Schuddebeurs

Plaats
Buurtschap
Schouwen-Duiveland
Schouwen-Duiveland
Zeeland

schuddebeurs_plaatsnaambord_kopie.jpg

Schuddebeurs is een buurtschap in de provincie Zeeland, op het schiereiland en in de gemeente Schouwen-Duiveland. T/m 1960 gemeente Noordgouwe. In 1961 over naar gemeente Brouwershaven, in 1997 over naar gemeente Schouwen-Duiveland.

Schuddebeurs is een buurtschap in de provincie Zeeland, op het schiereiland en in de gemeente Schouwen-Duiveland. T/m 1960 gemeente Noordgouwe. In 1961 over naar gemeente Brouwershaven, in 1997 over naar gemeente Schouwen-Duiveland.

Schuddebeurs

Terug naar boven

Status

- Schuddebeurs is een buurtschap in de provincie Zeeland, op het schiereiland en in de gemeente Schouwen-Duiveland. T/m 1960 gemeente Noordgouwe. In 1961 over naar gemeente Brouwershaven, in 1997 over naar gemeente Schouwen-Duiveland.

- De toch vrij grote buurtschap Schuddebeurs heeft geen eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het daarom ´in´ Noordgouwe. De buurtschap heeft wel een eigen bebouwde kom met - dus - blauwe plaatsnaamborden (komborden).

Terug naar boven

Naam

In het Zeeuws
Schoddebozze.

Oudere vermeldingen
1847 Schuddebeurs.

Naamsverklaring
Wij komen twee verklaringen tegen voor deze plaatsnaam:

- Beurs die geschud wordt - geschud moet worden -, de handeling die aan een betaling voorafgaat. De naam is dus een spottende aanduiding voor land (een polder) waarvan het onderhoud veel geld kost, zodat er voortdurend ´afgerekend´ moet worden.(1)

- Schuddebeurs is genoemd naar een gelijknamige herberg die hier in de 17e eeuw stond. Hier diende de beurs geschud te worden: Schoddeboze, of schud de beurs. (aldus Frans Beekman en Huib Uil in: "Schouwen-Duiveland en de oorsprong van haar plaatsnamen")

Bijnaam
Gezien het fraaie landschap en de fraaie landhuizen wordt deze buurtschap wel 'het Wassenaar van Zierikzee' genoemd.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Schuddebeurs ligt NO van Zierikzee, Z van Noordgouwe. Landschappelijk bijzonder is dat de buurtschap een bosrijke oase is in een verder weids en open landschap.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Schuddebeurs 6 huizen met 55 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Schuddebeurs dankt zijn ontstaan waarschijnlijk aan de zandgrond in dit gebied. Weinig geschikt voor de landbouw, maar des te meer voor de bosbouw. Mede daardoor wordt deze buurtschap voornamelijk de buitenplaats van Zierikzee. De Zierikzeese regenten stichten hier in de 17e en 18e eeuw hun ‘landsteden’, waarvan er een twintigtal waren tussen Schuddebeurs en Noordgouwe. Slechts een handvol van de buitenplaatsen is bewaard gebleven, met name Mon Plaisir, Heesterlust, Welgelegen, Buitenrust / Bleykzigt en Rustenburg. De buitenplaatsen liggen in een bosrijke omgeving.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van deze buurtschap, kun je terecht bij de volgende literatuur:

- Het boek 'Buitenplaatsen in Noordgouwe. Hofsteden, lusthoven en landhuizen' (Martin van den Broeke, 2014) beschrijft het ontstaan en de ontwikkeling van buitenplaatsen in Schuddebeurs vanaf begin 17e eeuw tot in de 20e eeuw.

- Ook Schuddebeurs: het groene hart van Schouwen-Duiveland. Buitens in retrospectief en perspectief (Ina Eskes, 2005) is een studie naar verleden, heden en toekomst van de buitenplaatsen in deze buurtschap. De publicatie is via de link ook online te lezen.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Schuddebeurs heeft 22 rijksmonumenten (waarvan er 13 betrekking hebben op de buitenplaatsen Heesterlust en Mon Plaisir).

- In 1972 koopt jhr. D.M. Schorer (1933) de - vanuit een boerderij uit 1600 uitgebouwde - in de 18e eeuw door toenmalig burgemeester van Zierikzee Anthonie Ockerse gestichte buitenplaats Mon Plaisir (Donkereweg 72). In 1941 overlijdt zijn grootmoeder A.C. Schorer-Schuurbecque Boeye, die tot dan de buitenplaats bewoont. In 1945 vernielen de terugtrekkende Duitsers een deel van het pand. In 1949 komt het onder beheer van Staatsbosbeheer.

Als dhr. Schorer de buitenplaats in 1972 weer in de familie terug verkrijgt, verkeert het pand in vervallen en primitieve staat (geen verwarming, douche, wastafel, op veel plekken lekkend dak). Het pand staat dan ook op de nominatie om te worden afgebroken, maar is dus door dhr. Schorer net op tijd van de ondergang gered. Hij is sinds die tijd doende geweest het pand en park zo veel mogelijk in de oude glorie te herstellen. Pas recentelijk is dat gereed gekomen. Zie verder het interview met dhr. Schorer in Reformatorisch Dagblad, 1-2-2012. Het park van Mon Plaisir is grotendeels publiek toegankelijk.

- In 1768 wordt Welgelegen (Donkereweg 45) al genoemd, als buitenhuis van Iman de Groote, destijds burgemeester van Zierikzee. Zijn huidige aanzien krijgt het pas rond 1867. Een van de markante onderdelen van de parkaanleg is het bescheiden Grand Canal. Halverwege de 20e eeuw heeft toenmalig hoofdwijzer Johannes Vijverberg (van wie een beeld staat aan de Ring in Noordgouwe) hier ca. 30 jaar gewoond.

- Het oorspronkelijke landhuis van de 17e-eeuwse buitenplaats Weelzicht in Schuddebeurs is gesloopt nadat het in de Tweede Wereldoorlog onherstelbaar beschadigd was geraakt. In 1950 is er een nieuw landhuis gebouwd. Staatsbosbeheer heeft een klein maar wel heel bijzonder deel van de buitenplaats in beheer: het slingerbosje. Dergelijke bosjes - het woord zegt het al - zijn vergeven van kronkelige paadjes. Ze waren erg in de mode in de tweede helft van de 18e eeuw. Ze zijn geen zuivere rococo en ook nog geen echte landschapsstijl.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2017 is tussen de waterloop en het bos van Schuddebeurs langs het wandelpad een aantal bomen verwijderd, waardoor ruimte is ontstaan voor struiken en lagere beplanting. Dat levert een aantrekkelijker, afwisselender wandelpad op, en het is ook aantrekkelijker voor vogels, zeker kleinere zangvogels, die baat hebben bij een meer gelaagd bos, waar je een overgang hebt van lage beplanting naar bomen. Die vogels hebben baat bij meer zicht. De gerooide bomen zijn in stapels neergelegd om dienst te doen als schuilplek voor egels en andere overwinterende dieren. En dat trekt ook insecten aan, waar de vogels weer hun voordeel mee kunnen doen.

- Langs de Donkereweg in Schuddebeurs zijn in maart jaarlijks vrijwilligers actief om padden, op weg naar hun favoriete voortplantingsvijver bij Mon Plaisir, veilig naar de overkant te krijgen. Het is een route die de amfibieën jaarlijks volgen nadat ze ontwaakt zijn uit hun winterslaap. De vrijwilligers vangen de padden letterlijk op door gaas te spannen en daarlangs emmers in te graven waar de padden dan al lopend langs het gaas in kukelen. Omwonenden checken dagelijks de emmertjes om de padden vervolgens over te zetten. De padden komen overigens pas in beweging als ze de omstandigheden voor hen optimaal vinden, dat wil zeggen veel regen en 's avonds een temperatuur van een graad of tien.

- Van 2000 tot 2003 is in het bosje van Mon Plaisir een Bos van de Toekomst tot stand gekomen, waar je een ‘herinneringsboom’ kon planten voor een dierbare, bijvoorbeeld bij de geboorte van een kind of het overlijden van een dierbare. Dit bos is ‘vol’, maar in Kapelle op Zuid-Beveland is een nieuw Bos van de Toekomst waar nog voldoende ruimte is voor nieuwe bomen. Anno zomer 2019 is ongeveer tweederde van de tamme kastanjes in het Bos van de Toekomst in Schuddebeurs aangetast door een aanvankelijk onbekende ziekte. Staatsbosbeheer verwacht hier in september 2019 duidelijkheid over te hebben, naar aanleiding van onderzoek door een gespecialiseerd bureau. De bladeren van de tamme kastanjes in het bos werden in 2019 al voor het derde achtereenvolgende jaar vroeg in het seizoen bruin en stierven af. In eerste instantie werd de oorzaak gezocht bij de mineermot, maar die laat juist de tamme kastanjes links liggen, aldus de boswachter van Staatsbosbeheer. "De tamme kastanje staat vooral bekend als sterke boom die niet vatbaar is voor allerlei ziektes. Daarom is destijds bij de aanplant van het Bos van de Toekomst ook voor deze soort gekozen." In het slechtste geval moeten de zieke bomen worden gekapt. In verband met de emotionele lading die aan het Bos van de Toekomst kleeft, zal Staatsbosbeheer de exemplaren in dat geval waarschijnlijk vervangen.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Schuddebeurs, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Noordgouwe - Schuddebeurs.

Reacties

(1)

Een vraag: Wat is de herkomst, in geologisch opzicht, van de zandgronden van Schuddebeurs? Is er verwantschap met de hogere delen van Zierikzee, wellicht ook zand?

Reactie toevoegen