Turkeye is, getuige het plaatsnaambord, kennelijk de officiële spelling. De weg waaraan de buurtschap is gelegen, heet echter Turkeije...
Turkeye, buurtschapsgezicht
De provinciale weg bij Turkeye heet Turkeijeweg. In recente atlassen staat Turkeyeweg. Dus óf dat is een drukfout, óf de weg is ooit wel zo gespeld geweest, óf dit is nog een 'erfenis' uit de begintijd van het postcodeboek. Zie verder het kopje Spelling.
- Turkeye is een buurtschap in de provincie Zeeland, in de streek Zeeuws-Vlaanderen, gemeente Sluis. T/m 31-3-1970 grotendeels gemeente Waterlandkerkje, deels gemeente IJzendijke. Per 1-4-1970 over naar gemeente Oostburg, in 2003 over naar gemeente Sluis.
- De buurtschap Turkeye valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Waterlandkerkje. Tegenwoordig valt de straatnaam Turkeije onder Waterlandkerkje. Op enig moment heeft hier dus een grenscorrectie plaatsgevonden - want in het postcodeboek van 1978 valt deze weg nog onder IJzendijke - wellicht omdat de buurtschap meer banden heeft met Waterlandkerkje dan met IJzendijke? De grens tussen deze dorpsgebieden loopt nu ter plekke O langs de buurtschap, langs of door de Verbindingsweg en de Oudemansdijk.
- De buurtschap heeft blauwe plaatsnaamborden en is/heeft dus een 'bebouwde kom'. Bijzonder is dat 2 van deze borden ook in het lánd Turkije staan. Er is namelijk een band gegroeid tussen de buurtschap Turkeye en de Turkse gemeenschap in Nederland en Turkije. Hierbij betrokken zijn enkele inwoners van de buurtschap, en ook de Stichting Vriendschapsband Nederland-Turkije. Regelmatig zijn er bezoeken door Turkse delegaties en hoogwaardigheidsbekleders, zoals diplomaten. Er zijn ook plaatsnaambordjes 'Turkeye, gem. Sluis' geplaatst in de Turkse steden Dalaman en Trabzon, waar veel Nederlandse toeristen komen.
Terug naar bovenOudere vermeldingen en spelling
1678 Turkeije, 1740 het Gehugt Turkye, 1838-1857 Turkije. In de volkstelling van 1840 heet het onder IJzendijke Turkeijen en onder Waterlandkerkje Turkijen. Ter plekke is men nog altijd oneenduidig bezig, want op het plaatsnaambord heet de plaats Turkeye, wat kennelijk dan de huidige officiële plaatsnaam is, terwijl het gelegen is rond de straat(naam) Turkeije, die een zijweg is van de provincialeweg N676, die ter plekke Turkeijeweg heet, althans volgens het postcodeboek. Volgens de Topografische atlas Zeeland(1) heet de weg Turkeyeweg...
Wellicht is de verwarring ontstaan door en na de introductie van het postcodeboek (1978), waar in de eerste jaren (tot ca. 1990) alle ij's in plaats- én straatnamen met een y werden geschreven, om ruimte te sparen qua destijds nog dure bytes in de computerbestanden. In 1978 staat daar als straatnaam daarom Turkeye onder IJzendijke (Yzendyke dus in het postcodeboek van toen, zoals hiervoor toegelicht...). De spelling van de straatnamen is later dus weer met ij geworden (en/of in de praktijk ter plekke wellicht: gebléven), alleen de plaatsnaam is met y gebleven... Als je iets wijzigt, doe het dan consequent en niet letterlijk half, lijkt ons...
Naamsverklaring
- De buurtschap is genoemd naar de nabijgelegen Schans Turkeye (1604), een vernoeming naar het land Turkije vanwege het grote aantal moslims dat onderdeel uitmaakte van de overwonnen Spaanse troepen. Volgens anderen een door de omringende dorpen gegeven spotnaam.(2) "Als de Spaanse bezetters van Sluis na een langdurige belegering door Staatse troepen in 1604 deze stad verlaten, laten zij ca. 1500 galeislaven achter, onder wie een groot aantal moslims uit het Ottomaanse Rijk, kortweg aangeduid als Turcken. De Staten-Generaal besluiten deze slaven vrij te laten en de Turken terug te sturen naar hun vaderland. Zo hoopt men de steun van het Ottomaanse Rijk te verwerven in de strijd tegen Spanje. De zogenoemde Vlaamse Turken zijn echter in Marseille weer slaaf gemaakt en hebben het Ottomaanse Rijk niet weten te bereiken. Mogelijk heeft Prins Maurits als extra eerbetoon hun naam verbonden aan de Schans Turkeye, die in hetzelfde jaar 1604 is aangelegd, en waarnaar later de nabijgelegen buurtschap zou worden vernoemd."(3) Volgens een andere lezing dankt de schans haar naam aan de Tachtigjarige Oorlog, waarin Prins Maurits gezegd zou hebben: "Liever Turks dan Paaps".
De buurtschap Turkeye ligt O van Waterlandkerkje, W van IJzendijke, rond de (kruising van de) wegen Turkeije en Turkeijeweg. De buurtschap valt onder Waterlandkerkje, maar als het buurtje O hiervan, rond de kruising met de Willemsweg (Turkeijeweg 6-10 en 41-43) ook nog tot de buurtschap wordt gerekend, valt de buurtschap voor dat deel ook nog onder IJzendijke.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de buurtschap Turkeye 9 huizen met 63 inwoners onder IJzendijke en 18 huizen met 96 inwoners onder Waterlandkerkje. Tegenwoordig omvat de buurtschap enkele tientallen woningen. De meeste woningen zijn echter in gebruik als vakantiewoning. Het aantal permanente inwoners ligt daardoor slechts rond de 20. In november 2012 is voor het eerst sinds 25 jaar weer een baby geboren in de buurtschap - Nina, de eerste dochter van Jan en Valerie Pauwaert - waarmee het aantal inwoners in een klap met maar liefst 5 procent steeg: van 18 naar 19.
Terug naar boven- De Schans Turkeye (ook: Groot Turkeye) is een in 1604 aangelegde schans, die behoorde tot de Passageule-Linie. De schans ligt nabij de Passageule, tussen Waterlandkerkje en IJzendijke, tussen de Schans Konstantinopel en de Jonkvrouwschans. Bij de schans ligt ook de redoute Klein Turkeye.
Reacties
(1)Boer die op het land in de directe omgeving van de Turkenburcht heeft geboerd.
Red.:
Wat bedoelt u met die naam? Op het internet is er niets te vinden met deze naam. Was/is dit wellicht een lokale bijnaam voor de schans?
Reactie toevoegen