Katerbosch

Plaats
Buurtschap
Mook en Middelaar
Noord-Limburg
Limburg

katerbosch_molentje.jpg

De buurtschap Katerbosch heeft een Mariakapel, een kruisbeeld en een molen. Nou ja, molen: een siermolentje, maar toch... (© Google StreetView)

De buurtschap Katerbosch heeft een Mariakapel, een kruisbeeld en een molen. Nou ja, molen: een siermolentje, maar toch... (© Google StreetView)

katerbosch_kaart_ca._1850_kopie.jpg

Katerbosch is al een oude buurtschap, zoals hier bijv. op een kaart uit ca. 1850 is te zien. Toch komt deze plaatsnaam vreemd genoeg nog niet voor in de Volkstelling van 1840 (in tegenstelling tot de andere buurtschappen van de gem. Mook en Middelaar).

Katerbosch is al een oude buurtschap, zoals hier bijv. op een kaart uit ca. 1850 is te zien. Toch komt deze plaatsnaam vreemd genoeg nog niet voor in de Volkstelling van 1840 (in tegenstelling tot de andere buurtschappen van de gem. Mook en Middelaar).

Katerbosch

Terug naar boven

Status

- Katerbosch is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Mook en Middelaar.

- De buurtschap Katerbosch valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Middelaar.

- De buurtschap Katerbosch heeft geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Katerbosch ligt NW van Middelaar, rond de wegen Eindweg, Kampweg, Elzenstraat, Schenck van Nijdeggenstraat en Witteweg. Vanuit Middelaar gezien is deze laatste weg het verlengde van de Dorpsstraat.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 wordt de buurtschap Katerbosch niet (apart) vermeld, in tegenstelling tot de andere buurtschappen van de gemeente Mook en Middelaar. Op een kaart uit ca. 1850 staat de buurtschap wel vermeld (zie de afbeelding elders op deze pagina), dus dan is ze er in 1840 toch ook al wel geweest, zou je denken. Tegenwoordig omvat de buurtschap ca. 80 huizen met ca. 200 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Tweede Wereldoorlog
Mook en omgeving hebben zwaar geleden onder de bevrijdingsgevechten aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Zowel qua slachtoffers als materieel. In het najaar van 1944 en het voorjaar van 1945 loopt de frontlijn midden door Middelaar met aan de N kant de Duitse troepen en aan de Z kant de geallieerden. Middelaar en buurdorp Plasmolen worden geheel verwoest. Geen huis blijft overeind. Dat gold ook voor buurtschap Katerbosch. De inwoners moesten in september 1944 vluchten uit de hel van vuur en dood waartoe hun dorp verworden was. Na veel omzwervingen en dagenlange voettochten zijn velen van hen over Nederland verspreid en wachten op hun evacuatieadres de bevrijding af. In september 1945 is nog slechts een derde deel van de Middelaarse bevolking berooid teruggekeerd. Pas met Kerstmis is het grootste gedeelte van de evacués in hun zwaar getroffen dorp teruggekeerd.

Het 325th Glider Infantry Regiment heeft op 2 oktober 1944 bij deze buurtschap verliezen geleden, omdat zij vanuit dekking door mist de Duitsers aanviel - dat was ook de bewust gekozen strategie - maar de mist plotseling optrok en men daardoor die dekking niet meer had, en zo een makkelijke prooi werd voor het afweervuur van de Duitsers. Maar luitenant-kolonel Charles Billingslea en zijn manschappen slagen er toch in de Duitsers in de buurtschap uit te schakelen, dankzij de gehele dag durende grondgevechten van huis tot huis. Voor nadere informatie zie het artikel over de bevrijdingsgevechten in de regio o.a. bij Katerbosch.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Kapel 'Maria Onbevlekte Ontvangenis' aan de Eindweg in buurtschap Katerbosch dateert uit 1887 en is een rijksmonument. Het kapelletje is in 1927 gerestaureerd. De kapel heeft in 1944 Operatie Market Garden en wat daarna aan oorlogsgeweld volgde, niet overleefd. De kapel is in 1946 en vervolgens in 1981 wederom gerestaureerd. De kapel is 3,70 meter lang, 2,60 meter breed en 4 meter hoog (voorgevel). De huidige gipsen beelden van Maria en Bernadette Soubirous dateren uit 1983 en zijn afkomstig uit Lourdes, destijds na een bedevaart meegebracht door de toenmalige pastoor Scheffers.

Engelbertus Wismans, van 1878 tot 1890 pastoor van Middelaar, laat het kapelletje in 1887 bouwen. Bij zijn terugkeer van een bedevaart naar Lourdes brengt hij een gipsen beeld van Onze Lieve Vrouw van Lourdes en een beeld van Bernadette Soubirous mee. Ook heeft hij een steen meegenomen uit de grot in de rots Massabielle, waar Maria volgens de overlevering in 1858 aan Bernadette is verschenen. De steen laat hij in het kapelletje inmetselen. In de top van de voorgevel wordt een gedenksteen met de tekst 'Maria zonder zonden ontvangen, bid voor ons' en het jaartal 1887 aangebracht, terwijl in de toenmalige rechter afscheidingsmuur een steen met de tekst 'E. Wismans, pastoor' wordt geplaatst. Het is niet bekend wie het kapelletje in buurtschap Katerbosch heeft gebouwd. Engelbertus Wismans stelde ook een jaarlijkse processie naar het kapelletje in, die gewoontegetrouw werd gehouden op 15 augustus, de feestdag van Maria Hemelvaart.

In 1907 ontstaat het gebruik dat een van de Kruisheren van Sint Agatha hier een predicatie houdt. Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw is dit gebruik gehandhaafd. Pastoor Veugelers heeft het kapelletje bij het 40-jarig bestaan in 1927 grondig laten restaureren. In de toenmalige linker afscheidingsmuur komt een gedenksteen met de tekst 'Hersteld 1927, Fr.Veugelers Pastoor'. In de periode september 1944 - februari 1945 wordt het kapelletje van Katerbosch door oorlogsgeweld verwoest. De nieuwe parochieherder pastoor Theodorus Driessen heeft het kapelletje in de loop van 1946 door Adriaan van Scheppingen laten restaureren. Aannemer G. Lemmen schenkt het dak. De stenen, de dakpannen en de plavuizen komen van de oude pastorie. De deur is geschonken door Henri Bouhuis. Het smeedwerk van het hekje voor de nis, het hang- en sluitwerk en de kaarsenstandaard zijn geleverd door A. Lemmens en zonen. Het kruisje op het dak is nog van het oude kapelletje. Het oorspronkelijke Mariabeeldje was geheel vernield en is vervangen door een nieuw houten beeld, vervaardigd door Christoph Thissen. Het werd geen Onze Lieve Vrouw van Lourdes, maar Thissen ontwierp een beeld van de patrones van het bisdom Roermond, Maria Onbevlekte Ontvangenis. Op 31 mei 1947 is dit beeld met een feestpredikatie van pater De Kort van de Kruisheren van Sint Agatha in het kapelletje geplaatst.

In de loop van de volgende jaren vervalt het kapelletje zienderogen meer en meer. Pastoor Scheffers brengt het houten Mariabeeld over naar de sacristie in de parochiekerk. Na restauratie door Christoph Thissen staat dit Mariabeeld nu in het kapelletje in buur-buurtschap Riethorst. In 1981 is het kapelletje dankzij een gemeentelijke subsidie opnieuw gerestaureerd. In 1983 worden er nieuwe gipsen beelden van Maria en Bernadette geplaatst, die pastoor Scheffers heeft meegebracht van een bedevaart naar Lourdes. Op 13 augustus 1983 zegent pastoor Scheffers het kapelletje in, waarbij fanfare Sint Caecilia de plechtigheid opluistert met muziek. Tenslotte is Onze Lieve Vrouw van Lourdes weer terug op de Katerbosch, maar ook onder haar eigenlijke naam Maria Onbevlekte Ontvangenis, zoals ze zich immers aan Bernadette bekend maakte. Sinds enkele jaren wordt hier jaarlijks op 15 augustus weer een Heilige Mis gelezen. Het onderhoud van het kapelletje is in handen van enkele buurtbewoners. (bron: Parochies VOMMMM) - Foto's kapel te Katerbosch.

- Het Kruisbeeld aan de Witteweg in buurtschap Katerbosch herinnert aan de lokale verschikkingen in het laatste oorlogsjaar. Dit kruis met een afbeelding van de lijdende Christus, herinnert aan deze ellendige tijd, vol droefheid en mededogen. Een ingemetselde steen in de sokkel van het kruis houdt de herinnering aan deze trieste periode levend en is tevens een oproep voor eensgezindheid en vrede. De tekst op de sokkel luidt als volgt: "In den oorlog van het jaar onzes Heeren 1944 werden gedood Jan Lamers, Jacobus van Lent, Jan Siebers, Ant. Horsten-Bexkens, Alphons Verouden, inwoners van het geheel ten gronde gerichte Middelaar. Alsmede duizenden soldaten die van hieruit plotseling voor Gods rechterstoel werden geroepen. Bidt God voor de zielen." Het corpus op het houten kruis is gemaakt van keramiek, door beeldhouwer Piet Killaars uit Tegelen, en geplaatst omstreeks 1945-'46.

Reacties

(2)

Hallo,
In dit artikel wordt gelinkt naar "het artikel over de verliezen die het 325th Glider Infantry Regiment bij deze buurtschap heeft geleden". Helaas werkt de link niet. heeft u hier nog meer informatie over?
Gr Inge

Helaas is de website waar deze pagina op stond inmiddels opgeheven. Ik heb de alinea daarom herschreven. Wat u zou kunnen doen, is met de zoekterm '325th Glider Infantry Regiment' evt. met de toevoeging 'Mook', 'Middelaar' of 'Katerbosch' zoeken in Google of er ook nog anderen over deze operatie hebben geschreven op het internet. Die kans is reëel omdat er veel sites, ook van particulieren, zijn over de bevrijdingsgevechten in deze regio. In de eerste pagina van de zoekresultaten zie ik niets relevants, maar misschien verschijnen die nog wel als u verder zoekt in de volgende pagina's van de zoekresultaten. Ik heb daar helaas geen tijd voor, omdat ik in mijn eentje deze site met 7.000 plaatsbeschrijvingen moet bijhouden op actuele ontwikkelingen en veroudering qua links, en daar mijn handen vol aan heb.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen