Olburgen

Plaats
Dorp
Bronckhorst
Achterhoek
Gelderland

olburgen_plaatsnaambord_kopie.jpg

Olburgen is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Bronckhorst. T/m 2004 gemeente Steenderen.

Olburgen is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Bronckhorst. T/m 2004 gemeente Steenderen.

olburgen_op_kaart_openstreetmap.jpg

Olburgen ligt ZW van Steenderen, O van Dieren, N van Dosburg. (© www.openstreetmap.org)

Olburgen ligt ZW van Steenderen, O van Dieren, N van Dosburg. (© www.openstreetmap.org)

Olburgen

Terug naar boven

Status

- Olburgen is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Achterhoek, gemeente Bronckhorst. T/m 2004 gemeente Steenderen.

- Onder het dorp Olburgen valt ook de buurtschap Rha.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
996 kopie 1480 Oelbuerch, 1129 kopie 1480 Olborch, 1279 Olberch, 1422 Olborgen, 1793 Oelborgen of Olborgen.

Naamsverklaring
Uit 996 zijn meerdere vormen overgeleverd, die wisselen tussen Ol-, Oel- en bruch, burch. De oudste vormen wijzen op burg 'versterkte plaats, burcht'. Voor het eerste deel is old 'oud' geopperd, maar de dentaal ontbreekt stelselmatig. Vermoedelijk wordt hier gedoeld op ool 'land aan water, vochtig laagliggend land'.(1)

Terug naar boven

Ligging

Het dorp Olburgen wordt, behalve in het O, omgeven door de rivier de IJssel en ligt O van het dorp Dieren, ZO van de dorpen Spankeren, Laag-Soeren en Eerbeek, ZW van de dorpen Leuvenheim en Brummen, ZZW van het dorp De Hoven, ZW van de dorpen Steenderen, Baak en Wichmond en de steden Bronkhorst en Zutphen, WZW van het dorp Toldijk, W van het dorp Hengelo, WNW van het dorp Keijenborg, NW van de dorpen Achter-Drempt, Voor-Drempt, Hoog-Keppel, Laag Keppel en Hummelo, NNW van de stad Doesburg en het dorp Angerlo en NO van de dorpen Ellecom, De Steeg, Giesbeek, Rheden en Lathum.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat het dorp Olburgen 18 huizen met 134 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 110 huizen met ca. 270 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Ontstaan
Olburgen/Rha is een zeer oude, kleine gemeenschap. Al in een oorkonde van het jaar 996 wordt vermeld dat keizer Otto III “Olbruch en Rathe” in dat jaar aan het klooster te Elten had gegeven. In 1996 is het 1.000-jarig bestaan van de beide kernen groots gevierd.

Religie
"Omstreeks 1375 is de eerste kapel op Olburgen gesticht - met een kerkhof er naast - door de Ridders van de Duitse Orde, die in Dieren waren gevestigd. Zij hadden een afspraak met de boeren uit de omgeving over gebruik en onderhoud van kapel en kerkhof. De huidige IJsseldijk loopt over het terrein waar kapel en kerkhof lagen. Daarna behoorde de nezerzetting tot het kerspel Drempt en werden de inwoners geacht te ‘kerken’ in Drempt. De inwoners van buurkern Rha behoorden tot het kerspel Steenderen. Na de Reformatie gingen deze kerken over naar de protestantse kerk en moesten katholieken zich behelpen met schuilkerken.

De diensten zijn heel lang gehouden in een schuur bij boerderij Het Hoefken, gelegen halverwege het dorp en buurdorp Achter-Drempt. In het begin van de 18e eeuw begon men ook kerkdiensten te verzorgen in Olburgen en vanaf 1733 woonde de pastoor ook in dat dorp. Deze diensten vonden plaats in boerderij De Bouwmanstede. Vanaf Kerst 1783 maakte men gebruik van een speciaal gebouwde schuurkerk, op de plaats waar nu het kerkhof is." (bron: Parochie HH. Twaalf Apostelen) Voor wat er nadien op dit gebied is gebeurd, zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Het bestuur van Stichting Belang Olburgen Rha (SBOR) vertegenwoordigt de inwoners van deze kernen en behartigt hun belangen. Om dit te kunnen doen moet er draagvlak bij de inwoners bestaan voor het feit dat wij ze vertegenwoordigen. Daarnaast moeten de diverse belangen bekend zijn. Wij kunnen dit alleen als er een door de bewoners goedgekeurd dorpsplan bestaat. Zo weet iedereen wat belangrijk wordt gevonden en welke doelen er worden gesteld. Het wordt daarmee een instrument dat kan bijdragen aan het behoud en versteviging van de leefbaarheid van onze kernen.

Het dorpsplan biedt ons een houvast in onze communicatie richting de inwoners van Olburgen en Rha, de gemeente en andere partijen. De wensen van de inwoners zijn daarin leidend. Wij hebben ons tot doel gesteld de gezamenlijk tot stand gekomen doelstellingen te realiseren of gerealiseerd te krijgen. Dit door voortdurend contact te houden met de gemeente en andere partijen. Ook voor de inwoners is het dorpsplan van groot belang. Het is duidelijk wat wij met ons allen willen. Als wij of de gemeente afwijken van de in het plan gemaakte afspraken dan kunnen zij ons of de gemeente daarop wijzen. Dit betekent niet dat alle problemen worden opgelost of dat alle wensen worden uitgevoerd. Het beslissingstraject bij de overheid kent nu eenmaal zijn eigen dynamiek. Wel kan er nu gestructureerd aan de oplossing van problemen en de realisatie van de wensen worden gewerk. Daardoor zal per saldo meer worden bereikt.

Verder bied het dorpsplan de gemeente en andere organisaties een handvat waar zij hun bestaande beleid aan kunnen toetsen of nieuw beleid op kunnen afstemmen. Bij elke nieuwe ontwikkeling kunnen zij vooraf controleren of de bewoners van de dorpen de daaruit voortvloeiende beslissingen zullen accepteren. Uit het Kleine Kernen Beleid blijkt dat de gemeente zich zeer bewust is van dit feit. Het Kleine Kernen Beleid bevestigt dat samenwerking zorgt voor een breder draagvlak. Dat levert mínder bezwaarschriften op, waardoor onder meer sneller met beleid op nieuwe ontwikkelingen kan worden gereageerd." Aldus de inleiding van Dorpsplan Olburgen en Rha, versie 2010.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Olburgen heeft 1 rijksmonument, zijnde de RK Sint-Willibrorduskerk (Olburgseweg 4). De parochie is na de Reformatie ontstaan als een statie, nadat de moederparochie in het naburige Drempt was opgeheven. De huidige kerk is in 1869 gebouwd naar ontwerp van architecten Friedrich Wilhelm Mengelberg en Gerard te Riele, ter vervanging van een schuurkerk. De pastorie is ontworpen door Alfred Tepe. Alle drie gerenommeerde (kerk)architecten. De kerk is gebouwd als neogotische pseudobasiliek in de stijl van het St. Bernulphusgilde, met drie beuken: een hoog middenschip en lagere zijbeuken, waarin de ramen zijn aangebracht. Ook in het priesterkoor bevinden zich drie gotische vensters. Aan de straatzijde heeft het gebouw een toren die 45 graden is gedraaid ten opzichte van de voorgevel. De toren wordt bekroond met een ingesnoerde naaldspits. Het gebouw heeft aan alle zijden spitsboogvensters. De muren aan de binnenzijde zijn in de 20e eeuw witgepleisterd. In de kerk zijn daarnaast interieurelementen van Mengelberg aanwezig, waaronder het hoogaltaar en het Maria- en Jozefaltaar. Kerk en geloofsgemeenschap vallen tegenwoordig onder de Parochie HH. Twaalf Apostelen.

- Olburgen heeft 10 gemeentelijke monumenten.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- Oranjestichting Olburgen - Rha organiseert jaarlijks o.a. Koningsdag, een toneelvoorstelling, de 4x4 Wakka Wakka Wandeltocht en de Kermis (weekend in augustus).

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- "De Veerpont Olburgen-Dieren, of de Veerpont Dieren-Olburgen, zoals sommigen durven zeggen, verbindt twee prachtige stukjes Nederland. Als je in Dieren bent, kom je van de prachtige Veluwe. Steek je dan de rivier over, dan ga je naar de mysterieuze Achterhoek met zijn vele verhalen en legenden. De omgeving leent zich voor prachtige (fiets-)tochten en op de pagina ‘De Omgeving’ op onze site kun je een tipje zien van alles wat hier in de buurt te bekijken en te doen is. En dat alles met een kort, maar mooi vaartochtje op de IJssel. Het is bovendien de mooiste pont om de IJssel over te steken!" Aldus de site van de veerpont. - Foto's m.b.t. deze veerdienst op Facebook.

"Het Dierense veer is een van de oudste veren in onze contreien. Het lag erg gunstig omdat de IJssel in Dieren direct langs de hoge gronden stroomt, zodat een kwetsbare veerweg hier overbodig was. Aan de Graafschapse zijde landde het veer aan op de grens van de kerspelen Drempt en Steenderen, vanwaar uit wegen in de richting van Zelhem en Doetinchem gelopen zullen hebben. Oorspronkelijk zal het Dierense veer ook het handelsverkeer gediend hebben, maar sedert de opkomst van Doesburg en de vestiging van een veer aldaar, moet de betekenis van dit veer sterk zijn afgenomen. Het diende toen vrijwel alleen nog maar agrarische belangen. Het Dierense veer wordt voor het eerst genoemd in een acte uit 1269, waarin de Ridderlijke Duitse Orde de Curtis Dieren met de Passagio aan Graaf Otto van Gelre overdraagt. De verkoop vond echter, vermoedelijk omdat de Graaf kort daarop overleed, geen doorgang, zodat genoemde Orde, die sinds 1218 een hof, kapel en watermolen in Dieren bezat, haar bezittingen behield." Aldus een citaat van de pagina met uitvoerige geschiedenis van de veerdienst Olburgen-Dieren op de site van de veerdienst.

Er is ook nog een veerdienst geweest tussen het dorp en het N van Dieren gelegen Spankeren: "Ik weet uit mijn jeugd dat er vroeger tussen Spankeren en Olburgen een voetveer was dat bediend werd door de familie Kraaijvanger die ongeveer tegenover herberg de Luchte aan de Olburgense kant van de IJssel woonde en daar een boerderij met café had. Aan de Spankerense kant liep een pad vanaf het Tolhuis dat vroeger langs de Zutphensestraatweg tegenover de Luchte stond, door de weilanden in de uiterwaarden naar de IJssel. Daar stond een ijzeren standaard waaraan een bel hing. Wie met het veer wilde oversteken belde en Kraaijvanger kwam dan met de roeiboot de IJssel over om de personen op te halen. Olburgenaren die naar Spankeren wilden konden zich direct bij het huis-café-boerderij van Kraaijvanger melden. Voor zover ik me herinner werkte dit veer nog tot begin jaren vijftig." (aldus Dick Nauta uit Dieren)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Olburgen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links / Voorzieningen / Verenigingsleven

- Algemeen: - Site van en over Olburgen en Rha.

- Belangenorganisatie: - "Stichting Belang Olburgen Rha (SBOR) is een dorpsbelangenorganisatie. Wij zetten ons in om onze dorpen en het buitengebied leefbaar te houden. Wij bestaan sinds 1992 en komen voort uit een actiegroep die was opgericht tegen de plannen met de A348. Deze snelweg zou worden doorgetrokken van Dieren naar Zutphen. Dit plan is onder andere door de inzet van de actiegroep niet doorgegaan. Het plan van de voormalige gemeente Steenderen “Kiezen voor Water” in 2003 was de directe aanleiding om in actie te komen. Na een voorlichtingsavond werd besloten een handtekeningenactie te houden, die met groot succes werd afgesloten. Het plan werd door de gemeente ingetrokken.Naar aanleiding van dit soort plannen van overheden bleek de noodzaak om het anders te gaan doen. Er is in 2005 gekozen om tot een moderne benadering én behartiging van de belangen van onze kernen te komen. Er werd besloten om een Dorpsplan op te stellen (zie daarvoor verder het hoofdstuk Recente ontwikkelingen).

Wat is onze relatie met de gemeente? Samen met de gemeente Bronckhorst is er een convenant ondertekend. Alle dorpsbelangenorganisaties en de gemeente hebben daarmee aangegeven dat zij elkander en hun standpunten respecteren. Indien nodig vindt overleg plaats waarbij informatie tussen de partijen wordt uitgewisseld. Daarnaast worden de dorpsbelangenorganisaties erkend als belanghebbenden als het gaat over het algemene belang van de inwoners van de dorpen die zij vertegenwoordigen. Waar zijn wij op dit moment mee bezig? Op dit moment baart het plan voor de uitbreiding van Dorado Beach ons het meeste zorgen. Dit onder andere vanwege de invloed die het toenemende verkeer en de grote aantallen toeristen op onze leefomgeving gaan krijgen. Tegen dat plan hebben wij onze bezwaren kenbaar gemaakt. Ook de mogelijke plaatsing van windmolens op het terrein van rioolwaterzuivering Olburgen wordt nauwgezet gevolgd. Daarnaast natuurlijk ook andere zaken, zoals het glasvezelgebeuren."

- Dorpshuis: - "Dorpshuis 't Lokaal heeft in 2018 een flinke cheque overhandigd gekregen van wethouder Evert Blaauw van de gemeente Bronckhorst. Stichting Beheer en Behoud Schoolgebouw Olburgen (BBSO) is sinds 2017 eigenaar en heeft het leegstaande schoolgebouw gerenoveerd tot dé ontmoetingsplek voor het dorp en buurtschap Rha. De gemeente heeft daar 65.000 euro aan bijgedragen. De BBSO is sinds eind 2017 eigenaar van dit gebouw, dat vroeger een school voor basisonderwijs was. Als eigenaar moet de stichting ervoor zorgen dat het gebouw er van binnen en van buiten netjes uitziet en dat het terrein rond het gebouw er verzorgd bijligt.

Het lenen van een boek bij de Boekenuitleen is gratis. Je hebt een jaar de tijd om het boek weer terug te brengen. Ook hebben we een voorraad boeken voor de verkoop. Deze boeken hoeven niet meer retour; met de opbrengst kunnen nieuwe boeken worden aangeschaft. De Leesclub heeft een klein aantal 'leden'. We komen circa 5 keer per jaar bijeen en bespreken dan een boek. Eén iemand bereidt voor, de anderen reageren. De inzichten van de deelnemers zijn vaak verrassend en kunnen je op andere gedachten brengen. Koor: iedere 1e en 3e donderdag van de maand van 20.00 tot ca. 21.45 uur zingen we met een kleine groep wereldmuziek. Doel is plezier in zingen, samen muziek maken en genieten van mooie liederen. Informatie: yvonnescheepsma@gmail.com. Binnenkort in Dorpshuis 't Lokaal in Olburgen: Kookworkshops in een professionele keuken. Verder kan er in het Dorpshuis sinds 2021 ook worden gebijart."

- Sport: - SV Basteom is in 2013 ontstaan uit vv Baakse Boys en sv Steenderen en is de voetbalclub voor Baak, Bronkhorst, Olburgen/Rha, Steenderen en Toldijk.

- Glasvezel: - "Nadat in mei 2018 bekend is geworden dat Glasvezel Buitenaf de benodigde 50% aanmeldingen heeft behaald, heeft aannemer BAM in 2019 in het gebied van Olburgen en Rha de benodigde graafwerkzaamheden verricht. De kabels zijn gelegd, de glasverbinding is 'doorgeschoten' en in de meterkasten verbonden. Behalve voor plezierig Netflixen en internetten is het ook voor veel bedrijven belangrijk om een goede, stabiele en snelle verbinding te hebben. De laatste woningen in ons werkgebied die dit wilden zijn rond april 2020 op de glasvezelverbinding aangesloten." (bron: SBOR)

Reacties

(2)

(...)
Kunt u me de juiste spelling van de Olburgse naam Kraaivanger laten weten? Alvast mijn dank voor uw hulp. Met vriendelijke groet, Dick Nauta, Dieren.

Dank voor uw aanvulling m.b.t. de vroegere veerdienst Olburgen-Spankeren! Ik heb dat nu hierboven toegevoegd. Wat de door u genoemde naam betreft heb ik de indruk dat de spelling Kraaijvanger het meest gebruikelijk was, maar ook de spelling Kraaivanger kwam voor, en nog wel meer spellingen. Zie daarvoor https://nl.geneanet.org/genealogie/kraaijvanger/KRAAIJVANGER. Ook op de geschiedenispagina van de huidige veerdienst, die ik nu hierboven heb gelinkt, komen beide spellingen voor, in een aanvraag om de locatie van deze familie tot halte van de veerdienst te maken. En de voorouders werden zelfs als Craeyvanger gespeld! Zie https://www.genealogieonline.nl/stamboom-lobe/I8023.php.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen