Koewacht

Plaats
Dorp
Terneuzen
Zeeuws-Vlaanderen
Zeeland

koewacht_plaatsnaambord_kopie.jpg

Koewacht is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Axel, in 2003 over naar gem. Terneuzen. Het dorp ligt ook deels in België.

Koewacht is een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Axel, in 2003 over naar gem. Terneuzen. Het dorp ligt ook deels in België.

gemeente_koewacht_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Koewacht anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Gemeente Koewacht anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)

Koewacht

Terug naar boven

Status

- Koewacht is - voor het Nederlandse deel - een dorp in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Terneuzen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 31-3-1970. Per 1-4-1970 over naar gemeente Axel, in 2003 over naar gemeente Terneuzen. Het dorp wordt doorsneden door de Belgische grens. Het Belgische deel van het dorp valt deels onder de gemeente Stekene, deels onder de gemeente Moerbeke.

- Wapen van de voormalige gemeente.

- Onder het dorp Koewacht vallen ook de buurtschap Nieuwe Molen en een deel van de buurtschap Drie Hoefijzers.

- Je woont niet 'in' maar 'op de Koewacht'.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1640 De Coewagt, ca. 1750 Koewagt, 1773 Koewagt, 1781 op de Coewagt, 1851 de Koewacht.

Naamsverklaring
Samenstelling van koe 'vrouwelijk rund' en wacht, bij het Zuidnederlandse wachten 'hoeden van vee, bewaken'.(1) Het ‘koeienwachten’ was in de tijd rond het ontstaan van dit dorp een belangrijke functie en verklaart de naam.

Terug naar boven

Ligging

Koewacht ligt ZO van Axel, ZW van Hulst. Het dorp wordt doorsneden door de Belgische grens.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Koewacht 317 huizen met 1.859 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 204/1.342 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Het Zand 59/364 en Sint Andries 54/153. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 1.000 huizen met ca. 2.500 inwoners in het Nederlandse gedeelte, plus ca. 400 huizen in de Belgische gemeente Stekene en ca. 250 huizen in de Belgische gemeente Moerbeke. Het geheel komt op ca. 4.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

"De laatste IJstijd eindigde ongeveer 10.000 v.Chr. Het ijs had onze streken net niet bereikt. De Noordzee was nog een grote zandvlakte en met een constante zuidwestelijke wind werden dikke pakketten zand afgezet in onze regio. Waar het stuifzand zich ophoopte, ontstonden de hoger gelegen dekzandruggen. Als gevolg van het smelten van het ijs steeg de zeespiegel, het land kwam grotendeels onder water te staan en er ontstond veenvorming. De dekzandruggen bleven boven dit landschap uitsteken. Langs de Emmabaan, tegenover de splitsing met de Tragel, is nog een onaangetast stukje van een dergelijke dekzandrug zichtbaar – het enige nog bestaande stuk in Zeeuws-Vlaanderen. De eerste bewoners van Zeeuws-Vlaanderen vestigden zich op de hogere dekzandruggen. Ook in Koewacht treffen we de (oorspronkelijke) bebouwing in de gehuchten en de wegen nog steeds aan op deze hoge zandruggen.

In de tweede helft van de middeleeuwen beijverden de kloosters zich met de inpoldering en ontginning van het huidige Oost-Zeeuws-Vlaanderen. In 1230 vestigde zich nabij het huidige Nieuwe Molen een cisterciënzer nonnenabdij, Ter Haghen, waarvan de abdissen met de inzet van lekenbroeders de eerste inpolderingen verrichtten. Ook werd in de hele omgeving op grote schaal turf gestoken (uitmoeren) voor brandstof en zoutwinning. Aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1574) is het klooster door de Watergeuzen verwoest. Op de locatie bevindt zich nog een oude boerderij. Nadat de Staatse troepen onder leiding van Willem van Oranje en Prins Maurits zich in de Opstand tegen Spanje op het eiland van Axel (en Terneuzen) hadden gevestigd, werden om militaire redenen de dijken van de Schelde op verschillende plaatsen doorgestoken. Oost-Zeeuws-Vlaanderen kwam grotendeels onder water te staan en ook zuidelijk van Axel ontstond een grote geul doordat het uitgemoerde land werd weggespoeld.

De oudste schriftelijke vermelding van de naam Koewacht dateert van 1590. De baljuw van het Waasland, Servaes van Steenlandt, geeft dan aan de inwoners van Stekene de opdracht om het ‘fort van den Coewacht’ op te richten om een einde te maken aan de invallen in het Land van Waes door de Staatse troepen vanuit Axel. Blijkbaar is dit onvoldoende effectief, want toen in 1634 de polders in deze omgeving opnieuw werden ingedijkt, werden in de dijken tussen Hulst en Sas van Gent twintig forten opgenomen, zodat een Spaanse Linie ontstond tegenover de Staatse Linie aan de zuid- en oostkant van het eiland van Axel. Zeven van deze forten bevinden zich op het grondgebied van de vroegere gemeente Koewacht en zijn vrijwel allemaal nog altijd goed zichtbaar in het landschap.

Aan het einde van de Tachtigjarige Oorlog werden de vestingen Sas van Gent en Hulst ingenomen door Frederik Hendrik en moesten de Spanjaarden de forten verlaten. Omdat bij de Vrede van Munster (1648) werd afgesproken dat er geen veroverd gebied zou worden teruggegeven, kwam de grens tussen de Republiek der Verenigde Nederlanden en de Spaanse Nederlanden (het huidige België) in Koewacht te liggen langs de Zoute Vaart (Tragel) en het Perebooms Gat. Daarmee werd het dorp in tweeën gedeeld. Na de afscheiding van België in 1839 werd teruggevallen op deze grens, zodat het dorp nog altijd uit twee delen bestaat: een Nederlands en een Belgisch deel.

In de tweede helft van de 17e en in de 18e eeuw werden verschillende oorlogen met Frankrijk uitgevochten. Om de Franse troepen de doorgang naar het noordelijk deel van de Nederlanden te beletten, werden de polders ten zuiden van Axel en Hulst geïnundeerd. Ook in de omgeving van Koewacht werden de dijken doorgestoken. De kreken ‘t Arduinland, Groote Gat, Konijneputten en de kreek op Nieuwe Molen zijn de restanten van de stroomgeulen van deze inundaties.

Vlasdorp
Koewacht was oorspronkelijk hoofdzakelijk een agrarische gemeenschap. Naast de akkerbouw en veeteelt werd ook de vlasbewerking (repelen, braken, zwingelen) bedreven. Aanvankelijk gebeurde dat vooral als huisnijverheid; op veel erven stond een houten zwingelstal waarin deze activiteiten plaatsvonden. Toen aan het einde van de 19e eeuw de vraag naar linnen steeds groter werd, ging de huisnijverheid relatief snel over in professionele vlasbewerkingsbedrijven en ontstonden in het begin van de 20e eeuw ook vlasfabrieken waar gemechaniseerde bewerking plaatsvond. Vlak voor en na de Tweede Wereldoorlog werden enkele van deze fabrieken uitgebreid met een warmwaterroterij.

Aan de Tragel bevindt zich nog een van deze fabrieken/bedrijven, Vlasfabriek Bruggeman, die weliswaar buiten bedrijf is, maar in een onaangetaste toestand verkeert. Er bestaan plannen om de fabriek te behouden en af en toe nog te laten draaien, teneinde de op de vlasteelt en -verwerking gebaseerde industriële geschiedenis van Koewacht en omgeving voort te laten leven. Het dorp beschikte met Vlasroterij Sint Andries ook over de grootste warmwatervlasroterij van de Benelux. Halverwege de 20e eeuw was ongeveer driekwart van de lokale beroepsbevolking betrokken bij de vlasbewerking. Na de uitvinding van de kunstvezels en toen Rusland in de jaren zestig van de vorige eeuw zijn vlas dumpte op de wereldmarkt, kwam er heel snel een einde aan de grootschalige vlasnijverheid in het dorp. Er zijn nog altijd enkele vlasbewerkingsbedrijven en de enige leemplatenfabriek van Nederland (Linex). Ook het (particuliere) vlasmuseum houdt de herinnering aan de glorietijd van de lokale vlasindustrie in stand. In het dorp komen veel vlasgerelateerde namen voor." (bron: Dorpsraad)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- In 2011 heeft de initiatiefgroep Toekomstkansen Koewacht, met daarin mensen van de dorpsraad, instellingen, sport- en andere verenigingen en ondernemers, een dorpsenquête gehouden in alle delen van het dorp, dus zowel het Nederlandse als het Belgische deel, om te inventariseren wat er leeft onder de bevolking, om zo te kunnen komen tot een toekomstvisie voor het dorp.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Koewacht heeft 1 rijksmonument.

- Koewacht heeft 11 gemeentelijke monumenten.

- "Na de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd het belijden van de rooms-katholieke godsdienst in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden in het openbaar verboden. De rooms-katholieke bewoners uit de grensstreek moesten voortaan naar de kerk op het gebied van de Spaanse Nederlanden (het tegenwoordige België). De bewoners van Koewacht waren eerst aangewezen op een noodkapel te Overslag en later op een grenskapel op de Kruisstraat. In 1687 werd een nieuwe kapel in gebruik genomen in het dorp op het gebied van de Spaanse Nederlanden. De kapel is later vervangen door een kerk.

Deze situatie is gebleven tot de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). België werd bezet, maar Nederland bleef buiten de oorlog. De Duitsers sloten de grens hermetisch af, op de grens kwam een prikkeldraadafrastering, die later ook nog onder stroom werd gezet. Er was geen personenverkeer tussen Nederland en België meer mogelijk. Het kerkbestuur besloot in december 1915 tot het bouwen van een houten noodkerk op het Nederlandse deel van Koewacht. In december 1920 werd begonnen met de bouw van de huidige Sint Philippus en Jacobuskerk op het Nederlands grondgebied (Kerkplein 2). In mei 1922 is dit godshuis plechtig ingewijd. De gelovigen hebben het kerkgebouw voor een deel met eigen handen gebouwd en hebben ook voor een groot deel voor de financiering moeten zorgen.

Algemene beschrijving. De architect was Walter te Riele en als uitvoerders traden op de Gebr. Van der Heijden uit Maurik. De kerk is geheel in baksteen uitgevoerd. Haar stijl is neogotisch (gemengd, vroeg en laat gotiek): een omhoog gerichte bouwstijl (verticaliteit) met kruisribgewelven en hoge ramen, waarvan het middendeel hoger is dan de zijramen. Het inwendige, vooral de binnenordonnantie van het schip, kenmerkt zich door zeer grote ruimtes tussen de zuilen, die licht en zo eenvoudig mogelijk in een vierhoekig plan zijn gehouden. De pilaren dragen een breed uitgespannen gewelf dat aan de voorzijde op het vrij kleine priesterkoor uitloopt en aan de achterkant het brede, onderschraagde oksaal overspant. Deze kerk, met drie traveeën, een middenschip en twee zijbeuken en met haar toren, die aan de linkerzijde aan de koorovergang is gebouwd, is een fraai type van volkskerk.

De kerkramen. In de ramen van de zijbeuken zijn door de pauselijke hofglasschilder W. Derix, die een atelier had in Nijmegen, Goch en Kevelaer, zes sacramenten afgebeeld. In het grote gevelraam boven het oksaal zijn de patroonheiligen van de kerkmuziek en de zang afgebeeld: de H. Cecilia en de H. Gregorius. In de ramen van het priesterkoor zijn de volgende afbeeldingen aangebracht: midden boven het tabernakel de gekruisigde Christus, rechts daarvan de apostelen Petrus en Johannes en links de H.H. Philippus en Jacobus, met daarboven een afbeelding van de kerk. Deze ramen zijn in een zeer heldere kleurschakering uitgevoerd.

Het orgel. Het orgel dateert van ongeveer 1775 en is in 1931 aangekocht van de St. Josephkerk uit Bergen op Zoom. De orgelkast is uitgevoerd in Lodewijk XVI-stijl. In 1968 werd besloten tot een grootscheepse restauratie. Hierbij bleek dat het gaat om assemblage, zowel het pijpwerk als de orgelkast zijn uit meerdere delen uit verschillende perioden samengesteld. Het resultaat van de restauratie bleek verrassend te zijn. De oude vergulding en beschildering heeft het orgel een grote elegantie gegeven en met de verstilde, introverte klank is dit Zuid-Nederlandse orgel een juweeltje geworden.

De kruisweg. Het meest opvallende in het interieur van de kerk is wel de kruisweg. De schilder Tony van Os (1886-1945) uit Temse schilderde het lijden van Christus in veertien staties, die links en rechts in de kerk zijn aangebracht met aan beide zijden een extra schilderij, links het missiekruis en rechts de voorwerpen uit het Passieverhaal. Op 17 juli 1938 werd, na een plechtig lof met feestpredicatie, de kruisweg ingewijd. Op deze kruisweg zijn enkele bekende personen afgebeeld. De Christusfiguur is een van de zonen van de schilder, voor Nicodemus heeft de toenmalige Europese kampioen worstelen geposeerd en van Koewacht zijn op de 13e en de 14e statie madame De Blieck met haar dochter Yvonne (als Maria en Maria Magdalena) en bouwpastoor Swagemakers (als Jozef van Arimathea) vereeuwigd." (bron: Dorpsraad)

- Luchtwachttoren 3T1 in Koewacht (Emmabaan 12a) is een gemeentelijk monument. De toren is in 1952 gebouwd en was onderdeel van het landelijke netwerk van observatieposten van het Korps Luchtwachtdienst (KLD) gedurende de Koude Oorlog. Het is een van de 19 bewaard gebleven exemplaren, en een van de drie in Zeeuws-Vlaanderen (de andere twee staan in Eede en Nieuw-Namen). De toren staat in een bosschage tussen de Emmabaan en de Henry Dunantstraat. Destijds was het gebied nog open landbouwgebied, maar tegenwoordig is de omgeving bebouwd. De toren is ontworpen door architect Marten Zwaagstra in samenwerking met Ad van der Steur en Willem Herman de Groot, in opdracht van het ministerie van Defensie. Het bouwwerk is geconstrueerd uit prefab betonnen raatbouwelementen en heeft een hoogte van 21,14 meter. Vanwege zijn grote hoogte is de toren voorzien van steunberen. Het bouwwerk is van het type E1962. Bovenin bevindt zich een uitkijkplatform dat bestaat uit een open ruimte van 3 bij 3 meter met een 1,5 meter hoge borstwering. Manschappen konden bij gevaar dekking zoeken in een overdekte schuilnis aan de westzijde van het uitkijkplatform.

De toren in Koewacht vormde een zogeheten luchtwachtkring (een observatiedriehoek) met de luchtwachttorens in Kloosterzande (postnummer 3T2) en Nieuw-Namen (postnummer 3T3). De toren in Kloosterzande is afgebroken. De waarnemers rapporteerden aan het luchtwachtcentrum in Breda. De toren is in gebruik geweest tot 1964, toen de luchtwachtdienst hier werd opgeheven. De toren is een tijd in particuliere handen geweest, en kwam uiteindelijk in eigendom van de gemeente Terneuzen, die hem in 2010 op de gemeentelijke monumentenlijst heeft gezet. Een particuliere stichting zet zich sinds 2018 in voor restauratie van het object. De toren is de hoogste nog bestaande luchtwachttoren en bevindt zich nagenoeg in authentieke staat. Het gebouw is echter niet meer toegankelijk; alle 15 houten trappen zijn zo goed als vergaan en betonrot heeft de aanhechting van bordessen aangetast.(2)

Om de luchtwachttoren in oude luister te herstellen heeft de lokale historicus Willy Verschraegen de Stichting Vrienden van de Luchtwachttoren Koewacht opgericht. Er moet nog wel geld gevonden worden om de toren de restaureren. "Er is ongeveer 100.000 euro nodig om de luchtwachttoren op te knappen. In de toren zit betonrot, de toegangsdeur moet vervangen worden en de traptredes zijn rot. Daarom moet een stelling geplaatst worden en dat is duur", aldus Verschraegen. Zie ook de videoreportage over de luchtwachttorens van Omroep Zeeland (2018) en de reportage met dhr. Willy Verschraegen over de luchtwachttoren in de PZC, 23-2-2019.

- In het landschap W en N van Koewacht zijn de restanten van de 6-tal forten die tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Spanjaarden zijn aangelegd, nog duidelijk waarneembaar. NO van het dorp lag een buurtschap Sint Andries met gelijknamig fort. Blijkbaar was er geen kazerne bij, want op 3 september 1914, tijdens de mobilisatie voor de Eerste Wereldoorlog, schrijft een zekere Gerard aan een relatie onder meer het volgende: "Het vertrek naar hier was vrij onverwacht. Ik ben met 22 man ingekwartierd bij een boer, waar wij het zeer goed hebben. De menschen zijn hier allen zeer geschikt voor ons."

- "Op het adres Eikenlaan 45 te Koewacht kun je terecht voor 3 attracties: Museum 't Vlasschuurken. In het museum worden met authentieke werktuigen en authentieke machines de traditionele handmatige vlasbewerking gedemonstreerd (1850-1960). Tearoom 't Vlasschuurken. De ontvangstruimte annex tearoom ligt evenals het museum in de rustieke tuin van Maison du Lin. Hier staat de koffie of thee voor je klaar.Tevens presenteren we je hier een circa 20 minuten durende video die de moderne bewerking van vlas tot linnen laat zien in tal van toepassingen. Maison du Lin. "Maison du Lin" is een klein maar smaakvol linnenwinkeltje. Excursiearrangement. Voor een groepsbezoek aan deze attracties kunnen wij je een excursiearrangement aanbieden. Dit arrangement biedt een educatief en gezellig programma in overleg opgezet naar jouw wensen, bijvoorbeeld met Vlaams gebak, een Zeeuwse bolus of een andere versnapering tijdens inleiding en videopresentatie. Wij staan garant voor een gezellige uitstap, een alternatief voor je personeelsvereniging, club of familiegebeuren."

- Sinds december 2011 staat aan 't Zand een kunstwerk met een in brons gegoten wapen van Koewacht: een koe met 3 bomen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - Carnavalsvereniging CV De Sjokkedeze. "Koewacht is eigenlijk van oorsprong geen carnavalvierende gemeenschap. Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw tenminste niet. Toen trok iedereen naar Hulst, Kloosterzande, Sas van Gent of Sint Jansteen. In die tijd heeft een groep enthousiastelingen carnavalsvereniging De Kloddezakken opgericht. Onder leiding van Prins Oswald den 1e werd er werk van gemaakt. Kindercarnaval, leutavonden in De Vlaschaard en een heuse optocht met Raad van Elf en hofdames. Ook nu wordt er nog feest gevierd. Vrijdags is er de kinderoptocht met aansluitend het Limonadebal en op zaterdag de echte optocht door de straten van het dorp met daarna hossen in de voetbalkantine." Aldus de in 2019 heropgerichte CV De Kloddezakken, die blijkbaar eerder opgeheven is geweest.

- Op de 1e zondag in mei is hier jaarlijks de Internationale Meikermismarkt (in 2020 voor de 36e keer), zowel in het Nederlandse als in het Belgische deel van het dorp. Er staan ca. 300 standplaatshouders met een zeer gevarieerd aanbod van artikelen.

- Speelweek Cow City voor de basisschooljeugd (laatste week van de zomervakantie). "Jaren geleden was er een groepje mensen die een speelweek organiseerde in Koewacht. Deze mensen gingen hier echter mee stoppen. Dit wilden Hans en Gonnie De Ruiter niet laten gebeuren, en zij hebben het op zich genomen, met door de jaren vele andere bestuursleden, om de speelweek elk jaar weer te organiseren. Zij hebben samen met vele anderen een draaiboek opgezet dat steeds duidelijker en uitgebreider de speelweek voor de kinderen beschreef, waardoor wij als huidig bestuur een goede leidraad hebben om mee verder te gaan. Door de jaren heen hebben we ons best gedaan steeds meer sponsoren te zoeken om zo allerlei extra dingen te kunnen doen. Ondertussen is de speelweek van Cowcity uitgegroeid tot volgens ons de leukste speelweek van heel Zeeuws-Vlaanderen! Cowcity kan niet zonder vrijwilligers dus we kunnen niet zonder jullie hulp. Als je tijdens de week wilt komen helpen en 150 kinderen zien genieten, geef je dan op om te komen helpen."

- De Intenationale Jaarmarkt (op een zaterdag in september, in 2019 voor de 126e keer) wordt aan beide kanten van de grens gehouden. Er is onder meer een keuring van meer dan 100 paarden en pony's en aandacht voor het vlasverleden van het dorp. Het is een van de weinige jaarmarkten, samen met die in Sint Jansteen, die in Zeeuws-Vlaanderen is overgebleven. De organisatie prijst zich gelukkig met subsidies van de gemeenten Terneuzen, Stekene en Moerbeke, waardoor deelnemers aan de paarden-, pony-, huisdieren- en kleinveekeuring geen inschrijfgeld hoeven te betalen. Bezoekers kunnen er verder genieten van oude ambachten, een braderie, rommelmarkt, kermisattracties en live optredens.

- Sinterklaas.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In 2011 is het Mosseldreefpad gerealiseerd, een 'ommetje' van 6,5 km door en rond Koewacht. De route gaat deels over onverharde paden en loopt ook door het Belgische deel van het dorp. Onderweg zijn er informatiepanelen die je vertellen over de bijzonderheden in deze omgeving.

- Openluchtzwembad het Meldabad (Berlaersstraat 1) is het enige niet-verwarmde openluchtzwembad van de gemeente. Naast de plaatselijke bevolking komen ook veel Belgische bezoekers hier op warme zomerdagen hun verfrissing zoeken*. Het bad zelf is 40 x 25 meter en wordt door een brug onderverdeeld in een familiebad en een wedstrijdbad. Het diepteverloop van het familiebadgedeelte is van 0,60 meter tot 1,40 meter en de diepte van het wedstrijdgedeelte verloopt van 1,40 meter tot 3,50 meter. Ook zijn er springplanken van 1 en 3 meter hoog. Het zwembad is er gekomen in 1967. In 2012 dreigde sluiting van het zwembad. Dorpsraad Koewacht heeft zich toen met succes sterk gemaakt voor behoud, met inzet van (meer) vrijwilligers om e.e.a. draaiende te houden. Het zwembad heeft toen voor ca. 800.000 euro een grote opknapbeurt gehad en het heeft toen ook zijn huidige naam gekregen, als eerbetoon aan Melda de Block, die als raadslid in de jaren zestig heeft geijverd voor een zwembad in het dorp.
* Het zwembad trekt per seizoen zo'n 15.000 bezoekers. Ca. 75 procent daarvan komt uit België. Sinds 2016 zijn er daarom ook Vlaamse badmeesters ter ondersteuning bij het toezicht.

Hoe lang het zwembad nog open kan blijven is een onzekere factor. Het zwembad is namelijk van een zachte betonsoort met daarin een polyester binnenbak. De werking van het polyester in het verzakkende beton is een bron van zorg. Verschillende Terneuzense raadsfracties hebben in juni 2017 laten weten ernstige bedenkingen te hebben over het open houden van het zwembad, vooral als een in gang gezet onderzoek oplevert dat er grote onkosten gemaakt moeten worden. De inwoners kunnen dan ook wel in het prachtige verwarmde bad in Axel terecht, zo stelden zij. Het is elk jaar spannend of de polyester binnenbak het nog houdt. Vervanging kost vijf à zes ton.

Wethouder Jack Begijn bracht daar tegen in: "We hebben vijf openluchtbaden in de gemeente Terneuzen. Als je kijkt naar aantallen bezoekers en hoever de zwembaden uit elkaar liggen, zou je kunnen denken dat Zaamslag en Koewacht wel dicht kunnen. Maar een zwembad heeft ook een functie. Het zorgt voor contacten en voor beweging en we zien steeds meer dat senioren er baantjes willen trekken. Dat is met het oog op de vergrijzing ook wel een reden om de zwembaden te behouden. Onze financiële positie is bovendien niet zodanig dat het nodig is zwembaden te sluiten. In 2012 hebben we nog 2,3 miljoen euro in de zwembaden gestoken. Wij willen onze zwembaden op de langere termijn openhouden, maar het is wel zo dat we elk jaar weer kijken wat we gaan doen met het zwembad in laatstgenoemd dorp." Wordt vervolgd dus...

- In 2010 is in Koewacht 9 hectare nieuwe natuur ingericht. De noordkant van het Pereboomsgat is ingericht tot particulier natuurgebied. In het gebied zijn enkele oude kreekarmen in ere hersteld. Verder zijn er drinkpoelen, heggen, struweel en knotwilgen aangelegd. Het grootste deel wordt beweid bloemrijk grasland. Met de vrijgekomen grond is over een lengte van 250 meter een aan het begin van de 20e eeuw geslechte dijk hersteld. Er is een wandelpad aangelegd dat aansluit op het aangrenzende bos.

Nieuw bos
"Staatsbosbeheer heeft in de winter van 2020-2021 11,5 hectare nieuw bos aangeplant in Braakman-Zuid bij Philippine en 4 hectare aan de Kloosterweg bij Koewacht. Het nieuwe bos is mede tot stand gekomen door een samenwerking met De Hoop Terneuzen. De komende jaren zal er door een investering van De Hoop Terneuzen in totaal 100 hectare bos in Zeeland bijkomen. Het nieuwe bos legt CO2 vast en levert daarmee een structurele bijdrage aan het terugdringen ervan (gemiddeld 10 ton CO2 per hectare per jaar), een uitstoot die volgens het Nederlandse Klimaatakkoord in 2030 met minstens de helft verminderd moet zijn. De Hoop Terneuzen streeft naar een duurzame ontwikkeling en zorg voor de omgeving. Daarom draagt zij bij aan de investering van bosaanplant in Zeeland.

Toekomstbestendig bos. Nieuw bos heeft naast een bijdrage aan de beperking van de klimaatverandering nog meer functies. Het draagt ook bij aan de soortenrijkdom in de natuur, de kwaliteit van het landschap, waterbuffering, de gezondheid van mensen en de aantrekkingskracht voor toeristen en recreanten. Het bos biedt voor toekomstige generaties allerlei keuzemogelijkheden op het gebied van natuur en recreatie. Door het planten van een groot aantal verschillende boom- en struiksoorten wordt er rekening mee gehouden dat het bos aantrekkelijk is voor mens, plant en dier. Gevarieerde bossen zijn beter bestand tegen klimaatverandering, langere periodes van droogte, ziektes en stormen. Ze bieden een gevarieerdere leefomgeving voor verschillende planten en dieren die in de Nederlandse bossen leven. Voor een gevarieerd bos maakt Staatsbosbeheer onder meer gebruik van bekende en streekeigen soorten zoals de eik, beuk, de linde en de gewone esdoorn, maar ook van minder bekende bomen zoals de veldesdoorn.

Samen voor meer bos. Bos staat ook in het overheidsbeleid weer volop in de belangstelling. Het ministerie van LNV presenteerde in november 2020 de Bossenstrategie. Rijk en de provincies hebben samen de ambitie het bosoppervlak in Nederland met 10% te laten toenemen, zo’n 37.000 hectare. De plannen van Staatsbosbeheer passen daar naadloos in. Provincie Zeeland heeft die landelijke ambitie vertaald naar een eigen visie. De Zeeuwse Bosvisie is opgesteld in nauw overleg met alle Zeeuwse overheden, agrarische partijen en terreinbeheerders overheden. Samen willen zij ongeveer 425 hectare extra bos realiseren binnen het bestaande NatuurNetwerk." (bron: bouwmaterialenleverancier De Hoop Terneuzen)

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's en ansichtkaarten van Koewacht.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Koewacht, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Koewacht.

- Belangenorganisatie: - "Dorpsraad Koewacht heeft als doelen: verkorten lijn tussen gemeenteraad en inwoners, en de mensen betrokken houden bij de lokale samenleving; vermijden dat inwoners het gevoel krijgen ‘er maar bij te bungelen’; platform zijn voor burgers om mee te praten over hun woonomgeving en leefbaarheid. Dit wil zij bereiken door onder meer: wensen van alle inwoners zo goed mogelijk vertalen naar gemeentebestuur en deze volgen in de tijd; sterk maken voor het vasthouden, verbeteren of vernieuwen van de nu reeds bestaande voorzieningen, zoals zwembad, basisschool, kinderspeelplaatsen, sportaccommodaties, bibliotheek, brandweer, gemeenschapscentrum De Vlaschaard, verzorgingshuis De Lange Akkers, plaatselijke middenstand/ondernemingen en verenigingen; open staan voor nieuwe en bestaande activiteiten ter bevordering en instandhouding van de algemene leefbaarheid in het dorp; coördinerend zaken regelen (indien gewenst) tussen verenigingen, zodat deze bijv. niet op dezelfde dag of avond iets organiseren; inspraakavonden organiseren met evt. deskundigen en/of gemeenteraadsleden over zaken die belangrijk voor de bewoners, zoals verkeersdrempels, snelheid bebouwde kom, aanpassing en wensen aangaande infrastructuur, openbaar vervoer en sociale veiligheid."

- Dorpshuis: - Gemeenschapscentrum De Vlaschaard.

- Onderwijs en kinderopvang: "De naam van Basisschool De Vlaswiek in Koewacht verwijst naar de vlasteelt die van oudsher een belangrijke plaats in ons dorp inneemt. Een vlaswiek is een bundel ineengedraaid en gezwingeld vlas, die in verschillende huiskamers nog steeds is terug te vinden. Daarnaast is De Vlaswiek een naam die in symbolische zin goed bij de school past: een vlaswiek werd vroeger gebruikt als pit in een olielamp. De olie trok door de draad naar boven tot aan de vlam aan het uiteinde van de draad. Zo bezien kun je de school beschouwen als het reservoir dat de olie (de kennis) doorgeeft aan de draad, zodat die kan ontbranden. En tenslotte is in de naam ook het concept van de brede school terug te vinden: een 'bundeling' van instellingen met een samenhangend aanbod van activiteiten voor onze kinderen. De school beschikt over acht leslokalen en een praktisch ingerichte gemeenschapsruimte. Voor het bewegingsonderwijs kunnen wij gebruik maken van de gymzaal, die bij de school staat. Achter de school bevinden zich de locaties van de bibliotheek, de kinderopvang, de peuterspeelzaal en de jeugdontspanning. Met deze instanties hebben we een nauwe samenwerking in het kader van de brede school gedachte."

"Kindercentrum KC De Vlasschoeffies in Koewacht vind je in basisschool De Vlaswiek. We hebben een kinderdagverblijfgroep en twee peutergroepen (startgroepen). De ruimte van ons kinderdagverblijf is lekker groot en opgedeeld in verschillende hoeken om te spelen en te ontdekken. Ook hebben we twee slaapkamers. Ieder kind heeft een eigen bedje. We werken met een vast dagritme waarin er twee keer per dag vers fruit wordt gegeten en tussen de middag eten we gezellig samen boterhammen. We werken met thema's aan de hand van een jaarkalender. De thema's sluiten goed aan op de belevingswereld van je kindje en stimuleren zijn of haar sociaal-emotionele ontwikkeling. Natuurlijk houden we ook van knutselen, voorlezen, wandelen en natuurlijk van spelen, zowel binnen als buiten. Bij de jongste kindjes houden we zoveel mogelijk hun eigen ritme aan."

- Sport: - RKVV Koewacht (voetbal). - Voetbal Dames 1.

- Tennisvereniging TV De Eikenhof heeft 3 gravelbanen, die ’s avonds verlicht zijn, zodat je geen last hebt van wachttijden voor een ontspannen partijtje tennis. Na afloop van de sportieve inspanning kun je uitblazen aan de bar in het clubgebouw, waar een amicale en gemoedelijke sfeer heerst.

- Zorg: - Meer dan tien jaar is er gepraat over wat er met het nu veertig jaar oude zorgcentrum De Lange Akkers in het dorp moet gebeuren. In 2016 leek een verbouwing van het huidige verzorgingstehuis in combinatie met de bouw van zorgappartementen nog haalbaar. In de nieuwste plannen gaat het zorgcentrum over enkele jaren helemaal tegen de vlakte. Koewacht krijgt namelijk de eerste zorgwijk van Zeeuws-Vlaanderen. Daarvoor hebben zorginstelling ZorgSaam en woningbouwvereniging Woongoed Zeeuws-Vlaanderen in juli 2021 een intentieverklaring ondertekend. In een zorgwijk draait het om zelfstandig wonen, mét zorgaanbod én welzijnsvoorzieningen.

De eerste fase start begin 2023 met de bouw van 25 zorgappartementen in de sociale huursector 'in de tuin' achter het zorgcentrum aan de Wouterij. Die ruimte om te bouwen is er, omdat Woongoed de afgelopen jaren al veel huizen in het dorp heeft gesloopt. Volgens directeur Ralph van Dijk van Woongoed is het de bedoeling dat de bestaande seniorenwoningen in het dorp uiteindelijk allemaal worden geconcentreerd op het terrein van de Lange Akkers. Dat biedt weer mogelijkheden om deze woningen voor andere doelgroepen beschikbaar te stellen. De tweede fase, in de jaren daarna, omvat de bouw van nog eens 40 appartementen op de plek van het huidige zorgcentrum. De Dorpsraad is blij dat er nu eindelijk schot komt in de zorgplannen voor Koewacht. Nu ook de bouw van nieuwbouwwijk Vageland met 68 huizen is gestart, hopen ze dat er een doorstroom op de woningmarkt op gang komt.

- Bedrijfsleven/ondernemen: - OP!Koewacht is het ondernemersplatform van het dorp en opvolger van de Wiveko. De primaire functie van de vereniging, die ca. 30 leden heeft, is stimuleren, inspireren, motiveren, kennis en informatie delen ten gunste van ondernemers, lokale economie en leefbaarheid van Koewacht in zijn geheel.

Reacties

(3)

Kan ik ergens bij jullie in het Belgisch Koewacht inlichtingen vinden van geboortedatums van de familie F. van Nielandt?
Met beleefde groeten E. van Hee.

De site waar u op reageert, Plaatsengids.nl, is een privé initiatief (van mij ;-) ) en heeft dus geen relatie met gemeenten e.d., en gaat wel óver een dorp (in dit geval Koewacht) maar is niet ván het dorp (wat u zo te zien wellicht denkt). Zie ook hier https://www.plaatsengids.nl/over-ons#let-op

Ik neem aan dat u voor de door u gevraagde informatie in het gemeentearchief van de Belgische gemeente in kwestie terecht kunt/moet. Extra complicatie is dat Koewacht in het Belgische deel onder 2 gemeenten valt. U zult dus op grond van het adres / de adressen van de door u bedoelde personen moeten bepalen of u zich moet wenden tot de gemeente Moerbeke ( http://www.moerbeke.be ) of de gemeente Stekene ( https://www.stekene.be ).

Koewacht, mijn geboortedorp, denk er nog steeds met liefde aan terug.

Reactie toevoegen