Status

- Putten is een dorp en gemeente in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe.

- Wapen van de gemeente Putten.

- Foto's van de plaatsnaamborden in de gemeente Putten.

- De gemeente Putten omvat het gelijknamige dorp met daarnaast de buurtschappen Bijsteren, Diermen, Gerven, Halvinkhuizen, Hell, Hoef, Huinen, Huinerbroek, Huinerwal, Koudhoorn, Krachtighuizen, Kruishaar (deels), Steenenkamer en Veenhuizerveld. Dit zijn 14 buurtschappen in totaal.

Ten opzichte van de Volkstelling van 1840 wordt Norden niet meer als buurtschap beschouwd (boerderij Groot Norden is recentelijk afgebroken voor uitbreiding van het bedrijventerrein bij het station, en boerderij Klein Norden is verplaatst), en is voorheen buurtschap Nulde (die nu onterecht in atlassen staat als vermeende buurtschap 't Oever) tegenwoordig onderdeel van buurtschap Steenenkamer.

Naam

Oudere vermeldingen
855 kopie ca. 900 Puthem, 996 kopie 1480 Putte, 1031 kopie vervalst midden 12e eeuw Putten, 1131 kopie 12e eeuw Putta, midden 12e eeuw en 1294-1295 Putte.

Naamsverklaring
Geen samenstelling van put 'waterput' en het Oudnederlandse hem = heem 'woonplaats, woning', maar datief meervoud van put met de betekenis '(nederzetting) bij de put'.(1)

Ligging

Putten ligt NO van Nijkerk, Z van Ermelo en grenst in het W aan het Nuldernauw en aan de provincie Flevoland (Zeewolde).

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Putten 430 huizen met 3.331 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 148/964 (= huizen/inwoners) en de buurtschappen Norden 21/115, Bijsteren 15/44, Halvinkhuizen 15/131, Huinen 61/688, Gerwerden (= Gerven) 16/146, Hell 38/325, Diermen 41/310, Den Hoef 48/428 en Nulde 27/180. Tegenwoordig heeft de gemeente (= het dorp en de daaronder vallende buurtschappen) ca. 10.000 huizen met ca. 24.500 inwoners.

Geschiedenis

Kadastrale kaart 1832
"In 1832 is heel Nederland in kaart gebracht. Ook Putten is niet vergeten. Het doel was niet om het toerisme te bevorderen of het leger te laten weten waar de gebieden met een uitdaging lagen, maar belastingheffing. Na Napoleon was gelijke behandeling van zowel grootgrondbezitters als kleine burgers belangrijk. Daarom waren vele landmeters jaren bezig geweest om alle stukken grond op te meten. Nu maakt men vooral gebruik van luchtfoto’s en GPS, toen moest men het veld in met optische instrumenten om nauwkeurig hoeken te meten tussen kerktorens. Toen deze hoeken voor heel Nederland bekend waren, hoefde men in theorie alleen de afstand tussen twee willekeurige torens te meten om met meetkundige principes de afstanden tussen alle andere torens te berekenen. Dit noemde men het landelijke driehoeksnet.

In de praktijk werden er als controle en voor het opvoeren van de nauwkeurigheid toch veel meer afstanden gemeten. Dit deed men met lange meetkettingen: touw was ongeschikt vanwege rek en krimp. Vervolgens zijn op steeds kleinere schaal de tussenliggende gebieden in kleinere driehoeken verdeeld en opgemeten. Nu gebruik makend van lokale herkenningspunten zoals bomen, maar ook tijdelijk geplaatste stokken (pylonen), zoals we dat nog wel zien bij het uitzetten van wegen e.d. Niet alleen de vorm en grootte van een stuk land werd ingetekend op de kaart, er werd ook in een register vastgelegd wat het gebruik en de kwaliteit van de grond was. Het gebruik liet zien of het bijvoorbeeld weidegrond, bos of bouwland (akkerland) was. De kwaliteit had te maken met verwachte opbrengst en aangegeven door een klasse getal van een tot vijf. Huizen werden direct gewaardeerd in een jaarlijks te betalen belasting bedrag.

Het mooie is dat deze kaarten en de bijbehorende registers grotendeels bewaard zijn gebleven. Voor historisch onderzoek zijn ze van groot belang. Het laat zien waar huizen stonden, hoe groot ze waren en de waardering geeft een indicatie of ze in vervallen staat waren of juist niet. Ook de ligging van het akkerland om een boerderij geeft informatie. Het belang voor de vastlegging van percelen is tot op de dag van vandaag ook van enorm belang bij verkoop van grond omdat zo vaststaat wie de eigenaar is. Het kadaster is met deze taak belast. In een land als Griekenland bestaat zelfs nu nog geen kadaster met als gevolg gedoe over grondbezit en grootschalige belastingontduiking. Ze lopen daar wat dit betreft dus bijna 200 jaar achter en misschien vinden ze dat wel prima zo.

In 1993 is voor Putten de kadastrale atlas opnieuw uitgebracht en veel mensen met historische interesse hebben hem toen aangeschaft. Voor deze gemeente gaat het om 40 kaarten die elk een gedeelte laten zien. Als je ze beter bekijkt zie je dat ze niet allemaal mooi op het noorden georiënteerd zijn maar het papier op zijn best wilden benutten. Ook de vergroting is niet helemaal hetzelfde voor alle kaarten. Jammer is dat bij de slag om Arnhem in 1944 het Gelders Archief is getroffen, waarbij veel originele kaarten min of meer beschadigd zijn. Dit is ondervangen door alles opnieuw te tekenen en ontbrekende gedeelten met behulp van andere deelkaarten te reconstrueren. Er bij kwam een boekje met de registers en een boekje met verklarende tekst.

Nu we aangekomen zijn in het internet tijdperk zijn de kaarten en de registers online te bekijken. Dit is overigens niet voor iedereen goed toegankelijk; het vereist wat zoekwerk. Het is ook jammer dat de heruitgave van de kaarten zwart-wit is. De oorspronkelijke kaarten vertonen nog een vaag rode kleur bij gebouwen. Er zijn mensen geweest die met het kleurpotlood kaarten hebben ingekleurd om met name grondgebruik zichtbaar te maken. In een oogopslag is dan te zien of de grond gebruikt werd als akker, als weide of als heidegrond. Zo ben ik ook eens begonnen voor de buurt Norden, waar ik geboren ben en nu ook woon. Maar ook dit inkleuren met kleurpotlood kan tegenwoordig beter, met behulp van een tekenprogramma op de PC. Daar ben ik de afgelopen jaren mee bezig geweest, niet voltijds, maar ook met de pc kostte het me zeker 1000 uur om de ca 7000 percelen de juiste kleur te geven. Het resultaat is voor u inmiddels op internet te bekijken en te downloaden via mijn site." (bron en voor nadere informatie zie het artikel van Jan van de Kraats over de kadastrale kaart van Putten uit 1832)

Begraafplaats Kerkplein/Fontanusplein
Het naast elkaar gelegen Kerkplein en Fontanusplein in het centrum van Putten zijn in 2020 opgeknapt. In dat kader hebben in oktober 2020 graafwerkzaamheden plaatsgevonden, waarbij menselijke resten zijn gevonden. De vondst is geen verrassing, want van het jaar 1000 tot 1823 was het plein een begraafplaats. Bij eerdere graafwerkzaamheden zijn ook skeletten gevonden. Regioarcheoloog Maarten Wispelwey had graag uitgebreid onderzoek willen doen, maar vanwege de kosten heeft de gemeente daarvan afgezien. Nu er toch resten zijn gevonden heeft hij toch skeletten kunnen bestuderen. Samen met lokale archeologievrijwilligers heeft hij de resten onderzocht en gefotografeerd. Dat er geen groots archeologisch onderzoek is gedaan vindt hij jammer: "Een archeoloog heeft natuurlijk alleen de archeologie als belang, een gemeente weegt ook de kosten, overlast en andere factoren mee."

Daarom snapt hij het wel: "Wat je wil met archeologisch onderzoek is kennis vergaren. Het is de vraag of bij een grootschalig onderzoek op een kerkhof de kosten tegen de kenniswinst opwegen, ook omdat er al eens geruimd is." De meegenomen schedels worden door een specialist onderzocht: "Deze fysische antropoloog gaat met isotopenonderzoek bekijken of de schedels van mannen of vrouwen zijn en hoe oud ze zijn." Daarnaast wordt ook gekeken wat deze mensen gegeten hebben. Daaraan is te zien waar ze vandaan komen. Reuze interessant aldus Wispelwey: "Ik ben heel benieuwd of hier alleen mensen uit de regio liggen, of dat er ook buitenlanders begraven zijn." Antwoorden op die vragen dragen volgens hem echt bij aan het verhaal van Putten. Resultaten op dat onderzoek worden pas medio 2021 verwacht.

Tweede Wereldoorlog
In de nacht van 30 september op 1 oktober 1944 beschieten leden van de Puttense verzetsbeweging bij de Oldenallerbrug (ook wel Poorterbrug genoemd) tussen Putten en Nijkerk vanuit een hinderlaag een auto met daarin officieren van de Wehrmacht. Het is nog altijd onduidelijk waarom men deze verzetsdaad heeft uitgevoerd en in wiens opdracht. Bij het vuurgevecht komen een Duitse officier en een van de verzetsmensen om het leven. Twee van de inzittenden, korporaals, weten te vluchten en een andere officier vlucht zwaargewond naar een nabijgelegen boerderij, vanwaar hij de Duitsers inlicht.

Een dag later wordt een verschrikkelijke en buitensporige vergeldingsactie uitgevoerd. Ruim 100 woningen werden door Duitse en Nederlandse SS'ers in brand gestoken. Zes mannen en een jonge vrouw worden doodgeschoten. Op 2 oktober worden 659 mannen afgevoerd, in eerste instantie naar Kamp Amersfoort. In Amersfoort worden 58 mannen wegens gezondheidsredenen vrijgelaten. De overige 601 mannen worden op 11 oktober op transport gezet naar concentratiekamp Neuengamme. Tijdens dat transport springen 13 mannen uit de trein. Vanuit Neuengamme gaan de overgebleven mannen naar diverse 'buitenkampen' van dit kamp. Na de oorlog keren slechts 48 mannen terug. Van hen overlijden naderhand nog 5 mannen ten gevolge van de doorstane ontberingen. De meerderheid van de slachtoffers sterft door ondervoeding, slavenarbeid of aan in de kampen opgelopen ziekten. Voor de familie Bakker had de razzia van Putten wel bijzonder dramatische gevolgen. Rijndert Bakker en Aartje Bakker-van de Klok verloren bij de razzia hun zes zonen, twee schoonzonen en twee kleinzonen.

Terwijl na het einde van de oorlog overal in Nederland de bevrijding werd gevierd, werd in Putten na de vele overlijdensberichten de feestvreugde abrupt afgebroken. De gezinnen waren in rouw gedompeld en de praktische problemen werden duidelijk. Het laatste half jaar van de oorlog hadden de vrouwen, in de verwachting dat het maar voor een korte tijd zou zijn - de geallieerden stonden immers voor de rivieren -, zich weten te redden. Maar toen duidelijk werd dat de meeste mannen niet meer zouden terugkeren, moesten er voor vele problemen oplossingen worden gezocht. De gezinnen hadden hulp nodig. Een van de middelen waarmee hulp werd geboden waren pakketten met voedsel en speelgoed uit Amerika en Canada. Onder de link vind je daar een artikel over, met jeugdherinngeringen van Puttense kinderen uit die tijd, op Historiek.nl.

- Stichting Oktober 44 heeft ten doel het levend houden voor het nageslacht van de geschiedenis van de gebeurtenissen in Putten gedurende de bezettingsjaren 1940-1945, in het bijzonder de gebeurtenissen op 1 en 2 oktober 1944. Op hun site vind je o.a. uitvoerige verslagen van de gebeurtenissen in die dagen.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van Putten, kun je terecht bij de volgende instantiesen sites:

- "Het Puttens Historisch Genootschap (PHG) is een stichting die als koepel fungeert voor allerlei activiteiten op historisch gebied in en rondom Putten. Het PHG heeft zich tot doel gesteld bij te dragen tot: het vergroten, behouden en uitdragen van de kennis m.b.t. de geschiedenis van de gemeente; het behoud van het karakter van de gemeente. Om die doelstellingen te realiseren heeft het PHG een aantal werkgroepen ingesteld en twee musea opgericht. Deze laatste zijn ondergebracht in afzonderlijke stichtingen. De musea zijn: Historisch Museum De Tien Malen (Garderenseweg 97, op Landgoed Schovenhorst) en Museumboerderij De Mariahoeve (Kieftveldersteeg 1).

Alle benodigde werkzaamheden worden uitgevoerd door vrijwilligers. Zij zijn actief bij: het beheer en promoten van de twee musea; het organiseren van bijzondere evenementen zoals het jaarlijkse Oogstfeest, de Ossenmarkt e.d.; het in groepsverband werken aan archeologische vondsten, publicaties, genealogisch onderzoek van Puttense families, dialect en folklore, kleding etc.; het verzamelen en in stand houden van: van “roerende monumenten”, objecten en gereedschappen; het herstellen en in stand houden van kerken- en klompenpaden; het bij de tijd houden van de Canon van Putten. Om de nodige activiteiten te verrichten zijn nieuwe vrijwilligers altijd welkom.

De verschillende stichtingen ontvangen geen structurele subsidies. Voor hun inkomsten zijn de musea voornamelijk afhankelijk van entreegelden. Om extra inkomsten te genereren organiseert het PHG regelmatig een markt voor tweedehands boeken. De markt is elke 2e en 4e zaterdag van de maand geopend van 10.00-15.00 uur. Locatie: Bilderdijkstraat 45, Putten. Heb je boeken die je voor dit goede doel kwijt wilt? Wij halen ze graag op. Een telefoontje naar E.Jansen (tel. 06- 51179335) of H. v.d. Zwaag (tel. 06-33205215) is voldoende om een afspraak te maken."

- Gemeentearchief Putten.

- Historisch Museum De Tien Malen geeft onder meer een beeld van de wijze waarop de mens in de loop der tijden het Puttens landschap heeft gebruikt, beïnvloed en beheerd. Aan de hand van foto's, tekeningen en kaarten maak je kennis met brinken, engen, kampenlandschappen, woeste gronden, ontginningen en maalschappen. Met deze maalschappen heeft de naam van het museum, 'De Tien Malen', iets te maken. In het museum wordt dit nader toegelicht.

- "De Mariahoeve in Putten is een voorbeeld van de boerderijen die na 1900 als paddenstoelen uit de grond kwamen. Gezinsbedrijven van een paar hectare bouwland voor het verbouwen van graan, aardappelen en voederbieten, koeien, varkens, kippen en een paard. Verder een grote moestuin en een kleine boomgaard. Door mechanisatie, schaalvergroting en specialisatie verdween dit type boerderij in het laatste kwart van de vorige eeuw even snel als het destijds verschenen was. Wat de Mariahoeve uniek maakt is dat ‘alles’ er nog is, zoals Maria het heeft nagelaten. De meubels staan nog op hun plaats, kleding en linnengoed liggen in de kasten en in de kelder staan nog de gevulde weckflessen. Samen met het verhaal dat de gids je vertelt kun je je een beeld vormen van hoe een boerenfamilie in de vorige eeuw leefde en werkte. Je kunt ons museum alleen bezoeken onder leiding van een ervaren gids, met een maximale groepsgrootte van 12."

- Op de site 'Historisch Geografische Atikelen' publiceert Peter Bijvank rapportages, artikelen en studies over het landschap rond Nijkerk en Putten.

- Hier vind je een aantal verhalen van Jan van de Kraats over de geschiedenis van Putten, zoals ze ook verschenen zijn in de Graver, het blad van het Puttens Historisch Genootschap.

- In deze gemeente was een deel van de boerderijen vanaf de middeleeuwen in bezit van drie verschillende Duitse kloosters: de abdij van Werden, het vrouwenstift in Elten en het Abdinghofklooster in Paderborn. Het onderzoek 'Werdense goederen in de gemeente Putten - Aanzet voor een biografie van het kloosterbezit op basis van gegevens uit archieven en kaarten, met de voorbeelden Hussel, Schoutmansgoed en Rimpelerheeft' (Mariette van Oosterwijk Bruyn, Scriptie Master Landschapsgeschiedenis Rijksuniversiteit Groningen, 2019) heeft betrekking op de boerderijen die in bezit waren van de abdij in Werden.

Bezienswaardigheden

- Putten heeft 97 rijksmonumenten.

- Putten heeft 19 gemeentelijke monumenten.

- Rijksmonumenten in het buitengebied van Putten.

- "Molen 't Hert, gelegen aan de rand van het centrum van Putten (Halvinkhuizerweg 1), dateert uit 1899 en herinnert aan de tijd waarin de korenvelden het beeld van de Puttereng bepaalden. Als een wachter stond de molen vroeger aan de ingang van het dorp, uitziende naar het ogenblik waarop het graan kon worden gedorst. De molen hoorde bij de Puttereng en vormde het sluitstuk van een jaarlijks terugkerend proces van zaaien, maaien, oogsten en dorsen. Levend van dezelfde wind die in de oneindige ruimte van de Puttereng het koren deed rijpen, wentelden de wieken zodat de miljoenen graankorrels door de molenstenen tot meel konden worden fijngemalen. Dat hele gebeuren van zaaien, maaien, oogsten en dorsen sprak tot de verbeelding van de Puttenaar. Van het verloop van die cyclus was hij afhankelijk. De boer had dan ook een grote eerbied voor het wonder dat zich elk jaar opnieuw in de Puttereng voltrok. Een wonder van de natuur. Een wonder van God, die wolken lucht en winden... wijst spoor en loop en baan... Het zaaien, maaien, oogsten en dorsen riep bij hem beelden op uit de Bijbel, een boek dat er vol van stond.

Tegenwoordig staat de Puttereng vol huizen. De molen staat er bij alsof hij vroegtijdig in de VUT moest gaan. Nadat de korenvelden verdwenen en andere apparatuur zijn taak overnam, draaien de wieken voornamelijk om te voorkomen dat de subsidies van overheidswege stil zullen gaan staan. De molen is monument geworden. Is gaan behoren tot het erfgoed van de vaderen, waard om bewaard te worden als herinnering aan de oogst, die in de wind ruist. Zowel de vroegere eigenaren (de gebroeders A. en G.W.A. van de Poll) als de gemeente Putten en de provincie moesten heel wat offers brengen om de molen te behouden en om hem in goede staat aan het nageslacht te kunnen overdragen. In 1981 moest het oude molenhuis in het belang van de verkeersveiligheid worden afgebroken. Enkele schuren, waaronder een eekschuur, konden blijven staan. In de molen werd vroeger namelijk niet alleen graan gemalen, maar ook eikenschors. De gemalen schors - eek genoemd - werd aangewend in de leerlooierij.

Onze groep vrijwilligers wordt gelukkig steeds groter. Een goede zaak. Elke zaterdag is Molen 't Hert geopend. Het 'Hert-team' zorgt er dan voor dat de molen niet alleen draait, maar ook een levend monument is en blijft. Bij voldoende wind wordt er gemalen. Verder doen we zelf zoveel mogelijk het onderhoud van de molen of geven rondleidingen. Samen zorgen wij ervoor dat 't Hert een molen is waar altijd wat te doen is. Kom maar eens langs! Ook als je van plan bent om ons sfeervolle team te versterken." (bron en voor nadere informatie zie de site van Molen 't Hert in Putten) - Zie deze pagina voor de bezoekmogelijkheden.

- Gevelstenen in Putten.

Landschap, natuur en recreatie

- "In Bosbad Putten heerst in alle seizoenen een heerlijk subtropisch klimaat, maar dit mag niet ten koste gaan van de aarde. Daarom is een actieplan gestart om het zwemparadijs gasloos te maken. De eerste concrete stap is de installatie van een HR (hoog rendement) warmtepomp in 2020. Hiermee is een investering van ruim 1,1 miljoen euro gemoeid. Door een garantstelling van de gemeente kan het Bosbad deze reuzensprong voorwaarts in duurzaamheid maken. Het Bosbad verbruikte voorheen ca. 350.000 m3 gas per jaar. De HR-warmtepomp brengt dit gasverbruik terug tot vrijwel nul. Eveneens in 2020 heeft het Bosbad een nieuwe wildwaterbaan gerealiseerd, die het energieverbruik doet stijgen. Maar dankzij de HR-warmtepomp zal de CO2-uitstoot ook dan niet stijgen ten opzichte van voorheen. Ten behoeve van de wildwaterbaan is een ondergrondse bufferkelder aangelegd, gevuld met 165.000 liter water, die nodig is voor een spectaculaire wildwater belevenis."

- Landgoed Schovenhorst heeft volgens eigen zeggen de mooiste bomentuin van Nederland. 150 jaar nadat de stichter van Landgoed Schovenhorst, mr. J.H. Schober, begon met de ontginning van een stuk heide is zijn werk uitgegroeid tot een prachtig decor voor diverse activiteiten. Enkele boompjes die hij uitplantte op zijn kwekerij zijn inmiddels meer dan 40 meter hoog. De majestueuze Mammoetbomen (Sequioadendron Giganteum) zijn de blikvangers van het Kleine Pinetum. Daarnaast hebben ook de Reuzenzilverspar (Abies Grandis) en de Douglas (Pseudostuga Meziesii) imposante afmetingen bereikt. Ook andere bomen zijn imposant, al hebben ze niet zulke grote afmetingen. Neem bijvoorbeeld de Reuzenlevensboom (Thuja Plicata) of de Cryptomeria Japonica: bomen van deze soort en deze afmetingen vind je verder niet in Nederland.

Alle bomen bij elkaar maken Schovenhorst tot een bijzonder landgoed, met naast het Kleine Pinetum, waar de eerste bomen zijn geplant rond 1850, ook het Grote Pinetum (1900), het Arboretum (1936) en het Driecontinentenbos (1967). In 2009 is hier een ruim 40 meter hoge uitkijktoren gerealiseerd. Op de toren staat een groot plateau met een diameter van 17 meter waarop bomen staan. Daarmee is het de hoogste bomentuin van Europa. Ook op weg naar boven in de toren is van alles te ontdekken over de natuur.

- "In de Uitgangspuntennotitie Landschapsontwikkelingsplan gemeenten Ermelo en Putten (2010) worden de uitgangspunten voor de opstelling van het landschapsontwikkelingsplan (LOP) voor deze gemeenten weergegeven. Deze uitgangspuntennotitie vormt voor alle betrokkenen een gezamenlijk vertrekpunt voor de visie op de landschapsontwikkeling van het plangebied. Het plangebied bestaat uit het buitengebied van de genoemde gemeenten, de kleine kernen en de randen van de kernen van de hoofdplaatsen van deze gemeenten.

Aanleidingen, doelen en status. Het buitengebied van de gemeenten Ermelo en Putten heeft bijzondere landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten. Deze kwaliteiten staan onder druk door de dynamiek in het buitengebied ten gevolge van verschillende processen en concrete ontwikkelingen die hun weerslag hebben op het landschap. De gemeenten willen ruimte bieden aan ontwikkelingen en initiatieven in het buitengebied, maar willen ook werken aan de kwaliteitsverbetering van het buitengebied. Dit gebeurt onder meer door realisatie van projecten uit de gemeentelijke Landschapsbeleidsplannen (LBP’s). Het ontbreekt in de LBP’s echter aan heldere, integrale landschapsvisies en meetbare maatregelen, waardoor beide gemeenten de behoefte hebben gekregen om de plannen te actualiseren.

Doelen. Het doel van de opstelling van het LOP is om in overleg met alle betrokkenen - bestuurders, beleidsmakers, bewoners en organisaties - tot een uitvoeringsgericht plan te komen voor behoud en verbetering van de kwaliteit van het landschap. Het plan zal bestaan uit een integrale visie op het plangebied en een uitvoeringsprogramma. Met het plan worden de effecten van het beleid op de ruimtelijke kwaliteit van het landschap toetsbaar. Andere doelen, zoals verwoord in de Startnotitie LOP Ermelo Putten zijn onder meer: het actualiseren van de landschapsbeleidsplannen; aandacht voor de ontwikkeling van het landschap; aandacht voor de relatie stad - platteland; benutten van mogelijkheden voor projecten en kansen voor subsidies; benutten van kansen door samenwerking tussen beide gemeenten; het plan benutten als onderlegger voor structuurvisies."

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Putten, met laagsteprijsgarantie!

Beeld

- Oude ansichtkaarten van Putten.

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Putten (online te bestellen).

Links

- Gemeente: - Officiële site van de gemeente Putten. - Nieuws van de gemeente op Facebook. - Nieuws van de gemeente op Twitter.

- Straatnamen: - Overzicht van straatnamen in Putten, deels met de naamsverklaring.

- Zorg: - "Woonzorgcentrum De Schauw is niet weg te denken uit Putten. Het heeft letterlijk en figuurlijk een belangrijke plek in het dorp. Het heeft een prachtige brasserie, die met succes dienst doet als wijkontmoetingscentrum. Je kunt er een hapje eten, biljarten of deelnemen aan een van de gezellige activiteiten die er worden georganiseerd. Gaat het thuis niet meer, omdat je veel verzorging en begeleiding nodig hebt? In De Schauw kunnen wij je dit bieden. Je kunt er verzorgd wonen in een appartement. Dit betekent dat het zorgteam 24 uur per dag nabij is om je waar nodig te ondersteunen. Ook zijn er in De Schauw drie woongroepen voor ouderen met dementie die intensieve verzorging en verpleging nodig hebben. Zo’n woongroep heeft alles weg van het wonen in een woonhuis met een riante, gezamenlijke huiskamer en eigen zit-slaapkamers. Kom gerust eens kijken in De Schauw tijdens een van de inloopuren. Je bent van harte welkom."

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)