Evertsoord

Plaats
Dorp
Sevenum
Noord-Limburg
Limburg

evertsoord_plaatsnaambord_kopie.jpg

Evertsoord is een dorp in de gemeente Horst aan de Maas. T/m 2009 gemeente Sevenum. Het dorp is volgens de gemeente kennelijk te dunbebouwd om een 'bebouwde kom' te hebben: daarom heeft het dorp witte plaatsnaamborden in plaats van bauwe.

Evertsoord is een dorp in de gemeente Horst aan de Maas. T/m 2009 gemeente Sevenum. Het dorp is volgens de gemeente kennelijk te dunbebouwd om een 'bebouwde kom' te hebben: daarom heeft het dorp witte plaatsnaamborden in plaats van bauwe.

Evertsoord

Terug naar boven

Status

- Evertsoord is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Noord-Limburg, gemeente Horst aan de Maas. T/m 2009 gemeente Sevenum.

- De inwoners van het kleine dorp Evertsoord werken op veel gebieden samen, hebben diverse gemeenschappelijke verenigingen en delen diverse voorzieningen met het 'grotere kleine buurdorp' Kronenberg. Je zou ze dan ook als tweelingdorp kunnen beschouwen.

- Het dorp Evertsoord is volgens de gemeente kennelijk te dunbebouwd om een 'bebouwde kom' te hebben, althans in de zin van plaatsnaamborden: daarom heeft het dorp witte plaatsnaamborden in plaats van de voor dorpen gebruikelijke blauwe.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
De Pieël.

Naamgeving
Evertsoord is als eerbetoon vernoemd naar Willem Everts, die van 1923 tot 1960 burgemeester van de gemeente Sevenum is geweest en op wiens initiatief een groot deel van de Peel is ontgonnen. De plaatsnaam is pas in 1959 toegekend. Dit jaar wordt dan ook als stichtingsjaar van het dorp beschouwd.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Evertsoord grenst in het W aan de provincie Noord-Brabant en Helenaveen, in het NW aan Griendtsveen, in het NO aan America, in het O aan Kronenberg en Sevenum, in het ZO aan de A67 en Koningslust en in het Z aan Grashoek, en ligt ZZW van Venray, NW van Venlo en ZO van Deurne en Helmond.

Terug naar boven

Statistische gegevens

Het dorp Evertsoord heeft ca. 110 huizen met ca. 280 inwoners, en is daarmee het kleinste dorp van de gemeente Horst aan de Maas.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het dorp is ontstaan uit een van de twee zogeheten DUW-kampen in de toenmalige gemeente Sevenum. Op 10 maart 1938 is namelijk de ontginning van het veengebied van de Sevenumse Peel van start gegaan. De arbeiders werden ondergebracht in twee kampen van de Rijksdienst voor de Werkverruiming, in 1944 opgevolgd door de Dienst Uitvoering Werken (DUW). Eind 1939 en begin 1940 verschijnen de eerste boerderijen in het gebied. Uiteindelijk verandert het kamp in een woonwijk, de kern van het ontginningsdorp Evertsoord. De ontginning komt officieel tot een einde op 15 mei 1959. Dat jaar wordt als oprichtingsjaar van het dorp beschouwd (voorheen was het een buurtschap van het dorp Kronenberg). In 2019 is dan ook het 60-jarig bestaan van het dorp gevierd.

Religie
In 1948 vestigen de Paters Oblaten van de Onbevlekte Maagd Maria zich in Evertsoord. Het klooster van de Oblaten, Klooster Ter Peel, tevens noviciaat, wordt gebouwd naar ontwerp van Theo Taen. In 1949 komt de eerste vleugel ervan gereed. In 1976 wordt het klooster opgeheven en samen met de kerk verkocht aan Justitie, die het klooster herbestemt tot gevangenis. Penitentiaire Inrichting Ter Peel, zoals de gevangenis officieel heet, is in 1976 als mannengevangenis in gebruik genomen. Sinds 1995 is het een vrouwengevangenis. Het complex is de grootste vrouwengevangenis van Nederland en kan maximaal 250 vrouwelijke gedetineerden herbergen. Bedongen is dat men de kerk wel kan blijven huren voor liturgische plechtigheden.

In 1956 wordt de RK Kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen gebouwd, naar een ontwerp van Pierre Weegels. Het is zowel een kloosterkerk als een parochiekerk. In 1957 wordt een rectoraat ingericht en kerken de inwoners voortaan in Evertsoord, hoewel ze parochianen van Kronenberg blijven.

Onderwijs
In 1956 krijgt Evertsoord een kleuterschool, in 1959 gevolgd door een lagere school, die vanaf 1966 alle klassen omvat. De kleuterschool sluit in 1972 en de lagere school in 1976, omdat de verwachte bevolkingsgroei uitblijft. Burgemeester Everts had er namelijk op en mee gerekend dat het dorp uiteindelijk ca. 1.500 inwoners zou gaan omvatten, maar die groeiplannen zijn nooit verwezenlijkt. De door hem bedachte strakke contouren zijn wel nog altijd herkenbaar.

Kamp Mariaveen
Kamp Mariaveen is tegenwoordig een zandweg vanaf de Koolweg bij de Soemeerbrug aan de onder het Brabantse Helenaveen vallende Soemeersingel naar de grens met Limburg. Het pad kruist op de grens de oude grenssloot tussen Gelre en Brabantia (1716/1717). Even verderop ligt in natuurreservaat Mariaveen een van de voormalige Maatschappij Mariaveen-ontginningsschuren, tegenwoordig in gebruik als Biologisch Station van Staatsbosbeheer. Een van de gesloopte boerderijen is direct na de Tweede Wereldoorlog tot 1956 in gebruik geweest als noodklooster, als alternatief voor het verwoeste Huize St. Anna. Er was tevens een kliniekje en een school voor meisjes en kleuters in gevestigd. Tijdens de oorlog diende dit gebouw als onderdak voor evacuees uit de omgeving: Kamp I. Overste zuster Hendrina beschreef aldaar als eerste de geschiedenis van Helenaveen. Op 8 oktober 1944 vond hier de Razzia van Helenaveen plaats. Het gebouw is in de jaren zestig gesloopt. Op die plaats ligt nu het parkeerterrein van het Biologisch Station en natuurgebied Mariaveen, midden in het gelijknamige, onder het dorpsgebied van het Limburgse Evertsoord vallende natuurgebied. (bron: DeurneWiki)

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- De Eerste Evertsoordse Voetbalclub (EEV) is opgericht in 1962 en opgeheven in 2006.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Evertsoord heeft 4 gemeentelijke monumenten, zijnde de schuur op Driekooienweg 1, de kortgevelboerderij op nr. 7, het voormalige klooster Ter Peel op Patersstraat 4, en de RK Kerk Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen uit 1957 bij Patersstraat 4. De kerk is gesitueerd in een parkachtig aandoende (klooster)tuin, moestuin en (vroeger) boomgaarden, naar ontwerp van tuinarchitectenbureau Van Loo uit Terwinselen bij Kerkrade (1947). Alleen de ingang van de kerk is buiten de hekken gebleven van de omheining van de penitentiaire inrichting. Voor kerk en voormalig klooster zie ook bij Geschiedenis.

- Het middelpunt van PI (penitentiaire inrichting) locatie Ter Peel in Evertsoord (Patersstraat 4) is een voormalig klooster, gebouwd net na de Tweede Wereldoorlog. Het is het oudste stukje grond in de Peel dat niet is afgegraven voor de winning van turf. Sinds 1976 is dit gebouw in gebruik als penitentiaire inrichting. Locatie Ter Peel vormt samen met locatie Roermond de Penitentiaire Inrichting (PI) Zuid-Oost. Tegenwoordig is Ter Peel een inrichting voor voornamelijk vrouwelijke gedetineerden, met de volgende regimes: Beperkt Beveiligde Inrichting (BBI); Moeder met Kindhuis; Zeer Beperkt Beveiligde Inrichting (ZBBI) ‘Flexcap’ met 72 plaatsen (mannen); Huis van Bewaring (HvB); gevangenis. Onder de naam "Betere Start" wordt opvoedingsondersteuning aangeboden aan (ex) gedetineerde moeders. In het moeder en kindhuis kunnen moeders, in sommige gevallen, hun kinderen tot vier jaar bij zich houden. De kinderen gaan overdag naar een kinderdagverblijf. Verder is er op het terrein een logeerhuis waar kinderen (tot 16 jaar) in het weekend een nachtje bij hun moeder kunnen logeren.

- Dankzij Stichting Kruisen en Kapellen is het Ontginningskapellletje in Evertsoord in 2020 prachtig opgeknapt. En ook het bijbehorende bankje is weer veilig te gebruiken.

- Voor het gemeenschapshuis staat een borstbeeld van W.P. (Willem) Everts, die van 1923-1960 burgemeester van de gemeente Sevenum is geweest. Het borstbeeld kwam in 2004 in de plaats van een betonnen beeld uit 1984 (dat was geplaatst t.g.v. het 25-jarig bestaan van het dorp), dat niet goed leek. Het nieuwe beeld is onthuld door Piet Everts, een zoon van de burgemeester.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Carnaval. - In 1959 is een groep jonge boeren uit Kronenberg en Evertsoord bezig met het bouwen van een carnavalswagen voor de optocht in Sevenum. Tijdens dit bouwen is het idee geboren om ook in de eigen dorpen carnaval te houden. Vandaar de oprichting in dat jaar van carnavalsvereniging CV Kroeënekraan en Pieëlhaas, welke namen staan voor de hiervoor genoemde respectievelijke dorpen. Hoe het ze door de jaren heen vergaan is, kun je hier lezen.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- In het Mariaveen*, dat er thans grotendeels uitziet als een open heideveld met verspreide bosschages, is een omvangrijk netwerk van wandel- en fietspaden uitgezet. Een aantal 'wijken' (kanaaltjes) in het gebied is opgeknapt. In het Mariaveen is een oude schaapskooi (Paul's Koie) herbouwd om de kudde Nederlandse landgeiten te huisvesten. De Mariapeel is voor dit zeldzame huisdierras een erkend fokstation. De geiten helpen mee de heide in dit gebied kort en vrij van opslag te houden. Daartoe wordt ook een kudde runderen ingezet. De meer kwetsbare gedeelten van het gebied verdragen echter vanwege de venige ondergrond geen begrazing en moeten door maaien en kappen open worden gehouden.
* Dat een van de drie onderdelen is van het grotere complex Mariapeel.

- Wandelroute Mariapeel groen (2,8 km) is een wandeling door het onder het dorpsgebied van Evertsoord vallende natuurgebied Mariaveen, langs vogelrijke vennen en golvende heidevelden. Het gebied wordt begraasd door geiten en runderen.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Evertsoord, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Evertsoord (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Sevenum, Kronenberg en Evertsoord.

- Belangenvereniging: - Overlegplatform Evertsoord.

- Dorpshuis: - In de jaren vijftig kwam er een gebouw in het dorp als dependance van de Boerenbond in Sevenum. Boeren uit Evertsoord gingen altijd kunstmest halen met paard en wagen. Dan waren ze zo lang onderweg dat de Boerenbond na een tijd heeft besloten een dependance in het dorp te plaatsen. Toen de Boerenbond in 1963 de schuur niet meer nodig had, werd er een nieuwe bestemming voor het gebouw gezocht en gevonden; de schuur werd in gebruik genomen als gemeenschapshuis. De schuur had aanvankelijk nog geen naam, maar was al snel niet meer uit het dorp weg te denken. Het was immers ook toen al de enige ontmoetingsplek in het dorp. Iedereen ging er naartoe voor gezelligheid. Er werd van alles georganiseerd. In 1983 kreeg het gemeenschapshuis de huidige naam de Smêlentôs. Een intrigerende naam, die nieuwsgierig maakt naar de betekenis, mede omdat wij deze naam elders nergens tegenkomen. Welnu, dat zit als volgt: "De naam is afgeleid van smele. Smelentos betekent: 'pol van smele'. De (ruwe) smele is een plant (gras) dat in pollen groeit, voornamelijk op natte, zure grond, zoals in de Peel." (bron: hovenier Harry de Greef) Zie verder deze reportage t.g.v. het 50-jarig bestaan van het gemeenschapshuis in 2013.

De gemeente Horst aan de Maas hecht veel waarde aan leefbaarheid en ontmoeting in eigen dorp. In dat kader heeft de gemeenteraad in september 2018 besloten om 100.000 euro te investeren in een toekomstbestendig gemeenschapshuis de Smêlentôs in Evertsoord. Dit is de eerste maatschappelijke accommodatie die dankzij het accommodatiebeleid wordt opgeknapt waardoor het kan blijven bestaan en ten goede komt aan de leefbaarheid van het dorp. Dankzij deze investering krijgt ook het kleinste dorp van de gemeente een multifunctioneel en duurzaam gebouw. De inwoners hebben goed gekeken naar waar de behoefte ligt en op welke manier daar het beste invulling aan kan worden gegeven. De Scouting kan bijvoorbeeld op kamp gaan in het dorp, en inwoners kunnen een feest of koffietafel in eigen dorp houden.

"In 2019 heeft deze grondige renovatie met hulp van vele vrijwilligers plaatsgevonden. Evertsoord beschikt nu over een top accommodatie geschikt voor kampen, vergaderingen, feesten & partijen. Op vele manieren dragen de inwoners van ons dorp een steentje bij om dit gemeenschapshuis te runnen. Gemeenschapshuis De Smêlentôs is de plek waar de inwoners samenkomen, maar ook de plek waar dagelijks vele auto’s, wandelaars en fietsers passeren en met dank aan de renovatie zal het de plek worden waar we vele (jeugd)groepen mogen ontvangen voor een overnachting, feestje of vergadering. Kortom: een belangrijke ontmoetingsplek zowel voor de inwoners als voor de gasten van ons dorp. Dit biedt ook kansen voor u als ondernemer, u die de gemeenschap een warm hart toedraagt en u die graag wat extra naamsbekendheid genereert. We helpen u mee dit waar te maken: Word vriend van De Smêlentôs en profiteer van de vele voordelen!"

- Jeugd: - Jong Nederland Evertsoord onderneemt haar activiteiten in clubgebouw 't Toske. "Het doel van Jong Nederland en haar lokale afdelingen is: jeugdigen in hun vrije tijd mogelijkheden te bieden voor hun ontspanning en ontplooiing. Daarbij gaat het om gevarieerde mogelijkheden tot spelen bieden binnen de specifieke elementen van Jong Nederland. Deze worden in groepsverband gerealiseerd met behulp van daartoe opgeleide leiders en leidsters. Jong Nederland heeft 3 spelpijlers die bij de clubavonden centraal staan: Creativiteit, Sport en spel en Buitenleven. De drie terreinen hebben geen duidelijke grenzen, ze lopen in elkaar over."

- Muziek: - Fanfare Monte Corona uit Kronenberg en Evertsoord is opgericht in 1977. De vereniging heeft ca. 65 spelende leden en speelt in de 1e divisie.

- Openbaar vervoer: - Evertsoord is sinds december 2016 bereikbaar vanaf station Horst-Sevenum met de OV-shuttle van Arriva. Vanaf de halte Patersstraat zijn 2 bestemmingen elk uur bereikbaar, nl. Sevenum Centrum en station Horst-Sevenum. Er is een voorafgaande reservering nodig via telefoonnummer 0800-0224050 (gratis). Op basis van de ritreservering wordt voldoende voertuigcapaciteit ingezet. De OV-shuttle rijdt alle dagen van week, op werkdagen van 06.00 - 22.00 uur, op zaterdag en zondag wordt om 08.00 en 09.00 uur gestart. De vertrektijden vanuit het dorp naar Sevenum en Station Horst-Sevenum zijn elk uur om *:01, de vertrektijd vanaf station Horst-Sevenum is om *:49 uur.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Evertsoord.

Reacties

(4)

Hoe kan ik Evertsoord met het openbaar vervoer bereiken vanuit Utrecht?

Het handigste en snelste is de intercity van Utrecht naar Venlo. Deze stopt op station Horst-Sevenum (zie bijvoorbeeld hier: https://www.ns.nl/reisplanner/#/?vertrek=Utrecht%20Centraal&vertrektype=...). Van daaruit gaat een zogeheten OV-shuttle (busje) naar Evertsoord. Die moet je van tevoren bellen zodat ze rekening kunnen houden met de grootte van de bus die ze inzetten op de route. Daar heb ik hierboven nu een stukje over opgenomen onder het kopje Links.

De naam Smelentos is afgeleid van : smele. Smelentos betekent: pol van smele. De (ruwe) smele is een plant (gras) dat in pollen groeit, vnl op natte, zure grond, zoals de Peel .

Dank voor uw toelichting! Vandaar... Ik heb uw toelichting nu ter plekke vermeld. Ik vond het een intrigerende naam. Het klinkt nogal buitenlands, Hongaars ofzo, mede door die accenten op enkele letters, maar daarmee zal men wel de dialectuitspraak aanduiden. Ik had de vraag naar de betekenis van de naam gesteld omdat het dorpshuis ons daarover op hun site in het ongewisse laat. Kennelijk gaan ze ervan uit dat iedereen wel weet wat de naam betekent. Ik heb ze gemaild dat het wellicht handig is om ook op hun site de betekenis toe te lichten, voor de argeloze bezoeker van het dorp die hier geen idee van heeft.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen