West-Knollendam

Plaats
Dorp
Zaanstad
Zaanstreek
Noord-Holland

Westknollendam plaatsnaambord [640x480].jpg

Volgens ons door een vergissing (zie het kopje Naam) heet sinds 1978 het dorp West-Knollendam  'officieel' Westknollendam. Gelukkig is men op de - evenzeer officiële ;-) - plaatsnaamborden én lokale sites wél de vanouds correcte spelling blijven hanteren.

Volgens ons door een vergissing (zie het kopje Naam) heet sinds 1978 het dorp West-Knollendam 'officieel' Westknollendam. Gelukkig is men op de - evenzeer officiële ;-) - plaatsnaamborden én lokale sites wél de vanouds correcte spelling blijven hanteren.

west-knollendam_wit_bord_onder_blauw_bord_zaanstad.jpg

Ook op dit recent - vermoedelijk in 2015 - geplaatste bord staat gelukkig de oorspronkelijke en wat ons betreft correcte spelling West-Knollendam. (© H.W. Fluks)

Ook op dit recent - vermoedelijk in 2015 - geplaatste bord staat gelukkig de oorspronkelijke en wat ons betreft correcte spelling West-Knollendam. (© H.W. Fluks)

Westknollendam plaatsnaambord West Knollendam.jpg

Nog een plaatsnaambord met de op zich correcte spelling West-Knollendam in twee woorden. Alleen is de bordenmaker hier het koppelteken vergeten.

Nog een plaatsnaambord met de op zich correcte spelling West-Knollendam in twee woorden. Alleen is de bordenmaker hier het koppelteken vergeten.

west-knollendam_kermis_2016.jpg

In West-Knollendam houden ze wel van een feestje. Zo staat in het 2e weekend van september het dorp drie dagen lang op zijn kop tijdens de KermisWKD (WKD is de volksmondnaam van het dorp), met tal van evenementen en activiteiten, en elke avond livemuziek.

In West-Knollendam houden ze wel van een feestje. Zo staat in het 2e weekend van september het dorp drie dagen lang op zijn kop tijdens de KermisWKD (WKD is de volksmondnaam van het dorp), met tal van evenementen en activiteiten, en elke avond livemuziek.

west-knollendam_toneelvereniging_top_uitvoering_2015_kopie.jpg

Een ander jaarlijks hoogtepunt in West-Knollendam is de uitvoering van Toneelvereniging T.O.P. (= Tot Ons Plezier) die eind oktober drie avonden op de planken staat in Dorpshuis De Noorddam.

Een ander jaarlijks hoogtepunt in West-Knollendam is de uitvoering van Toneelvereniging T.O.P. (= Tot Ons Plezier) die eind oktober drie avonden op de planken staat in Dorpshuis De Noorddam.

west-knollendam_dorpshuis_de_noorddam.jpg

De inwoners van West-Knollendam zijn terecht trots op en blij met hun met veel zelfwerkzaamheid in 1971 gebouwde en in 2003 hérbouwde Dorpshuis De Noorddam. In 2016 leek er een 'stadsstrand' voor het dorpshuis te komen, maar dat bleek nieuwe bestrating...

De inwoners van West-Knollendam zijn terecht trots op en blij met hun met veel zelfwerkzaamheid in 1971 gebouwde en in 2003 hérbouwde Dorpshuis De Noorddam. In 2016 leek er een 'stadsstrand' voor het dorpshuis te komen, maar dat bleek nieuwe bestrating...

west-knollendam_damesbiljartvereniging_g.k.o.t._griet_kriet_op_tied.jpg

Misschien wel een unicum in ons land - wij zijn het althans elders nog niet tegengekomen - is dat West-Knollendam naast de vele andere verenigingen - al sinds 1978! - ook nog een Damesbiljartvereniging heeft, en wel G.K.O.T. (Griet Kriet Op Tied).

Misschien wel een unicum in ons land - wij zijn het althans elders nog niet tegengekomen - is dat West-Knollendam naast de vele andere verenigingen - al sinds 1978! - ook nog een Damesbiljartvereniging heeft, en wel G.K.O.T. (Griet Kriet Op Tied).

west-knollendam_dorpsvlag.jpg

In 2012 is een mooie dorpsvlag ontworpen voor West-Knollendam, die in groten getale door de inwoners is besteld, zodat het dorp er bij feestelijke gelegenheden mee wordt opgefleurd.

In 2012 is een mooie dorpsvlag ontworpen voor West-Knollendam, die in groten getale door de inwoners is besteld, zodat het dorp er bij feestelijke gelegenheden mee wordt opgefleurd.

West-Knollendam

Terug naar boven

Status

- West-Knollendam is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de regio Zaanstreek, gemeente Zaanstad. T/m 1973 gemeente Wormerveer. Het dorp maakte vroeger deel uit van de Banne van Westzaan en is in 1833 overgegaan naar de gemeente Wormerveer.

- Onder het dorp West-Knollendam valt ook de buurtschap - tegenwoordig tevens bedrijventerrein - Molletjesveer.

Terug naar boven

Naam

Alternatieve naam
In de volksmond wordt het dorp kortweg WKD genoemd. Een andere alternatieve naam waar het dorp lokaal weleens mee wordt aangeduid is Knollywood.

Spelling
De spelling van deze plaatsnaam luidt al sinds jaar en dag en in de praktijk nog altijd West-Knollendam, in twee woorden en met koppelteken dus. Dat blijkt o.a. uit: - de spelling op oude ansichtkaarten, - op de site van de lokale voetbalvereniging, - op de site van de lokale basisschool, - op de site van Historische Vereniging Wormerveer, - op de site van de regionale krant, en last but not least - op de officiële plaatsnaamborden. Bij de introductie van het postcodesysteem echter, dat in 1978 in werking is getreden, hebben gemeente en/of de toenmalige PTT echter gemeend de spelling als Westknollendam te moeten vaststellen. Wat ons betreft dus, gezien de feiten eerder in deze alinea, een vergissing.

Een vergissing die na inmiddels 40 jaar nog altijd niet is hersteld. Waardoor de spelling 'officieel' - d.w.z. in het postcode'boek' en in de in 2009 in werking getreden gemeentelijke basisregistratie BAG, waar men de spellingen van het postcode'boek' heeft moeten aanhouden - in één woord is. Desondanks hebben wij, hoewel wij doorgaans deze 'officiële' spellingen aanhouden, als uitzondering besloten ons op deze pagina niet te conformeren aan de 'officieel geworden vergissing' van de spelling in één woord, maar de cultuurhistorisch en maatschappelijk correcte spelling aan te houden; West-Knollendam dus. Soortgelijke situaties doen zich overigens ook voor bij de buurdorpen Oost-Knollendam en Markenbinnen.

Oudere vermeldingen
1769 Oost- en West-Knollendam.

Naamsverklaring
Het dorp is genoemd naar een dam 'waterkering' die gekenmerkt werd door knollen, bij knol 'uitpunt van een dijk'. De betreffende dam (in 1347 vermeld als de Noord-Dam van de Zaenden) is aan het eind van de 13e eeuw gelegd tussen de Zaan en het Starnmeer en is rond 1635 opgeruimd. Met de toevoeging west 'westelijk gelegen', ter onderscheiding van Oost-Knollendam. Een ander, thans verdwenen Knollendam (1639 Knollendam), lag vroeger te Oud-Kamerik bij Utrecht.(1)

Terug naar boven

Ligging

West-Knollendam ligt N van Zaandam en Wormerveer, aan de W zijde van de rivier de Zaan. Het dorp ligt aan de Tapsloot, die een kruispunt vormt van diverse waterwegen zoals de Knollendammervaart (ri. Noordhollands Kanaal bij Spijkerboor), de Markervaart (ri. Noordhollands Kanaal bij De Woude), de rivier de Zaan en de Nauernase Vaart (ri. Noordzeekanaal bij Nauerna).

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft West-Knollendam 26 huizen met 124 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 230 huizen met ca. 570 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Volgens historici behoort West-Knollendam tot een van de oudste nederzettingen aan de Zaan. Waarschijnlijk is het zelfs ouder dan bijvoorbeeld Wormerveer en Zaandam. Het dorp dankt vermoedelijk zijn ontstaan aan de dam - de Knollendam of de Noorddam - die hier in de Zaan werd aangelegd.

West-Knollendam maakte vroeger deel uit van de Banne van Westzaan en ging op 1 januari 1833 tot Wormerveer behoren. Het dorp is echter altijd een aparte gemeenschap gebleven met een eigen verenigingsleven, een eigen school en zelfs lange tijd met twee eigen kerken.

West-Knollendam ligt in de Karnemelkspolder, die vanouds onder de Polder Westzaan viel. Het is niet bekend wanneer de afscheiding heeft plaatsgevonden. De grens werd gevormd door de Noorddijk, de weg tussen Krommeniedijk en Wormerveer. De 42,5 ha grote Karnemelkspolder werd aanvankelijk bemalen door een schepradmolen (waarschijnlijk gebouwd rond 163 en afgebroken rond 1880). Rond 1880 had de polder geen eigen bemaling meer, maar werd het water geloosd op de Polder Westzaan. In 1917 is die overeenkomst beëindigd en bouwt de Karnemelkspolder een gemaal met elektromotor van 7,5 pk met vijzel, die 12 m3 per minuut kon uitslaan. Recentelijk is een nieuw gemaal gebouwd. Zie daarvoor bij Bezienswaardigheden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Anno 2020 is een plan in ontwikkeling om te komen tot een herinrichting van jachthaven De Hennewerf in West-Knollendam. Hierna vatten wij het plan samen, uit de notitie 'Start procedure afwijken bestemmingsplan voor de herontwikkeling van jachthaven De Hennewerf tot woongebied met haven en twee recreatiewoningen' (van de gemeente aan de gemeenteraad, d.d. 29-9-2020): "De aanvraag betreft de herontwikkeling van jachthaven De Hennewerf. De bestaande bebouwing wordt verwijderd en hier komen 16 woningen, waaronder twee recreatiewoningen, voor in de plaats. Vijf van deze woningen komen als drijvende woningen op het water. De kade- en pleinwoningen worden grotendeels aaneen gebouwd. Ten behoeve van de jachthaven worden twee loodsen gebouwd. Het gebied krijgt verder een openbaar karakter, waarvan de inwoners van het dorp gebruik kunnen maken. Centraal in het gebied wordt een pleintje gerealiseerd met een groene inrichting.

Argumenten en afwegingen. Het project herinrichting jachthaven De Hennewerf in West-Knollendam past binnen de gemeentelijke beleidsuitgangspunten. Het project is in overeenstemming met de ruimtelijke structuurvisie ‘Zichtbaar Zaans’ en sluit daarnaast aan bij de woonvisie ‘Metselen aan het Zaanse Mozaïek’, aangezien het project voldoet aan de meerdere doelstellingen (versnellen nieuwbouwproductie en divers aanbod). De woningen voldoen aan de meest actuele normen voor wat betreft duurzaamheid.

Het project voldoet aan de stedenbouwkundige en welstandelijke eisen. De aanvraag betreft de bouw van zestien woningen, waarvan twee recreatiewoningen en vijf drijvende woningen. De kadewoningen en pleinwoningen worden grotendeels aaneen gebouwd met één vrijstaande woning. De twee recreatiewoningen worden als twee-onder-één-kapwoning uitgevoerd. De woningen worden in Zaanse stijl gebouwd en hebben twee bouwlagen met kap. Daarnaast worden ten behoeve van de jachthaven de bestaande steigers vervangen door een nieuwe steiger voor het aanmeren van boten en worden de bestaande loodsen verwijderd. Hiervoor worden twee loodsen nieuw gebouwd. Loods 1 heeft twee bouwlagen met kantoorruimte en wc’s/douches voor passanten en op de verdieping kantoorruimte voor de beheerder. De andere loods heeft één bouwlaag en wordt gebruikt voor kleinschalige opslag voor boten. Er worden geen reparaties of werkzaamheden meer uitgevoerd in de loods of op het buitenterrein.

De twee loodsen worden op ongeveer dezelfde plek gesitueerd als de bestaande. De entree tot het gebied loopt hiertussen door en komt uit op een open plein met een verblijfsplek in een groene ambiance. De woningen worden rondom het plein gebouwd aan het water, met één woning in tweede linie in de vorm van een traditioneel Zaanse houtbouw. De waterwoningen bestaan uit twee lagen, waarvan de slaaplaag in een bak half verdiept ligt. De Noordzaan tussen Wormerveer en West-Knollendam heeft een heel ander karakter dan de rest van de rivier. Hier vindt de overgang plaats naar het echte open polderlandschap van Noord-Holland. De sfeer wordt naar het noorden steeds landelijker, recreatie krijgt de overhand over industrie. Bij West-Knollendam staat het behoud van dit karakter voorop. De Hennewerf kenmerkt zich door haar buitendijkse ligging. De hoogteverschillen voor, op en achter de dijk zijn niet enorm. Het oude dorp kenmerkt zich door compacte bebouwing langs een smal dijkje. De laatste decennia is dit lint aangevuld met enkele woningbouwclusters. De bebouwing maakt de beleving van de Zaan niet eenvoudig.

Momenteel is de werf met name in gebruik als werf en biedt een aantal aanlegplekken voor bootjes. Met de ontwikkeling worden diverse woningtypen aan West-Knollendam toegevoegd. De woningen zijn deels op het water en deels op een centrale plek georiënteerd. De wereld van de jachthaven wordt direct in relatie gelegd met een woonplek. De nabijheid van het water is in de gehele opzet te voelen. Centraal in het plan ligt een open plek waar kinderen kunnen spelen en bezoekers langs het water kunnen zitten. Een plek die het dorp aan de Zaan koppelt. Met deze ontwikkeling blijft het karakter en de sfeer van het dorp gehandhaafd en wordt de beleving van de Zaan versterkt. De Adviescommissie Welstand en Monumenten Zaanstad heeft op 21 januari 2020 op grond van de gebiedsgerichte criteria uit de gemeentelijke welstandsnota, een positief advies over het project afgegeven. De commissie acht het project in overeenstemming met redelijke eisen van welstand.

De ontwikkeling past binnen de visie Linten, Dijken, Paden. Bij ontwikkelingen wordt vanuit erfgoed aanbevolen de herkenbaarheid van de oorspronkelijke structuur van het dorp en de dijk langs de Zaan herkenbaar te houden c.q. te versterken. Zoals het plan voorligt wordt de kleinschaligheid en het landschappelijke dorpse karakter behouden. Het historisch lint blijft als zelfstandig meanderend element in het landschap herkenbaar. Er wordt compacte bebouwing in de vorm van houtbouw gerealiseerd deels als vervanging van het gebruik van het buitendijks gebied aan het historische lint. Met de ontwikkeling wordt het zicht op de Zaan versterkt en blijft West-Knollendam haar recreatieve karakter houden.

Parkeren. Het bouwplan voorziet in zijn eigen parkeerbehoefte. Er wordt aan de parkeereis voldaan. Voor de ontwikkeling zijn 29 autoparkeerplaatsen vereist. Op het terrein worden in de noordwesthoek 21 autoparkeerplaatsen middels halfverharding gerealiseerd. Daarnaast worden in de directe nabijheid van het plangebied 34 parkeerplaatsen op het Amfibieplein gerealiseerd voor deze ontwikkeling. Gebruik hiervan ten behoeve van deze ontwikkeling is bij notariële (koop)akte gewaarborgd. De parkeerplaatsen zijn allemaal ook voor bezoekers toegankelijk. Voor het fietsparkeren beschikken de woningen elk over eigen bergingen of erf.

Draagvlak. In het voorjaar van 2020 was initiatiefnemer van plan een informatieavond over de ontwikkeling te organiseren. Deze is vanwege corona niet doorgegaan. Om de omgeving toch goed te informeren is een filmpje gemaakt met uitleg over het plan. Mensen konden dit op elk gewenst moment terugkijken. Voor dit moment was al contact geweest met direct omwonenden. Naar aanleiding hiervan is een pad achter de kadewoningen toegevoegd, zodat de gebruikers van de al aanwezige vakantiewoningen hun erf goed kunnen verlaten. Ook is één waterwoning van de noordkant naar de zuidkant verplaatst, zodat bewoners aan de noordkant vanuit hun achtertuinen een betere doorkijk hebben over de water en de haven. De initiatiefnemer is hiermee deze bewoners tegemoet gekomen, maar heeft aangegeven te verwachten dat deze bewoners ook na deze aanpassing niet achter de ontwikkeling zullen staan, omdat ze überhaupt geen woningen op deze locatie willen." Zie ook de video 'Westhaven West-Knollendam - Herontwikkeling van de Hennewerf', waarin de initiatiefnemers (SBM Bouw, studioVLAAR, BREEN stedenbouw en gemeente Zaanstad) toelichten wat er zo bijzonder is aan dit project. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft in december 2019 de vergunning verleend voor de waterstaatkundige zaken die nodig zijn voor de transformatie van jachthaven Hennewerf naar een woon- en recreatieterrein.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- West-Knollendam heeft 1 gemeentelijk monument, zijnde boerderij 'Op ´t Skoft' (stenen woonhuis met houten kapberg) op Schouwstraat 11.

- Gemaal Karnemelkspolder is recent gebouwd en heeft een bijzonder, gebogen dakpannen-dak.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- Toneelvereniging T.O.P. (= Tot Ons Plezier) is opgericht in 1933 en brengt jaarlijks in maart een nieuw stuk op de planken.

- KermisWKD (2e weekend van september).

- Als het in de winter hard genoeg vriest, kun je schaatsen op de ijsbaan van de in 1924 opgerichte IJsvereniging West-Knollendam (YWK).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "In West-Knollendam liggen een viertal jachthavens. Van noord naar zuid achtereenvolgens jachthaven De Boeier, jachthaven 't Swaentje, jachthaven Hennewerf en de jachthaven van de Zaanse Zeilvereniging. Jachthaven de Boeier ligt aan de Tapsloot en is de kleinste van de vier. De andere drie jachthavens liggen aan de rivier de Zaan. Er zijn in jachthaven De Boeier geen voorzieningen en de steigers zijn in erbarmelijke staat. Daartegenover staat wel dat het een gemoedelijke en sfeervolle ligplaats is. Het uitzicht is prachtig en al wat maar drijft kun je voorbij zien komen varen. Jachthaven 't Swaentje is een vrij grote jachthaven. De meeste boxen hebben langssteigers en er is elektra en water beschikbaar. Het sanitair is in orde en gratis toegankelijk. Jachthaven Hennewerf ligt aan de "binnenzijde" van jachthaven 't Swaentje. Het schijnt nogal een gribus te zijn (voor de herbestemming van deze jachthaven zie het hoofdstuk Recente ontwikkelingen, red.). De jachthaven van de Zaanse Zeilvereniging is met 300 ligplaatsen groot te noemen. Faciliteiten als elektra en water op de steigers zijn aanwezig alsmede prima sanitair. Er is een gezellig clubgebouw waar je van vrijdag t/m zondag terecht kunt voor een hapje en een drankje." (bron en voor nadere informatie zie Ligplaatsinfo.nl)

Terug naar boven

Beeld

- Ca. 150 oude foto's van West-Knollendam op de site van de Historische Vereniging Wormerveer.

- Oude foto's van het dorp op Facebook. - Nog een pagina met oude en recente foto's van het dorp op Facebook.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over West-Knollendam (online te bestellen).

Terug naar boven

Links / voorzieningen / verenigingsleven

- Nieuws: - De fraaie, kleurrijke en informatieve Dorpskrant De WKD'er verschijnt 3 tot 4x per jaar en wordt dan in West-Knollendam huis-aan-huis bezorgd. Via de link zijn de laatste nummers ook online te lezen (op de site van het dorpshuis waren nog vele oudere nummers online te lezen. Helaas is die pagina van hun site verdwenen) (zie hier editie sept. 2019). De WKD'er is in 2009 bedacht en tot eind 2013 gemaakt door door Corry Hogenhuis en Kiek Buys. Sinds 2014 hebben Anita Wolvers en Saskia Baltus samen de redactie, vormgeving én bezorging gedaan. Ze hebben het destijds van Corry en Kiek overgenomen, omdat ze het belangrijk vonden dat de dorpskrant zou blijven bestaan, omdat deze bijdraagt aan het behouden en vergroten van het saamhorigheidsgevoel. "Inwoners willen de saamhorigheid terug. Het ons kent ons, het er voor elkaar zijn, elkaar helpen", zo stelden ze.

Dat het een uitdaging is daar als dorpsreporters verandering in te brengen, erkennen ze allebei direct. Wat ze met De WKD’er bijdragen is in ieder geval de gespreksstof. "Mensen zien elkaar ineens echt staan op straat, praten met elkaar over wat ze hebben gelezen. En dat is wat we willen. Dat we elkaar niet zomaar voorbij lopen, dat je even tijd hebt voor elkaar. Dat is de kern." Zie ook de reportage met Anita en Saskia op de site De Zaanse Verhalen (2016). Helaas is in juni 2017 het laatste door hen vervaardigde nummer verschenen, omdat Saskia ermee moest stoppen omdat ze er geen tijd meer voor kon vrijmaken.

Na aanvankelijk vruchteloze oproepen om opvolging, is het in december 2018 gelukkig toch gelukt om weer een frisse doorstart te maken. In het decembernummer 2018 lezen wij daarover: "Het heeft lang geduurd, maar eindelijk is het dan zover: de nieuwe WKD'er, de dorpskrant van West-Knollendam. Nadat Saskia vorig jaar zomer te kennen had gegeven dat ze met de dorpskrant wilde stoppen, ben ik (Anita) naarstig op zoek geweest naar nieuwe redactieleden. Ondanks herhaaldelijke oproepen in de krant, kwamen er geen nieuwe redactieleden zich vrijwillig aanboden. Ten einde raad maar verschillende mensen persoonlijk benaderd. Dit blijkt toch altijd weer de beste manier te zijn. We gaan door met maar liefst acht man! Voortaan zullen Jaco Bakker, Ivar Bron, Wanda Kleiss, Noortje Tolhuijs, Kitty van Vlaanderen, Wilma Floor, Saskia Baltus en Anita Wolvers de krant samenstellen.

Saskia zal voornamelijk voor de financiën zorgen, Kitty voor de foto’s, Ivar is verantwoordelijk voor de lay-out en de rest probeert met allerlei ideeën en boeiende teksten de krant te vullen. Ook hebben we de school en het bestuur van het dorpshuis bereid gevonden om iedere keer een bijdrage te leveren. Een nieuwe krant moet natuurlijk een nieuw logo hebben. We zijn erg tevreden over dit mooie grafische ontwerp van Ivar. Er zijn sowieso veel nieuwigheden in ons mooie West-Knollendam. Een nieuw dorpshuisbestuur bijvoorbeeld. Daar kunt u over lezen verderop in deze krant. Dan is er ook nog een nieuwe brug (bijna), een nieuwe wijk op komst en kunt u ook nog over de vergevorderde plannen lezen over de nieuwe dorpsaanwinst: het Tiny Forest. Door al deze ontwikkelingen is de krant een stukje dikker geworden dan u van ons gewend bent. Veel leesplezier."

"Op 27 februari 2019 ontving de redactie van de WKD'er, de dorpskrant van West-Knollendam, de Wijkwaardering van de gemeente Zaanstad. De WKD'er bestaat zo'n 10 jaar. Na een korte stop een jaar geleden, is de WKD'er weer helemaal terug. Behalve online wordt de krant ook in een papieren versie uitgegeven. Interviews, vaste rubrieken, fotografie, redigeren, opmaak en zelfs de verspreiding wordt allemaal door de redactie gedaan. De dorpsbewoners zijn er super blij mee. Petje af voor deze vrijwilligers!" (voor een foto van de redactie in dit kader: scroll hier even terug naar de genoemde datum)

- Dorpshuis: - Hoe het huidige Dorpshuis De Noorddam in West-Knollendam is ontstaan is een mooi verhaal, waarvan we je de aanleiding hier vast willen verklappen: "Al sinds begin 20e eeuw waren de Knollendamse verenigingen gehuisvest in het plaatselijke dorpscafé De Zwaan. De naoorlogse hoogconjunctuur tesamen met een steeds groter wordende watersportbehoefte en de wisseling van de wacht in het café, hebben er toe geleid dat de verenigingen eind jaren zestig het veld moesten ruimen. Vele Westknollendammers waren vanaf hun prille jeugd zeer vertrouwd met hun 'verenigingsgebouw' waaraan dus nu een abrupt einde dreigde te komen. Met dit einde was tevens een groot probleem ontstaan voor het voortbestaan van de verenigingen, want waar moesten ze naar toe? Want er was in het kleine dorp geen enkele locatie die zoveel verenigingen kon herbergen.

Ook eind jaren zestig kende het toen nog geen 400 zielen tellende West-Knollendam namelijk al een rijk verenigingsleven, met o.a. een toneelvereniging, kaartclub, biljartvereniging, ijsclub etc. etc. Al die verenigingen hadden dan ook een vaste avond in de 'o zo gezellige dorpstaverne' die niet zelden uitliep tot diep in de nacht. Wat nu? De 'Knolse' koppen worden bij elkaar gestoken en na veel gepraat en nog veel meer jenever wordt al snel het idee geboren om een eigen dorpshuis te gaan bouwen. Na de vlaag van euforie, die de jenever met zich meegebracht moet hebben, bedenkt men echter al snel dat een dorpshuis toch wel veel geld gaat kosten en dat het batig saldo - zijnde 0,0 cent - van de gezamenlijke gedeponeerde clubkassen, daartoe weinig aan zou bijdragen, om het eufemistisch te zeggen." Maar met heel veel inventiviteit, heel veel inzamelingen en heel veel zelfwerkzaamheid is het ze toch gelukt om in 1971 Dorpshuis De Noorddam uit de grond te stampen. Hóe ze dat gelukt is, oftewel hoe deze inleiding verder gaat, kón men lezen op de site van het dorpshuis (waaruit wij deze inleiding geciteerd hebben). Helaas is dit verhaal op de vernieuwde site van het dorpshuis niet meer te vinden.

Sinds 1971 is Dorpshuis De Noorddam dus het letterlijke - want in het hart van het dorp gelegen - en figuurlijke bruisende dorpshart van West-Knollendam. De centrale ontmoetingsplek, de 'huiskamer' van het dorp. Het verdriet is dan ook groot als het dorpshuis in februari 2001 afbrandt. Hun ziel en zaligheid hebben de vrijwilligers van het dorp 30 jaar lang in dit dorpshuis gestoken en al het werk zien ze voor hun ogen door de vlammen verzwolgen worden. De oorzaak van de brand is overigens geen technisch mankement en ook geen nalatigheid van menselijk handelen. Met man en macht steken de inwoners wederom de handen uit de mouwen en twee jaar later opent het herrezen dorpshuis opnieuw zijn deuren. Het wordt zonder subsidie en geheel door vrijwilligers draaiende gehouden.

Dorpshuis De Noorddam wil een laagdrempelige ontmoetingsplaats zijn voor jong en ouder. Een ontmoetingsplaats met een breed scala aan activiteiten, waarbij ontmoeting (sociale cohesie), samenwerking, participatie en interactie centraal staan en tot leven komen. Naast de vele verenigingen in West-Knollendam hier hun thuisbasis hebben, is er bijv. verder nog sprake van toneelvoorstellingen, biljarten, verjaardagsfeesten, klaverjassen, kinderdisco, schilderen, optredens van bands, kleien, muziek, vergaderingen, open podium, etiquettediner, workshops, modeshow, als voorbeelden van wat er door het jaar heen allemaal gebeurt. Het dorpshuis verhuurt ook ruimtes, die zeer geschikt zijn voor feesten, partijen, vergaderingen, workshops e.d., en je kunt hier nog gratis parkeren voor de deur. - Nieuws van Dorpshuis De Noorddam op Facebook.

- Onderwijs: - Openbare Basisschool Theo Thijssen is de school voor primair onderwijs in het dorp West-Knollendam. Het openbare karakter wil zeggen dat de school voor iedereen toegankelijk is, ongeacht iemands levensbeschouwelijke en/of sociaal-culturele achtergrond. De verschillende achtergronden van de kinderen maken van de school een ontmoetingsplaats, waar zij (en ouders) kennismaken met een verscheidenheid aan culturen, denkbeelden en zienswijzen. Zij zijn van mening dat de leerlingen mede hierdoor goed voorbereid worden op het functioneren binnen onze multiculturele samenleving.

Door het dorpse karakter en de voornamelijk autochtone bevolking is bovengenoemde binnen de school echter beperkt zichtbaar. Hun maatschappelijke rol binnen de multiculturele samenleving beogen ze daarom mede invulling te geven door het organiseren van projecten en het tijdens de lessen onder de aandacht brengen van actuele en maatschappelijke gebeurtenissen. West-Knollendam is een dorp met een eigen sociale kern, waarbinnen de Theo Thijssen altijd een belangrijke functie heeft gehad. De Theo Thijssen is een typische dorpsschool. Iedereen kent elkaar en er is een groot sociaal vangnet. De school wil zich dan ook typeren als de school waar je “samen” bent. De betrokkenheid van de ouders is groot en er is een goede samenwerking met het Dorpshuis. De school telt zo’n 50 leerlingen verdeeld over 3 groepen. De meeste kinderen komen uit het dorp. Daarnaast bezoeken ook veel kinderen uit het N buurdorp Markenbinnen - dat geen eigen basisschool meer heeft - de school.

- Sport: - "Christelijke Voetbal Vereniging CVV Blauw-Wit (W) is opgericht in 1934. Een club rijk aan meer dan 85 jaar voetbalgeschiedenis. Een historie die met name in de eerste jaren van het bestaan werd gekenmerkt door verschillende verhuizingen. Na locaties in Wormer en Wormerveer streken de Blauw-Witten uiteindelijk neer tegen West-Knollendam aan. CVV Blauw-Wit (W) is een vereniging waar ontspanning en presteren hand in hand gaan. Binnen de jeugdorganisatie van CVV Blauw-Wit (W) doen vrijwilligers er alles aan om een plezierige sfeer te creëren. Na een aantal mindere jaren groeit de jeugdafdeling van CVV Blauw-Wit (W) van onderaf sinds 2007. Daar de jeugd de toekomst heeft, zijn we zuinig op onze jongste leden en proberen we hen op een zo goed mogelijke manier kennis te laten maken met de voetbal- en teamsport. De damesafdeling van CVV Blauw-Wit (W) heeft een Dameselftal en 2 meidenteams (MC & ME).

Naast het voetbalgedeelte is CVV Blauw-Wit (W) uit West-Knollendam ook op andere fronten actief: - Darttoernooien van Dartvereniging De Blauwe Pijl, pokertoernooien met competities voor zowel leden als niet-leden, waar de gezelligheid hoogtij viert. - Binnen onze club huist ook een biljartvereniging; liefhebbers van het driebanden of tien over rood zijn ingeschreven bij de Blauwe Bal. - Wanneer je van klaverjassen houdt dan kun je ook zowel als lid als niet-lid meespelen, 1x in de 2 á 3 weken in clubhuis ‘de Spil’. Vaak hebben clubs een eigen karakter. Dat van CVV Blauw-Wit (W) is het best te omschrijven in één woord: familie. Blauw-Witter ben je in hart en nieren. Vaak als er over onze club wordt gesproken komt de term “één grote familie” boven tafel. Dat is precies wat de Blauw-Witters bindt. Het sociale denken en handelen!"

- Biljartvereniging 't Zwaantje is opgericht in 1938. "Onze speellocatie is in dorpshuis De Noorddam in het hart van het mooie dorp West-Knollendam. Dit dorpshuis is de ‘huiskamer’ van onze biljartvereniging en van vele andere verenigingen. Maar liefst 3 schitterende wedstrijdbiljarts en een gezellige bar dragen veel bij tot ons speelplezier op de maandagavonden."

- De laatste jaren zijn de vrouwen in opkomst in de vanouds mannensport voetbal, maar al 40 jaar geleden zijn de dames in West-Knollendam hen voorgegaan in een ander mannensportbolwerk, namelijk het biljarten. Misschien wel een unicum in ons land - wij zijn het althans elders in het land nog niet tegengekomen - is namelijk dat het dorp naast de vele andere verenigingen ook nog een Damesbiljartvereniging heeft, en wel G.K.O.T. (Griet Kriet Op Tied). De vereniging is opgericht in 1978. Aanvankelijk speelden ze in het N buurdorp Marken-Binnen, maar al in 1981 zijn ze verhuisd naar Dorpshuis De Noorddam in het eigen dorp. Ze hebben 9 leden en zouden er graag nog 3 bij hebben, omdat dan makkelijker een spelschema is te maken. "Het is helemaal niet erg als je (bijna) niet kunt biljarten, tenslotte zijn we allemaal zo begonnen. Speelmateriaal is gratis beschikbaar. Natuurlijk ben je vrij om eens een avond te komen kijken en sfeer te proeven." Aldus de vereniging.

- Crea: - De Schilder- en tekenclub komt iedere vrijdagavond bijeen in Dorpshuis De Noorddam om hun kunsten te (be)oefenen. Nieuwe leden zijn welkom. Iedereen kan het, aldus de club: "Beetje oefenen, beetje advies krijgen van je mede-schilderaars en je komt thuis met best een leuk schilderij."

"Op woensdagmiddag van 14.00-16.00 uur is er keramieken in het Dorpshuis van West-Knollendam. Er worden prachtige werkstukken gemaakt door de Keramiekclub. 1 keer in het seizoen (wat loopt van oktober t/m maart) gaan we ook met z’n allen Raku stoken op het plein voor het Dorpshuis. De lessen zijn gemiddeld € 5,- per middag. Hier wordt de huur en het nodige materiaal van betaald. Ook gaan we met z’n allen 1 keer in het seizoen een workshop volgen op een andere locatie. Wil je meer weten over de Keramiekclub? Neem dan contact op met Wil Lubbers, tel. 075-6285860."

Reacties

(2)

Geachte medewerkers, vrijblijvend een vraag aan u. Kunt u mij vertellen waar ik kan zoeken hoe en wanneer het eiland van de Hennewerf in West-Knollendam is ontstaan? En wanneer kwam de jachthaven?
Met groet Wil Glas Tromp

Het eiland is er altijd al geweest. De bebouwing op het eiland, en daarmee de werf, is volgens kaartmateriaal kort na de Tweede Wereldoorlog ontstaan. Rond 1970 zien we op kaarten de steigers van de jachthaven verschijnen. U kunt dit alles nakijken op de site www.topotijdreis.nl (scroll naar deze omgeving en ga dan met het jaartalschuifje naar het verleden). Googlend op deze naam kwam ik tegen dat dit gebied binnenkort wordt getransformeerd tot een gebied voor wonen en recreatie. Dit heb ik nu beschreven in het hoofdstuk Recente ontwikkelingen. Als u meer wilt weten over ontstaan en ontwikkeling van werf en jachthaven, adviseer ik u contact op te nemen met Historische Vereniging Wormerveer, waar ook West-Knollendam onder valt. Zij zullen hier vast documentatie over hebben, aangezien dit voor dit kleine dorp een belangrijke voorziening is geweest. Hun gegevens vindt u hier: https://hvwormerveer.nl/.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen