Wezep

Plaats
Dorp
Oldebroek
Veluwe
Gelderland

wezep_plaatsnaambord_kopie.jpg

Wezep is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Oldebroek.

Wezep is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Oldebroek.

wezep_kaart_openstreetmap.jpg

De dorpskern van Wezep grenst in het N aan de A28 en in het Z van de spoorlijn Utrecht-Zwolle. Het dorpsgebied omvat verder o.a. nog een noordelijk puntje van het Artillerie Schietkamp, dat verder onder 't Harde, Oldebroek, 't Loo en Heerde valt.

De dorpskern van Wezep grenst in het N aan de A28 en in het Z van de spoorlijn Utrecht-Zwolle. Het dorpsgebied omvat verder o.a. nog een noordelijk puntje van het Artillerie Schietkamp, dat verder onder 't Harde, Oldebroek, 't Loo en Heerde valt.

Wezep

Terug naar boven

Status

- Wezep is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Veluwe, gemeente Oldebroek.

- Onder het dorp Wezep valt ook de buurtschap Engeland.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
1231 Wisepe, 1381-1383 Wesepe, 1410 Wesop, 1457 Wesup, 1509 Wesp, 1665 Weesp.

Naamsverklaring
Voor de verklaring zie Wezup.(1)

De plaatsnaam komen we voor het eerst tegen in 1231, als Wisepe. Het gebied ten noorden van de Veluwe was in die tijd nog één groot moeras, waar slechts op enkele plekken dekzandruggen (rivierduinen) boven het land uit staken. Deze natuurlijke verhogingen werden al lang geleden bewoond en vormden zo de buurtschappen Duivendans, De Voskuil en Het Zand. De uitgang 'ep' in de plaatsnaam komt van apa, een Germaans woord dat 'water' betekent. Het voorste stuk Weze komt van wiso, dat men terugvindt in het Duitse woord Wieze en weide betekent. De plaatsnaam betekent dus 'natte weide', of opwellend bronwater in weiland en dat wordt in het dialect aangeduid met soppe.

Een aanduiding van wateroverlast in de oudheid komt al op oude topografische kaarten voor. Op de kaarten is aan de noordelijke voet van de woldberg een dijkvorm getekend met als bijschrift 'waterkering'. Het velddijkje schijnt nog te zien te zijn vanaf de Noordweg (Cultuurweg) en moet, volgens overlevering, gediend hebben als waterkering tegen het veldwater. Hiermee wordt het smeltwater bedoeld, dat bij sterke dooi in het voorjaar ontstond na een strenge winter. De bevroren grond kon het water niet opnemen, en de stroom zocht dan uitweg met de minste weerstand en dat was over bestaande wegen naar lager geleden delen. Een van die wegen was de Puttensteinse Veldweg, in de volksmond de 'Deurweg' genoemd. Deze weg, die tussen twee hoge bouwlandruggen liep, voerde het water af naar De Brink en de Soppe, waarvan volgens overlevering hele stukken onder water stonden. Het water werd afgevoerd via sloten langs IJsselvliedt naar de duiker onder de Kamperstraatweg en door de Koppelsloot naar de Waterheigraaf. (bron: Gerrit Uitslag Azn en Gerrit Jan ten Napel, Wezep)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Wezep ligt O van het dorp Oosterwolde en de A28, ZO van de dorpen Noordeinde, Wilsum en IJsselmuiden en de stad Kampen, Z van de dorpen Zalk, 's-Heerenbroek en Mastenbroek, ZW van het dorp Hattemerbroek, het gelijknamige knooppunt (A50/A28) en de stad Zwolle, WZW van de stad Hattem en het dorp Wijthmen, W van de A50, de rivier de IJssel en het dorp Laag Zuthem, WNW van de dorpen Windesheim, Lierderholthuis en Heino, NW van de dorpen Wapenveld, Heerde, Veessen, Wijhe en Boerhaar, N van het dorp Epe, NO van de dorpen 't Loo, 't Harde en Doornspijk en ONO van de dorpen Oldebroek en Oostendorp en de stad Elburg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvatten de buurtschappen Heerder-Wezep, Hattemer-Wezep en Voskuil (welke buurtschap tegenwoordig onder Hattemerbroek valt) gezamenlijk 126 huizen met 885 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 5.000 huizen met ca. 12.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
In de vroegere historie van Wezep was er waarschijnlijk sprake van een gespreide bewoning in hofsteden rond een klooster. Ommuring moest de bewoners beschermen tegen vooral rovers (roofridders). Over de toestand in deze omgeving in die tijd weten we weinig. Een nonnenklooster van de Benedictijnen, die zich afgescheiden hadden van het Klooster Zwartewater bij Hasselt, speelde een rol bij de ontginning van Hattemerbroek en Wezep. Zij bouwde in 1415 met toestemming van Hertog Reinald van Gelre een nieuw klooster. Het lag op Gelres grondgebied en kreeg de naam Ten Claerenwater, vanwege de goede kwaliteit bronwater ter plaatse. Op de plek van dat klooster staat nu in Hattemerbroek aan de Weerdweg de 'Olde Schoele' met de naam Ten Claerenwater. In 1579 is als het gevolg van de Reformatie het klooster opgeheven.

Klooster ten Claerenwater
In de middeleeuwen gingen in heel West Europa adel en clerus hand in hand om land te ontginnen en in productie te nemen. Zij vormen de besturende overheid en deze alliantie was de drijvende kracht achter de economie, die gericht was op landbouw en veeteelt. Na de Reformatie verminderde de invloed van de clerus, de invloed van de adel bleef echter bestaan. Vermoedelijk is dit de begintijd van de eerste zelfstandige landbouwers die zich vanuit aangrenzende gebieden gingen vestigen als vrije ondernemers. De invloed van de adel vinden we terug in de vestiging van veel 'heerengoederen'. De adel beschikte over kapitaal en investeerden in de landbouw en brachten hiermee de pachters in een afhankelijke positie.

In het gebied dat nu of tot voor kort tot de gemeente Oldebroek behoorde, kwamen nogal wat van die 'heerengoederen' voor. Van oost naar west vinden we Molencaten, Ierst, Vogelenzang, Vollenhof, Oldhorst; Tijd en Vlijt (Tijd Vlied), Vierhuizen, Eekelenburg; Zwaluwenburg, Rozenburg en Schouwenburg. Ten Noorden lag ook nog Wittenstein dat onder Kamperveen viel, maar waarvan de eigenaren veel land bezaten in 't Oosterbroek (de broeklanden tussen Zuiderzeestraatweg en Zwarteweg ten Oosten van Mhenenweg Noord). Gebrek aan opgeschreven kennis en wederwaardigheden uit overlevering gedurende lange tijd, noopt ons tot een grote sprong in de tijd: we gaan door naar de 19e eeuw.

19e eeuw
In de 19e eeuw stonden in de omgeving van de vroegere school enkele huizen en boerderijen met bijvoorbeeld de namen Nederdaal, Ruimzicht, (nu Linquenda) en Marienrade. In de buurtschap Duivendans woonde al een aantal gezinnen, dat ingeschreven stond als dagloner en enkele als bouwman (landbouwer). De Voskuil had ook bewoning, evenals Hattemerbroek, waar langs de oude kronkelige weg naar Wezep ook huizen stonden. De aanleg van de Zuiderzeestraatweg omstreeks 1830 had tot gevolg dat langs deze weg de bebouwing zich verder ontwikkelde en deze buurtschap zich fors uitbreide.

Volgens de eerste kadasterkaarten was er ten zuiden van de Bovenweg (de huidige Kerkweg) bijna geen bebouwing. Ten zuiden van de enkgronden (landbouwproductiegebied) lagen domeingronden, die lange tijd een twistpunt vormden tussen landelijke en gemeentelijke overheid. Omstreeks 1844 kwam er een eind aan dit geschil en werden de domeingronden eigendom van de gemeente Oldebroek. Dit had grote gevolgen voor de ontwikkeling. Er ontstond een explosieve groei van huisjes, waarvan een aanzienlijk aantal beter aangeduid kon worden als hut. Het waren heel vaak niet meer dan plaggenhutten, die in groepen bij elkaar gebouwd werden. In de gemeente Oldebroek ontstonden zo een zestal buurtschappen met een primitieve bebouwing: Beldert, 't Veld, Engeland, 't Loo, de Vierschoten en Achter de Vree. Deze buurtschappen noemde men ook wel huttenkolonies. In de loop der tijd kwam in de kwaliteit van de woningen wel verbetering. De laatste plaggenhutten werden tot in de jaren dertig van de 20e eeuw nog bewoond.

Bestuurlijk
Tot 1818 vormden een aantal buurtschappen het Schoutambt Hattem en hoorden daarmee kerkelijk en burgerlijk bij Hattem. Deze buurtschappen zijn De Voskuil, Hattemerbroek en Gelderschedijk, 't Zand en Hattemer-Wezep. Dit laatste was een gebied, dat in het oosten begrensd werd door de IJssel en in het westen door de Wezeperweg, in het zuiden door 'het Veld' en in noorden door de lijn die samenvalt met de A28. De nieuwe gemeente-indeling van 1818 moet voor de bewoners van de toenmalige buurtschappen wel vreemd zijn overgekomen. Door de herindeling kwam de nieuwe oostgrens van Oldebroek bijna tot aan de poorten van Hattem. Met het meest oostelijke gebied 'Molencaten' werd de stad bijna geheel door Oldebroek omsloten. De bewoners van de uiterste buurtschappen waren wel heel ver van het bestuurlijke centrum Oldebroek verwijderd en dat in een tijd waarin men veelal te voet ging.

Voor de bewoners van Heerder-Wezep, waar ook een deel van Mulligen toebehoorde, lag het wel wat anders. Deze werden weliswaar ook bij Oldebroek ingedeeld, maar zij woonden ver af van hun kerkdorp Heerde en de bewoners van Mulligen gingen voor doop en huwelijk toch al naar Oldebroek. De andere bewoners stonden kerkelijk geregistreerd in Heerde. Heerder-Wezep werd in het Oosten begrensd door de Wezeperweg, in het noorden door de lijn Coldenhove, Brandsweg en Bovenweg. De Soppe hoorde ook tot dit gebied. De bewoners van deze buurtschappen moeten het gevoel gehad hebben dat ze in een soort van niemandsland leefden. Vóór de herindeling lag het kerspel Heerde met een smalle strook (tussen Coldenhoven en de Wezeperweg) langs de oostgrens van Oldebroek. In het zuiden vormde de Woldweg een natuurlijke scheiding tussen Oldebroek en Heerde.

Eerste dorpsontwikkelingen
Omstreeks 1700 werd in Wezep de eerste school gevestigd. Het Schoutambt Hattem bouwde de school aan de Wezeperweg, die ook wel Radijk of Rooijdijk genoemd werd. De locatie bevond zich op een plek, waar nu de locale omroep (de Loco) gevestigd is. Ten zuiden van de school boog de weg af naar Zwolle en wat zuidelijker kruiste de Wezeperweg de Bovenweg. Noordoost van deze kruising stond herberg 'de Oranjeboom', waarvan de naam al genoemd wordt in stukken van voor 1700. Maar een dorpskern was het eigenlijk nog niet. Planning en ontwikkeling van woonkernen is iets van de laatste tijd.

Vroeger ontstonden dorpen als gevolg van economische ontwikkelingen en zo ging dat ook hier. De bouw van De Lely, de korenmolen van Rakhorst, was een startpunt voor de latere dorpsvorming. Als gevolg van die activiteiten ontwikkelde de bewoning zich zodanig, dan men toen ook een eigen kerk bouwde. Voorheen kerkte men in Hattem en Oldebroek. In 1855 verrees een eigen kerkgebouw van de groep van de Afscheiding, die later overging in de Gereformeerde Kerk. In 1862/1863 bouwden de hervormden hun eigen kerk. Met twee molens en kerken kreeg Wezep de eerste contouren van een dorpsgezicht.

Economische ontwikkeling
Vanaf 1839, na ingebruikstelling van de eerste spoorlijn in Nederland van Haarlem naar Amsterdam, speelden de spoorwegen een cruciale rol in de Nederlandse samenleving. De Veluwe betrok men al vroeg in de opbouw van een spoorwegnetwerk. De spoorlijnen van Utrecht naar Zwolle en van daar naar Kampen werden ook in dit netwerk opgenomen. De maatschappij die men hiervoor oprichtte was de Nederlandsche Spoorweg Maatschappij (NCS). de NCS begon vanuit Utrecht met de aanleg van de spoorlijn die eindigde in Kampen. In 1863 opende men de lijn en de stations Hattemerbroek en Wezep maakten deel uit van een lange rij van haltes.

Een groot aanbod van arbeidskrachten en gunstig gelegen zeer geschikte goedkope bouwterreinen langs de spoorbaan waren een unieke gelegenheid voor economische ontwikkeling. Hiervan is nagenoeg geen gebruik gemaakt. Het gemeentebestuur, hierin gesteund door invloedrijke personen en instellingen, voelde weinig voor een industriële sector in Wezep. Men verwachtte en schuwde sociale onrust en voelde meer voor de vertrouwde landbouw. Er was al wel een min of meer verwante activiteit in de vorm van een mandenmakerij op basis van twijgen.

De industriële ontwikkeling beperkte zich tot de vestiging van de chamottefabriek Ideaal, de pluimeevoederfabriek van Von Henning en later de meubelfabrieken Spakman en Jonkers. Rengers uit Kampen begon in Wezep met het maken van sigaren, het houden van pluimvee en varkens en hij vestigde later met Spakman een meubelfabriek. Er kwamen weliswaar meer agrarische bedrijven, Maar die zaten elkaar in de weg, omdat ontginning of landaanwinning ontbrak. De landbouw bracht echter wel twee korenmolens en later de bouw van zuivelfabriek Kamperveen met zich mee. Tijdens de oorlog werd aan het Jan Boerswegje een grasdrogerij gebouwd, maar deze is maar tot 1950 in gebruik geweest.

Woningbouw / kerken / kazernes
Normale demografische ontwikkeling en verbetering van het woonklimaat waren aanleiding over te gaan tot nieuwbouw. De gemeente Oldebroek begon omstreeks de jaren dertig met lintbebouwing in 't Wezeper Veld (Wijk U), aan de Goudenregenstraat en de Stationsweg. Daarna verrezen aan de Wildekampsweg 10 woningen, gelijktijdig met 8 woningen aan de Bovenheidgraaf bij 't Loo ('De Rooie Huuzn'). De eerste nieuwbouwplannen na de oorlogsjaren werden uitgevoerd op de zogeheten Koeweide, een perceel heidegrond, in de omgeving van Jasmijnstraat en Lijsterbesstraat. De bouw van de kazernes in Wezep bracht een sterke groei van de vraag naar woningen en kerken met zich mee. In 1938 begon de bouw van de Willem de Zwijger kazerne* en in hetzelfde jaar voltrokken zich de verbouwing en vergroting van de Hervormde kerk en de bouw van de Zuivelfabriek Kamperveen. Het jaar daarop bouwde men de Nieuwe Gereformeerde kerk aan de Zuiderzeestraatweg.
* Die tegenwoordig een woon- en woonzorgbestemming heeft onder de naam Parc de Zwijger.

De Prinses Margrietkazerne - gelegen direct Z van de dorpskern van Wezep, Z van de spoorlijn - is na de bezetting in 1940 gebouwd naar Duits ontwerp. Het is door de Duitsers gebouwd in de vorm van een dorpje, met als doel dat het voor de geallieerden niet zou opvallen als militair complex (zoals ze dat bij meer militaire complexen hebben gedaan, bijv. in Deelen en het Barakkenbos in Valkenburg ZH). De kazerne grenst aan de Oldebroekse Heide, een van de grootste militaire oefenterreinen van Nederland. Het terrein wordt hoofdzakelijk gebruikt voor schietoefeningen van het Artillerie Schietkamp dat gelegerd is in 't Harde. Op de Prinses Margrietkazerne zijn voornamelijk onderdelen van 101 Geniebataljon gelegerd. Verder huist de staf van 11 Pantsergeniebataljon er met twee pantsergeniecompagnieën en is er een deel van het Opleidings- en Trainingscentrum Genie gevestigd.

Rolschaatsbaan / winkels
In de jaren zestig en zeventig was er een grote rolschaatsbaan in het centrum. Veel kinderen vonden hier hun vertier met rolschaatsen. Een enkeling had ook al skeelerd. De rolschaatsbaan werd ook vaak gebruikt voor allerlei andere dorpsactiviteiten. Als het in de winter hard genoeg vroor, werd de rolschaatsbaan door de brandweer onder water gezet en werd het een ijsbaan. Er was ook nog een ijsbaan op IJsselvliedt. In 1976 moest de rolschaatsbaan wijken voor het nieuwe winkelcentrum Meidoornplein. Dit was het eerste 'echte centrum' van Wezep.

Actuele situatie
Het dorp Wezep is nu de grootste woonkern van Oldebroek. Het toont als een nieuw ontworpen stadje. Gelukkig zijn enkele historische gebouwen, zoals Linquenda, IJsselvliedt en het Hervormde kerkgebouw wel behouden gebleven. Het dorp met zijn buurtschappen vormt nog altijd een eenheid en biedt voor velen een prettige woonomgeving, die landelijk aandoet en tegelijkertijd veel voorzieningen heeft van een moderne stad. (bron o.a.: Gerrit Uitslag Azn en Gerrit Jan ten Napel, Wezep)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Op 20 november 2019 is door Nikkels Projecten en de gemeente Oldebroek een overeenkomst getekend, die de ontwikkeling van de locatie Buurskamp in Wezep mogelijk maakt. Hiervoor heeft Nikkels gronden van de gemeente aangekocht. Nikkels was reeds eigenaar van de naastliggende percelen. Op deze locatie worden 23 woningen gerealiseerd: 18 twee-onder-een-kapwoningen, 1 vrijstaande woning en 4 multifunctionele woningen. Verder worden aan de noordzijde van de locatie twee vrije kavels uitgegeven voor de bouw van vrijstaande woningen. (bron: gemeente Oldebroek)

- Bestemmingsplan Wezep-Noord.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Wezep heeft 21 rijksmonumenten. Deze hebben betrekking op landgoed IJsselvliedt (7 stuks, IJsselvliedtlaan 1), landgoed De Oldhorst (5x, Zuiderzeestraatweg 413/415), landgoed De Vollenhof (7x, Zuiderzeestraatweg 417), de gaaf bewaarde 19e-eeuwse hoeve met rieten wolfsdak op Zuiderzeestraatweg 444, en de gepleisterde hoeve met dwars voor de stal gebouwd woonhuis onder rieten schilddak op nr. 446.

- Wezep heeft 8 gemeentelijke monumenten, zijnde de boerderij uit 1665 op Collenhovensweg 24, boerderij De Arke uit ca. 1900 op De Steeg 5, de Dorpskerk uit 1862 in neoromaanse stijl op Stationsweg 2, het woonhuis uit ca. 1910 op Stationsweg 104, het woonhuis uit 1962 van architect J.C. Rietveld in naoorlogs modernisme stijl op Stationsweg 136, het voormalige schoolgebouw uit ca. 1920-1930 op Wolthuisweg 1, Villa Liquenda uit 1907 in Jugendstil stijl op Zuiderzeestraatweg 501, en woonhuis Den Hamborgh uit ca. 1935 op Zuiderzeestraatweg 541.

- Hervormde (PKN) Dorpskerk (Stationsweg 2). De Dorpskerk was in oorsprong een zaalkerkje, gebouwd in eclectische vormen. In 1911 is de kerk aan de achterzijde uitgebreid met een dwars bouwvolume, zodat een T-vormig grondplan ontstond. In 1938 is de kerk nogmaals uitgebreid met een aanbouw aan de achterzijde. Links van de kerk, aan de zijde van de Zuiderzeestraatweg, is een moderne pastorie gebouwd.

- Hervormde (PKN) Vredeskerk (Heidepad 81) uit 1967. De Dorpskerk en de Vredeskerk vallen onder de Hervormde Gemeente Wezep / Hattemerbroek.

- De Hervormde (PKN) Pauluskerk (Van Limburg Stirumlaan 18) dateert uit 1951. - Site van de Pauluskerk.

- De Gereformeerde (PKN) Kruiskerk in Wezep (Kerkweg 6) is ontworpen door architeet D. Egberts, die ook de Pelgrimskerk in Breda heeft ontworpen, en die daarmee ook grote gelijkenis vertoont. Het meest afwijkend is de toren, waarin drie klokken hangen, terwijl er bij de Pelgrimskerk in Breda één klok in de toren hing.

- Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Noorderlicht (Mariënrade 1) uit 2004. - Site GKV Noorderlicht.

- De Nederlands Gereformeerde Kerk De Morgenster (Zuiderzeestraatweg 503) dateert uit 1940. - Site van De Morgenster.

- Bethelkerk (Azaleastraat 4) uit 1977 van - sinds eind 2004 - de Hersteld Hervormde Gemeente Wapenveld / Wezep (het pand was voorheen van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt).

- De zogeheten Amerikaanse windmotor, die voorheen NO van Marum (Hamrik 17) heeft gestaan, heeft een windrad van 18 bladen en een diameter van ca. 3 meter. In 2017 is hij verplaatst naar Wezep, waar hij nu voor de sier draait. In Marum werd de molen gebruikt voor het opwekken van elektriciteit. Het was daarmee nog de enige windmotor in Nederland die voor dit doeleinde was ingericht. Overigens verkeerde de molen al jaren voorafgaande aan de verplaatsing in vervallen staat.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Op Koningsdag is er altijd heel veel te doen in Wezep. Onder de link vind je het programma van wat er in 2019 te doen was.

- Bij de Trailrun (mei) kun je kiezen uit de afstanden 10, 21 en 42 km.

- Avond4daagse (eind mei / begin juni).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "Met 'klompenpad' het Wiseperpad (17 km, evt. in te korten tot 12 km) ontdek je het prachtige landschap rond Wezep en Hattemerbroek: over landgoed IJsselvliedt, door bossen, over heide en door uitgestrekte weidegebieden. Klompen aan, rugzak op en gaan! Onderweg wordt de route gemarkeerd in de vorm van een klomp. De route is in twee richtingen gemarkeerd, zodat je de route zowel links- als rechtsom kunt wandelen. We adviseren je om naast de bewegwijzering in het veld gebruik te maken van de routekaart uit de folder, de mobiele app, of een uitgeprinte kaart van de website. Op de website en in de gratis app informeren we je over (tijdelijke) routewijzigingen." - Lees hier een mooie recensie van het Wiseperpad, op de weblog Willems Wonderlijke Wandelingen, met aan het eind een animatie waarmee je kunt bekijken hoe de route loopt.

- Subtropisch Zwem- en Recreatiebad De Veldkamp. "In ons moderne recreatiebad is het heerlijk vertoeven. De watertemperatuur ligt er constant rond de dertig graden en vanwege de hoogteverschillen is het er heerlijk om te zwemmen of op het dooie gemak rond te drijven. Het bad is voorzien van massagestralen en mondt uit in een ontspannend bubbelbad. Als je liever snelheid verkiest, kun je jezelf overgeven en mee laten voeren door de supersnelle stroomversnelling. Als je graag even een frisse neus wilt halen kun je naar buiten zwemmen naar ons buitenbad met bubbelbank. Ben je uitgezwommen? Dan is er de mogelijkheid bij te komen en te genieten van de plezierige temperatuur in het zwembad op een van de aanwezige ligstoelen."

- Nieuws van de winkeliers uit Winkelcentrum Wezep op Facebook.

- Kinderboerderij De Voskuilerhoeve (Honingweg 16) is een heerlijke plek voor kinderen om tot rust te komen en te spelen op de vele speeltoestellen en met ander speelgoed. Hier kun je zien welke dieren ze hebben. De kinderboerderij is iedere dag geopend: van maart t/m oktober van 10-17 uur en van november t/m februari van 10-16 uur. Op woensdag-, zaterdag- en zondagmiddag zijn er verzorgers aanwezig en zijn de dierenweides open voor bezoekers. Kleine kinderen konden zaterdags bij goed weer van 15.00-15.45 uur tegen een kleine vergoeding een ritje op de pony maken. Helaas kan dat vanwege een tekort aan vrijwilligers voorlopig niet doorgaan. Dus als je in de buurt woont en je zou dit wel willen begeleiden; meld je aan!

- De 45 meter hoge Wezeperberg, gelegen Z van de dorpskern van Wezep, Z van de Prinses Margrietkazerne, ligt op een stuwwal in het noordelijkste deel van de Veluwe.

- "De Wezepse Heide is 260 hectare groot en wordt door waterbedrijf Vitens beheerd als een natuurgebied. Niet alleen omdat het een prachtig gebied is, maar ook om ervoor te zorgen dat er geen schadelijke stoffen in het grondwater terechtkomen. Dit gebied wordt namelijk door Vitens gebruikt om drinkwater te produceren voor bewoners van Wezep t/m Kampen. Je zult zien dat de natuur hier werkelijk schitterend en afwisselend is. Als je geluk hebt, zie je vossen, wilde zwijnen, reeën en ook edelherten. Er zitten zelfs dassen op de Wezepse Heide. Ook vele vogelsoorten voelen zich hier thuis. En natuurlijk zijn hier ook onze Schotse Hooglanders te vinden. Deze mooie dieren zijn ‘in dienst’ van Vitens als de beheerders van het bosgebied. Ze onderhouden het terrein door gras en ander groen te eten dat door boerderijkoeien als oneetbaar wordt gezien. De beheerders van de kudde, (hobby)boeren Gerard en Alfred, worden geholpen door een aantal hulpboeren (waaronder Albert en Floris) en koeienliefhebbers (Mariska en Diana). Mariska en Diana zijn heel vaak bij de koeien, waardoor deze zo tam mogelijk worden zodat ze geen gevaar opleveren voor de vele wandelaars en bezoekers van de Wezepse Heide. Deze koeienliefhebbers beheren daarnaast ook de website en maken heel veel mooie foto’s en filmpjes van de koeien. De dieren zien er mooi, lief en knuffelbaar uit maar het blijven wél wilde dieren. Lees daarom hier alle basisregels en tips voor als je onderweg Schotse Hooglanders tegenkomt."

- "Milieu- en Natuurvereniging Groentje in Wezep bestaat uit echte doeners. Zo hebben enkele bestuursleden in juni 2020 middels een cursusochtend 'Fruitbomen Snoeien' in een boomgaard 30 deelnemers de fijne kneepjes van het vak bijgebracht. Marten Muller: 'Onze werkwijze is vooral: Laten zien wat iedereen zelf kan doen voor een groenere omgeving.' Maar ook steken ze zelf graag de handen uit de mouwen. Zo hebben ze in 2020 de oude boomsingels rondom de bijenstal van de regionale imkervereniging uitgedund. Zieke essen en opslag van struiken hebben plaats gemaakt voor een betere biodiversiteit van insectvriendelijke bomen en struiken. Groentje klopt voor advies graag aan bij Natuur en Milieu Gelderland. Bijvoorbeeld m.b.t. kennis van bestrijdingsmiddelen, die de gemeente wil inzetten tegen de eikenprocessierups. Marten: 'Maar zij waren ook belangrijk in het verzet tegen de uitbreiding van het motorcrossterrein bij de Wezepse Hei.' Ook bezocht Groentje de informatiebijeenkomsten van Natuur en Milieu Gelderland over de regionale energiestrategieën (RES). Want ook de gemeente Oldebroek heeft opgaven voor duurzame energie.

Groentje probeert het natuur- en milieubeleid te beïnvloeden. Bijvoorbeeld door het schrijven van brieven of door in te spreken bij raadscommissies. 'Niet alleen de gemeente, maar ook inwoners horen graag van ons wat wij van bepaalde kwesties vinden. Maar wij zoeken het ook op verbinden en verbreden.' Alida Bosma vult aan: 'Zo is het ook ontstaan. Wij willen anderen inspireren. Al bij onze start, bijna 30 jaar geleden, vertelden wij over milieuvriendelijk huishouden en biologisch tuinieren. Onder het motto: dat kun je zelf doen.' Een recent voorbeeld daarvan is het project 'Dorpen in het Groen', met Landschapsbeheer Gelderland. Marten: 'In de afgelopen anderhalf jaar hebben 80 inwoners 22.000 struiken en bijna 700 bomen geplant. Het ging om streekeigen groen dat op erven werd geplant. Zo willen wij werken: samen met de inwoners Wezep en omgeving groener en duurzamer maken.'" (bron: Natuur en Milieu Gelderland, juni 2020) Overigens is het werkgebied van de vereniging de gehele gemeente Oldebroek, aldus hun site.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Wezep, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- Van 2014 tot 2016 hebben de auteurs van de fotoboeken ”Wezep door de jaren heen”, ”Een stukkie stroatweg” en ”nog Een stukkie stroatweg” (Diny Griede en Fred Zoet) foto’s uit deze boeken, plus foto's die niet in de fotoboeken terecht gekomen waren of die later nog binnen kwamen, geplaatst op de Facebookpagina "Wezep door de jaren heen". Het betreft ruim 1900 foto’s en ook nog 56 filmpjes.

- YouTube-filmpjes uit Wezep door de jaren heen.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Wezep (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Dorpshuis / MFC: - Vooral wethouder G. Doornwaard heeft zich vele jaren ingespannen om een dorpshuis in Wezep te realiseren. Het was dan ook een gedenkwaardig moment toen hij in december 2000 de eerste steen kon leggen. Helaas heeft hij de opening niet meer mogen meemaken. In november 2001 is het dorpshuis feestelijk geopend. Eind 2016/begin 2017 is het dorpshuis volledig gerenoveerd. Bij de feestelijke heropening in april 2017 heeft het zijn huidige naam gekregen. Multifunctioneel centrum MFC De Brinkhof is bedoeld voor sociaal-culturele, maatschappelijke dienstverlening, educatieve en recreatieve activiteiten. In de eerste plaats voor organisaties en bedrijven uit de gemeente Oldebroek, maar in de tweede plaats ook voor belangstellenden van buiten de gemeente.

MFC De Brinkhof beschikt over zalen van diverse grootte die voor verschillende doeleinden gebruikt kunnen worden, zoals vergaderingen, uitvoeringen, cursussen en filmavonden. Verder zijn er ook kantoorruimten voor de plaatselijke organisaties Bibliotheek Noord Veluwe, Sociaal Team, Centrum voor Jeugd en Gezin (consultatiebureau), Stimenz, Vluchtelingenwerk Oost Nederland, Icare, Senioren Wezep Oldebroek, Rabobank en Politieteam Veluwe Noord. Ook maken plaatselijke verenigingen gebruik van MFC De Brinkhof. Tenslotte is er nog de gezellige foyer, waar vooraf of aansluitend aan een activiteit een drankje en een hapje kan worden genuttigd.

- Voortgezet onderwijs: - "Het Agnieten College biedt leerlingen alle kansen. Leerlingen van alle niveaus kunnen op het Agnieten College een goede start maken met hun schoolcarrière. Het leuke van onze regionale school is de kleinschaligheid en de kwaliteit die daardoor kan worden geleverd. Voor de leerlingen is het prettig dat iedereen elkaar kent. Zorg of extra begeleiding is, waar nodig, altijd dichtbij. Daardoor voelen leerlingen zich veilig op school en hebben ze het naar hun zin. Wij kunnen ze een stevige basis meegeven waardoor ze, als ze iets ouder zijn, met vertrouwen doorstromen naar een vervolgopleiding. Doordat wij deel uitmaken van Landstede Groep, zijn wij in staat om leerlingen, na hun start in Wezep, alle kansen te bieden. Elke school maakt zijn eigen onderwijskundige keuzes. Zo ontstaat een veelkleurig palet aan scholen. De scholen ontwikkelen ook samen nieuwe plannen en gebruiken daarbij elkaars ideeën."

- Muziek: - "De van Limburg Stirum Korpsen (vLS) uit Wezep zijn de bekendste show- en fanfarekorpsen uit de regio Zwolle en Gelderland. Met onze korpsen bieden wij muziekplezier van jong tot oud. Iedere liefhebber van muziek kan bij de vLS Korpsen terecht om een instrument te leren spelen, maar ook voor muzikanten met enkele jaren speelervaring is het mogelijk om door te stromen naar een hoger muzikaal niveau. Met onze junioren en senioren maken en bedenken wij wervelende shows en vertonen wij al marcherend onze muzikale kunsten. Maar ook de muziekliefhebber die liever zittend wil spelen, bieden wij de mogelijkheid om mee te spelen met ons podiumorkest.

vLS staat ook voor 'Verrassend, Levendig en Samen sterk'. Verrassend. Met de keuze van onze muziek en shows wil vLS uit Wezep een groot publiek verrassen. Wij kiezen dan ook voor moderne muziek en vernieuwende elementen. Dat brengen wij met onze korpsen op een stijlvolle manier. Want ook dat is waar wij voor staan. Levendig. Wij zijn een jonge en frisse club. Dat betekent niet dat je per definitie een jonge leeftijd moet hebben om bij ons te musiceren. Je moet vooral jong van geest zijn om lekker bezig te zijn met muziek. Het biedt pure ontspanning en fun. Wij zijn daarom landelijk en regionaal een levendige, energieke verschijning en een graag geziene gast. Het publiek komt vaak ogen en oren tekort! Samen sterk. Eén enkel individu maakt nog geen korps. Samen maken wij muziek en zijn wij sterk. Enthousiasme is wat ons bindt, krachtig en sterk maakt. Ons groepsgevoel is dan ook sterk, waarbij we rekening houden met ieder individu. Het 'samen sterk' gevoel uit zich door de eigen muziekopleiding, de commissies en de inzet van diverse leden om de vereniging in stand te houden. Daarbij is ruimte voor gezellige evenementen in het clubgebouw, maar ook de after party's na de optredens, die vaak spontaan ontstaan."

- "Muziekvereniging De Eendracht is opgericht in 1931. Momenteel telt de verenging circa 65 leden, verdeeld over een A-orkest, een opleidingsorkest en diverse lesgroepen. Het A-orkest, dat uitkomt in de 1e divisie, staat sinds 2015 onder leiding van Gerben Pol. Het opleidingsorkest staat sindsdien onder leiding van Jos Baggermans. De muzieklessen worden sinds 2017 verzorgd door een team van professionele docenten vanuit TacT Muziek. Met muzikanten in de leeftijd van ca. 7 t/m 85 jaar is De Eendracht een vereniging voor jong en oud(er). Regelmatig treden de diverse orkesten op. Dit varieert van volwaardige concerten tot deelname aan festivals en concoursen. Zowel het A- als het opleidingsorkest scoren op deze concoursen altijd goed. Daarnaast verleent De Eendracht ook haar medewerking aan verschillende erediensten, activiteiten van basisscholen en feestelijke openingen. Nieuwsgierig? Het A-orkest repeteert iedere woensdagavond van 19:45-22:00 uur in basisschool De Bron in Wezep. Je bent van harte welkom om eens een keer te komen kijken!"

- Sport: - "Voetbalvereniging WHC is een begrip. Vanaf de oprichting in 1930 staat WHC - een afkorting van Wezep-Hattemerbroek-Combinatie - haar mannetje en wordt door de vereniging regelmatig spraakmakend aan de weg getimmerd. Dat gebeurt met sportieve prestaties, zoals het behalen van de achtste finale van de KNVB-beker en de loting tegen Ajax in het seizoen 2009-2010. Maar ook organisatorisch: WHC is bijvoorbeeld de eerste amateurvereniging in ons land die spelers met contracten aan de club wist te binden. De vereniging wordt geleid door een hoofdbestuur, dat wordt bijgestaan door diverse commissies, zoals een Seniorencommissie, Jeugdcommissie, Technische commissie, Supporterscommissie, Kantinecommissie, Accommodatiecommissie, Activiteitencommissie, Businessclub en PR-commissie. Wezepers en Hattemerbroekers staan bekend als zelfstandig, ijverig en eensgezind. Ook WHC heeft die reputatie. Met respect wordt er over WHC en haar leden gesproken als een hechte groep vrijwilligers en spelers die bereid zijn de mouwen op te stropen.

WHC is met ongeveer 1200 leden de grootste sportvereniging van de gemeente Oldebroek. De club kent heel jonge voetballende leden (talentjes en kabouters), pupillen, meisjes, junioren, vrouwen, senioren én G-voetbal. De sponsoren zijn heel belangrijk en onmisbaar voor WHC, evenals de supporters. Dat geldt ook voor de vrijwilligers, die fungeren als het fundament van de vereniging. Voetbalvereniging WHC is gehuisvest op sportpark Mulderssingel op Hoeloosweg 15 in Wezep. WHC heeft daar de beschikking over zes speelvelden en drie trainingsvelden. Het hoofdveld is voorzien van een lichtinstallatie die voldoet aan de amateurnormen van de KNVB. De 500 zitplaatsen tellende overdekte tribune vormt één geheel met de achterliggende kleedkamers. Door een gang onder de tribune komen de spelers en het arbitrale trio het hoofdveld op. Onder de zittribune bevindt zich de fraaie Businessruimte en de riante medische ruimte. Ook naast het huidige grote clubhuis (kantine) heeft WHC een verkleedaccommodatie. Het voormalige clubhuis biedt onderdak aan de hoofdbestuurskamer, jeugdcommissiekamer, ontvangstruimte voor leiders en scheidsrechters van lagere elftallen, kopieerruimte, instructieruimte, wasserette en de fanshop."

- Schietsportvereniging Wezep is opgericht in 1973.

- De Heuvelruiters is een rijvereniging die bestaat uit een paardenclub en een ponyclub.

- Toervereniging Cyclo '78 (wielrennen).

- Recreatief, in competitieverband, individueel of als team. Bij Tafeltennisvereniging Bosman Wezep kan het allemaal. De vereniging is al ruim 40 jaar actief en heeft ca. 45 leden. Ze trainen en spelen wekelijks in de kleine zaal van sporthal De Kamphal. Het Kleinebatjestoernooi, Eindejaarstoernooi, de Clubkampioenschappen, een feestavond en een zaalvoetbalavond zijn enkele van de evenementen die ze daarnaast jaarlijks organiseren.

- Volleybalvereniging VZK (Van Zessen Klaar).

- Imkers: - Imkersvereniging Wezep e.o. is gevestigd in buurtschap Voskuil en wordt daarom aldaar beschreven.

- Zorg: - Zorghoeve Op Vollenhof.

- Viattence heeft in Wezep 3 woonzorgcentra: locatie Turfhorst, locatie Weidebeek en de nieuwste locatie: Veldheem. In alle locaties bieden zij kleinschalig wonen en daarnaast kunnen de bewoners gebruik maken van het uitgebreide zorgpakket van Viattence.

- Bedrijfsleven / ondernemen: - Er is een Ondernemersvereniging Wezep - Hattemerbroek (OWH). Helaas kunnen wij daar niet meer over vertellen, omdat zij dat zelf ook niet doen; voor zover ons bekend zijn zij namelijk niet met een website of -pagina op het internet aanwezig.

Reacties

(6)

Hoe komt het dat zo'n prachtig kerkgebouw 'De Kruiskerk'over het hoofd is gezien?
Zeker de moeite waard om toe te voegen!

Dank voor de tip! U hebt gelijk. Dat komt omdat we het onderdeel 'kerken' voor deze plaats nog niet echt hadden uitgewerkt, dat was nog maar een 'beginnetje'. Zojuist heb ik dat uitgewerkt, en dus ook de Kruiskerk toegevoegd.

Jammer dat er ook niets in staat over het ontstaan van het winkelcentrum en de rolschaatsbaan. Dit was het eerste echte "centrum" van Wezep.

U vraagt, wij draaien of beter gezegd schrijven. Dank voor uw tip! Want ik had daar tot heden nog niets over gelezen, en dan kan ik er ook niet over schrijven. Maar dankzij uw tip heb ik er met enig 'digitaal graafwerk' iets over kunnen vinden en er nu een alinea aan gewijd aan het eind van het hoofdstuk Geschiedenis, met enkele links naar foto's ervan.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Vermeldenswaardig is de Prinses Margriet Kazerne. Ten zuiden van de spoorlijn, een door de Duitsers gebouwde verzameling gebouwen in de vorm van een dorpje.

Dank voor uw tip! Die had ik nog niet 'gespot' en hoort er inderdaad zeker bij. Ik heb er onder Geschiedenis een alinea over toegevoegd. Dank voor de tip ook dat ze dit in de vorm van een dorpje hebben gebouwd. Dat deden de Duitsers vaker, om de geallieerden om de tuin te leiden. Ik heb daarom ook naar enkele soortgelijke situaties elders in het land gelinkt. Helaas is dit complex (in tegenstelling tot bijv. Deelen) geen rijks- of gemeentelijk monument, dus vooralsnog kan ik er niet meer over vertellen. Maar daar kom ik vast nog wel een keer achter. Verder een kaartje toegevoegd, de beschrijving van dorpstrots WHC uitgebreid en topkorps vLS toegevoegd.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen