Notendaal

Plaats
Buurtschap
Steenbergen
West-Brabant Baronie en Markiezaat
Noord-Brabant

Notendaal bord [640x480].jpg

Notendaal is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Steenbergen. De buurtschap valt deels onder het dorp De Heen, deels onder het dorp Nieuw-Vossemeer.

Notendaal is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Steenbergen. De buurtschap valt deels onder het dorp De Heen, deels onder het dorp Nieuw-Vossemeer.

notendaal_cafe_in_de_congo_keeke_of_keetje.jpg

Cornelia Hellemons, beter bekend als Keetje of Keeke, is vele decennia kastelein geweest van Café In de Congo in Notendaal. In 1994 is zij overleden. Het interieur is overgebracht naar het A.M. de Jongmuseum. (© https://amdejongmuseumnl.wordpress.com)

Cornelia Hellemons, beter bekend als Keetje of Keeke, is vele decennia kastelein geweest van Café In de Congo in Notendaal. In 1994 is zij overleden. Het interieur is overgebracht naar het A.M. de Jongmuseum. (© https://amdejongmuseumnl.wordpress.com)

notendaal_met_carnaval_zottedijke_kopie.jpg

Buurtschap Notendaal heet tijdens carnaval Zottedijke. In 2016 hebben ze het 44-jarig bestaan van het carnaval in hun buurtschap gevierd (in de carnavalswereld rekenen ze voor jubilea in eenheden van 11 jaar).

Buurtschap Notendaal heet tijdens carnaval Zottedijke. In 2016 hebben ze het 44-jarig bestaan van het carnaval in hun buurtschap gevierd (in de carnavalswereld rekenen ze voor jubilea in eenheden van 11 jaar).

notendaal_manegepaardenpensioenfonds.jpg

Carola Poot heeft in 2003 het Manegepaardenpensioenfonds opgericht in buurtschap Notendaal omdat zij en met haar vele paardenliefhebbers vinden dat deze dieren - manegepaarden, kermispony’s, politiepaarden, circuspaarden - ook recht hebben op een pensioen

Carola Poot heeft in 2003 het Manegepaardenpensioenfonds opgericht in buurtschap Notendaal omdat zij en met haar vele paardenliefhebbers vinden dat deze dieren - manegepaarden, kermispony’s, politiepaarden, circuspaarden - ook recht hebben op een pensioen

Notendaal

Terug naar boven

Status

- Notendaal is een buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Baronie en Markiezaat, gemeente Steenbergen. T/m 1996 grotendeels gemeente Steenbergen, deels gemeente Nieuw-Vossemeer.

- De buurtschap Notendaal valt voor de postadressen deels onder het dorp De Heen, deels onder het dorp Nieuw-Vossemeer. Pelsendijk 1 en 2-12 vallen onder Nieuw-Vossemeer, de huisnummers 3-19 en 14-20 vallen onder De Heen. Notendaalsedijk 5 valt onder Nieuw-Vossemeer, de huisnummers 1-45 behalve 5, en 2-6 vallen onder De Heen.

- Het zuidelijk deel van de Pelsendijk werd tot voor kort als aparte buurtschap Pelsendijk beschouwd (het Nieuw-Vossemeerse gedeelte). Die naam is echter uit recente atlassen verdwenen. Tegenwoordig wordt het hele gebied als buurtschap Notendaal beschouwd. De buurtschap viel vanouds gemeentelijk onder Steenbergen, en kerkelijk onder Nieuw-Vossemeer.

- Notendaal heeft witte plaatsnaamborden en is/heeft dus kennelijk geen 'bebouwde kom'. Toch is het wel een 50 km-zone. En die combinatie kan eigenlijk niet: het is óf bebouwde kom (= blauwe borden) en 50 of 30-zone, óf buiten bebouwde kom (= witte borden) en 80- of 60-zone. Hetzelfde geldt overigens voor de buurtschappen Boompjesdijk en Bloemendijk.

Terug naar boven

Naam

Naamsverklaring
Pelsendijk bevat als eerste deel mogelijk een persoonsaanduiding. Vergelijk geslachtsnaam Pels en Pelser.(1)

Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet de buurtschap Zottedijke. Er was een eigen carnavalsvereniging De Notenkrakers, die in 2005 het 33-jarig bestaan heeft gevierd (in de carnavalswereld rekent men voor jubilea met eenheden van 11 jaar). In 2011 is De Notenkrakers een buurtvereniging in bredere zin geworden. In 2012 heeft de gemeente Steenbergen het 40-jarig bestaan van De Notenkrakers ter plekke in het zonnetje gezet middels tijdelijke plaatsnaamborden met de naam 'Notenkrakers' i.p.v. Notendaal, en de aanduiding 40 i.p.v. 50. Een foto hiervan was te zien op de weblog van de buurtvereniging, maar die is inmiddels opgeheven (het weblog dus, niet de buurtvereniging).

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Notendaal ligt 2 km O van Nieuw-Vossemeer, rond de Pelsendijk en de Notendaalsedijk.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap in de gemeente Nieuw-Vossemeer, onder de naam Pelsendijk, 16 huizen met 112 inwoners en in de gemeente Steenbergen, onder de naam Notendaal, 43 huizen met 260 inwoners. Totaal dus 59 huizen met 372 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap nog altijd ca. 60 huizen, nu met ca. 150 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Café 'In de Congo'
Sinds 1888 was er aan de Pelsendijk in buurtschap Notendaal een 'huiskamercafé' met de merkwaardige naam ‘In de Congo’. Het verhaal gaat, dat Belgen op weg naar de kolonie Congo hier hun dorst kwamen lessen. Het lijkt wat merkwaardig, dat ze dat op zo’n afgelegen plek zouden doen. De naam ‘In de Congo’ kreeg de herberg op het eind van de 19e eeuw op aanraden van iemand die de kastelein goed gezind was en zei: ‘Ge moet het naar de Congo noemen; daar is het altijd heet en daar hebben ze altijd dorst.’ In het café, dat tijdens de watersnood van 1953 ook onder water liep, was te zien hoe hoog het water daarbinnen heeft gestaan. De laatste decennia zwaaide Keetje, de dochter van de eerste eigenaar, de scepter in Café In de Congo.(26)

Keetje, in het Brabants Keeke, wier eigenlijke naam Cornelia (Margaretha) Hellemons was, is in 1904 geboren en is in 1994 op 90-jarige leeftijd overleden. Het café is gesloten. Het pand, dat dateert uit 1888, is een goed voorbeeld van een eenlaags gaaf dorpscafeetje uit de tweede helft van de 19e eeuw. Het zeldzame interieur met meubelstukken in verschillende stijlen, waaronder neogotiek, en de bijzondere bar met glazenkast, is overgebracht naar het A.M. de Jong-museum in Nieuw-Vossemeer.

Niemand van de vroegere stamgasten kan zich overigens herinneren dat er aan de toog ooit bier werd getapt uit één van beide biertrekpompen. Decennia lang gold er namelijk de huisregel dat de klanten zelf hun bier uit de koelkast in de bedstee moesten halen. Het verschuldigde geld diende men zelf in het openstaande tooglaatje te werpen, liefst gepast. Beheerder van de collectie in het museum, Geert Smits, stelt dat alles begonnen is met het stamtafeltje van het café: “Mottige Tinus, de vader van Keeke, heeft deze tafel ooit gewonnen bij een handboogverschieting. De tafel kwam in de voorkamer terecht, zondags een potje bier erop en voilà: er was een café in buurtschap Notendaal. Buiten, aan de gevel, spijkerde men een bord: Café De Kongo. Zo maar een naam. Omdat die toen zo mysterieus en ‘ver weg’ klonk. En voor Mottige Tinus er ook maar erg in had, was hij van de ene op de andere dag kastelein.”(416)

De heemkundekring heeft overigens geluk gehad met het verwerven van deze bijzondere collectie. De biertrekpompen bleken namelijk een gewild object waarvoor meer kapers op de kust waren. “De directie van Heineken wilde er zelfs een leuk bedrag voor op tafel leggen om de pompen in haar bezit te krijgen. Voor het eigen biermuseum, waarin deze originele Engelse pompen nog ontbraken. Gelukkig konden Keekes erfgenamen het niet helemaal over de prijs eens worden, waarop werd besloten dat de hele santenkraam dan maar naar de heemkundekring moest gaan”, aldus Smits. Het voormalige café In de Congo uit Notendaal is in het A.M. de Jongmuseum vrijwel helemaal in de oude staat weer opgebouwd. Tot en met de gammele linnenkast met ontbrekende onderste lade. “Dat laten wij ook zo. Het verhaal gaat namelijk dat die lade tijdens de watersnood uit Keekes huis is gedreven. En omdat Keeke het niet nodig heeft gevonden er een nieuwe lade in te laten zetten, houden wij het ook maar zo.”

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Met de komst van de A4 is steeds meer verkeer gebruik gaan maken van de route Pelsendijk, Notendaalsedijk, Stoofdijk. Automobilisten van en naar Nieuw-Vossemeer gebruiken de route als alternatief voor de Oude Heijdijk. Met overlast in buurtschap Notendaal als gevolg (onveilige verkeerssituaties, kapotgereden bermen). Rond 2015 hebben vier buurtbewoners een werkgroep opgericht, niet veel later gevolgd door een enquête onder de Notendalers, waaruit bleek dat een meerderheid pleitte voor extra verkeersmaatregelen. De gemeente bleek daar in oktober 2017 wel toe bereid en was voornemens om de Notendaalsedijk en Pelsendijk alleen nog toegankelijk te maken voor bestemmingsverkeer en tevens de maximumsnelheid te verlagen van 60 naar 30 km/uur. Een woordvoerder van de werkgroep was blij met de voorgenomen maatregelen: "De verkeersdrukte is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Tegelijkertijd zijn hier meer jonge gezinnen neergestreken, met spelende kinderen op straat als gevolg. Dat vraagt om oplossingen." Ook ervoeren bewoners overlast van zwaardere landbouwvoertuigen.

Niet iedereen in buurtschap Notendaal vond de maatregelen noodzakelijk. Een oudere bewoonster, die is opgegroeid in de buurtschap, liet weten dat vooral mensen die hier van buitenaf zijn neergestreken overlast ervaren: "In het buitengebied rijden nu eenmaal trekkers rond. Vrienden uit België, die aan een doorgaande weg wonen, vinden het hier heerlijk rustig." En Engelbert Faber, die aan de Notendaalsedijk woont, noemde de afsluiting voor doorgaand verkeer "grote kolder". Hij geniet in het voorjaar en de zomer van de voorbijrijdende motoren en klassieke auto's. Overlast van landbouwverkeer heeft hij niet: "Dat is nu juist de charme van wonen in het buitengebied."

Faber heeft destijds dan ook bezwaar aangetekend tegen het besluit. En met succes; in april 2018 heeft de gemeente besloten dat buurtschap Notendaal open blijft voor doorgaand verkeer. Het bleek nogal mee te vallen met de overlast; Adviesbureau Goudappel was ingeschakeld voor een verkeersmeting en daaruit bleek dat op een reguliere dag maximaal 10 voertuigen per uur de buurtschap passeren. Maar ook de verlaging van de maximumsnelheid van 60 naar 30 km/uur, waar Faber wél voorstander van was, is teruggedraaid; een verkeerskundige van de politie had negatief geadviseerd over het terugbrengen van de maximumsnelheid. Want dat vraagt om herinrichting van de weg, die al is voorzien van verkeersremmende maatregelen, zoals drempels.

Terug naar boven

Beeld

- Fotoalbum van Notendaal, met o.a. foto's van afbraak oude buurthuis, opbouw nieuwe buurthuis, officiële opening nieuwe buurthuis, overige evenementen, en oude foto's van de buurtschap. (© carnavalsfoto op deze pagina: Buurtvereniging De Notenkrakers)

Terug naar boven

Links / voorzieningen

- Buurthuis: - In een tijd waarin dorpshuizen soms moeite hebben het hoofd boven water te houden en soms zelfs moeten sluiten, hebben de inwoners van Notendaal na 3 jaar voorbereiding eind 2012 juist een nieuw buurthuis tot stand gebracht, een mooi en licht gebouw dat weer helemaal aan de eisen des tijds voldoet, na eerst het oude buurthuis Plekzat te hebben afgebroken. De Notendalers houden alles in eigen hand en rooien het zonder subsidie. De plaatsing en installatie van de units is door een aannemer gedaan, maar de afwerking hebben de inwoners met eigen handen gerealiseerd. Bouw en inrichting van het buurthuis zijn mogelijk geworden door een bijdrage van het Oranje Fonds, sponsoring in natura van ondernemers en acties van de leden (65 gezinnen).

In maart 2013 is het buurthuis feestelijk officieel geopend door burgemeester Saskia Bolten. Tot verrassing van Toine Simons, die zich gedurende 3 jaar heeft ingezet voor de totstandkoming van het nieuwe buurthuis, kwam bij de openingshandeing een foto van hem tevoorschijn met daarboven een bordje 'Simonshaven', waarmee de inwoners van Notendaal hem bedankten voor zijn inzet. Kort na de officiële opening is dankzij een bijdrage van NLdoet de tuin achter het buurthuis aangekleed met planten en bloemen. Het buurthuis krijgt gastvrij onderdak op het erf van Jacques Veraart (1937), die al zijn hele leven op zijn boerderij aan de Pelsendijk woont.

- Paardenpensio(e)n: - "Stichting Manegepaardenpensioenfonds in buurtschap Notendaal (Pelsendijk 1, alleen te bezoeken op afspraak), een initiatief van Carola Poot, is opgericht in 2003, omdat wij en met ons vele paardenliefhebbers vinden dat deze dieren recht hebben op een pensioen zoals jij en ik. Manegepaarden, kermispony’s, politiepaarden, circuspaarden... Het zijn stuk voor stuk dieren die dag in dag uit klaar staan om de mens te plezieren of te helpen. Manegepaarden en pony’s moeten heel wat doorstaan en beschikken vaak over enorm veel geduld, waarbij ze veel meer toestaan dan eigenlijk goed voor ze is, na jarenlang hard werken zijn ze dan vaak lichamelijk maar ook geestelijk opgebrand.

Op dat moment worden ze overbodig, ze brengen geen geld meer binnen. Een nieuw paard neemt hun plaats in, die brengt immers weer geld in het laadje en het paard dat jarenlang zijn best heeft gedaan wacht veel te vaak het intrieste einde in het slachthuis. Hun toekomst ziet er vaak somber uit, op de manege is geen plaats en geld voor dieren die stil staan. Vind jij ook dat ze dat niet verdienen na hun jarenlange inzet ? Laat ze niet in de steek als ze het niet meer trekken, deze dieren zijn afhankelijk van ons, van jou. Samen kunnen we daadwerkelijk iets doen voor dat oude manegepaard, of die kermispony. Iedereen die heeft leren paardrijden heeft wel een mooie herinnering aan een speciaal moment met zijn of haar lievelingspaard. Stichting Manegepaardenpensioenfonds heeft sinds 2003 al bijna 50 uitgewerkte paarden en pony’s opgevangen.

De stichting is volledig afhankelijk van adoptanten, donateurs, giften en sponsoren. Donateur worden? Voor informatie kijk op onze website. Wilt u een eenmalige gift doen? U kunt deze overmaken naar rekeningnummer IBAN NL19INGB0009557088 ten name van Stichting Manegepaardenpensioenfonds. Elke vorm van hulp is welkom. Ook in de vorm van spullen. Er zijn 2 soorten spullen waar u ons goed mee kunt helpen: - Paardenspullen: Tweedehands of nieuw. We zijn altijd blij met alle paard(rij)spullen. Zadels, laarzen, tuigage, paardendekens, borstels, noem het maar op. We verkopen ze tijdens evenementen in de kraam met gebruikte paardenspullen en online. En de opbrengst? Die gaat natuurlijk volledig naar de verzorging van de paarden. - Kleding, textiel en schoenen voor in de container van Dierenlot. De opbrengst hiervan komt volledig ten goede aan de stichting. Inleveradressen: stuur ons een persoonlijk berichtje, dan zoeken wij er een bij je in de buurt. Wat doen wij nog meer? De stichting heeft de Manegepaardenpensioenfondswebshop waarvan de opbrengst geheel ten goede komt aan de paarden. En ieder jaar in september organiseert de stichting de Huijbergse Paarden3daagse."

"Via de Facebookpagina 'Hoge Devel Paardenpensioenfonds' verkopen wij, RSV De Hoge Devel in Zwijndrecht, tweedehands ruitersportartikelen. Dit zijn spullen voor ruiter, paard en andere paardgerelateerde spullen. Tevens hebben wij, in de hal op onze manege, een "souvenirkast" staan. In deze kast kunnen jullie o.a. leuke foto's, naambordjes, sleutelhangers en nog veel meer vinden van jullie favoriete pony. De opbrengst van deze spullen is voor het spaarpotje voor de paarden en pony's van RSV De Hoge Devel die van hun pensioen mogen gaan genieten bij het Manegepaardenpensioenfonds in buurtschap Notendaal bij Steenbergen. In oktober 2021 hebben wij daar al ons 20e paard (Taco) gebracht!"

Reacties

(4)

Keeke (Cornelia Margaretha Hellemons) is op 90-jarige leeftijd overleden op 5 november 1994 (geb. 23-6-1904).

Dank voor uw correctie! Kennelijk heb ik het overlijdensjaar ergens verkeerd geïnterpreteerd. Ik heb het aangepast.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Ik heb nog een oude foto van vermoedelijk het café van Keeke van de Congo. Mijn oma zaliger die in 1980 ook op 90 jarige leeftijd is overleden is ooit bij haar in het café op bezoek geweest. Mijn oma had ook café de Kanteneer te Heel en Panheel, thans gemeente Maasgouw (Limburg). Het waren beide café's die destijds Amstel Bier verkochten! Als ik een mailadres heb scan ik de foto en stuur ik die graag toe!

Dank voor uw aanbod, dat neem ik uiteraard in dank aan! Ïk neem althans aan dat u de rechten van de foto heeft, zodat ik straks niet een fotograaf of anderszins rechthebbende op mijn dak krijg die me een dikke factuur gaat sturen, want dat kan ik me niet permitteren omdat ik (nog) niets met de site verdien. Ik zal © en uw naam erbij zetten (tenzij u daar bezwaar tegen heeft).
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl, mailadres frankvdhoven@gmail.com

Reactie toevoegen