Electra is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gem. Westerkwartier, en deels de streek Hoogeland, gem. Het Hogeland. De buurtschap valt deels onder het dorp Lauwerzijl, deels onder het dorp Oldehove en deels onder het dorp Zuurdijk.
De buurtschap Electra heeft geen plaatsnaamborden. Het staat wél op richtingwijzers aangegeven: zowel de blauwe ANWB-richtingwijzers als de oude witte ANWB-richtingwijzers, die vrijwel allemaal zijn vervangen maar op enkele plekken nog zijn gehandhaafd.
- Electra is een buurtschap in de provincie Groningen, in grotendeels de streek Westerkwartier (en daarbinnen de streek Middag-Humsterland), gemeente Westerkwartier (t/m 1989 gemeente Oldehove. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier), en deels de streek Hoogeland, gemeente Het Hogeland (t/m 1989 gemeente Leens. In 1990 over naar gemeente De Marne, in 2019 over naar gemeente Het Hogeland).
- De buurtschap Electra valt deels onder het dorp Lauwerzijl, deels onder het dorp Oldehove (beide gemeente Westerkwartier) en deels onder het dorp Zuurdijk (gemeente Het Hogeland). Bijzonder is dus dat dit nietige buurtschapje onder twee gemeenten en onder drie dorpen valt; het deel van de Electraweg ZO van de kruising met de Teenstraweg valt onder Oldehove, het deel N van die kruising valt onder Zuurdijk en het deel rond de Teenstraweg valt onder Lauwerzijl.
- De buurtschap Electra heeft geen plaatsnaamborden. Het staat wél op richtingwijzers in de omgeving aangegeven: zowel de reguliere blauwe ANWB-richtingwijzers als het oude model witte ANWB-richtingwijzers, die in ons land vrijwel allemaal zijn vervangen maar op enkele plekken nog zijn gehandhaafd.
- Waterschap Electra had een eigen wapen. Na opheffing van een gemeente, wordt het voormalige gemeentewapen vaak in gebruik genomen als dorpswapen (en wordt daar vaak tevens een vlag van gemaakt, om bij feestelijke gelegenheden te kunnen uithangen). In dit geval valt te overwegen om het voormalige waterschapswapen in gebruik te nemen als buurtschapswapen.
Terug naar bovenNaamgeving
"Oorspronkelijk de naam van het waterschap dat via het elektrisch gemaal Electra, ook De Waterwolf (1920) geheten, het water van Hunzingo, Westerkwartier en Reitdiepsgronden loost."(1) De buurtschap rond het gemaal was oorpronkelijk onderdeel van buurtschap Lammerburen. De naam van dit buurtje is in gebruik geraakt nadat hier in 1920 gemaal De Waterwolf is gebouwd. Het oostelijke gedeelte van de oorspronkelijke buurtschap heet nog wel Lammerburen.
De buurtschap Electra ligt 4 km O van het dorp Lauwerzijl en 2 km NW van het dorp Oldehove, rond de Electraweg en de Teenstraweg, rond het punt waar beide samenkomen bij het sluizencomplex in het Reitdiep. Ook is dat daar waar het laatstgenoemde water en de Kommerzijlsterrijt bij elkaar komen.
Terug naar bovenDe buurtschap Electra omvat slechts een handvol huizen, met ca. 20 inwoners, en enkele bedrijfsgebouwen.
Terug naar boven- Het rijksmonumentale Boezemgemaal De Waterwolf (Teenstraweg 2, vallend onder het dorpsgebied van Lauwerzijl) is gebouwd in opdracht van Waterschap Electra (1913-1994). Dat was een samenwerkingsverband tussen de waterschappen Hunsingo, Westerkwartier en Reitdiep, opgericht om de wateroverlast in noordwest Groningen aan te pakken. In 1918 is begonnen met de bouw van het gemaal. De bouw- en installatiewerkzaamheden zijn uitgevoerd door de provinciale waterstaat van Groningen. In 1920 komt het gebouw gereed, opgetrokken in een ambachtelijk-traditionele stijl. Het ontwerp is van de architecten Willem Reitsema en H. Nienhuis uit Leens.
Koningin Wilhelmina opent op 5 november 1920 samen met Prins Hendrik hier in de Westpolder het eerste elektrische gemaal van Nedeland en het op dat moment grootste gemaal van Europa (samen met het Woudagemaal in Tacozijl bij Lemmer). De koningin had zelf het verzoek ingediend om het gemaal te mogen openen, wat aantoont dat ze zich het belang van het gemaal realiseerde. Een zin uit de toespraak van de koningin was: "Verlaging van den waterstand, brengt meerder koren op het land." Want daar ging het ten slotte om: de vruchtbaarheid van het land. Woordvoerders van de firma Stork, die de machines hadden gefabriceerd, prezen de samenwerking met de boeren uit het gebied. Zonder de voortvarendheid en inzichten van de Groninger boeren was het gemaal niet tot stand gekomen. Veel boeren in de omgeving waren erg blij met de komst van het gemaal. De Waterwolf kon, en kan nog altijd, 4500 kubieke meter water per minuut uitslaan. Dat betekent dat het een huiskamer vol water in één seconde kan leegpompen. Daarmee zorgt ze ervoor dat het land in het noordwesten van de provincie Groningen én de kop van Drenthe niet onder water komen te staan.
De naam van Waterschap Electra was bewust gekozen om te benadrukken dat het gemaal van elektrische drijfkracht werd voorzien. In 1946 is deze door een dieselelektrische aandrijving vervangen. Vanaf 1975/78 worden de pompen door dieselmotoren aangedreven. In 1946 is het ketelhuis inwendig verbouwd en is het gemaal uitgebreid met een portiekgebouw in aangepaste stijl aan de zuidwestzijde. Het gemaal is beeldbepalend gelegen op een vroegere landtong tussen het Reitdiep en de Kommerzijlsterriet.
NO van het gemaal in buurtschap Electra liggen een schutsluis met ophaalbrug en een dubbele dienstwoning (Electraweg 21-23), die alle in de periode 1918-1920 zijn gebouwd. Al deze objecten vallen onder het dorpsgebied van Zuurdijk. De schutsluis en de ophaalbrug zijn rijksmonumenten.
- "De schutsluis in buurtschap Electra is gelegen ten noorden van gemaal De Waterwolf, op het punt waar de Kommerzijlsterrijt in het Reitdiep uitkomt. De sluis bestaat uit twee sluishoofden met houten sluisdeuren, die beide zijn vernieuwd (de ene in 1960 en de andere in 1979). De sluiswanden zijn van baksteen en hebben aangesmeerde hoeken. Op de sluisdeuren is een ijzeren hek bevestigd. Tussen de beide sluishoofden bevindt zich een schutkolk met gemetselde stenen muren bedekt met aarde, aangelegd onder een talud van circa 45 graden. Om te voorkomen dat de schepen in het talud lopen zijn op regelmatige afstand houten meerpalen geplaatst, voorzien van een houten loopbrug met ijzeren leuningen, die een verbinding vormt met de beide sluishoofden. De schutsluis is van algemeen cultuurhistorisch belang: als voorbeeld van een sluis uit 1918-1920; vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van de sluis; vanwege de functionele relatie met de brug; vanwege de functionele en ruimtelijk-visuele relatie met gemaal De Waterwolf." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
- "Ook de ophaalbrug over de sluis in buurtschap Electra is gebouwd tussen 1918 en 1920. De brug ligt midden over de schutskolk en heeft een ijzeren hameipoort met opengewerkte balans, twee ijzeren langsschoren en twee trekstangen. Het houten brugdek ligt op ijzeren I-balken en heeft ijzeren brugleuningen waartussen, op regelmatige afstand van elkaar, kettingen zijn gespannen. De ophaalbrug is van algemeen belang: als voorbeeld van een sobere ophaalbrug met opengewerkte hameipoort; vanwege de vrij hoge mate van gaafheid; vanwege de functionele relatie met de sluis." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
- Ook het noordelijkste pand van buurtschap Electra, de kop-rompboerderij uit 1929 op Electraweg 24, vallend onder het dorpsgebied van Zuurdijk, is een rijksmonument. Het pand, dat het Electraboerderijtje wordt genoemd, is ontworpen door de bij het gemaal reeds vermelde architect Reitsema. De boerderij is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch belang: als voorbeeld van een eenvoudige kop-rompboerderij uit 1929 in de provincie Groningen; als goede representant van het oeuvre van architect W. Reitsema; vanwege de karakteristieke vormgeving in een regionale variant van de Amsterdamse School; vanwege de redelijke mate van gaafheid van het exterieur; vanwege de functionele relatie met de Hayemaheerd, eveneens uit 1929, in de nabijgelegen buurtschap Ewer; vanwege de markante ligging in het open veld. - Beschrijving in tekst en beeld van het Electraboerderijtje.
Terug naar boven- De Nacht van Electra is of was een evenement op wisselende datums en locaties, soms in de gelijknamige buurtschap, soms op een andere locatie, maar wel altijd in de omgeving van deze buurtschap. Er waren edities in 2008, 2009, 2010, 2012, 2014 en 2015. Of er nog een volgende editie van dit festival komt, is ons niet bekend. Het evenement is in ieder geval van zodanig belang geweest voor deze omgeving dat wij deze link laten staan, zodat men de beschrijvingen en recensies van de genoemde edities nog eens kan teruglezen.
- "De Midzomernachtwandeling (op een zaterdag rond 21 juni, in 2021 voor de 4e keer) is een unieke wandeltocht door het Dark Sky Park in de (bijna) kortste nacht van het jaar. Over de dijken van het Reitdiep, langs het Lauwersmeer en over de zeedijk met uitzicht op Schiermonnikoog. Een buitengewone tocht door een van de mooiste natuurgebieden van Nederland: het Lauwersmeer. De 40Mijl tocht wordt aangeboden in drie afstanden: 40 mijl, 40 kilometer en 25 kilometer. De 40Mijl-route is zelfs iets langer, deze is een uitdagende 67 kilometer!
Kenmerkend is dat de tocht veel afwisseling kent, de weidsheid van landerijen, de Waddenzee, bossen, dijken en water voeren langs idyllische en toeristische plaatsen, vissersdorpjes en Europa's grootste "spookdorp": het militaire oefendorp Marnehuizen. Onderweg wordt er uiteraard gezorgd voor EHBO-posten, masseurs, water, drinken en versnaperingen. Wel dienen de wandelaars zelf naar behoefte extra broodjes en drinken mee te nemen! Parkeerplaatsen aanwezig bij de start. Koffie, thee, koek en cake bij de start. Voeten intapen bij de start mogelijk (graag vooraf aangeven). Onderweg is water verkrijgbaar. Diverse dranken, versnaperingen en fruit bij de scanposten. Broodjes en soep bij het rustpunt Robersum. Warm broodje bij rustpunt Garnwerd. Medaille en stempel bij de finish. Zaklantaarn en reflecterende kleding verplicht. Verkooptafel bij de start aanwezig voor deze zaken (reserveren gewenst).
De route start 's avonds bij Zwembad Electra, gelegen in de gelijknamige buurtschap bij het dorp Lauwerzijl, bij Camping De Waterwolf. De 25 kilometer variant start om 22:00 uur vanaf Restaurant Suyderoogh bij Lauwersoog. De finish van de 25 km route is op dezelfde locatie als de start en finish van de andere afstanden: bij het zwembad. Voor de deelnemers van de 25 kilometer route is een pendeldienst beschikbaar. Er wordt de hele nacht doorgelopen, met diverse rustpunten onderweg."
Terug naar boven- "Verwarmd openluchtzwembad Electra in de gelijknamige buurtschap is een gezellig openluchtbad met zonneweide, gelegen midden in het prachtige Middag-Humsterland, bij gemaal De Waterwolf aan het Reitdiep. Al meer dan 50 jaar zwemrecreatie voor jong en oud! Het is een mooi recreatief bad, met twee duikplanken en glijbanen. Voor de allerkleinsten is er een afgeschermd peuterbad met glijbaan. We geven zwemles volgens de nieuwste eisen en bij ons zijn ook diverse zwemvaardigheidsdiploma’s te halen zoals snorkelen en survival. Werken aan je conditie kan ook met de lessen AquaHIIT en aquajoggen. Zwemtechniek verbeteren? Kom op vrijdagavond meedoen aan de borstcrawlcursus. Een aantal toezichthouders gaat ons verlaten vanwege hun studie en of werk. Daarom zijn we nu alvast op zoek naar nieuwe krachten. Ben jij 17 jaar of ouder? Wil jij minimaal 1 seizoen op de toren en in de kiosk werken? Dan zoeken wij jou! Meer info via zwembadelectra@gmail.com."
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Electra, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Sport: - Bij het zwemclub-deel van Zwemvereniging Electra wordt gewerkt aan de conditie en de zwemtechnieken. In het zwemseizoen wordt er op de dinsdagavonden (19.30-20.30 uur) training gegeven. Nieuwe leden zijn van harte welkom. Voor het reddingsbrigade-deel geeft Lisanne Kleinenberg training voor het behalen van een officieel KNBRD-brevet. De training wordt gegeven in het zwemseizoen op de zaterdagen (09.30-10.30 uur). Je kunt afzwemmen voor de brevetten 1 t/m 6 en voor het grote A- en B-brevet.
Reacties
(2)Ik kwam hier toevallig langs, wist niet dat er zoiets als een plaatsengids bestond, laat staan dat mijn geboortestreek (ik ben geboren aan Electraweg 21) zo uitgebreid werd besproken. Complimenten!
Dank voor uw compliment! Dat lijkt me mooi opgroeien, in de rust en ruimte en op het water. Helaas kennen de meeste mensen mijn site nog altijd niet, ondanks toch uitvoerige persaandacht door de jaren heen, zoals op RTV Groningen radio en tv d.d. januari 2019 (zie https://www.plaatsengids.nl/nieuws#plaatsengidsnl-de-pers), maar dat moet iemand op zo'n moment ook maar net toevallig zien of horen. Het blijft een kwestie van lange adem wat dat betreft, maar de aanhouder wint... Ik heb de pagina zojuist nog wat verder uitgebreid, hij is nu 1,5 keer zo lang als voorheen, dus kijkt u hem nog maar een keer door.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl
Reactie toevoegen