Zandhuizen

Plaats
Dorp
Weststellingwerf
Stellingwerven
Fryslân

zandhuizen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Zandhuizen is een dorp in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.

Zandhuizen is een dorp in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.

zandhuizen_speeltuin_en_jeu_de_boules_baan_kopie.jpg

Zandhuizen, na de sluiting van de basisschool, in 2006, wilde men toch weer een gemeenschappelijk ontmoetingspunt in het dorp realiseren. Daartoe hebben de inwoners met veel eigen inzet in 2013 een speeltuin met jeu de boulesbaan aangelegd.

Zandhuizen, na de sluiting van de basisschool, in 2006, wilde men toch weer een gemeenschappelijk ontmoetingspunt in het dorp realiseren. Daartoe hebben de inwoners met veel eigen inzet in 2013 een speeltuin met jeu de boulesbaan aangelegd.

Zandhuizen

Terug naar boven

Status

- Zandhuizen is een dorp* in de provincie Fryslân, in de streek Stellingwerven, gemeente Weststellingwerf.

* Zandhuizen is pas in 1988 tot dorp benoemd, met eigen postcode en plaatsnaam in het postcodeboek. Voorheen viel het als buurtschap onder buurdorp Noordwolde. Een van de motivaties om de dorpsstatus aan te vragen was, naast de erkenning van de eigen identeit van de gemeenschap, het streven om de basisschool open te kunnen houden. Uiteindelijk is de school in 2006 toch gesloten (waarvoor zie verder de kopjes Landschap etc. en Links > Zorg).

- Onder het dorp Zandhuizen valt ook de buurtschap Rode Dorp.

Terug naar boven

Naam

In het Stellingwerfs
Zaandhuzen.

In het Fries
Sânhuzen.

Oudere vermeldingen
1543 Santhuesen, Santhuysen, Zanthuys, 1718 Sandt Huysen, 1861 Zandhuizen.

Naamsverklaring
Betekent huizen 'nederzetting' en zand 'zandig gebied'.()

Terug naar boven

Ligging

Zandhuizen ligt NO van Noordwolde, als overwegend lintbebouwing rond de Zandhuizerweg, met een kleine kern rond de kruising met de provincialeweg N353 (Havelte - Oudehorne) die ter plekke Oldeberkoperweg heet. Het dorp ligt in de Lindevallei, met bossen en weilanden.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Zandhuizen 14 huizen met 67 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 120 huizen met ca. 300 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Men vermoedt dat Zandhuizen tussen 1000 en 1100 is ontstaan, als uithof van een klooster uit Rinsumageest bij Dokkum.

- Historisch-geografische beschrijving van het dorpsgebied van Zandhuizen. De nederzetting behoort tot een dorpstype dat voor de gemeente Weststellingwerf uniek kan worden genoemd. Het draagt alle kenmerken in zich van een in bepaalde delen van de provincie Drenthe voorkomend type esdorp. Dergelijke dorpen hebben een duidelijke 'eilandligging' van de hogere voor bouwland geschikte gronden, die niet aan één zijde zoals bij de meeste andere typen esdorpen, maar aan meerdere zijden worden omringd door lagere, voor weide- en hooilanden geschikte gronden. De boerderijen, zoals Groot- en Klein Werkhoven, konden daardoor dus op verschillende, vrijwel even gunstige plaatsen worden gevestigd.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Het dorp Zandhuizen heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde de boerderij met woning uit ca. 1915-1920 op huisnr. 39.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenemenen

- Dorpsfeest (weekend in juni).

- Op een zondag begin augustus (in 2020 voor de 3e keer) is er van 10.00-17.00 uur het Springkussenfestival voor de jeugd in Zandhuizen en omgeving, op sportpark ’t Bliekien. Er zijn allerlei soorten springkussens waar kleine én grote kinderen heerlijk kunnen rondspringen en vier stormbanen. Ook is er een prachtige buikglijbaan. Ook kunnen kinderen zich vermaken op interactieve multiplay kussens en kunnen ze geschminkt worden. Een potje voetballen op het veld of meedoen aan een van de voetbalclinics van de Voetbalacademy is die dag ook mogelijk. Ouders en andere belangstellenden kunnen terecht op de kleine braderie, waar ook mogelijkheden zijn voor een hapje en drankje.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Na het sluiten van Basisschool De Lindeboom in 2006, was er behoefte om toch een plek te houden waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten en gezamenlijk iets kunnen doen. Daartoe is in 2013 een speeltuin plus jeu de boules-baan gerealiseerd.

- Tussen het dorp en buurdorp Oosterstreek is in 2012 een nieuw wandelpad aangelegd. Ook is een informatiepaneel geplaatst over de historie van het pad en de omgeving. Om naar school te gaan waren de kinderen van de schaars bevolkte heidevelden in deze omgeving lange tijd aangewezen op de school in Noordwolde. Hier kwam verandering in toen in 1884 aan de Oosterstreek een nieuwe school werd gebouwd. Hierdoor hoefden de kinderen niet meer langs de soms moeilijk begaanbare weg naar Noordwolde. In deze tijd ontstond het ‘schoelepad’ (Stellingwerfs voor schoolpad) door de velden tussen de buurtschappen Zandhuizen en Oosterstreek.

In 1918 krijgt Zandhuizen een eigen lagere school. Hierdoor verloor het pad als ‘schoelepad’ zijn betekenis. Het pad verdween tijdens de ruilverkaveling Linde Zuid in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het nieuwe 'schoelepad' ligt in natuurgebied Zandhuizerveld, een complex van bospercelen en heideterreintjes. Haaks op het nieuwe ‘schoelepad’ loopt een afwateringssloot die het overtollige water uit het gebied richting De Linde afvoert. Hier overheen is een nieuwe brug aangelegd als onderdeel van het nieuwe pad.

- Een opvallend element in dit dorp is dat nergens anders in de gemeente Weststellingwerf in het voorjaar op zoveel plaatsen de in deze streken bepaald niet veelvuldig voorkomende Bosanemoon (Anemone nemorosa) rijkelijk in de bermen en de slootwallen bloeit.

- Op het grondgebied van Zandhuizen bevinden zich twee natuurgebieden van Staatsbosbeheer: het Zandhuizerveld en de Meenthebossen. Het Zandhuizerveld is een graslandreservaat met belangrijke botanische kwaliteiten en een weidevogeldoelstelling. Het is een belangrijk terrein voor de ringslang.- Waarnemingen van fauna in het Zandhuizerveld.

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - Plaatselijk Belang Zandhuizen / De Meenthe is opgericht in 1919 en heeft dus in 2019 het 100-jarig bestaan gevierd. De Meenthe, een gebiedje W van het dorp, valt formeel onder buurdorp Noordwolde maar wordt in de praktijk kennelijk als deel van - of althans meer banden hebbend met - Zandhuizen beschouwd.

- Kinderopvang: - "Bij Het Speelhuis in Zandhuizen staat centraal dat een kind “kind” mag zijn. Hier mag je helemaal jezelf zijn en ben je veilig. Je interesses, verhalen, wensen, gedachten en dromen, alles wordt gehoord. Ik (gastouder Trijntje Bouius) heb geleerd dat je kinderen niet allemaal hetzelfde kunt behandelen, omdat er niet één kind gelijk is. Ik probeer er achter te komen wat de interesses van je kind zijn. Ik kan dan mijn thema’s, speelgoed, spelletjes en knutselkunst er op aanpassen. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en veel dingen leren ze ook vanzelf, maar het is juist leuk om spelenderwijs met ze mee te leren en te groeien. Zo is er in elke fase van het leven wel iets te leren en moeten we juist nieuwe dingen zoeken of aangeboden krijgen om te blijven groeien. Wij proberen de kinderen mee te geven dat elk mens respect verdient, welke godsdienst, achtergrond, uiterlijk hij of zij ook heeft. We eten aan tafel en gooien niet met spullen, ook schreeuwen we niet. Bij het Speelhuis wil ik kinderen leren dat we altijd naar elkaar luisteren en samen plezier blijven maken want dat staat voorop."

- Sport: - Voetbalvereniging v.v. Zandhuizen is opgericht in 1932.

- Zorg: - Basisschool De Lindeboom in Zandhuizen (Oldeberkoperweg 43) heeft in 2006 de deuren moeten sluiten omdat het aantal leerlingen kennelijk te klein was geworden. Het schoolgebouw is in 2013 herbestemd tot kleinschalige zorginstelling met 8 appartementen voor begeleid wonen van jongeren met een lichte verstandelijke beperking op weg naar zelfstandigheid.

- Het Zandhuisje (Oldebekoperweg 17) biedt zorg en begeleiding voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking.

- In ons land zijn vele huizen die Weltevreden heten, kennelijk genoemd naar het feit dat de eigenaren in hun nopjes zijn met hun huis. In Zandhuizen staat een Huize Weltevrede, dat genoemd is naar de eigenaar: Jenny Hilhorst-Weltevrede. Ze exploiteert er sinds 2018 de gelijknamige kleinschalige particuliere zorginstelling, gevestigd in een verbouwde en aan de doelstellingen aangepaste boerderij. Anno 2019 zijn er 5 bewoners Er zijn altijd 2 verzorgers aanwezig bij de bewoners. De instelling biedt onderdak aan senioren, met onder meer dementie, een spierziekte en Parkinson. Na een verbouwing, die eind 2019 gereed beoogt te komen, komen er 5 kamers bij (en zijn er continu 3 verzorgenden bij de 10 bewoners). Een of twee daarvan worden gebruikt voor een hospice-functie. Die is voor mensen van alle leeftijden.

- Koeienrusthuis: - Koeienrusthuis De Leemweg in Zandhuizen is in 1996 opgezet door de vrienden Bert Hollander en Rien van den Bergh. Bert verzorgde op dat moment 2 koeien die overgebleven waren na het sluiten van de melkveehouderij van zijn ouders. Bert vindt dat dieren meer zijn dan gebruiksartikelen in onze huidige consumptiemaatschappij. Kinderen worden opgevoed met het idee dat melk uit een fabriek komt en vlees uit de supermarkt. Het idee dat koeien door heel Nederland “uitgemolken worden” was voor de vrienden onaanvaardbaar, ze vinden dat melkkoeien een beter leven verdienen. Zo ontstond het idee een Koeienrusthuis in het leven te roepen. In Nederland heeft de koe een niet al te lang leven. De gemiddelde slachtleeftijd is 6 jaar. De tot heden oudste koe in het rusthuis is 23 jaar. Bij De Leemweg leven de dieren zonder te hoeven produceren en zonder ooit geslacht te worden. Ze slijten hun oude dag in alle rust. Om dit allemaal mogelijk te maken is er geld nodig. Alle donaties zijn welkom. Ook biedt de stichting de mogelijkheid een koe te adopteren.

Reacties

(2)

Hallo webmaster. Leuke website. De link naar de Facebookpagina werkt niet, terwijl er wel een mooie Facebookpagina is.

Dank voor uw complimenten. Dat doet mij goed om te horen! En het stimuleert mij om door te gaan met de laatste loodjes/puntjes op de i. Ik hoop dat u uw enthousiasme ook aan uw relaties wilt overbrengen, want helaas weten de meeste mensen nog altijd niet van het bestaan van de site, en degenen díe er van weten, zijn er allemaal enthousiast over.

Dank voor uw melding ook! Ik heb het verwerkt. Het www-adres bleek gewijzigd. Bij alle 6.500 plaatsen ligt nu een stevige inhoudelijke basis, waar ik in totaal 10 jaar aan heb gewerkt. Mijn hoop en doel is vanaf nu dat lokale ingewijden met aanvullingen, actualiseringen en/of correcties de laatste puntjes op de i helpen zetten, dus dank hiervoor!

Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen