Lutjewinkel

Plaats
Dorp
Hollands Kroon
West-Friesland
Noord-Holland

lutjewinkel_dorpsvereniging_de_lutters.jpg

Een inwoner van het dorp Lutjewinkel is een Lutter. Vandaar de naam van Dorpsvereniging De Lutters.

Een inwoner van het dorp Lutjewinkel is een Lutter. Vandaar de naam van Dorpsvereniging De Lutters.

lutjewinkel_dorpsvereniging_de_lutters_clubgebouw_luttershoek_kopie.jpg

En als je dat weet, en je rijdt of wandelt door Lutjewinkel en je ziet dit gebouw, dan is het ook duidelijk dat de Luttershoek het clubgebouw van Dorpsvereniging De Lutters is.

En als je dat weet, en je rijdt of wandelt door Lutjewinkel en je ziet dit gebouw, dan is het ook duidelijk dat de Luttershoek het clubgebouw van Dorpsvereniging De Lutters is.

lutjewinkel_de_huyskamer.jpg

Jeroen en Saskia Hodde hebben in 2015 het vroegere dorpscafé Konkeltoid in Lutjewinkel nieuw leven ingeblazen onder de naam De Huyskamer. Het is weer een bruisend dorpshart waar je goed kunt eten/drinken en waar regelmatig van alles wordt georganiseerd.

Jeroen en Saskia Hodde hebben in 2015 het vroegere dorpscafé Konkeltoid in Lutjewinkel nieuw leven ingeblazen onder de naam De Huyskamer. Het is weer een bruisend dorpshart waar je goed kunt eten/drinken en waar regelmatig van alles wordt georganiseerd.

lutjewinkel_plannen_voor_cultuurhuis_de_kolk_in_relatie_tot_de_huyskamer_en_de_lutterhoek.jpg

Het kleine dorp Lutjewinkel (750 inw.) heeft veel voorzieningen zien verdwijnen, maar blijft toch een bruisend dorp; de in 2016 gesloten basisschool wordt Cultuurhuis De Kolk, en verder zijn er nog De Lutters met de Luttershoek, en De Huyskamer. 1+1+1=4!

Het kleine dorp Lutjewinkel (750 inw.) heeft veel voorzieningen zien verdwijnen, maar blijft toch een bruisend dorp; de in 2016 gesloten basisschool wordt Cultuurhuis De Kolk, en verder zijn er nog De Lutters met de Luttershoek, en De Huyskamer. 1+1+1=4!

Lutjewinkel

Terug naar boven

Status

- Lutjewinkel is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek Kop van Noord-Holland, gemeente Hollands Kroon. T/m 31-7-1970 gemeente Winkel. Per 1-8-1970 over naar gemeente Niedorp, in 2012 over naar gemeente Hollands Kroon.

- Onder het dorp Lutjewinkel vallen ook de buurtschappen De Weere, Groetpolder (deels) en Wateringskant. Onder het dorp valt officieel, voor de postcodes en postadressen, ook een deel van de buurtschap Moerbeek, maar in de praktijk valt deze onder het dorp Haringhuizen.

Terug naar boven

Naam

In de volksmond
In de volksmond wordt het dorp ook wel kortweg Lut genoemd. Een inwoner van dit dorp is dan ook een 'Lutter'. En vandaar ook de naam van Dorpsvereniging De Lutters.

Bijnaam
Een bijnaam voor de inwoners van dit dorp is 'papflessen'.

Oudere vermeldingen
1745 Lutke Winckel, 1840(1) Lutjewinkel.

Naamsverklaring
Samengesteld uit lutke 'klein' en winkel 'hoek', waarvoor zie Winkel.(2)

Terug naar boven

Ligging

Lutjewinkel ligt ZO van Schagen, NW van Winkel.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Lutjewinkel 24 huizen met 171 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 300 huizen met ca. 750 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Kaasfabriek
Het dorp is vooral bekend vanwege de grote kaasfabriek van FrieslandCampina. De locatie heeft in 2016 het 100-jarig bestaan gevierd. In 1916 besluiten namelijk 193 boeren om hun kleine dagkaasfabriekjes te verruilen voor één grote 'Coöperatieve Zuivelfabriek West-Friesland'. In 1916 wordt 2 miljoen liter melk verwerkt tot producten zoals boter, kaas, yoghurt, vla, pap, room, weibloem en wec (wei-eiwitconcentraat). De fabriek groeit uit tot een van de grootste bedrijven in Noord-Holland. Tussen 1916 en 1940 worden ruim 30 kleine fabriekjes overgenomen. In 1965 is Lutjewinkel met 70 miljoen kilo melk per jaar de tweede zuivelonderneming van Noord-Holland. In 1968 gaat het bedrijf samenwerken met Texel en Opmeer in de Coöperatieve Vereniging Noord-Holland. Deze fuseert op haar beurt in 1975 met CMC/Melkunie uit Zuid-Holland. In 2008 gaat deze combinatie en dus ook de kaasfabriek in het dorp op in FrieslandCampina.

Vandaag de dag is het bedrijf vooral bekend om zijn Noord-Hollandse Gouda kaas, die gemaakt wordt van weidemelk van koeien in Noord-Holland. Omdat de Noord-Hollandse weiden eeuwen geleden nog binnenzee waren, bevat de grond een unieke samenstelling, waardoor de weidemelk uit deze regio van nature vol en romig is. De kaas onderscheidt zich door een extra rijke en volle smaak en is door de Europese Unie in 1996 bekroond met het keurmerk Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB). BOB is een keurmerk dat wordt toegekend aan producten met een aantoonbare historie en die volgens een erkende en vaste werkwijze gemaakt worden binnen een bepaald geografisch gebied. Door het onderscheidend vermogen van de Noord-Hollandse Gouda kaas in de markt draagt Lutjewinkel eraan bij om zoveel mogelijk waarde aan de melk toe te voegen en zo een maximale bijdrage te leveren aan de inkomsten van de leden-melkveehouders. Tegenwoordig verwerkt deze productielocatie jaarlijks 450 miljoen liter melk tot kaas. Er zijn ca. 70 medewerkers werkzaam. Het 100-jarig bestaan is gevierd met een 'besloten Open Dag' voor de leden-melkveehouders in de regio, omwonenden en alle medewerkers van de locatie. (bronnen: Zuivelhistorie.nl en FrieslandCampina)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Basisschool De Kolk heeft na afloop van schooljaar 2015-2016 de deuren moeten sluiten, na een bestaan van 133 jaar, omdat de school te klein was geworden om nog verantwoord door te kunnen gaan. In het laatste schooljaar had de school nog maar 27 leerlingen. In 2014 was de school al gefuseerd met Basisschool De Zwerm in Winkel tot Basisschool De Mient, waar de kinderen uit Lutjewinkel in het vervolg naar school gaan. Anno 2017 zet men zich in om het pand te herbestemmen tot Cultuurhuis De Kolk. Zie daarvoor verder in het hoofdstuk Links.

- In deze economisch minder riante tijden is het een uitdaging om de gemeentelijke lasten in de hand te houden en tevens het openbare groen goed te blijven onderhouden en er aantrekkelijk uit te laten zien. Tegelijkertijd werken veel mensen tegenwoordig fulltime en kan het nuttig zijn als buurt periodiek iets gezamenlijks te doen, waardoor men bij elkaar betrokken blijft dan wel elkaar uberhaupt leert kennen. Een mooie manier die aan beide tegemoet komt is het zelf beheren van een stuk groen door een buurt. De Mient in Lutjewinkel was in maart 2017 de 100e buurt in de gemeente Hollands Kroon die een stuk groen in eigen (buurt)beheer heeft genomen.

- Volgens omwonenden leveren de ca. 60 melkwagens die dagelijks heen en weer rijden naar en van de zuivelfabriek in Lutjewinkel gevaarlijke en vervelende situaties op. De route naar de fabriek bestaat uit smalle wegen waar veel kinderen langs naar school fietsen. Volgens de buurtbewoners rijden de chauffeurs te hard en rijden ze de bermen kapot. Ze snappen heel goed dat de fabriek al het transport nodig heeft, maar willen wel graag dat de situatie wordt aangepakt. De omwonenden hebben daarom in september 2015 de lokale politiek gevraagd om samen met FrieslandCampina en de Provincie om de tafel te gaan, om te bezien of een eigen ontsluitingsweg voor de fabriek kan worden gerealiseerd. Volgens hen is dat de enige oplossing.

De kwestie speelt natuurlijk al veel langer; Zo stelt Sylvia Buczynski van PvdA Hollands Kroon in haar column 'Nog een hele plas melk te gaan', d.d. 4-10-2014: "Door een slimme aanpak zou je een aantal dingen in Lutjewinkel kunnen combineren en gezamenlijk financieren. Er is behoefte aan waterberging (HHNK); aan de zijde van het kanaal (provinciaal) zou een waterpartij met aanleghaventje en een stukje natuur aangelegd kunnen worden (recreatie). Camping De Mienthorst zou aan de achterzijde een ingang kunnen maken. Maar je zou ook een ‘zonne(panelen)weide’ aan kunnen leggen. Allemaal mogelijkheden die op haalbaarheid, betaalbaarheid en in samenspraak met betrokkenen onderzocht moeten worden.

Jammer is dat de binding van de fabriek met het dorp geleidelijk verdwenen is. Door de automatisering werken er nog maar heel weinig mensen en wegens de hoge kwaliteits- en veiligheidseisen is de fabriek een gesloten bastion geworden voor buitenstaanders. Vroeger leefde men voor en door de fabriek, tegenwoordig is het een vestiging van een internationaal opererend miljoenenbedrijf dat alleen om marketingtechnische redenen nog in Lutjewinkel blijft. Want alleen daardoor krijgt men het predicaat ‘Kaas uit Noord-Holland’.

Het is dan ook heel erg jammer dat het bedrijf niet iets voor Lutjewinkel terugdoet door te investeren in een ontsluitingsweg. Ook de melkveehouders uit de omgeving die bij FrieslandCampina zijn aangesloten, zouden meer betrokkenheid met het dorp kunnen tonen. Wanneer FrieslandCampina samen met gemeente Hollands Kroon en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier - ondersteund door de Provincie - de handen ineenslaat om met de inwoners een plan te maken en te financieren, kan het bedrijf ook rekenen op meer draagvlak bij de bevolking." FrieslandCampina stelt duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) / People / Planet / Profit (PPP) in haar beleid te hebben geïntegeerd. Vanuit die filosofie gezien, zou FrieslandCampina, die al vele jaren 'profit' uit haar vestiging in Lutjewinkel haalt, toch verantwoordelijkheid moeten voelen voor het oplossen/compenseren van de overlast die de lokale 'people' en 'planet' daarvan ondervinden, zou je denken. (red.)

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Dorpsvereniging De Lutters organiseert door het jaar heen allerlei activiteiten voor de dorpelingen, zoals de maandelijkse Kien voor de ouderen, de kinderkien, paaseieren zoeken, nazomer markt, de knutselclub, het kermisweekend met alle bijhorende activiteiten, de kerstbomen verkoop en nog veel meer. Veel activiteiten worden gehouden in hun clubgebouw De Luttershoek aan de Plantsoenstraat 1, dat ook door anderen kan worden gehuurd voor activiteiten, en dat ze, na sluiting van het dorpscafé van Lutjewinkel in 2012, zelf hebben gebouwd om de activiteiten voort te kunnen zetten. Sinds begin 2015 is er De Huyskamer als opvolger van het vroegere dorpscafé, zodat de dorpsvereniging daar nu ook weer van alles organiseert.

- Koningsdag.

- Kermis (weekend in mei).

- Het evenement 'Nazomeren in Niedorp' (3e volledige weekend van augustus) vindt jaarlijks plaats in alle 9 dorpen van deze voormalige gemeente. Ca. 150 deelnemers laten op ca. 100 locaties van alles zien en er is van alles te doen op het gebied van tuinieren, kunst, cultuur en muziek. Voor nadere informatie zie de link.

- Lutjefleur is de corsogroep uit Lutjewinkel die jaarlijks een mooie wagen afvaardigt naar het Bloemencorso Winkel (op een zondag eind september).

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Lutjewinkel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Audio / video

- Reportage van NPO Radio 1 'Nieuws en Co' over de bedreigingen en kansen van 'krimp' voor het dorp Lutjewinkel (17-3-2017).

Terug naar boven

Links

- Nieuws: - Actualiteiten uit Lutjewinkel op Facebook.

- Belangenvereniging: - Dorpsraad Lutjewinkel.

- MFC: - Het voormalige schoolgebouw (zie daarvoor bij Recente ontwikkelingen) wordt vanaf zomer 2017 door Stichting Cultuurhuis De Kolk verbouwd en herbestemd tot multifunctioneel centrum (MFC) Cultuurhuis De Kolk. In juni 2017 heeft de gemeente besloten het project eenmalig met 150.000 euro te steunen, bedoeld om achterstallig onderhoud weg te werken en het gebouw her in te richten voor de nieuwe functies. Al jaren nemen de voorzieningen in Lutjewinkel af waardoor het dorpsgevoel onder druk komt te staan. En in 2016 is dus ook Basisschool De Kolk, die natuurlijk voor een hoop levendigheid in het dorp zorgde, ermee opgehouden.

"We zien ook wel jonge mensen vertrekken en de reuring dreigt weg te gaan", aldus Paul Kramer van de stichting, die zich middels het cultuurhuis-project inzet om het tij te keren. "Dit moet het bruisend dorpshart van Lutjewinkel worden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Waar ruimtes worden gehuurd, waar cursussen en taallessen kunnen worden gegeven", vertelt Marja Beemster van de stichting. Van sport tot cultuur, voor alle disciplines is er ruimte. (bron: NH Nieuws, 23-3-2017) Denk bijvoorbeeld aan vergaderruimte, flexwerkplek, lesruimte, gymzaal, keukenstudio, oefenruimte, muziekstudio, multifunctionele ruimte, expositiegelegenheid, ruimte voor diverse activieiten. Een en ander natuurlijk in aanvulling op de reeds bestaande activiteiten van Dorpsvereniging De Lutters en horecagelegenheid De Huyskamer. Ze hebben dan ook onderling overlegd om te bepalen wie welk soort activiteiten doet / gaat doen, zodat ze elkaar niet 'in de weg zitten' maar synergetisch aanvullen, waardoor het geheel meer wordt dan de som der delen (dat zou je in dit geval '1+1+1=4' kunnen noemen).

Wethouder Frits Westerkamp licht toe bij de toekenning van de steun: "Je ziet dat in steeds meer kernen inwoners de handschoen oppakken en met participatie aan de slag gaan om voorzieningen in stand te houden of te creëren. Daar ben ik heel blij mee. Het is bovendien bijzonder knap dat in Lutjewinkel alles is afgestemd onder ondernemers en betrokkenen in het dorp. Samen zorgen ze voor een goede leefgemeenschap door elkaar te helpen en te versterken. Met als resultaat dat Lutjewinkel hele goede voorzieningen heeft en krijgt. Dat maakt me blij en trots. Dat dit zo ontstaat heeft ook niets te maken met bezuinigingen, maar juist alles met geloof in de eigen kracht van mensen en het vertrouwen in mensen."

- Lezen: - Op Mientweg 48 (tegenover De Huyskamer) vind je aan de gevel van het huis eenzogehetern Minibieb. Een uit Amerika overgewaaid fenomeen, wat inhoudt dat particulieren een kastje bij of aan hun huis plaatsen, veelal in kleinere kernen waar geen 'echte' bibliotheek meer is, waar je gratis een boek uit mag meenemen om te lezen. Als je hem uit hebt, kun je hem terugbrengen zodat iemand anders hem weer kan lezen. Je kunt het boek ook houden of doorgeven aan iemand anders, en er een ander boek van jezelf in terug plaatsen, dat je over hebt, zodat het systeem zichzelf op die manier in stand houdt. In Nederland zijn er nu al meer dan 1.000!

Reacties

(2)

Stichting cultuurhuis de Kolk gaat het voormalige schoolgebouw de Kolk ombouwen tot een cultuurhuis.

Dank voor de tip Jan! Ik heb e.e.a. verwerkt en de pagina ook verder inhoudelijk uitgewerkt, want daar waren we nog niet aan toe gekomen.

Reactie toevoegen