Eppenhuizen

Plaats
Dorp
Het Hogeland
Hoogeland
Groningen

eppenhuizen_plaatsnaambord.jpg

Eppenhuizen is met slechts ca. 80 inwoners het kleinste dorp van de gemeente Eemsmond (© H.W. Fluks)

Eppenhuizen is met slechts ca. 80 inwoners het kleinste dorp van de gemeente Eemsmond (© H.W. Fluks)

Eppenhuizen

Terug naar boven

Status

Eppenhuizen is een dorp in de provincie Groningen, in de streek Hoogeland, gemeente Het Hogeland. T/m 1989 gemeente Kantens. In 1990 over naar gemeente Eemsmond, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland.

Terug naar boven

Naam

In het Gronings
Eppingehoezen, Eppenhoezen, Epenhoezen, Epmhoezn (deze varianten komen wij in diverse bronnen allemaal tegen).

Oudere vermeldingen
1390 Eppinghahusum, 1394 Eppynghahusen, 1478 Eppinghehusen, 1579 Eppinghuysen, 1595 Eppenhusen, 1646 Eppenhuizen, ca. 1660 Eppingehuisen, 1781 Eppenhuisen, 1794 Eppingehuizen.

Naamsverklaring
Betekent huizen 'nederzetting' van de Eppinga, een afleiding met het suffix -ing- van de persoonsnaam Eppo met als betekenis 'van de lieden van Eppo'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Eppenhuizen ligt ZO van de dorpen Uithuizen en Zandeweer.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Eppenhuizen 22 huizen met 160 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 35 huizen met ca. 70 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

- Beschrijving van Eppenhuizen anno 1828 door de toenmalige schoolmeester.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- In 1882 is de huidige Hervormde kerk van Eppenhuizen met dakruiter en klokkenstoel gebouwd. Het is een zaalkerkje met een open klokkentoren, doorlopend in de voorgevel. De kerk is de opvolger van de vorige kerk, die uit de 15e eeuw dateerde. Met de nieuwbouw van 1882 verdwijnt ook de oude uit 1478 daterende luidklok. De huidige oude preekstoel met klankbord stamt uit 1755 en is uit de oude kerk overgeplaatst. Op het fundament van de oude destijds vrijstaande toren, die eveneens in 1882 onder de slopershamer viel, is een baarhuisje gebouwd. Alleen de preekstoel van het kerkje is een rijksmonument. De kerk is in 1976 aan de eredienst onttrokken en tegenwoordig in gebruik als woning.

In 1998 beleggen de toenmalige kerkvoogden een bijeenkomst waar veel inwoners van het dorp aanwezig zijn. Er is geen geld meer voor het onderhoud van de kerk. En omdat er ook geen kerkdiensten meer worden gehouden, heeft de Hervormde Gemeente Zandeweer - Eppenhuizen - Garsthuizen geen behoefte meer om nog langer voor het onderhoud van het kerkgebouw te zorgen. Unaniem zijn de aanwezigen ervan overtuigd dat het pand voor het aanzicht van het dorp, de omgeving en het landschap behouden moet worden.

Het is de wens van de kerkvoogdij dat het pand niet in particuliere handen komt. Het zou dan mogelijk een handelsobject kunnen worden met onvoldoende controle op de uiterlijke staat van het pand, wat het aanzien van het dorp zou kunnen schaden. Daarom wordt eind 2000 Stichting De Eppenhuizer Kerk opgericht, waaraan, voor het symbolische bedrag van 1 euro, het pand eind 2002 wordt overgedragen. Met de bewoner wordt een huurovereenkomst gesloten voor de inrichting en bewoning van het schip van de kerk.

Dankzij donaties van particulieren, het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Rabobank, Landschapsbeheer Groningen en eigen financiering, heeft de stichting een aantal hoogst noodzakelijke werkzaamheden aan de muren, dakruiter, klokkenstoel en ophanging van de klok en hemelwaterafvoer kunnen laten uitvoeren. In 2007 vindt de renovatie plaats van het kerkhof rondom de kerk en de restauratie van het baarhuisje in een gezamenlijk project van Landschapsbeheer Groningen, Hervormde Gemeente Zandeweer - Eppenhuizen - Garsthuizen en Stichting De Eppenhuizer Kerk. Dankzij zelfwerkzaamheid door de leden van het bestuur is de toegang naar de kerk verbeterd en het koor van de kerk - waarin de monumentale preekstoel staat - opnieuw ingericht, zodat deze in 2004 weer voor het publiek kon worden opengesteld. Bovendien is dit deel van de kerk zo veel mogelijk in oorspronkelijke staat teruggebracht.

- Het andere rijksmonument van Eppenhuizen is de boerderij op Kantsterweg 4. Villaboerderij bestaande uit een dwars geplaatst voorhuis met platte hals en een tweekapsschuur, waarvan het voorhuis is opgetrokken in een regionale variant van de Amsterdamse Schoolstijl. De tweekapsschuur is volgens een gevelsteen gebouwd in 1927 en het voorhuis met hals in 1936 naar een ontwerp van architect S. A. Veenstra uit Middelstum. Voor de schuur heeft eerst een ouder voorhuis gestaan, dat in 1936 is afgebroken. Op de plek van dat oude voorhuis ligt nu de boomgaard. Het huidige voorhuis, dat gebouwd is in opdracht van H.J. Forma, is asymmetrisch tegen de schuur aangezet, zodat het vrij zicht heeft op de weg. De boerderij ligt met de achterzijde naar de weg en heeft een omgrachting met windsingel.

De villaboerderij is van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde: als voorbeeld van een boerderij met voorhuis uit de jaren dertig en een tweekapsschuur uit de jaren twintig; vanwege de opvallende, aan de Amsterdamse Schoolstijl verwante vormgeving van het voorhuis; vanwege de bijzondere detaillering; vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterieur; vanwege de aanwezigheid van een aantal waardevolle interieuronderdelen; vanwege de markante ligging aan de weg van Kantens naar Eppenhuizen.

Terug naar boven

Beeld

- Reportage over Eppenhuizen van RTV Noord (2014).

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Dorpsbelangen Zandeweer, Eppenhuizen en Doodstil.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Eppenhuizen en - idem kerk. - Lidmaten 1659-1811.

Reacties

(2)

goede middag, ik zou graag de weg willen weten van Utrecht naar Eppenhuizen. in de prov. Groningen

Dat is door Flevoland naar het Noorden, langs Lemmer, Heerenveen en Drachten naar de stad Groningen, en dan nog een stukje verder naar boven. De route vind je hier:
https://www.google.nl/maps/dir/Utrecht/Eppenhuizen/@52.7697176,5.4337426,9z/data=!4m13!4m12!1m5!1m1!1s0x47c66f4339d32d37:0xd6c8fc4c19af4ae9!2m2!1d5.1214201!2d52.0907374!1m5!1m1!1s0x47c9da7597b8dd03:0x32aa252cc755d3b1!2m2!1d6.6968944!2d53.3812944
(aanklikken gaat niet goed zie ik, je moet het hele www-adres even kopiëren en in de adresbalk van je browser plakken)

Reactie toevoegen