 7, 10 en 12. De gemeenteraad heeft in december 2008 besloten ook deze panden een woonbestemming te geven, in aansluiting op de positieve bestemming van de overige woningen in deze buurtschap en in overeenstemming met het feitelijke gebruik. Het thans voorliggende Bestemmingsplan Buunderkamp 2010 voorziet hierin.

(...) Het plan betreft het toekennen van een woonbestemming aan de woningen, gelegen aan de Buunderkamp 2a, 7, 10 en 12 te Wolfheze. Het plangebied omvat derhalve 4 woningen. Hiermee worden deze woningen planologisch gelijkgesteld met de overige woningen in de buurtschap met een vergelijkbare geschiedenis. Doordat het bouwarchief van de gemeente Renkum in de oorlogsjaren grotendeels verloren is gegaan is het niet goed mogelijk voor alle vier de woningen de ontstaansgeschiedenis te achterhalen. Wel is duidelijk dat voor deze panden in het verleden door de gemeente bouwvergunningen zijn verstrekt voor zomerhuisjes. Onderzoek wijst echter uit dat termen als “zomerhuis” en dergelijke in het verleden vrijelijk werden gehanteerd voor vele woningen in de buurtschap. Ook woningen in de buurtschap die inmiddels wel een woonbestemming hebben, werden op deze manier aangeduid.

De historie van Buunderkamp 10 illustreert dit. Uit gegevens blijkt dat dit pand in 1919 is opgericht als burgerwoning. Een koopakte uit 1961 vermeldt 'bungalow Sonnehoeck'. Op een kadasterkaart uit 1967 staat ter plaatse van nummer 10 de aanduiding ‘hs’ (huis) terwijl elders op deze kaart de term zomerhuisje voor andere panden wordt gebruikt. Pas in 1968 wordt huisnr. 10 na herbouw als zomerhuis aangeduid. In het verleden is niet altijd eenduidig gecommuniceerd richting de bewoners van de woningen in deze buurtschap over de bestemming van hun pand. Achteraf moet worden geconstateerd dat de gemeente bij het verlenen van bouwvergunningen soms ten onrechte de bestemmingsomschrijving “zomerhuis” en “recreatiewoning” heeft gehanteerd. Ook bij het verlenen van bouwvergunningen voor de vier bewuste woningen is destijds ten onrechte de bestemmingsomschrijving ‘recreatiewoning’ gehanteerd. Bovendien moet zo’n omschrijving, indien gehanteerd voor 2001, per definitie als onjuist worden getypeerd, aangezien nooit een inventarisatie van het gebied had plaatsgevonden.

Het onderscheid tussen de woningen 4, 6 en 13, waarvoor uiteindelijk de woonbestemming wel is goedgekeurd, en de panden 2a, 7, 10 en 12 is dermate onduidelijk en willekeurig dat gekozen is voor een woonbestemming voor alle panden. Daar komt nog bij dat in het gebied de Buunderkamp waar reeds 11 woningen, alsmede een hotel zijn gelegen, het geen enkel planologisch doel dient om deze vier panden niet conform de bouw- en gebruikshistorie en de reeds jarenlange feitelijke situatie te bestemmen. In dit bestemmingsplan wordt aan de panden met huisnrs. 2a, 7, 10 en 12 dan ook de woonbestemming toegekend."

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Op (1) staat dat na de verwoestingen alhier in de Tweede Wereldoorlog landhuis De Buunder niet is herbouwd. Maar kennelijk is dat op enig later moment toch wel gebeurd, want het huidige landhuis De Buunder (huisnr. 5) (foto)heeft in 2013 te koop gestaan. Dankzij de video die de toenmalige makelaar er toen van heeft gemaakt, kun je via de link het interieur en exterieur van dit landhuis bekijken. Ook in 2016 heeft het pand te koop gestaan. Dankzij de beschrijving van de toenmalige makelaar Drieklomp kunnen wij deze hier weergeven: "Op een perfect bereikbare locatie, verscholen in de Veluwse bossen en grenzend aan prachtige natuurgebieden, ligt op de Buunderkamp bij Wolfheze het historische landhuis De Buunder.

Dit traditioneel Engelse landhuis is gelegen op een besloten domein met eeuwenoude bomen met prachtige bloementuinen en een gevarieerd landschap van bijna anderhalve hectare. Op verschillende plaatsen in de villa kom je op speelse wijze de naamgeving 'buunder' tegen en geven je een blik op een gebundeld heidebosje. Deze heidebosjes, boenders of buunders genaamd, werden vroeger geplukt op de omringende heidevelden om daarvan de authentieke borstels te maken. Kortom een sfeervol landhuis met veel romantische, authentieke details, waarbij de gehele ambiance een sfeer uitstraalt die 'een grote kwaliteit van leven' hoog in het vaandel heeft staan." Landhuis De Buunder op de Buunderkamp is het woonhuis geweest van revalidatiearts Arie Klapwijk, die onder meer initiatiefnemer was van de oprichting van Het Dorp in Arnhem.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Wandelroute Buunderkamp (3,4 km) leidt je door het gelijknamige bosgebied. Houd je ogen open, want je maakt hier kans om wild te spotten. De hond mag wel mee, maar aangelijnd."

- Nog een wandelroute door deze omgeving (4,6 km). - En nog een wandelroute, van 6,8 km.

- De horizontale 'taartpunt' van bosgebied Buunderkamp, gelegen rond, N en W van de gelijknamige buurtschap, grenst in het N aan de A12, de Ginkelse Heide en Zuid-Ginkel, in het O aan de voormalige landbouwenclave Reijerscamp en in het Z aan de spoorlijn Utrecht-Arnhem en de Renkumse Heide. Het bosgebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Op een informatiepaneel bij hotel De Buunderkamp kunnen fietsers en wandelaars die dit bos willen gaan verkennen, lezen wat er zo bijzonder is aan dit gebied.

Topografisch bijzonder aan dit bosgebied van bescheiden omvang is dat het onder twee gemeenten en maar liefst vier dorpsgebieden valt; het deel binnen de oranje lijn op de afgebeelde kaarten valt onder het dorpsgebied van Wolfheze (gemeente Renkum); de driehoek W daarvan, van de Wijde Veldweg tot aan de Molenbeek, valt onder het dorpsgebied van Renkum; een smalle horizontale strook NW daarvan, tot aan de A12 (met daarin enkele grafheuvels) valt onder het stadsgebied van Ede; en de strook Z daarvan, tot aan de spoorlijn (met daarin hoeve 't Vospaard, zo te zien een kleine landbouwenclave in het bos) valt onder het dorpsgebied van Bennekom (gemeente Ede).

- Overzicht van waargenomen dier- en/of plantensoorten in buurtschap Buunderkamp (tip: als je onder de tab 'Waarnemingen' weinig of geen resultaten ziet, leg de datum dan een stuk, bijvoorbeeld een jaar, terug).

Reactie toevoegen