Gemeente Clinge in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Clinge is een dorp in deels de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Hulst en deels België. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970.
- Het dorp wordt doormidden gesneden door de Belgische grens, het Nederlandse deel wordt dan ook wel Hulster-Clinge genoemd, dit ter onderscheid van het Belgische deel, dat ook wel Vlaamsche of Waessche Clinge wordt genoemd. Officieel heet het Belgische gedeelte De Klinge, met een k dus.
- Onder het dorp Clinge vallen ook de buurtschappen Halfeind, Statenboom en Zeegat.
- Wapen van de voormalige gemeente Clinge.
Terug naar bovenOudere vermeldingen
3e kwart 13e eeuw Clinc, 1326 Clinghe, 1424 Clinghen, 1665 Clinghe, De Clinge.
Naamsverklaring
Betekent het Middelnederlandse clinge 'hoogte, heuvel, geaccidenteerde geestgrond', hier een oude pleistocene zandrug. De naam hangt samen met het vlak over de grens gelegen De Klinge, oudtijds ook Walsche Clinge genoemd. In het Middelnederlandse dierenepos Van den vos Reynaerde wordt aan deze zandige rug gerefereerd als een berch hoge ende lanc. Langs de Hollandse kust noemt men duinen wel klingen.(1)
Clinge ligt ZO van de stad Hulst, O van het dorp Sint Jansteen, NO van het dorp Kapellebrug, N van de plaats Sint Gillis-Waas in België, ZW van de dorpen Nieuw-Namen (in Nederland) en Kieldrecht (in België) en ZZW van het dorp Graauw.
Terug naar bovenIn 1840 heeft de gemeente Clinge 318 huizen met 1.547 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 131/692 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Capellebrug of Oude Capelle 24/154 en Hollandsche Cauter (= het latere Nieuw-Namen) 163/701. De gemeente omvatte verder de buurtschap Emmadorp. Tegenwoordig heeft het Nederlandse deel van het dorp ca. 1.000 huizen met ca. 2.400 inwoners.
Terug naar boven‘De inwoners vinden meestal hun bestaan in den landbouw, vlasteelt, spinnerij, het maken van klompen en het zouten van ansjovisch; welke laatste tak van nijverheid tevens met de visscherij op mosselen en andere schelp- en platvisch, alleen door de inwoners van het gehucht de Hollandsche Kauter gedreven wordt, in welk gehucht een overzetveer op het eiland Zuid-Beveland bestaat, terwijl van daar twee marktschuiten op Rotterdam varen’ (Van der Aa, 1840). In 1840 was er nog geen kerk en school. De inwoners waren meest RK, zij gingen ter kerke in het Belgische deel van Clinge. De inwoners van de Hollandsche Kauter en de polder van Saeftinge gingen in Kieldrecht naar de kerk. De enkele Protestanten, dit waren allen ambtenaren, gingen met een enkel Hervormd huisgezin in Hulst naar de kerk. De kinderen genoten onderwijs in het Belgische Klinge, Kieldrecht en enkele in Sint Jansteen.
Door het dorp loopt van het W naar het O een kreek, waar voor de omwenteling van 1795 een fortje stond, genaamd de Kijkuit. Van dit fortje was in 1840 nog slechts een gedeelte van de aarden borstwering zichtbaar. Ooit was er binnen de gemeente Clinge ook nog sprake van een heerlijkheid Maelstede, behoord hebbende aan een beroemd geslacht van dezelfde naam. Deze heerlijkheid is echter al sinds 1326 vervallen.
De polder Clinge wordt ook Rietveld genoemd en is in 1616 ingedijkt.
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende literatuur:
- Kenneth Colleman studeerde in 2004 af aan de geschiedenisfaculteit van de Universiteit van Gent op een scriptie over Clinge en De Klinge in de 19e eeuw. Via de link is deze ook online te lezen.
Terug naar boven- Clinge heeft 4 rijksmonumenten.
- De RK Henricuskerk in Clinge ('s-Gravenstraat 169) dateert uit 1876. Driebeukige kerk met basilikale opzet en fronttoren, in neoromaanse stijl gebouwd naar ontwerp van P. Soffers. In de zijdelingse aanbouwen met een gelijke hoogte als de zijbeuken zijn dubbele transeptachtige ruimten opgenomen. Aan weerszijden van het koor worden de zijbeuken beëindigd door dwars geplaatste kapellen. Achter de noordelijke koorkapel is een sacristie aangebouwd. Het interieur heeft een sobere driebeukige basilikale opzet. Het middenschip wordt aan de oostzijde afgesloten door de absis, de zijbeuken worden beëindigd door de Mariakapel aan de noordzijde en de doopkapel aan de zuidzijde. De plafonds bestaan uit sobere, stucwerk kruisgewelven. Het triforium bezit drie rondboognissen per travee waarboven een rond venster is geplaatst. Met uitzondering van de kapitelen en sluitstukken in de gewelven zijn wanden en plafonds grotendeels gewit.
In de absis een beschilderd stenen hoofdaltaar met onder meer boogfries- en zuildecoraties op een marmeren sokkel. De altaren in de kapellen vormen een stilistische eenheid met het hoofdaltaar. In de transeptachtige uitbouwen bevinden zich in de oostelijke gevels naar buiten uitgebouwde eiken biechtstoelen met pilasterdecoraties en torenachtige bekroningen. De figuratieve glas-in-loodramen in de absis zijn relatief jong. De overige gebrandschilderde glas-in-lood rondboogvensters met heiligen voorstellingen zijn alle oorspronkelijke donaties ter verfraaiing van de kerk. De gehele entreepartij met deuren en ramen en de hoge ronde ramen in de lichtbeuk zijn vernieuwd. Boven de entree een zeer sobere zangtribune. Vrijstaand orgel met positief met één klavier, gemaakt door Deetlef Onderhorst in 1763 voor onbekende opdrachtgever. Gerestaureerd in 1970 door de fa. Gebr. Vermeulen te Weert. De kerk is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische waarden en architectuurhistorische waarden als een der weinige voorbeelden van neoromaanse trant in in de regio.
Acht kerken van de Oost-Zeeuws-Vlaamse parochie H. Maria Sterre der Zee hebben in 2015 de deuren gesloten voor eucharistievieringen. Het betreft de RK kerken in de kernen Koewacht, Graauw, Heikant, Sint Jansteen, Stoppeldijk, Lamswaarde, Nieuw-Namen en Terhole. De Basiliek in Hulst en de kerk in Kloosterzande blijven open voor de erediensten. De kerken in Boschkapelle, Clinge en Hengstdijk hebben de status van kapel gekregen.
- "Tijdens het pastoraat van pastoor J. Huygens (tussen 1926 en 1952) van de H. Hendricusparochie in Clinge, is eind jaren dertig in opdracht van het gemeentebestuur een kapelletje gebouwd. Het initiatief daartoe kwam voort uit het feit dat in de woudkapel (onbekend of die op dezelfde plaats stond) een mariabeeld was vernield. De (huidige) boskapel bevindt zich achter het sportterrein in de Clingse Bossen, waar vroeger ook de speeltuin lag. In de loop der tijd heeft het kapelletje kleine veranderingen ondergaan. Het huidige mariabeeld is vervaardigd door pastoor/kunstenaar Omer Gielliet, die hier rond de jaren zestig kapelaan was. Deze pastoor/kunstenaar heeft vele prachtige beelden gemaakt, die in deze omgeving maar zeker ook daar buiten, en in het bijzonder in zijn kerk in Breskens, te bewonderen zijn. (bron: Ceciel van Dam, Den Haag)
De Kerkkoerier heeft enkele jaren geleden em. pastoor Omer Gielliet (overleden in 2017) gevraagd een stukje voor hun blad te schrijven over zijn herinneringen aan het dorp en aan het kapelletje: "Aan Clinge heb ik als voormalig kapelaan van de parochie aldaar vele goede herinneringen. Dat gaat dan over meer dan 50 jaren terug. En nog steeds staat 'de Cling' onuitwisbaar en dierbaar in mijn hart geschreven. Om kracht bij hun woorden te zetten, werd God er ook nogal eens bij gehaald. Met name "God van de Zee". Dat had misschien te maken met 't Zeegat, zoals dat toen heette. Maar als 't over heel 't dorp ging. hoorde je nog al eens "God van de Cling" noemen. Is dat nog zo? Achter 't voetbalveld was er een plaatsje voor "het kapelleke". Ook Maria werd er dikwijls bijgehaald. "God Maria" zeiden ze dan. Maar ook om echt te bidden was het kapelleke een geliefde en ook in de meimaand drukbezochte plaats. 's Avonds werd dan het rozenhoedje gebeden. Toen ik daar was, heb ik dat dikwijls voorgebeden.
Er is gelovig en kerkelijk heel wat gebeurd en veranderd, overal, ook hier bij de zee, maar Onze Lieve Vrouw wordt nog steeds in ere gehouden. Ook mensen van de Islam, die hier bij mij wonen, bidden tot Maria en steken daar een kaars aan. Ook hindoes doen dat. Maria is als de moeder van alle mensen. Jaren geleden was 't mariabeeldje in 't kapelleke vernield. Ik kreeg de vraag om een nieuw beeldje te maken in hout. Dat heb ik toen graag gedaan. En 't staat er nog. 'O.L. Vrouw van Clinge, bid voor ons' is er bij geschreven. Zij draagt een kroon met 'n kling, een zwaard. Symbool van strijd tegen het kwade dat ons bedreigt. Het kind Jezus, niet heel klein maar staande bij haar. Maria omarmt haar zoon. Beiden kijken ons aan." De Kerkkoerier voegt daar aan toe: "Nog altijd komen mensen naar het kapelleke om de rozenkrans te bidden. In de meimaand elke werkdag om half acht. Je bent van harte welkom."
Terug naar boven- Carnaval. - Videoreportage carnavalsoptocht Clinge 2018.
- Op het Sterreterrein van Tragel Zorg in Clinge zijn er op een zondag begin juni jaarlijks de Sterrefeesten.Van 11.00 tot 17.00 uur is er van alles te doen op het Hofplein en bij de kinderboerderij. Voor kinderen en de Sterrebewoners zijn er spelletjes en is er een schminkhoek, er spelen bandjes, er is een kindercircus en er staan foodtrucks. Bij de kinderboerderij wordt het traditionele Schaapscheerdersfeest gehouden en gasten kunnen aanschuiven voor een mosselmaal.
- Kermis (4 dagen in juli) met iedere avond live bands en artiesten.
Terug naar boven- Clinge ligt in een landschappelijk mooi gebied. Het is omringd door polders, weiden, akkers en bossen. Vier van de vijf uitvalswegen die het dorp kent (van en naar Hulst, Graauw, Nieuw-Namen en Sint Jansteen) bieden ieder bepaalde aspekten van dit landschappelijk schoon. De vrij lange hoofdstruktuur van het dorp wordt gevormd door lintbebouwing van ca 2.100 m aan de ’s-Gravenstraat. Het lint vertoont hier en daar gaten, waardoor je uitzicht hebt op de daarachter gelegen landelijke gebieden en de daarin aanwezige bosschages.
- "De bossen van Clinge en Sint Jansteen liggen niet op de zeeklei, maar op kalkarm dekzand. Dat levert - voor Zeeland - bijzondere begroeiing op! Het Zeeuwse Landschap heeft in 2009 het beheer van het waterwingebied in deze omgeving overgenomen van Evides. Het waterwinbedrijf blijft eigenaar; de waterwinningsfunctie blijft behouden en daarnaast zijn natuur- en recreatieve waarden ontwikkeld. Dit is een van de drukstbezochte gebieden van Het Zeeuwse Landschap. Trimmen, wandelen, nordic walking, fietsen, mountainbike, paardrijden, schaatsen en natuurobserveren behoren tot de mogelijkheden.
Rondom Clinge zijn vooral bossen te vinden. De meeste hiervan bestaan uit uitheemse bomen die aangeplant zijn voor de bosbouw. De bossen zijn monotoon en de aanplant staat dicht op elkaar. Er zijn echter ook oude zomereiken en beuken te vinden. Ten zuiden van Sint Jansteen is het gebied kleinschaliger: lanen met oude bomen, kleine weiden die vroeger als rootakker gebruikt werden voor de vlasverwerking. Boeren uit de omgeving brachten na de oogst het vlas naar het gebied om het te laten roten. Door het roten verweerde het buitenste laagje van de vlasstengel en kon deze gebruikt worden in de linnenindustrie. De kleinschalige akkers werden ingezaaid met rogge. Van de vlas- en roggeteelt is in het gebied weinig meer terug te vinden. De Wildelanden, ten zuiden van Heikant, bestaat uit weilanden en boomweiden met populieren. Hier liggen ook enkele plassen met zoet water. Deze houden het gehele jaar water.
Het beheer is, naast het reguliere onderhoud, gericht op herstel van natuur- en landschapswaarden. Recreatie is ook een belangrijk aandachtspunt. Bedreigde soorten krijgen een steuntje in de rug: verruigde en dichtgegroeide terreinen zijn kleinschalig geplagd en gemaaid voor de Veldkrekel, Vijfvlekkige Sint Jansvlinder en de Levendbarende hagedis. In het gebied zijn diverse wandelroutes uitgezet; deze zijn gemarkeerd in het veld. Parkeren kan bij de Van Hogendorplaan in Kapellebrug. Er zijn enkele hondenlosloopgebieden aangegeven. In de rest van het gebied moet de hond aan de lijn!" (bron: Het Zeeuwse Landschap)
- In het voorjaar van 2020 heeft Het Zeeuwse Landschap duizenden afgestorven fijnsparren in de Clingse Bossen gekapt. De bomen waren aangetast door de letterzetter. Dat kevertje graaft gangen in de bast van de bomen om er eitjes in te leggen. Die gangen doorbreken de sapstromen van de bomen, die daardoor doodgaan. De letterzetter is hier in 2018 voor het eerst gesignaleerd en in 2019 werd de massale sterfte reeds zichtbaar. De bomen die zijn gekapt stonden langs de noordkant van het bos. Het ging om een strook van 500 meter breed en circa 30 meter diep, parallel aan een van de waterwinningskanalen.
- "Evides Waterbedrijf en natuurorganisatie Het Zeeuwse Landschap streven naar een robuuster natuurgebied. Waterwingebied Clinge - dat tevens bossen op grondgebied van de buurdorpen Sint Jansteen en Kapellebrug omvat - is weer een flink aantal bomen rijker, namelijk 3.750. Ze verhogen de biodiversiteit, leggen CO2 vast en maken het gebied aantrekkelijk voor recreanten. Letterzetter in de waterwinbossen. De waterwinbossen in deze omgeving worden voor Evides beheerd door Het Zeeuwse Landschap. De bossen zijn, zeker in coronatijd, een populaire bestemming voor mensen die hun thuiswerkomgeving willen ontvluchten. Helaas is tijdens de droogte van 2018 en 2019 een groot deel van het bos afgestorven. Door een watertekort waren alle fijnsparren zodanig verzwakt dat een gevaarlijke parasiet kon toeslaan: een kevertje met de illustere naam “letterzetter”.
Bos wordt weer bos. De bedoeling is om het verdwenen bos weer terug te planten. De eerste stap is gezet: er zijn 3.750 bomen geleverd en de vrijwilligers van Het Zeeuwse Landschap hebben ze geplant in het bos aan de Molenstraat in Clinge. Het zijn inheemse soorten zoals winterlinde, zomereik, haagbeuk en vuilboom. Deze soorten zijn goed bestand tegen droogte en zullen het dus langer volhouden dan de fijnsparren. Op die manier zorgen we ervoor dat het bos ook voor de volgende generaties in stand blijft.
Kwestie van een lange adem. Het aanplanten van bomen gaat langzaam. Bomen zijn duur en de schade die de Letterzetter heeft aangericht is groot. Bovendien zijn sommige soorten moeilijk te koop: een winterlinde met inheems genenmateriaal moet al een jaar van te voren worden besteld. Tenslotte is het planten zelf een tijdrovende klus. De groep van vier vrijwilligers is hier vele weken mee bezig geweest.
Bos is belangrijk. Het is belangrijk dat er bomen worden teruggeplant in de waterwinbossen. Ze zijn een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. Bomen helpen mee om de temperatuurstijging in te perken, stimuleren de nutriëntenkringloop in de bodem en leggen CO2 vast. De aan- of herplant van bossen is daarom in heel Europa een belangrijke maatregel om klimaatdoelstellingen te halen. De Clingse bossen zijn nu in elk geval 3.750 nieuwe bomen rijker!
Robuuster natuurgebied. Evides Waterbedrijf en Het Zeeuwse Landschap investeren in de natuur in de bossen van Clinge, Sint Jansteen, Kapellebrug en de Wildelanden. Samen streven ze naar een robuuster natuurgebied. Robuuste natuur kan tegen een stootje en heeft tegelijkertijd een nuttige functie. De gebieden zijn onderdeel van het Natuurnetwerk Zeeland en onderdeel van Nederlandse netwerk van natuurgebieden. Doel van het natuurnetwerk is behoud en versterking van in het wild voorkomende planten en dieren." (bron: Waterbedrijf Evides, december 2020)
- In de Clingse Bossen (ook wel gespeld als Clingense Bossen) is in 2012 een speelbos gerealiseerd.
- In het bos van Clinge heeft beheerder Het Zeeuwse Landschap speciaal voor natuurfotografen en -filmers een oude jagershut omgebouwd tot een locatie waar je perfect bosvogels kunt fotograferen of filmen. Terwijl je zelf verblijft in de ruime hut, verschijnen tot enkele meters voor je lens talloze vogelsoorten en andere bosdieren. De hut staat aan de rand van een open plek in het bos en is gecamoufleerd en verduisterd. De vogels komen op ooghoogte terwijl je achter je camera zit. Je kijkt uit op takken en boomstronken, waarop de vogels neerstrijken. Vlak voor de hut is een vijver waar vogels kunnen drinken en badderen. Regelmatig strooien vrijwilligers wat voer, waardoor er vrijwel continu vogels aanwezig zijn.
De boshut van Clinge ligt middenin een waterwingebied met ca. 120 ha naald- en loofbos. De hut bevindt zich in een gedeelte van het bos dat niet toegankelijk is voor bezoekers. Vanuit de hut kijk je uit op een open plek in het bos, omzoomd met struweel en bomen. Enkele meters voor de hut ligt een vijver, met aan de rand hier en daar een grote tak. Er zijn diverse voederplanken opgesteld. De vogels landen vaak eerst op een tak alvorens ze naar de voederplank gaan. Deze takken zijn ideaal om de vogels op te fotograferen. De hut is dus te huur voor natuurfotografen en -filmers. Op afspraak begeleidt een vrijwilliger of medewerker van Het Zeeuwse Landschap je naar de hut. Vanaf de openbare weg is het nog 1 km lopen over een onverhard bospad.
Terug naar boven- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Clinge streeft ernaar om op een actieve wijze het dorpskarakter te beheren en te behouden, door onder meer het geven van advies zowel gevraagd als ongevraagd aan het college van de gemeente Hulst. Op een actieve manier zorg dragen voor het leefmilieu in ons dorp. Wij doen niet aan politiek: al onze informatie moet komen uit onze achterban: het dorp. Al onze vergaderingen zijn openbaar."
- Dorpshuis: - Stichting Gemeenschapscentrum Malpertuus heeft ten doel een gebouw te beheren en te exploiteren dat voorziet in de redelijke behoefte aan geschikte lokaalruimte voor de activiteiten van plaatselijke verenigingen, stichtingen, groeperingen en personen (blijkens de link zijn dat er maar liefst meer dan 25). Het gemeenschapscentrum beschikt over vier aparte zalen: gymzaal en toneel-/feestzaal met bar: capaciteit 550 personen; foyer met bar: capaciteit 90 personen; multifunctionele ruimte: capaciteit 40 personen; biljartzaal: capaciteit 78 personen. Je kunt beschikken over beamer, whitebord, flipover en projectiescherm.
- Onderwijs: - De St. Bernardusschool beschikt ook over een peuterspeelzaal. Tevens kunnen kinderen voor- en naschools terecht in de buitenschoolse opvang (BSO) en is er opvang voor kinderen van 0-4 jaar in het kinderdagverblijf, tevens B.S.O. Basisschool Sint Bernardus biedt daardoor onderdak voor onderwijs aan kinderen van 0-12 jaar. De school is een zogeheten Talentenkrachtschool en ze draaien ook mee in het Nautilusproject.
- Muziek: - ClingtBekend is een 11-koppige all-round coverband met blazerssectie. Ze zijn in te huren om je feest op te luisteren.
- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Clinge.
- Zorg: - In mei 2018 hebben bewoner Jeroen Piessens en wethouder Jean-Paul Hageman van gemeente Hulst het nieuwbouwcomplex van De Sterre in Clinge, onderdeel van zorginstelling Tragel, officieel geopend. In de nieuwbouw is er voor iedere bewoner een eigen woonruimte, met de zorg en ondersteuning van medewerkers van Tragel en zorgspecialisten dichtbij. De 32 studio’s en vier huiskamers zijn voor bewoners met specifieke, intensieve zorgvragen. De nieuwbouw sluit tot in de puntjes aan bij de behoeften van de bewoners, hun vertegenwoordigers en begeleiders. Ze zijn nauw betrokken en dachten mee tijdens de bouw. Bouwbedrijf Van Driessche & De Koster B.V. zette met een aantal onderaannemers de schouders onder de nieuwbouw. Het duurzame complex is in de fabriek voorbereid en in één dag geplaatst. (bron: Tragel)
Reactie toevoegen