Wierren

Plaats
Buurtschap
Smallingerland
Fryslân

wierren_op_kaart_ca._1990.jpg

Wierren is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland. De buurtschap ligt in polder De Wieren en valt, ook voor de postadressen, deels onder het dorp De Tike, deels onder het dorp Nijega. (© www.kadaster.nl)

Wierren is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland. De buurtschap ligt in polder De Wieren en valt, ook voor de postadressen, deels onder het dorp De Tike, deels onder het dorp Nijega. (© www.kadaster.nl)

Wierren

Terug naar boven

Status

- Wierren is een buurtschap in de provincie Fryslân, gemeente Smallingerland.

- De buurtschap Wierren valt, ook voor de postadressen, deels onder het dorp De Tike, deels onder het dorp Nijega.

- De buurtschap Wierren heeft geen plaatsnaamborden, zodat je slechts aan het gelijknamige straatnaambordje - het is er maar een, want het is een doodlopende weg - kunt zien dat je er bent aangekomen.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
De naam komt vanaf ca. 1700 als veldnaam voor als De Wieren. De polder in deze omgeving heet nog altijd zo. Het betreft het gebied W van de N356, Z van de Polderdyk (die op oudere kaarten Zomerdijk heet), O van de Gariperwei. Niet te verwarren met buurtschap De Wieren bij Tersoal. Hoewel de bebouwing ter plekke van begin 20e eeuw dateert, verschijnt de plaatsnaam pas vanaf ca. 1900 op kaarten.

Naamsverklaring
Waarschijnlijk is het element we(e)r in de meervoudsvorm hier als naam in gebruik geraakt en heeft er een aanpassing aan de bekende namen op wier plaatsgevonden.(1)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Wierren ligt rond de gelijknamige weg. De buurtschap ligt W van het dorp De Tike en het meer De Leien, NW van de dorpen Nijega en Opeinde, ZW van het dorp Eastermar en het Burgumer Mar (Bergumermeer), ZZO van de dorpen Sumar en Burgum, ZO van het dorp Garyp, ONO van het dorp Earnewald en het Nationaal Park De Alde Feanen en NO van het dorp Oudega.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Aan de weg Wierren liggen slechts 3 panden. Huisnrs. 7 en 9 vallen onder het dorpsgebied van Nijega, huisnr. 8 valt onder het dorpsgebied van De Tike. De huisnummering suggereert dat er in deze omgeving panden zijn afgebroken. In ieder geval 1 pand N van dit huizengroepje is afgebroken en ook de wegverbinding naar de panden N van dit huizengroepje is verbroken, die daarmee doorgaans niet meer tot de buurtschap worden gerekend.

Terug naar boven

Geschiedenis

Polder
"Door de lage ligging van het westelijke deel van de gemeente Smallingerland was de natuurlijke afwatering gering. De waterbeheersing werd in de 19e eeuw door inpolderingen sterk verbeterd. Om de waterstand beter te kunnen regelen werden omstreeks het begin van de 20e eeuw vijf waterschappen opgericht, nl. De Wieren (507 ha), De Nijegaster Fennen (793 ha), De Gealanden (335 ha), de Hooge Warren (480 ha) en Eernewoude (3420 ha). Na de inpolderingen kwam een einde aan de regelmatige overstromingen." (bron: Monumenten Inventarisatie Project, gemeentebeschrijving Smallingerland, ca. 1990). Polder De Wieren is dus 507 ha groot.

Gemaal en vaarten
"Hjoed-de-dei leit it dêr as in folslein doelleas ding yn 'e Aldegeasterdyk, dat brechje. Foar it ferkear is 't in obstakel. Fansels hat it net altyd sa 'n ding sûnder doel west. Doe 't De Wierren ynpoldere waarden hawwe se in frij brede feart groeven, it suden yn, it wetter, dat it gemaal der ut pompte moast fuort komme kinne. Dy feart waard sa breed makke (1911), dat Iytse skippen der troch farre koene. Fan it Wierrenster gemaal of waard doe noch in feart groeven nei Nijegea ta en sa krige dat doarp ek oer 't wetter ferbining mei oare plakken. Tige wichtich yn dy tiid, want oant plm. 1930 ha de skippers yn Fryslan it frachtferfier wol foar 't grutste part yn hannen han. It gemaal moast in masinist ha en dat waard Jelle (Stoker) de Vries. Yn 'e Aldegeasterdyk kaam in brêge, in moaie wipbrêge. Op 'e tekening komt goed ut, dat dy earste brêge gans eachliker wie as dat ding dat der no noch leit. In ein fierder nei 't suden ta, yn 'e wei troch de Finnen kaam noch sa 'n brêge te lizzen. Dy krige al ridlikgau de namme Swarte brêge. Doe 't de feart ree wie krige Nijegea syn earste fearskipper: Hindrik Tiekstra. Hy fear op Ljouwert en op Snits." (bron: 'de Doarpsomropper', Moanneblêd foar Aldegea en omkriten, 1e jiergong, nr. 6, maart 1981)

Vandaag de dag kunnen wij op kaarten alleen een gemaal ontdekken aan de Swartewei, bij de ijsbaan van Nijega (aanvankelijk staat daar een 'motorgemaal' op de kaarten, later is dat een elektrisch gemaal geworden). Maar volgens de beschrijving hierboven was er ook een 'Wierrenster gemaal', waar vandaan een vaart naar het zuiden werd gegraven, naar Nijega. Naar de Swartewei, zo lijkt ons, op de kaarten te zien. Dan is het gemaal aan deze weg dus niet het Wierrenster gemaal maar een ander gemaal. Weet iemand of dat Wierrenster gemaal nog bestaat en waar het precies staat of heeft gestaan?

De vaart langs de Polderdyk heet de Susterfeart (voor 2007: Zustervaart). Vanaf de huidige 3 panden van buurtschap Wierren liep de Middelvaart naar het O. O langs de buurtschap, parallel aan de N356, loopt de Tikefeart.

Bebouwing
De panden die tegenwoordig bekend staan als buurtschap Wierren, aan de gelijknamige weg, verschijnen begin 20e eeuw op de kaarten. Z van dit huizengroepje, direct Z van de huidige N31, W van het pand op Westerein 6, heeft ook nog een handvol huizen gestaan, in de polder De Wieren. Wellicht vielen die ook nog onder de buurtschap. In de jaren tachtig zijn deze panden afgebroken.

Reacties

(2)

Herinnering aan de Wierrenster vaart.

Ik heb even het internet afgezocht wat er verder nog over dit gebied te melden viel en dat nu hierboven vermeld. Ik heb in deze omgeving alleen een Susterfeart, een Middelvaart en een Tikefeart kunnen ontdekken. Is er ook nog een Wierrenster vaart dan? Waar ligt die dan?
Wat voor herinnering heeft u dan aan die vaart? Heeft u er gewoond? Kun je er goed vissen? U hoeft het ons uiteraard niet te vertellen, maar misschien is het iets dat interessant kan zijn voor andere bezoekers van onze site.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen