Verdwenen plaatsen en plaatsnamen

Vandaag de dag heeft Nederland nog ca. 6.500 woonplaatsen (ruim 2.500 steden en dorpen en ca. 4.000 buurtschappen). Maar dat zijn er veel meer geweest. Wij schatten dat het er in totaal ca. 10.000 zijn geweeat. De afgelopen eeuwen zijn namelijk enkele duizenden plaatsen en plaatsnamen verdwenen. Wij formuleren dat bewust zo, omdat plaatsen soms echt van de aardbodem zijn verdwenen door afbraak, overstroming en dergelijke, maar soms is alleen de plaatsnaam verdwenen. De bebouwing bestaat dan nog wel, maar is bijvoorbeeld opgegaan in de bebouwing van een naastgelegen stad of dorp, dat door uitbreiding omliggende plaatsen heeft 'opgeslokt'.

Veel plaatsen zijn (vrijwel) verdwenen voor de aanleg van infrastructuur. Plaatsen die dus 'in de weg lagen' bij de aanleg van nieuwe wegen, woonwijken, bedrijventerreinen, waterwegen of spoorlijnen. Wij gaan dat ´in kaart brengen´ met het geleidelijk uitdijende overzicht hieronder als aanzet. Voor zover wij er een homepage van hebben, lees je de details omtrent het wanneer en waarom van het (deels) verdwjnen van de plaats bij de plaatsbeschrijving in kwestie. Wij vemelden ook plaatsen die nog wel bestaan, maar waar een meer dan marginaal deel van is afgebroken.

Groningen:
- De plaatsnaam Foxham bestaat niet meer, maar de bebouwing bestaat nog wel. Het W deel hiervan is opgegaan in het dorpsgebied van het dorp Foxhol, het O deel is opgegaan in de kern Martenshoek.

- Heveskes, Oterdum en Weiwerd, de 3 dorpen die samen de Oosterhoek vormden, zijn in de jaren zeventig geheel of grotendeels afgebroken, voor de aanleg van industrieterreinen in de gemeente Delfzijl, die achteraf maar zeer ten dele zijn gerealiseerd.

Fryslân:
- De buurtschap Hiddekamp is rond 1980 afgebroken i.v.m. ruilverkaveling. Zie het commentaar onder de buurtschap Jardinga.

Drenthe:

- De plaatsnaam Bonnermond bestaat niet meer, maar de bebouwing bestaat nog wel. Deze maakt tegenwoordig onderdeel uit van het W deel van de lintbebouwing van Stadskanaal.

Gelderland:
- Een deel van de buurtschap Zuuk is afgebroken voor de aanleg van de A50 en afrit 27 van deze snelweg ter plekke.

Utrecht:
- Het dorp Oudenrijn is deels afgebroken voor de aanleg van het gelijknamige verkeersplein, maar een deel van het dorp is blijven bestaan als buurtschap met dezelfde naam.

Noord-Holland:
- Het dorp Rijk is rond 1960 afgebroken voor de uitbreiding van Schiphol.

- Een deel van het dorp Ruigoord (met de omliggende biotoop) is afgebroken, v/a 1997, voor de aanleg van de Afrikahaven.

- Een deel van het dorp Velsen is afgebroken voor de aanleg en uitbreidingen van het Noordzeekanaal.

Zuid-Holland:
- Het dorp Blankenburg is in de jaren zestig geheel afgebroken en onder een 5 meter dikke laag zand verdwenen, voor de aanleg van het Botlek-industriegebied.

- Buurtschap Nieuwesluis is in de jaren zestig afgebroken t.b.v. uitbreiding havens en havenindustrie Rotterdam in de Botlek.

Zeeland:
- Een deel van het dorp Hansweert is in de jaren tachtig afgebroken voor de verbreding van het Kanaal door Zuid-Beveland.

Noord-Brabant
- Een flink deel (ca. 1/3) van het dorp Zevenbergschen Hoek moest worden afgebroken voor de aanleg van de HSL-Zuid. Weliswaar is daar als compensatie een nieuwe wijk voor teruggekomen.

Limburg:
- Het mijnwerkersdorpje Kerensheide is eind jaren zeventig geheel afgebroken voor de uitbreiding van DSM (ook hier kun je, net als bij Delfzijl, achteraf vraagtekens zetten bij nut en noodzaak. Er is niet veel gebouwd in dit gebied).