Smal

Plaats
Buurtschap
Bergen
Noord-Limburg
Limburg

smal_straatnaambord.jpg

Smal is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Bergen. De buurtschap valt onder het dorp Nieuw Bergen. (© Google StreetView)

Smal is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Bergen. De buurtschap valt onder het dorp Nieuw Bergen. (© Google StreetView)

smal_bergen_lb_kaart_openstreetmap.jpg

Buurtschap Smal ligt rond de gelijknamige weg, direct N van het dorp Nieuw Bergen. (© https://www.openstreetmap.org)

Buurtschap Smal ligt rond de gelijknamige weg, direct N van het dorp Nieuw Bergen. (© https://www.openstreetmap.org)

smal_bergen_lb_kaart_eind_19e_eeuw_kopie.jpg

Op deze kaart zie je de veldnaam De Smal, waar buurtschap Smal kennelijk later naar is genoemd. De buurtschap als zodanig bestaat dan al wel, maar is althans volgens deze kaart kennelijk dan nog naamloos. (© https://www.kadaster.nl/)

Op deze kaart zie je de veldnaam De Smal, waar buurtschap Smal kennelijk later naar is genoemd. De buurtschap als zodanig bestaat dan al wel, maar is althans volgens deze kaart kennelijk dan nog naamloos. (© https://www.kadaster.nl/)

Smal

Terug naar boven

Status

- Smal is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Bergen.

- De buurtschap Smal valt onder het dorp Nieuw Bergen. Voor de postadressen valt de buurtschap echter - want net als genoemd dorp - onder het dorp Bergen.

- De buurtschap Smal heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen/naamgeving
Op kaarten komt vanaf eind 19e eeuw (en wellicht al eerder, maar oudere kaarten hebben wij niet) de veldnaam De Smal voor, als open gebiedje midden op de Heukelomse Heide, O van buurtschap Heukelom. Of het dan ook al als plaatsnaam in gebruik is voor het nabijgelegen huizengroepje is uit de opmaak van de kaart niet op te maken. Rond 1930 wijzigt de naam op de kaarten in 'In de smal'. Pas halverwege de jaren zestig zien wij deze naam veranderen in de naam Smal, en gezien het lettertype nu wel als plaatsnaam en daarmee in dit geval buurtschap, voor het huizengroepje ter plekke. De open plek in het tegenwoordig beboste gebied die aanvankelijk deze naam had en waar de buurtschap dus naar is genoemd, bestaat nog altijd (gelegen W van huisnr. 6). Dat is goed te zien als je de oude en de actuele kaart elders op deze pagina met elkaar vergelijkt.

Naamsverklaring
Curieus is dat de plaatsnaam Smal niet voorkomt in hét landelijke plaatsnaamverklaringenstandaardwerk waar vrijwel alle Nederlandse plaatsnamen in staan, en dat de plaatsnaam ook niet voorkomt in de in 2014 verschenen 950 pagina's dikke Codex Nederlands-Limburgse toponiemen, waar redelijkerwijs alle Limburgse plaatsnamen in zouden moeten staan, omdat het de weerslag is van decennialange provinciebrede research van de auteur. Dus als iemand wél een idee heeft van de verklaring van deze plaatsnaam, houden wij ons aanbevolen.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Smal ligt rond de gelijknamige weg, direct N van het dorp Nieuw Bergen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Smal omvat aan de gelijknamige weg 8 panden, en met de aangrenzende panden aan de Siebengewaldseweg (huisnrs. 93-139 en 104-108) omvat de buurtschap in totaal ca. 25 huizen met ca. 60 inwoners.

Terug naar boven

Overnachten

- Minicamping De Smal is in 2016 uitgebreid van 25 toeristische plaatsen naar in totaal 58 plaatsen, inclusief 7 camperplaatsen en 3 vaste recreatieverblijven.

Terug naar boven

Links

- Vogelasiel: - "Stichting Vogelasiel Bergen L., gevestigd in buurtschap Smal bij Nieuw Bergen, is in 1997 opgericht met als doel het opvangen, verzorgen en laten revalideren van gewonde, zieke, zwakke en jonge vogels om na herstel weer terug te plaatsen in de natuur. De oorzaken van opname zijn van uiteenlopende aard o.a. verkeersslachtoffer, in prikkeldraad vast geraakt, olieslachtoffer, vergiftiging, verstrikt in rondslingerend visdraad, uit het nest gevallen jongen of geroofde nestjongen, door opsporingsambtenaren op basis van de wet in beslag genomen vogels. Gelukkig kan een groot aantal na revalidatie weer terug worden gezet in de natuur. Vogelasiel Bergen vangt niet alleen vogels uit de natuur op. Ook vogels die als huisdier worden gehouden, kunnen worden opgevangen, evenals kleine huisdieren, zoals konijnen, kippen, cavia’s, fretten enz. Door verschillende omstandigheden kan men genoodzaakt zijn om afstand te doen van een huisdier. Na een kort verblijf wordt er een geschikt nieuw huis voor deze dieren gezocht. Honden en katten worden niet opgevangen.

Het asiel houdt ook rondleidingen en geeft presentaties aan scholen en jeugdgroeperingen. Een jaarlijks terugkerende rondleiding is de Vogelkijkdag die plaatsvindt in het laatste weekend van het jaar. Hierbij wordt een boottocht georganiseerd over de Maas en aanliggende waterwegen, waarbij deskundige informatie wordt gegeven over het gebied en de vogels die onderweg gezien worden. En als derde organiseert het Vogelasiel Bergen jaarlijks een belastingservice voor ouderen en minima in de gemeente Bergen waar de belastingaangiftes van deze doelgroep worden ingevuld. De opbrengsten hiervan komen ten goede aan het asiel."

Reacties

(2)

Is er bekend waar de naam "de Smal" vandaan komt?

Ja en nee. Ja in die zin dat ik aan de hand van oude kaarten heb getraceerd dat hier een 'veldnaam' was met die naam, die later op de buurtschap is overgegaan. Zie mijn beschrijving daarvan hierboven plus de kaarten die ik er zojuist van heb afgebeeld. Dus in die zin komt de plaatsnaam daar vandaan. Als u doelt op de verklaring van de naam als zodanig, is het helaas zo dat deze niet voorkomt in een recent verschenen standaardwerk over plaatsnaamverklaringen met daarin de meeste plaatsnamen in ons land. Een beperkt aantal plaatsnamen zijn ze nog niet aan toe gekomen. Waaronder deze. Ook in het in 2014, na decennia noeste arbeid, verschenen standaardwerk van prof. Schrijnemakers over 1160 Limburgse nederzettingsnamen komt deze naam niet voor. U zou wellicht Historische Kring Maas en Niers (die o.a. gemeente Bergen als werkgebied hebben) kunnen mailen. Misschien hebben zij hier al eens naar gekeken c.q. zijn zij bereid iemand dit te laten uitzoeken. Hun site is https://lgog.nl/regios/maas-niers
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen