Status

- Nieuw-Haamstede is een buurtschap in de provincie Zeeland, op het schiereiland en in de gemeente Schouwen-Duiveland. T/m 1960 gemeente Haamstede. In 1961 over naar gemeente Westerschouwen, in 1997 over naar gemeente Schouwen-Duiveland.

- De buurtschap Nieuw-Haamstede valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Burgh-Haamstede.

Naam

Naamgeving
De oosprong van de naam ligt voor de hand: het betreft een nieuwe ontginning vanuit moederdorp Haamstede.

Ligging

De buurtschap Nieuw-Haamstede ligt NW van Haamstede.

Statistische gegevens

Volgens het onder Bezienswaardigheden gelinkte Volkskrant-artikel uit 2020 heeft de buurtschap Nieuw-Haamstede ca. 375 inwoners. Dat zou dan ca 150 huishoudens betekenen.

Geschiedenis

Vanaf begin 20e eeuw wordt het toerisme een steeds belangrijker bron van inkomsten voor het dorp Haamstede. Vóór de Tweede Wereldoorlog wordt in een duinvallei NW van het dorp een nieuwe wijk gebouwd die de naam Nieuw-Haamstede krijgt. Aanvankelijk staan hier voornamelijk houten huizen, die later geleidelijk door stenen huizen zijn vervangen. De bebouwing betreft grotendeels vakantiehuizen.

Bezienswaardigheden

- Vuurtoren Westerschouwen of de Westerlichttoren bij buurtschap Nieuw-Haamstede is ontworpen door architect Leendert Valk en gebouwd tussen 1837 en 1840. Met zijn 50 meter hoogte (boven het maaiveld) en een lichthoogte van 58 meter boven zeeniveau is het een van de hoogste vuurtorens van Nederland.De basis van de toren wordt gevormd door ongeveer 2,5 meter dikke muren, die naar boven toe steeds dunner worden. Hij is beschilderd met een rode en een witte band die in een spiraal omhoog lopen. Een deels stenen en deels ijzeren trap van 226 treden voert naar de top. De toren is niet meer bemand. Het radarbeeld wordt doorgestuurd naar de Kustwachtpost op het Westhoofd. De vuurtoren is niet toegankelijk voor publiek.

Rondom de voet van de toren zijn twee monumentale lichtwachterswoningen en een opzichterswoning gebouwd. In 1979 is het oude lichthuis vervangen door een nieuw exemplaar, om een radarantenne te kunnen dragen. Het oude lichthuis is herbestemd tot kantoortje van de havenmeester in buurtschap Burghsluis. De vuurtoren kreeg landelijke bekendheid door het feit dat graficus Oxenaar de beeltenis heeft gebruikt op het bankbiljet van 250 gulden, dat daardoor bekend werd als 'de vuurtoren'.

Kennelijk was de Westerlichttoren in 2020 aan een schilderbeurt toe. Beheerder Rijkswaterstaat heeft in dat kader door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een historisch kleuronderzoek laten uitvoeren. De RCE deed de aanbeveling de toren de kleur ‘ijzeroxiderood’ te geven. Met deze kleur wordt het rijksmonument in ere hersteld, vond men bij de RCE. In de begintijd had de vuurtoren namelijk ook al deze kleur. De Duitsers schilderden hem in de oorlog groen, om het opvallende bouwwerk te camoufleren. Daarna volgden diverse kleurensamenstellingen: rood-wit en zelfs oranje. De huidige kleur - rood en wit om en om in een schuine band - dateert van ca. 2000.

De omwonenden zijn niet blij met de voorgestelde kleur; vrijwel alle ca. 200 leden van Belangenvereniging Nieuw-Haamstede stemden bij een peiling voor behoud van de huidig kleur. "Iedereen is heel tevreden en blij met de huidige kleuren. Voor het hele eiland Schouwen-Duivenland is de vuurtoren een icoon. Of ja, eigenlijk voor heel Zeeland en misschien zelfs wel voor heel Nederland. Mensen zijn gewend geraakt aan de huidige kleur van de vuurtoren. We moeten oppassen dat we in een situatie terechtkomen waarbij we komende twintig jaar tegen een lelijk roestbruin ding aankijken", aldus Jan Edu Kelder, voorzitter van de belangenvereniging. (bron en voor nadere informatie zie de Volkskrant, 1-9-2020)

Landschap, natuur en recreatie

- Vliegveld Haamstede (direct ZO van Nieuw-Haamstede), waar de KLM tot 1940 de dienst Vlissingen-Haamstede-Rotterdam onderhield, wordt tegemwoordig door zweefvliegers gebruikt. Het was de eerste binnenlandse luchtlijn, geopend op 4 juli 1931. In de Tweede Wereldoorlog is het door de Duitse bezetter in gebruik geweest.

- Schouwen-Duiveland heeft 2 strand-gedeelten waar naaktrecreatie is toegestaan; bij Renesse en bij Nieuw-Haamstede.

- De Meeuwenduinen Z van Nieuw-Haamstede is een dynamisch duingebied waar de elementen nog vrij spel hebben. Je vindt hier grote stuifplekken en met helmgras begroeide duintoppen. Elk jaargetijde heeft er zijn eigen charme. Staatsbosbeheer heeft in 2017 de donkere voedselrijke humuslaag die een deel van de Meeuwenduinen bedekte, verwijderd en het oorspronkelijke open duinlandschap hersteld. Het gaat om ca. 50 ha van het in totaal 350 ha grote duingebied Meeuwenduinen. Door auto’s, industrie en andere vervuilers zit er te veel stikstof in de lucht, wat zorgde voor een dikke humuslaag op de bodem van het natuurgebied, dat van oorsprong een voedselarme bodem kent. Dankzij geld dat de overheid beschikbaar heeft gesteld in het kader van de Programmatische Aanpak Stikstof, kon de oorspronkelijke situatie hier worden hersteld. (bron en zie verder: PZC, 7-3-2017) Verder is gebiedsvreemde beplanting zoals Amerikaanse vogelkers verwijderd. Staatsbosbeheer zet runderen en paarden in om de begroeiing kort te houden.

- Twee inkepingen van ieder ca. 40 meter breed in de zeereep tussen Boswachterij Westerschouwen en Nieuw-Haamstede moeten de dynamiek in de achterliggende Meeuwenduinen de komende decennia herstellen. De inkepingen vormen een soort windtunnel tussen het strand en de 1,5 km diepe duinstrook. Een drempel van minimaal 4 meter hoog moet het achterliggende gebied ook bij extreme omstandigheden beschermen tegen het zeewater.

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Nieuw-Haamstede, met laagsteprijsgarantie!

Links

- Belangenorganisatie: - Belangenvereniging Nieuw-Haamstede telt ongeveer 250 leden (huishoudens) die als inwoner of als recreant in een vakantiewoning genieten van het verblijf in deze buurtschap. De vereniging heeft kort gezegd drie doelen: het in stand houden van dit schitterende gebied door middel van het optimaal toegankelijk en bewoonbaar houden van het gebied met respect voor mens, natuur en milieu; het stimuleren en bewaken van de individuele veiligheid en de verkeersveiligheid in dit gebied; het stimuleren van de onderlinge gezelligheid van de bewoners. De vereniging tracht deze doelen te verwezenlijken door goed en constructief contact met de gemeente Schouwen-Duiveland en overige relevante instanties, zoals Waterschap, Staatsbosbeheer, Provincie en anderen. Tevens organiseert de vereniging met regelmaat bijeenkomsten voor de leden in restaurant de Torenhoeve, het 'clubhuis' van de vereniging.