Buurse

Plaats
Dorp
Haaksbergen
Twente
Overijssel

buurse_plaatsnaambord_kopie.jpg

Buurse is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Haaksbergen.

Buurse is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Haaksbergen.

buurse_kaart_openstreetmap_kopie.jpg

Buurse is een compact dorp met een omvangrijk, zeer landelijk en fraai buitengebied in het O van de gemeente Haaksbergen. In het Z en O grenst het aan Duitsland, in het N aan Enschede. (© www.openstreetmap.org)

Buurse is een compact dorp met een omvangrijk, zeer landelijk en fraai buitengebied in het O van de gemeente Haaksbergen. In het Z en O grenst het aan Duitsland, in het N aan Enschede. (© www.openstreetmap.org)

buurse_natuurlogies_buurse_buiten.jpg

Je wordt wakker, doet de gordijnen open en hebt gelijk uitzicht op de natuur met zijn flora, vogels, eekhoorns, reeën en Schotse Hooglanders. Daar kun je allemaal van genieten op Erve 't Markslag in Buurse. Voor nadere informatie zie het kopje Overnachten

Je wordt wakker, doet de gordijnen open en hebt gelijk uitzicht op de natuur met zijn flora, vogels, eekhoorns, reeën en Schotse Hooglanders. Daar kun je allemaal van genieten op Erve 't Markslag in Buurse. Voor nadere informatie zie het kopje Overnachten

buurse_poasboake.jpg

Een van de jaarlijkse tradities in Buurse is het Paasvuur oftewel de Poasboake, op 1e paasdag. 's Avonds, in het donker, gaat men met een lampionnenoptocht naar de paasvuurlocatie, waar het vuur vervolgens wordt ontstoken.

Een van de jaarlijkse tradities in Buurse is het Paasvuur oftewel de Poasboake, op 1e paasdag. 's Avonds, in het donker, gaat men met een lampionnenoptocht naar de paasvuurlocatie, waar het vuur vervolgens wordt ontstoken.

buurse_buurser_volksfeest.jpg

In Buurse is het in augustus drie dagen lang feest tijdens het Buurser Volksfeest, met o.a. oldtimers, tractorpulling en veel livemuziek.

In Buurse is het in augustus drie dagen lang feest tijdens het Buurser Volksfeest, met o.a. oldtimers, tractorpulling en veel livemuziek.

buurse_grenstreffen.jpg

Het 2CV-Grenstreffen in Buurse (weekend eind augustus) is een internationale meeting, speciaal bedoeld voor: 2CV’s, afgeleiden, Citroën based Kit-cars en alle andere Citroëns ouder dan 25 jaar.

Het 2CV-Grenstreffen in Buurse (weekend eind augustus) is een internationale meeting, speciaal bedoeld voor: 2CV’s, afgeleiden, Citroën based Kit-cars en alle andere Citroëns ouder dan 25 jaar.

buurse_buurserzand_nacht_van_de_nacht.jpg

Het prachtige natuurgebied het Buurserzand bij Buurse is alleen toegankelijk tussen zonsopgang en zonsondergang. 1x per jaar ben je er ook ná zonsondergang van harte welkom, en wel tijdens de Nacht van de Nacht (zie verder het kopje Evenementen).

Het prachtige natuurgebied het Buurserzand bij Buurse is alleen toegankelijk tussen zonsopgang en zonsondergang. 1x per jaar ben je er ook ná zonsondergang van harte welkom, en wel tijdens de Nacht van de Nacht (zie verder het kopje Evenementen).

buurse_schitterend.jpg

In december 2018 was er de 1e editie van het evenement Schitterend Buurse, met o.a. lichtjestocht, toneel, muziek van de muziekvereniging, zangkoren en midwinterhoornblazers en ook de inwendige mens komt aan zijn trekken.

In december 2018 was er de 1e editie van het evenement Schitterend Buurse, met o.a. lichtjestocht, toneel, muziek van de muziekvereniging, zangkoren en midwinterhoornblazers en ook de inwendige mens komt aan zijn trekken.

buurse_heemkundegroep_arfgood_verjaardagskalender_10_jarig_bestaan_2017.jpg

Heemkundegroep Arfgood Buurse heeft t.g.v. haar 10-jarig bestaan, in 2017, een mooie verjaardagskalender laten maken. Leden en donateurs hebben hem gekregen, voor anderen is hij, zolang de voorraad strekt, nog voor € 5 te koop bij dorpswinkel Wildenborg.

Heemkundegroep Arfgood Buurse heeft t.g.v. haar 10-jarig bestaan, in 2017, een mooie verjaardagskalender laten maken. Leden en donateurs hebben hem gekregen, voor anderen is hij, zolang de voorraad strekt, nog voor € 5 te koop bij dorpswinkel Wildenborg.

Buurse

Deze pagina wordt mede mogelijk gemaakt door:

Terug naar boven

Overnachten

- "Je wordt wakker, doet de gordijnen open en hebt gelijk uitzicht op de natuur met zijn flora, vogels, eekhoorns, reeën en Schotse Hooglanders. Daar kun je allemaal van genieten op het 17e-eeuwse Erve 't Markslag van Natuurlogies Buurse Buiten, gelegen in het prachtige natuurgebied het Witte Veen*. Je kunt kiezen uit de accommodaties de Heerenkamer (4/5 pers.), het Bakhuis (2 pers. en 2 kids) en vakwerkschuur de Beekloft (4 pers.). Er even helemaal tussenuit in de rust en ruimte van het Twentse buitenleven. Ook voor mensen die een combinatie zoeken met outdoor activiteiten zijn er talrijke mogelijkheden. De kamers zijn gerieflijk en genoeglijk ingericht, met houtkachel en een lekkere bank. Slaapkamers met prima bedden. Fijne zitplekjes op het erf en een vuurkorf voor kille avonden. Op verzoek zetten we een barbecue neer."
* In het hoofdstuk Landschap etc. vind je een uitvoerige beschrijving van dit Natura2000-gebied.

Terug naar boven

Status

- Buurse is een dorp in de provincie Overijssel, in de streek Twente, gemeente Haaksbergen.

- Het dorp Buurse heeft in 1978 geen eigen postcode en plaatsnaam gekregen in het postcodeboek, voor de postadressen ligt het dorp daarom sindsdien 'in' Haaksbergen. In de praktijk is het natuurlijk wel degelijk een dorp dus woonplaats, en veel inwoners gebruiken hun plaatsnaam dan ook terecht in hun postadres.

- Buurse is een klein dorp met een omvangrijk buitengebied. Het totale gebied is onderverdeeld in de 'noaberschoppen' Harmollenend, Pinhamershook, de Kom, Siberië, Porik, De Noor, De Mäö, Brook, Eersink’s Höfte, ‘n Oldenhof, De Broam en ‘t Markslag. Kennelijk zijn dit alleen lokaal bekende, informele 'volksmond'-buurtschappen, omdat de meeste niet als plaatsnaam/buurtschap in atlassen of landelijke plaatsenlijsten vermeld staan. Omdat wij vooralsnog niets kunnen vinden over ligging, afbakening en verdere achtergronden van deze kennelijke buurtschappen, maken wij er vooralsnog ook geen eigen pagina's voor aan.

Terug naar boven

Naam

Inwoners
Inwoners van dit dorp zijn Buursenaren.

Bijnaam
Parel van Haaksbergen.

Oudere vermeldingen
1188 ingevoegd eind 13e eeuw Burse, 1195 de Bursen, 1220 Burse, 1379-1382 Buerse, 1381-1383 Buoerse, 1412 Buerze, 1700 kopie 1771 Beurse, 1825 / 1846 / 1929 Buurse, 1832 Buurze, 1917 Buursse*.
* Vermoedelijk een misspelling in de ‘Wet tot ontginning van steenzout bij Buursse' want deze spelling komt verder niet voor.

Naamsverklaring
Betekenis onzeker. Misschien een afleiding van een nevenvorm van brus, bors 'kreupelhout'. Vergelijk Brust (B) 825 kopie 941 Bursitia dat is ontstaan uit het Germaanse bursitja-* 'plaats waar moerasrozemarijn groeit'.(1) Aangezien moerasrozemarijn in Nederland niet in het wild voorkomt, neemt men aan dat Burse een gebied was waar veel bors (gagel) groeide.
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Buurse ligt O van Haaksbergen, Z van Enschede en grenst in het O en Z aan Duitsland.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft Buurse 110 huizen met 676 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 600 huizen met ca. 1.500 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
De eerste bewoning rond het huidige dorp stamt waarschijnlijk uit de 8e eeuw voor Christus. De hoger gelegen vruchtbare gronden langs de Buurserbeek leenden zich goed voor een nederzetting. Lang was de Buurserbeek de enige vorm van infrastructuur in het verder natte veengebied. Tussen de veengebieden bevonden zich hier en daar ook velden, die door de bewoners werden gebruikt voor de landbouw. Om het gebruik van de gezamenlijke gronden van de buurschap te formaliseren wordt in de 13e eeuw de marke Buurse opgericht. De marke is een van de 6 marken die het richterambt Haaksbergen telt.

Staatsrechtelijke en bestuurlijke ontwikkeling
Lang bleef de situatie in de buurschap ongewijzigd. Dat veranderde echter in de Franse tijd (1795-1814). Niet alleen verloor de marke haar bestuursrechtelijke functie, daarnaast werd na de oprichting van het Koningrijk Holland in 1806 bij wet van 13 april 1807 de nieuwe indeling van het koninkrijk bekend gemaakt. In deze wet werd onder meer bepaald dat de Buurserbeek en Schipbeek de nieuwe grens tussen de departementen Overijssel en Gelderland zouden vormen. Het zuidelijke deel van de buurschap ging vanaf 18 juli 1807 onder het departement Gelderland vallen. Dit deel van Buurse viel sindsdien bestuurlijk onder de Heerlijkheid Borculo en werd bij de instelling van gemeenten in 1811 onderdeel van de gemeente Neede. Nadat Nederland zijn zelfstandigheid had herwonnen maakte Soeverein Vorst Willem bij Besluit van 6 september 1814 de grenswijziging van 1807 ongedaan. Per 19 september 1814 behoorde het zuiden van de buurschap weer bij Overijssel en werd het onderdeel van de in april 1811 ingestelde gemeente Haaksbergen.

Het dorp
De buurtschap Buurse wordt in 1852 een dorp wanneer op de Buurser Es nabij de buurtschapsschool een (RK) kerk wordt gebouwd. Enkele jaren later, in 1855, krijgen ook de hervormde bewoners van het dorp hun eigen noodkerk, die twee jaar later wordt vervangen door het huidige kerkgebouw aan de Alsteedseweg. Het dorp wordt hierdoor gesplitst in een katholiek en een hervormd deel waar zich in de eerste helft van de 20e eeuw lintbouwing langs de bestaande infrastructuur ontwikkelt. De beide delen werden gescheiden door een es en waren door middel van een zandweg met elkaar verbonden.

Het katholieke deel van het dorp begint zich na de Tweede Wereldoorlog te ontwikkelen. Eind jaren zestig wordt de lintbebouwing doorbroken door de aanleg van de Esstraat, welke in de jaren zeventig wordt voortgezet met plan De Noor. In de laatste twee decennia worden daarna de Wolterinksbree en als laatste het Kleuvert en Gaarden aangelegd. Het hervormde deel van Buurse heeft zich in deze tijd nauwelijks ontwikkeld. Het lint heeft zich in de loop der jaren iets verlengd en is door middel van inbreiding aan met name de noordzijde van de Alsteedseweg vormgegeven. (© Andreas Bartelink)

De Smid
Een belangrijk element in de levendigheid en leefbaarheid van het dorp Buurse is het geslacht Wildenborg, lokaal beter bekend als de Smid. In 1909 bouwt de in Haaksbergen geboren smid Bernard Wildenborg hier op een aangekochte lap grond een woning, winkel, smidse en veeschuur. Hij verkoopt kachels, rijwielen en gereedschappen. Hij is een van de eerste dorpelingen die een een auto bezit. Hij fungeert als taxichauffeur en vervoert bijv. op zondagmorgen ouderen naar de kerk, en men weet hem ook te vinden voor doktersbezoek en bij huwelijken. In 1937 begint hoefsmid Hendrik Wildenborg (de zoon van broer van Bernard Wildenborg; Johan) als knecht bij zijn oom. Omdat Bernard geen opvolger heeft neemt Hendrik in 1955 het bedrijf over.

In 1970 gaat Hendriks zoon Jan aan de slag in de zaak en in 1978 neemt hij het bedrijf over. In 1982 wordt de veeschuur vervangen door een nieuwe werkplaats. In 1988 komt er een postservicepunt in de dorpswinkel. In 1990 komt er een nieuwe loods en wordt ABCTA Buurse onderdeel van het bedrijf. In de jaren erna worden de smederij, dorpswinkel en fietsenwinkel verder verbouwd en uitgebreid. Inmiddels zijn dochters Angelique en Judith en schoonzoon Fons ook actief in het veelzijdige bedrijf. Dit is een samenvatting uit, en nadere informatie vind je in, het artikel 'Dorpswinkel Wildenborg (de Smid)' op de site van Heemkundegroep Arfgood Buurse, dat afsluit met: "De raad van zijn vader: ‘Zorg dat je meer dan twee ijzers in het vuur hebt’, sloeg Jan Wildenborg niet in de wind. De vele ijzers die de Smid tegenwoordig in het vuur heeft, komen de leefbaarheid van het kerkdorp ten goede."

Heemkunde
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de in 2007 opgerichte Heemkundegroep Arfgood Buurse. "De vereniging heeft ten doel de beoefening van de historie en volkskunde van ons dorp. De vereniging beoogt dit doel onder meer te bereiken door: bewaken en bewaren van de cultuurhistorische identiteit van het dorp; instandhouding en bescherming van de oudheidkundige monumenten in het dorp; het wekken van belangstelling voor het opsporen, verzamelen en archiveren van historisch materiaal; het geven van advies en informatie over alles wat met de historie en volkskunde verband houdt;

het verrichten van historisch onderzoek en de bescherming van de schoonheid en het historisch ruimtelijk karakter van Buurse in het algemeen en in het bijzonder van monumenten; dit alles in de ruimste zin van het woord; publiceren van onderzoeksresultaten. Het gaat bij dit alles onder meer om boerderijen, kerken, veldnamen, scholen, genealogie en archeologie. Om de geschiedenis van het dorp zo goed mogelijk voor het nageslacht te kunnen vastleggen, wordt het aanleveren van historische foto's, documenten, ansichtkaarten, bidprentjes, krantenartikelen etc. op prijs gesteld."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- "Op het moment van opstellen van het ontwerp van het in 2013 vastgestelde Bestemmingsplan Buurse-Zuid* bestond de lijst met gegadigden voor een bouwkavel in het dorp uit 17 personen. Bovendien is door de gemeente en de provincie in gezamenlijkheid bepaald dat de woningbouwbehoefte voor de korte termijn op circa 30 kavels ligt. Snelle realisatie van het eerste deel van deze behoefte is essentieel voor de leefbaarheid en de levensvatbaarheid van het dorp. Om het dorp levendig te houden, is het noodzakelijk om de jongeren vast te houden. Dit kan alleen door (relatief) goedkope bouwgrond aan te bieden waar deze jongeren zelf hun woningen op kunnen realiseren. Hiermee wordt voorkomen dat het dorp in rap tempo vergrijst en de basisschool en (sport)verenigingen geen of althans weinig nieuwe aanwas krijgen, waardoor deze op den duur niet meer levensvatbaar zijn.
* Dit betreft het zuidelijke deel van de Buurser Es, in de oksel van de Broekheurnerweg en de Alsteedseweg.

In de afgelopen jaren is in Buurse niet tot nauwelijks gebouwd en de laatste gemeentelijke kaveluitgifte heeft zelfs al meer dan 15 jaar geleden plaatsgevonden. Sindsdien blijken er steeds vaker jonge gezinnen te vertrekken naar woningen buiten het dorp. Om deze gezinnen weer terug te krijgen en - minstens zo belangrijk - te voorkomen dat nog meer jongeren vanwege een gebrek aan betaalbare woningen uit het dorp vertrekken, is snelle realisatie van bouwgrond essentieel. Voor de korte termijn is tussen gemeente en provincie afgesproken dat er in het dorp 30 woningen kunnen komen, waarvan in ieder geval 16 kavels mogelijk worden gemaakt met dit bestemmingsplan. Afhankelijk van het tempo van uitgifte zal vervolgens worden gekeken of en wanneer alternatieve locaties nader worden onderzocht." (aldus het gelinkte bestemmingsplan)

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Buurse heeft 5 rijksmonumenten, zijnde 2 boerderijen aan de Alsteedseweg (nrs. 50 en 60), 1 aan de Haaksbergerweg (nr. 13) uit 1707/1834, boerderij Bommelas op Bommelaspad 7, en een rijksmonumentale schuur (aan de Zendvelderweg tegenover nr. 7).

- Buurse heeft ook gemeentelijke monumenten. Helaas zijn die binnen de gemeente niet per kern uitgesplitst. Je zult dus per straat moeten checken welke wel of niet onder dit dorp vallen. Het betreft in ieder geval de Alsteedseweg (met o.a. de voormalige Hervormde kerk en idem pastorie), Beekweg en Broekheurnerweg (met o.a. de RK kerk).

- De eerste RK kerk H. Maria Praesentatie (Broekheurnerweg 46) is gebouwd in 1854, voldeed in de jaren dertig van de 20e eeuw niet meer aan de eisen des tijds en is daarom in 1940 vervangen door de huidige kerk, een ontwerp van architect Sluijmer. Het is een kleine interbellumkerk in late neogotische vormen, met beeldbepalende toren. Op de site van parochie St. Franciscus van Assisië, waar de kerk tegenwoordig onder valt, vinden we een mooi verhaal over de totstandkoming van de kerk: "Reeds op eerste kerstdag 1852 werd 's morgens om vijf uur de eerste mis opgedragen in een 'loosze van stroo rond om en van boven digte gebonden, staande aan den Toorrenend waar heden de Kerk staad, door den welEerwaarde Heer pastoor G. Scholten geboortig van Deennekamp uit Twente, en als Kapelaan gestaan in Deurningen en toen in Buurse als pastoor gekomen dewelke ik ondergetekende ook zelven hep helpen ophaallen uit zijn oudershuis', zoals Johannes Hermannus van Mast van het erve Haarmölle optekende in zijn 'Jouwernaal of eenne gedagtenisse voor het nageslagte'.

De eerste stenen kerk van Buurse kwam gereed op '22 November 1854 op het feest van Maria prissentasie, waar wij zijn ingetrokken en ook dien dag tot onze Pattronesse hebben gekozen'. De grond hiertoe, 'waar pistorij en Kerk op staat en met hof en kerkhof' werd geschonken door Johannes Gerardus Wolterink. Twee jaar later vermaakte hij zijn gehele erf aan de kerk, omdat hij geen nakomelingen had. De ƒ 4.000,- hypotheek, waarmee het erf belast was, moest natuurlijk door de kerk mee overgenomen worden. Het hout voor de kerk verzamelden de boeren 'in of onder Wessum, Wullen, Ahaus, Alstätte, Lunten en Wennewik en dat moeste natuurlijk gehaald worden'.

De stenen voor de pastorie kwamen van de Haanne uit Alstätte, maar 'de steennen aan de kerk zijn gemaakt door ons ingezetenen, bij het woonders huis van Haemüle en toen de groene steenne een winter in het schaapsschot van Harmeule gezeten en ‘t zomer op volgede gestookt op het veld even agter de Bramerbrugge dus die het leest kan ook begrijpe dat dit een stuk werk was maar nog waren wij blijde dat wij een Kerk kreegen want voor dien tijt moesten wij allen naar Haaksbergen daar hoorden wij destijds onder de Kerk. De kinderen moesten er naar de Kindeleer en alles moeste daar natuurlijk geschieden om dat dit in pruissische niet mogte geschieden'."

- De voormalige Hervormde (PKN) kerk (Alsteedseweg 55) en pastorie zijn gebouwd in 1857. In de loop der jaren heeft het interieur van de kerk de nodige veranderingen ondergaan. Zoals je het nu aantreft is het uit de jaren vijftig. Het oorspronkelijke orgel (van 1871) is tegelijk met de laatste veranderingen vervangen door een 'kistorgel'. De orgelpijpen boven de ingang behoren nog bij het oude orgel. Ze doen geen dienst meer, maar zijn gebleven ter verfraaiing van de ruimte. Eind 2014 is de kerk, in verband met te hoog wordende onderhoudskosten in relatie tot het teruglopende aantal kerkgangers, door de Protestantse Gemeente aan de eredienst onttrokken. Alleen de kerk van deze gemeente in Haaksbergen is sindsdien nog in functie. In 2015 is het pand verkocht aan Stichting Kerkelijk Erfgoed Buurse, die zich inzet voor behoud van het kerkje. Zij organiseren er onder meer oecumenische diensten en concerten. Het kerkje is ook te huur voor bruiloften en andere evenementen. Het Hervormde kerkhof wordt maandelijks door vrijwilligers van de Heemkundegroep onderhouden.

- De prachtige boerderij De Bommelas aan het Bommelaspad in het Buurserzand NW van Buurse is gebouwd in 1840, volgens het inmiddels zeldzame los hoes-type, waarbij woning en stal in één ruimte zijn. 'Los hoes' betekent dan ook letterlijk 'open huis'. In de ontwikkeling van de boerderijbouw is dit de oudste vorm van het hallenhuistype. Het hallenhuis is een boerderijtype dat vanaf de 12e tot in de 19e eeuw is toegepast. Het is kenmerkend voor de boerderijbouw van Twente en de Achterhoek. De Bommelas met omliggende gronden zijn bij de markeverdeling in 1905 gekocht door Jan Bernard van Heek, textielfabrikant en toenmalig bestuurslid van Natuurmonumenten. Hij had namelijk het plan om van heidegebied het Buurserzand een recreatiegebied met openluchtmuseum te maken. Hiervoor heeft hij in die tijd enkele objecten aangekocht waaronder ook een Bentheimer markepaal en een inmiddels verplaatste Stendermolen. Het Buurserzand en de gebouwen zijn door de weduwe van Van Heek, Erwina van Heek, in 1929 geschonken aan Natuurmonumenten. Dit was het eerste bezit van de vereniging in Overijssel.

Waar komt de aparte naam van boerderij De Bommelas vandaan? Daar vinden wij twee versies van. Welke van de twee de 'enige echte' is en of dat wellicht nog uit de archieven te achterhalen is, is ons niet bekend. "De naam 'De Bommelas' is waarschijnlijk ontleend aan de bijnaam van de bouwer en eerste bewoner, Gerrit Jan Keizers (1800-1877). Hij ging graag aan de boemel (feesten) en stond bekend als een schelm (dondersteen), 'oas' in het Twents. Dat leverde hem de bijnaam 'bommel-oas' op." Dit lezen wij op de site van Natuurmonumenten. Op het weblog 'Wandel Kijk en Kiek' van Truus Wijnen lezen we een andere verklaring: "De naam Bommelas is waarschijnlijk ontleend aan de gebrekkige boerenwagen met slingerende as, waarmee de bewoner van de boerderij heideplaggen naar de markt in Enschede vervoerde." De Bommelasloop die 2x per jaar door het Buurserzand voert (zie hieronder bij Evenementen), is naar deze boerderij genoemd. - Videoreportage van RTV Oost over boerderij De Bommelas bij Buurse, het mooiste plekje van Overijssel van Ria te Lintelo, die in de reportage vertelt wat ze zo bijzonder aan deze boerderij vindt.

- Pal aan de Buurserbeek staat het karakteristieke 18e-eeuwse Twentse Jachthuis (Beekweg 4a). Bij dit authentieke jachthuis is in 2019 een nieuwe recreatiewoning gebouwd, die verhuurd wordt aan gezelschappen tot 10 personen. Dankzij de inkomsten van deze ruimte kan het jachthuis behouden blijven. Stichting Jachthuis Buurse heeft zich tot doel gesteld het jachthuis duurzaam in stand te houden. “Er was dringend restauratie nodig. Met de inkomsten uit de verhuur van het recreatiegebouw kunnen we dit, én het jaarlijks terugkerende onderhoud bekostigen”, aldus eigenaren Aurea en Gerrit-Jan van Heek. “We laten het nieuwe recreatiegebouw qua architectuur en uitstraling aansluiten bij het jachthuis. De zitkamer en keuken van het jachthuis dienen als centrale ruimtes.” Het echtpaar maakte voor dit project gebruik van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving: “Dit beleid gaat niet alleen om het investeren in groen, maar ook om het behouden en versterken van de authentieke omgeving. Hiermee kunnen dus ook dit soort waardevolle monumenten behouden blijven en daar zijn we blij mee. We kunnen zo het jachthuis behouden én weer exploitabel maken voor toekomstige generaties.” (bron: Buitenkansen Overijssel)

- De grensslagboom bij grensovergang Beßlinghook (Alsteedseweg, nabij nr. 64) is in 2010 door vrijwilligers gerestaureerd en herplaatst. De grensslagboom moet niet worden gezien als een scheidingspaal. Het is een herinnering aan de grens die open ging bij de inwerkingtreding van het Verdrag van Schengen. Daarnaast is het een symbool van een grenzenloze samenwerking tussen de cultuurhistorische verenigingen Heemkundegroep Arfgood Buurse en Heimatverein Alstätte.

- In 2013 is een replica gemaakt van de 'Veenpaal' of loaksteen en geplaatst in het Usselerveen. Het was vanouds een grenspaal tussen de marken Buurse en Usselo, sinds 1825 tevens grensscheiding tussen de gemeenten Haaksbergen en Lonneker, sinds 1934 tussen de gemeenten Haaksbergen en Enschede. De paal stond oorspronkelijk in een veengebied. Aan de kant van Haaksbergen was dit het Buurserveen en aan de kant van Enschede het Usselerveen.

- "Het Noaberschop leeft in Overijssel. Dit is door de IJsselacademie vastgelegd in de Canon van Overijssel. In dit kader is in 2015 door beeldend kunstenaars Bérénice Staiger en Jacomijn Schellevis het 3-delige kunstwerk ‘Noaberschop’ gerealiseerd in de gemeente Haaksbergen. Bérénice Staiger en Jacomijn Schellevis hebben een bijzondere interesse voor streekgebruiken en de daarmee verbonden streektaal. Het werd hen al snel duidelijk dat ‘het Noaberschop’ draait om ongeschreven regels. Om dienst en wederdienst en het voor elkaar klaar staan. Zij hebben, in samenwerking met de Historische Kring Haaksbergen, woorden in dialect verzameld die het Noaberschop samenvatten. Zij hebben zich ook laten inspireren door persoonlijke verhalen van de bewoners uit het buitengebied van Haaksbergen, die zij tijdens hun zoektocht hebben ontmoet. Zij hebben de meest kenmerkende woorden verwerkt in de kunstwerken, als volgt: Alsteedseweg hoek Broekheurnerweg, Buurse, met de woorden: Anzeg’n, Intrekkersmoal, Buurtfeest. Morsinkhofweg, startpunt wandelroute ’t Ommetje, Honesch, met de woorden: Breafkestrek’n, Broedskoo, Keend kiek’n. Beckummerweg bij nr. 53, Sint Isidorushoeve, met de woorden: Brulfteneug’n, Wiezemoor, Noast’n Noaber." (bron: dorpssite)

Terug naar boven

Evenementen

- "De Buurser Revue in Buurse is opgericht in 1955. We zijn een amateurgroep van ongeveer 40 personen, bestaande uit hoofdrolspelers, zangers en zangeressen en een dansgroep. Verder een technische ploeg voor toneel aankleden en opbouwen, een loterijcommissie om de Buurser Revue kostdekkend te maken, mensen voor kaartverkoop, een groep kledingontwerpers die veel kledingstukken zelf maken, en geluidsmensen om de revue van goed geluid te voorzien." Zo te zien op hun site geven ze 1x in de 2 jaar voorstellingen, in de even jaren, dus de volgende voorstellingen zijn in 2020.

- Carnaval. - Carnavalsvereniging De Windbuul'n. - Kindercarnaval De Windbuul'n. De jaarlijkse Verlichte carnavalsoptocht in Buurse (op een zaterdagavond) is een enorme stoet wagens en loopgroepen die altijd veel kijkers trekt. De optocht omvat ca. 50 praalwagens en loopgroepen. De verlichte carnavalsoptocht begon ooit kleinschalig, met 23 praalwagens en loopgroepen. Een jaar later waren dat er veertig. En inmiddels zijn het er dus rond de vijftig. Groter zal het ook niet worden. Simpelweg omdat er geen plek voor is. De organisatie wil geen risico lopen dat de boel vastloopt. Deelnemers komen uit de wijde omgeving, behalve uit het dorp zelf o.a. ook uit Haaksbergen, Honesch-Langelo, Neede en Beltrum. Voor een indruk van hoe deze optocht eruit ziet zie de videoreportage Verlichte carnavalsoptocht 2017 van TC Tubantia en de fotoreportage Verlichte carnavalsoptocht 2017.

- Een van de jaarlijkse tradities in Buurse is het Paasvuur oftewel de Poasboake, op 1e Paasdag. 's Avonds in het donker gaat men met een lampionnenoptocht vergezeld door Muziekvereniging Crescendo naar de paasvuurlocatie, waar het vuur vervolgens wordt ontstoken door een van de oudste Buursenaren, afwisselend iemand van katholieke en van protestante huize. Het evenement trekt doorgaans zo'n 800 toeschouwers. Sinds mensenheugenis branden in de avond van de eerste paasdag de vuren op het Buurser platteland. In 1969 koos dorp ervoor om vanaf dan zijn snoeihout op één grote hoop te gooien. De eerste ‘dorpsboake’, georganiseerd door de voetbalvereniging, verrees in een wei achter de huidige Trefkoel. Sinds 1976 wordt het georganiseerd door de muziekvereniging. Na diverse verhuizingen vindt het evenement tegenwoordig plaats aan de Zendvelderweg. De weken voorafgaand aan het evenement kunnen inwoners er hun snoeiafval brengen, tegen een bescheiden vergoeding, die ten goede komt aan de muziekvereniging. Alleen schoon snoeihout wordt geaccepteerd. In de beginjaren kon je ook afvalhout kwijt, en men stopte er ook nog weleens een autoband tussen, vanwege de imposante zwarte rookwolken die dat gaf...

- De Technische Unie Bommelasloop is een zeer gewaardeerde loop die 2x per jaar plaatsvindt, nl. op de 3e zondag in mei en de 3e zondag in november. De nadruk ligt op het recreatieve karakter van de loop maar dat wil niet zeggen dat er geen goede prestaties neergezet worden. Je kunt kiezen uit parcoursen van 7,4 / 11,2 / 16,4 en 21,1 km, die lopen door de mooie natuur van het Buurserzand bij Buurse. Wees er op tijd bij met inschrijven want het aantal deelnemers is gelimiteerd tot max. 500. In januari voorafgaand aan de Bommelasloop van mei organiseert Rekreatie Sport Twente meestal een hardloopclinic. Mensen die aan de Enschede Marathon (eind april) willen meedoen, kunnen vanuit de clinics ook daarvoor trainen. Waar de naam van de Bommelasloop vandaan komt, vind je hierboven onder Bezienswaardigheden.

- Op 7 juli 2019 organiseerde de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde de 1e editie van de Landelijke Zonnekijkdag (vermoedelijk is de intentie dat dit een jaarlijks evenement wordt. De Vlaamse zusterorganisatie doet dit al langer). Op deze dag kon je veilig door een telescoop de zon bewonderen. Dat kon door heel Nederland bij verenigingen en publiekssterrenwachten, maar ook bij particulieren. Een van hen was Jilles Eindhoven (1945) uit Buurse (Oude Buurserdijk 2), die op de Universiteit Twente 40 jaar lang heeft gewerkt aan de ontwikkeling van optische instrumenten en lasertechniek. In de afgelopen decennia heeft hij een indrukwekkende verzameling instrumenten opgebouwd. Wie hier serieus in geïnteresseerd is, mag het op afspraak een keer komen bekijken.

- Buurser Volksfeest (weekend in augustus) met o.a. op zaterdag de Tractorpulling Buurse, met o.a. sport-tractoren en oldstocks op zaterdag, standaard/sport/oldstocks op zondag, oldtimershow en summerfair op zondag. Kinderdorp bij het tractorpullingterrein, houthakkersroadshow, muziek in de tent, en het gehele weekend kermis.

- "Het 2CV-Grenstreffen in Buurse, bij de Ter Huurne grenswinkel (weekend eind augustus, in 2019 voor de 16e keer) is een internationale meeting, speciaal bedoeld voor: 2CV’s, afgeleiden, Citroën based Kit-cars en alle andere Citroëns ouder dan 25 jaar. We vragen een bijdrage van 20 euro voor het hele kampeerweekend voor alle voertuigen uit de doelgroep, andere merken betalen 50 euro. Als je een dag eerder wilt aankomen, vragen we een extra bijdage van 10 euro. Vooraf aanmelden is voor deze meeting niet nodig. Programma o.a.: Vrijdag: 10.00 uur terrein open voor bezoekers. 20.00 uur Bar open / Kampvuur. Zaterdag: 9.00 uur Rommelmarkt op de parkeerplaats bij Ter Huurme en op het terrein. 11.00 uur Puzzeltocht. 15.00 uur Kinderspelen. 18.00 uur Gemeenschappelijke Barbecue, Kinderen stokbroodbakken. 21.00 Bar open / Kampvuur. Zondag: 9.30 uur Gezamenlijk Ontbijt. 11.00 uur Konvooi rit. 13.00 uur Weerkom'n Soeppie."

- "Paardensportevenement Dag van het Paard in Buurse (2e zondag van september, in 2019 voor de 36e keer, en voor de 4e keer als een KNHS BB-Eventing wedstrijd) is een KHNS wedstrijd, daarom is lidmaatschap van de KNHS verplicht. Mensen met een startkaart zullen apart starten van de mensen zonder een startkaart. Dit is dus een samengestelde wedstrijd, waarbij je kunt deelnemen aan drie onderdelen: Dressuur, Springen en Cross. Men mag 2 dressuurproeven starten, maar dan is de 2e sowieso buiten mededinging. In totaal mag je niet meer dan 3 onderdelen starten. Dus 2 maal dressuur, dan mag je nog wel springen, maar geen cross. Er bestaat een mogelijkheid om een andere dan de bb-dressuurproef te rijden (of zelfs 2), maar deze gelden niet voor de wedstrijd en zijn buiten mededinging." Alle benodigde informatie vind je onder de menu's onder het hoofdmenu Dag van het Paard bovenaan de pagina onder de link.

- Het jaarlijkse evenement ‘de Nacht van de Nacht’ (op een zaterdag eind oktober), dat op vele plekken in het land tegelijkertijd plaatsvindt, stelt de bezoeker in staat om te ervaren hoe donker het kan zijn, en vraagt tevens aandacht voor het fenomeen 'lichthinder' en hoe we dat kunnen tegengaan. In het Buurserzand is het nog écht donker. Het natuurgebied ligt een eind buiten Haaksbergen en Buurse waardoor lichthinder hier nog niet erg aan de orde is. Een wandeling in het donker is een ervaring op zich. Alle zintuigen zijn gespitst. Een keer per jaar kunnen bezoekers dit ervaren, als ze tijdens de Nacht van de Nacht bij wijze van uitzondering ook ná zonsondergang het gebied in mogen. Er is een route uitgezet van ongeveer 4 km. Onderweg zijn er diverse verrassingen. Deskundigen vertellen alles over nachtdieren als vleermuizen, de sterrenwacht is aanwezig en met een beetje geluk en helder weer kun je door de kijkers de sterrenhemel bewonderen. In de rijksmonumentale boerderij De Bommelas kun je luisteren naar oud-hollandse liedjes.

Belangrijke informatie: de route is ongeveer 4 km lang; ideaal voor kinderen van 4 tot 12 jaar; vertrek om 19.00 uur tot 20.00 uur op eigen gelegenheid vanaf Bezoekerscentrum De Wakel, Stendermolenweg 9, Haaksbergen, NW van Buurse (kies voor aanrijroute Zonnebeekweg, Oude Haaksbergerdijk); leden Natuurmonumenten 3,00 euro per persoon; niet-leden Natuurmonumenten 5,00 euro per persoon; iedereen die aanmeldt en betaalt via de website krijgt 2,00 euro korting per kind; elk gezinslid krijgt 2 muntjes, te besteden aan koffie, ranja of een pannenkoek; trek stevige schoenen aan; een zaklantaarn is handig; neem contant geld mee, pinnen is niet mogelijk.

- De vijf Buurser dames die al vele jaren een Kerstmarkt in het dorp organiseerden, vonden het in 2018 tijd worden voor iets anders. Iets waarbij wel het kerstgevoel behouden zou blijven en wat wederom leuk moest zijn voor het hele gezin. Zo is lichtjestocht Schitterend Buurse (op een zaterdag voor de kerst) tot stand gekomen. De avond startte om 18.30 uur met een kerstconcert in de voor deze avond speciaal verlichte Heilige Maria Praesentatiekerk. Hierbij zijn traditionele en moderne kerstliederen gezongen worden door het Sanibona Koor uit het dorp en het Liturgiekoor uit Hengelo onder begeleiding van de Buurser Muziekvereniging Crescendo.

Na afloop van het kerstconcert kon er tussen 19.00 en 20.00 uur gestart worden met de lichtjestocht vanaf de kerk. De tocht van circa twee kilometer werd verlicht door honderden waxinelichtjes langs de route. De wandelaar kwam onderweg langs een kerststal met kerstkribbe en schaapjes, een kerstvertelling, langs midwinterhoornblazers en door spelers van de Buurser Revue werd een kerstsketch opgevoerd. De warme bakker stilde onderweg de lekkere trek. Eindpunt van de route was Café Winkelman, waar men de avond kon afsluiten met livemuziek van Gert Ekkelboom en de kinderen nog een broodje konden bakken. De route is geschikt voor rolstoelgebruikers, wandelwagens en buggy's. Deelname kostte 2,50 euro voor iedereen vanaf 3 jaar, inclusief een consumptie. We hopen dat het een zodanig succes was dat ook dit weer een jaarlijks evenement wordt. Volgens het verslag van Tubantia was dat wel het geval.

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- Wandelroute (ook geschikt om te fietsen) de Weide- & Haaksbergerveenroute (19 km) start bij Eetcafé Winkelman in Buurse. De route neemt je mee langs de grens met Duitsland naar het Haaksbergerveen, een van de mooiste hoogveengebieden van Nederland.

- De Buurserbeek & Heideroute (12,5 km) is een wandeling van 12,5 km langs de meanderende Buurserbeek en door het heidelandschap van het Buurserzand.

- De Boerenerven- & Hoogveenroute (10 km) is een wandeling van 10 km door het Witte Veen, een prachtig natuurgebied met ruige graslanden, poelen, heide, bos en hoogveen.

- Heemkundegroep Arfgood Buurse heeft een 'Arfgood Fietsroute' (30 km) uitgezet. De bedoeling ervan is dorpsgenoten, toeristen en recreanten de weg te wijzen naar de infoborden die op 13 cultuurhistorische plekken zijn geplaatst. De infoborden, met foto's en beknopte verhalen in het Nederlands en Duits, brengen wetenswaardigheden uit het verleden aan het licht. Start- en eindpunt is het dorpsplein bij eetcafé Winkelman. Op de gelamineerde fietsroutekaart staat duidelijk aangegeven waar de borden zich bevinden. Bezienswaardigheden die tijdens de fietstocht worden gepasseerd, zijn beknopt beschreven.

Fietsers die onderweg de ogen extra de kost geven zien dat in het kader van het project Streekeigen Huis en Erf boerderijnaamborden, geveltekens en landhekken zijn geplaatst, erfbeplanting en eikenhouten weideafrasteringen zijn aangebracht en kleine cultuurhistorische elementen in ere zijn hersteld. De Arfgood fietsroutekaart is financieel mogelijk gemaakt door de sponsoren Eetcafé Winkelman, Café Restaurant Captain Jack, Pannenkoekenhuis De Hooge Esch, Ter Huurne Hollandmarkt, Dorpswinkel Wildenborg, Brood- & Banketbakkerij Ter Huurne en Camping De Beek. Zolang de voorraad strekt is de fietsroute op hun adres verkrijgbaar.

- ‘Een korte rondwandeling vanuit de dorpskern richting Buurserbeek en weer terug’. Deze wens vanuit de samenleving stond nummer één in het Dorpsplan Plus. In dit grotendeels al bestaande traject zat echter een voor wandelaars onveilig stuk: de drukke Broekheurnerweg tussen Café Winkelman en de brug bij Captain Jack. “Voor het ommetje was een budget beschikbaar van 10.000 euro. Probleem was echter een sloot die voor de afwatering van de Broekheurnerweg moet zorgen”, schetst Bennie Deeterink van de toenmalige ommetje-werkgroep. “Deze moest worden gedempt om ruimte te krijgen voor een nieuw stukje wandelpad.” Punt van discussie met de gemeente was of drainage al dan niet afdoende zou zijn.

“Onze werkgroep durfde die verantwoording wel op zich te nemen. Uiteindelijk is de sloot dichtgegooid en drainage aangelegd. Om binnen het budget te blijven hebben we het in eigen beheer uitgevoerd. In dat soort dingen is Buurse goed!”, zegt de voormalig aannemer met gepaste trots. In april 2013 is het 'Ommetje Buurse' feestelijk geopend. De route is gemarkeerd en bij het beginpunt is het kunstwerk ‘de goastok’ van Ymke ter Beek geplaatst. Er zijn ook informatiepanelen langs de route geplaatst. En een boombank ter nagedachtenis aan Herma Boom, die zich onder meer heeft ingezet voor de komst van het ommetje en in maart 2013 is overleden. (bron: gemeente Haaksbergen)

- Over de uitvoering van een fietspad langs de Braamweg had de Buurser samenleving een ander idee dan de gemeente. De laatste wilde een natuurpad aanleggen, kronkelend door weilanden en bosjes. De inwoners van Buurse gingen puur voor een veilige fietsverbinding tussen hun dorp en Enschede. Hun argument: natuurpaden hebben we hier genoeg. De Braamweg is een door automobilisten veel gebruikte sluiproute van en naar Enschede. Een drukke weg. De inwoners wilden een veilig en verhard fietspad, dat niet door bosjes aan het oog wordt onttrokken. Vooral voor kinderen leek hen dat een betere optie. De gemeente kon zich daar in vinden.

Het fietspad is in 2012 gerealiseerd. De Braamweg - liggend binnen de zestig-kilometerzone - is verbreed met een duidelijk gemarkeerde fietsstrook van asfalt. In de tussenberm zijn geen paaltjes maar witte blokken geplaatst, die net boven het maaiveld uit-steken. Een mooi alternatief. Paaltjes worden vaak omvergereden. De landbouwvoertuigen van tegenwoordig zijn nu eenmaal enorm groot. Nu is er op de vrij smalle weg toch ruimte voor het landbouwverkeer. Om de snelheid van het verkeer af te remmen zijn drempels en plateaus aangelegd. (bron: gemeente Haaksbergen)

- Het Buurserzand NW van Buurse is door de omvang en het natte karakter een uniek natuurgebied waar je heerlijk kunt wandelen en fietsen. Heidevelden met 100 jaar oude jeneverbessen, stukjes bos, graslanden en kleine akkers wisselen elkaar hier af. Hoewel de naam anders doet vermoeden vind je in het Buurserzand ook water. Deze natte natuur trekt allerlei bijzondere planten en dieren aan. Door het Buurserzand lopen verschillende mooie wandel- en fietsroutes. Deze voeren je onder meer langs de - hierboven onder Bezienswaardigheden beschreven - historische boerderij De Bommelas.

Stap voor een mooi panorama even af bij de uitkijkpunten Rietschot of Steenhaarweg. Een leuke picknickplek is het Buursermeertje aan de Langenbergweg. En vergeet niet een bezoekje te brengen aan het vernieuwde Infocentrum De Wakel aan de Stendermolenweg. Geniet hier van een kopje koffie en het prachtige uitzicht op het terras, of schuil binnen voor de regen. Ook kun je hier leuke producten kopen, zoals natuurboeken, fietskaarten, knuffels en het in de regio welbekende Bommelasbitter. - Fotoserie van het Buurserzand met toelichting, door Egbert (tekst) en Bert (beeld) van de Haar.

- Gedeputeerde Staten hebben in oktober 2020 het provinciaal inpassingsplan (PIP) Buurserzand - Horsterveen vastgesteld. De herstelmaatregelen rond het Buurserzand richten zich vooral op het herstellen van de hydrologie van het gebied. Door het dempen en ondieper maken van watergangen rond het gebied wordt de grondwaterstand verhoogd. Dit heeft een positief effect op onder andere de aanwezige vochtige heide en vennen in het gebied. Op locaties waar het zo nat wordt dat er geen landbouwkundig gebruik meer mogelijk is worden percelen omgevormd naar natuur. Dit gebeurt onder andere door aangepast beheer, waarbij voedingsstoffen versneld aan de bodem worden onttrokken. Daarnaast wordt er in het Buurserzand geplagd en opslag verwijderd. In het Horsterveen aan de noordzijde van het Haaksbergerveen worden watergangen gedempt en ondieper gemaakt. Dit heeft tot gevolg dat er meer water wordt vastgehouden voor het hoogveengebied Haaksbergerveen. Hierdoor kan de aanwezige vegetatie zich herstellen. De landbouwpercelen worden grotendeels omgevormd naar natuur en vormen straks een natuurlijke overgang van het hoogveen naar het landbouwgebied. (bron: Provincie Overijssel)

- De Buurserbeek ontspringt uit diverse stroompjes, waaronder de Aa bij Ahaus. Bij de Haarmühle steekt het de grens over en zoekt zijn weg door Buurse en Haaksbergen naar Diepenheim, om als Schipbeek verder te kabbelen naar de IJssel bij Deventer. De afgelopen jaren heeft Waterschap Rijn en IJssel op diverse deeltrajecten de oorspronkelijke loop van de deels gekanaliseerde Buurserbeek hersteld. Zo heeft de Buurserbeek in 2014 ter hoogte van de Oostendorperwatermolen en de Molenstuw een heel nieuw uiterlijk gekregen. Een bijzondere vispassage zorgt dat niet alleen vissen de Molenstuw kunnen passeren, maar dat de oorspronkelijke loop ook gedeeltelijk bevaarbaar is voor de Buurserpot. Op landgoed Het Lankheet komt bovendien ruimte om water te bergen in tijden met veel neerslag. Zo wordt wateroverlast verder stroomafwaarts beperkt.

- Ook een deel van de Hegebeek N van Buurse heeft - in 2008 - zijn natuurlijke loop teruggekregen. De Hegebeek is de bovenloop van de Hagmolenbeek. De Hegebeek begint in Duitsland als een stelsel van wijdvertakte sloten in een intensief gebruikt landbouwgebied dat vrij laat ontgonnen is. Het is nu weer een ondiepe, kronkelende beek die twee gebieden van Natuurmonumenten weer met elkaar verbindt: het Witte Veen en het Buurserzand. Planten en dieren kunnen zich nu makkelijker van het ene naar het andere gebied verspreiden. Waterschap Regge en Dinkel leidde de gedeeltelijke herinrichting van het beekdal, dat parallel loopt aan de Hegeveldweg. Vanaf de weg is de ontwikkeling van de natuur goed te volgen. Het waterschap zorgde ervoor dat de voedselrijke bovenlaag op het voormalige landbouwperceel is afgegraven, zodat het kale zand van het beekdal nu weer aan de oppervlakte komt. In het kale zand zitten vele zaden die nu weer kunnen ontkiemen. Het zal waarschijnlijk niet lang duren voor de eerste zonnedauw, een zeldzaam vleesetende plantje, verschijnt.

De beek is bovendien verbreed en ondieper gemaakt, waardoor het water in het beekdal langer wordt vastgehouden. De beekdalbodem zal zich naar verwachting bovendien nog langzaam ophogen, waardoor het water nog minder snel wordt afgevoerd. De vernatting van de beekoevers is bijzonder gunstig voor de natuur. Planten als parnassia en beenbreek, die sterk afhankelijk zijn van voldoende en schoon water, krijgen nu weer volop kansen. Ook amfibieën, libellen en verschillende vogelssoorten profiteren van de vochtige omstandigheden. De nieuwe vistrap die het waterschap in de Hegebeek heeft aangelegd, heeft een dubbelfunctie; vissen kunnen veilig passeren en het water wordt geremd. Hierdoor doet het nieuwe stroomdal tevens dienst als retentiegebied: bij hevige neerslag bijvoorbeeld is er plek voor 3.000 m2 water. Zo wordt wateroverlast voor de omringende gronden zoveel mogelijk voorkomen.

- Het heide- en bosgebied Witte Veen ligt tussen Buurse en de Duitse grens. Voor de mooie rondwandeling moet je even de grens over. De wandelroute start namelijk bij de parkeerplaats van restaurant en watermolen Haarmühle net over de grens. In ongeveer twee uur struin je door een prachtig natuurgebied met ruige graslanden, poelen, heide, bos en hoogveen. Bij de meertjes aan de Gervingshoekweg kun je, afhankelijk van het seizoen, wilde eend, slobeend, kuifeend, grauwe gans en dodaars spotten. Tijdens de vogeltrek biedt het Witte Veen een bijzondere attractie: de schuwe en zeldzame kraanvogel. Wees muisstil en maak jezelf onzichtbaar, dan heb je kans deze indrukwekkende vogel te zien. In het voorjaar kun je de boomkikker horen. Op de heide groeit klokjesgentiaan, veenpluis, wollegras en lavendelheide.

Het Witte Veen was vroeger een geliefde grensovergang voor smokkelaars. Vanuit boerderij het Markslag liepen controlebeambten hun surveillance. Hoewel de grenzen nu open zijn herinnert nog veel aan oude tijden. De grenspalen van voor 1795 dragen bijvoorbeeld nog hun oorspronkelijke inscriptie. - Fotoreportage van het Witte Veen, door Bert van de Haar uit Enschede. - Nog een fotoreportage van het Witte Veen door Bert van de Haar. - Nog meer foto's van het Witte Veen. In het Witte Veen graast een kudde Schotse hooglanders. Jaarlijks worden hier ca. 20 hooglanderkalfjes geboren (in dit filmpje kun je een pasgeboren kalfje bekijken en de rest van de kudde, februari 2019).

"Gedeputeerde Staten hebben op 8 december 2020 het ontwerp van het Provinciaal Inpassingsplan (PIP) voor natuurgebied het Witte Veen bij Buurse vastgesteld. Bijzonder in dit gebied zijn onder meer de heideveentjes en het veenbos. Deze veennatuur wordt in Europa ernstig bedreigd door verdroging en teveel neerslag van stikstof. Het zeldzame hoogveen in het gebied willen we beschermen. Om het water langer in het Witte Veen vast te houden wordt de Hegebeek ondieper gemaakt. De grond wordt zo natter. Dit is nodig om de bijzondere natuur in het gebied beter te beschermen. Daarnaast wordt aan de zuidkant van het gebied naaldbos gekapt en bosopslag verwijderd. Ook dit draagt bij aan een hogere grondwaterstand. In het gebied worden verder poelen aangelegd. Deze poelen zijn met name van belang voor de kamsalamander en de boomkikker. De kamsalamander is zeldzaam in Nederland. De boomkikker is een bedreigde diersoort. Beide komen nog voor in bestaande poelen in het Witte Veen. Tenslotte wordt in delen van het gebied de bovenste laag met begroeiing verwijderd. Jonge heide krijgt zo weer kans om te groeien. Ook beogen we hiermee bijzondere plantensoorten op de heide in stand te houden." (bron: Provincie Overijssel, december 2020)

"Aannemer Baks uit Borculo heeft in 2021 gewerkt aan de Hagmolenbeek en de Biesheuvelleiding in het Buurserzand. Het gaat om het deel van de Hagmolenbeek tussen de Oude Buurserdijk en de Oude Haaksbergerdijk in Haaksbergen. De Biesheuvelleiding komt halverwege dit traject uit in de Hagmolenbeek op Landgoed Het Waarrecht. Het Buurserzand is onderdeel van het Natura-2000 gebied Buurserzand & Haaksbergerveen. In de afgelopen jaren heeft het waterschap hier samen met gemeente Haaksbergen, Provincie Overijssel, Natuurmomenten, Staatsbosbeheer en Waterschap Rijn en IJssel gewerkt aan de plannen voor het herstellen van de natuur. Het gebied wordt robuuster en natter gemaakt zodat kwetsbare planten- en diersoorten er kunnen (voort)leven. Om dit te realiseren zijn de Hagmolenbeek en de Biesheuvelleiding in het Buurserzand in 2021 minder diep gemaakt. De beken waren namelijk te groot en te diep, waardoor het water te snel wegstroomde en er teveel grondwater werd onttrokken. Door de werkzaamheden komt het grondwater weer ten goede aan de natuur in plaats van dat het water versneld uit het gebied wegstroomt." (bron: Waterschap Vechtstromen, september 2021)

Terug naar boven

Links

- Algemeen: - Site van en over Buurse.

- Nieuws: - Nieuws uit Buurse op Facebook. - Dorpsblad Oons Dörpke verschijnt maandelijks (behalve in de zomermaanden). Via de link is het laatste nummer ook online te lezen.

- Belangenorganisatie: - "Met actieve inbreng van bewoners samen werken aan een goed leefklimaat in het dorp. Dat is waar Stichting Belangengemeenschap Buurse (SBB) voor staat. Het bestuur zorgt voor behartiging van de belangen van alle inwoners van het dorp. In de vele werkgroepen wordt door vrijwilligers gewerkt aan het realiseren van concrete projecten. Op dit moment zijn er werkgroepen voor Loat Goan, woonservicezone, lekenhulpverlening, ommetje, promotie, en woningbouw. Tevens is er door het bestuur een klankbordgroep samengesteld die het bestuur gevraagd en ongevraagd adviseert. In de jaarlijkse inloopavond en dorpsvergadering haalt het bestuur wensen en ideeën op bij de inwoners en rapporteert het bestuur over de resultaten. Maar daar hoef je natuurlijk niet op te wachten! Heb je vragen of ideeën voor de Belangengemeenschap? Of wil je meewerken aan een van de projecten? Neem dan contact op met een van de bestuursleden, of reageer via de website." Nadere informatie over de SBB vind je op de hierboven onder Algemeen gelinkte dorpssite, onder het menu Belangengemeenschap.

- MFA: - Multifuncitonele accommodatie (MFA) Gemeenschapshuis De Trefkoel is het kloppende dorpshart, dé ontmoetingsplek voor jong en ouder. In en rondom deze accommodatie zijn puike sportvoorzieningen gerealiseerd. Voetbal, tennis, volleybal, badminton, yoga, aerobic, gymnastiek, fitness. Er zijn ook vergader- en repetitieruimtes voor onder meer muzieklessen. Ook muziekvereniging Crescendo is hier thuis en ook Muziekschool Haaksbergen en de Popschool verzorgen hier muzieklessen. En onder hetzelfde dak zitten ook de fysiotherapeut, pedicure, podotherapeut en thuiszorg. Nog een bijzonderheid aan De Trefkoel is dat Elly Wissink en Anneke ten Vregelaar er in 2013 een prachtige grote muurschildering van Buurse en het buitengebied hebben gemaakt. Alleen al daarom is het de moeite er eens te komen kijken.

In 2014 bestond De Trefkoel 40 jaar en is toen flink opgeknapt, waardoor het complex weer helemaal aan de eisen des tijds voldoet. Burgemeester Hans Gerritsen heeft het pand op 29-11-2014 feestelijk heropend. Bij die gelegenheid mocht hij tevens Buursenaar Bennie ter Huurne zijn benoeming melden tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. In de jaren tachtig werd Ter Huurne voorzitter van Stichting Belangengemeenschap Buurse en stond hij aan de wieg van de Buurtbus. Verder heeft Ter Huurne zich ook ingezet voor de aanleg van het fietspad van Haaksbergen naar het dorp. En 11 jaar lang was hij voorzitter van Stichting Accommodatie Buurse, waarin alle verenigingen die De Trefkoel gebruiken, overleggen. Wekelijks staat Ter Huurne achter de bar in De Trefkoel. Dat was dan ook de beste plek was om hem, bij gelegenheid van de heropening, zijn lintje op te spelden.

- Onderwijs en kinderopvang: - Het pand van Basisschool Buurse biedt sinds 2015 ook onderdak aan de Peuteropvang (voor twee- tot vierjarigen). Om alvast kennis te maken met de schoolse omgeving én de overstap naar de basisschool makkelijker te maken is dit de ideale locatie voor je kind. Er is ruimte voor acht kinderen, onder begeleiding van een pedagogisch medewerker. De peuteropvang kenmerkt zich door kleinschaligheid, persoonlijke aandacht, veel buitenruimte en een landelijke omgeving. - Facebookpagina Oudervereniging van de basisschool.

"Onbezorgd een dag werken, zonder dat je je zorgen hoeft te maken of je zoon of dochter wel goed wordt opgevangen? Dat kan! Bij BSO Buurse (in najaar 2018 van start gegaan) lopen je kinderen zo vanuit de enige school die het dorp rijk is, door naar ons lokaal. Een gezellige ruimte, met een knusse inrichting, waar plek is voor ontspanning, spel, en creativiteit. De prachtige omgeving is omringd met sportvelden en natuurlijk kan er ook buiten gespeeld worden. Dit alles onder begeleiding van onze gediplomeerde pedagogisch medewerkers. Buitenschoolse opvang is vrije tijd. Het belangrijkste hiervan is dat kinderen plezier beleven en kunnen spelen. Vrije tijd is speeltijd, waarbij het kind mede zelf kan bepalen wat hij of zij doet, hoe het dat doet en met wie. Eigen initiatief staat voorop.

Binnen onze BSO is er een mix van spanning en ontspanning, waarbij goed wordt gekeken naar wat het kind wil en nodig heeft. Daarnaast worden er ook geregeld thematische activiteiten georganiseerd en is er ruimte voor huiswerkbegeleiding. Tijdens de schoolvakanties en op studiedagen kunnen de kinderen, bij voldoende aanmeldingen, ook de hele dag terecht op de buitenschoolse opvang. Tijdens deze dagen zorgen we voor een echte vakantiesfeer. We gaan zwemmen, naar de kinderboerderij, maken een disco, of gaan bijvoorbeeld naar de speeltuin. Ook dan werken we aan de hand van thema’s en organiseren aan de hand van de thema’s ook excursies naar bedrijven of parken." Voor nadere informatie zie de flyer van BSO Buurse.

- Muziek: - Muziekvereniging Crescendo Buurse is opgericht in 1929 en heeft ca. 130 leden. De vereniging kent de onderdelen Beginnelingenorkest (na 1 jaar les); Jeugdorkest (vanaf diploma A); Groot orkest (vanaf diploma B); Seniorenorkest (Leeftijd 50+); Twentelandkapel (Egerländer); Boerenkapel (Dweilorkest); Drumband (Slagwerkgroep) en Popband. De vereniging verzorgt concerten en serenades en neemt deel aan straatoptredens. Crescendo biedt je de mogelijkheid om een instrument te leren bespelen. De lessen worden verzorgd door muziekschool 't Iemenschoer. De slagwerkcursus voor de drumband is een interne opleiding. In 2019 hebben ze hun 90-jarig jubileum gevierd.

- "Het Sanibona Koor bestaat sinds 1982 en heeft 18 enthousiaste leden. Het koor staat onder leiding van dirigent Sander Fox. We zingen liturgische en moderne liederen in meerdere talen."

- Sport: - Voetbalvereniging Buurse beschikt over twee voetbalvelden (gras en kunstgras) en een trainingsveld (kunstgras). Het kunstgrasveld voldoet aan de laatste Europese eisen en er mogen wedstrijden gevoetbald worden op het niveau van de eredivisie. De voetbalvereniging is de hoofdgebruiker van het veld, maar het veld wordt daarnaast ook verhuurd aan derden. In de winter is het veld een uitvalsbasis voor diverse voetbalteams uit de omgeving en in de zomer worden er trainingskampen georganiseerd door clubs uit binnen- en buitenland. Naast het grote veld is er ook een kleiner kunstgrasveld beschikbaar (70 x 30m). Dit veld kan gebruikt worden voor volleybal, honkbal, basketbal of allerlei andere sporten en activiteiten. Kinderen uit Buurse kunnen hier vrij spelen.

- "Tennis Club Buurse (TCB) wil ook de jeugd enthousiast maken voor tennis als 1e of 2e sport. Ken je vriendjes of vriendinnetjes die, in de zomerstop van voetbal, volleybal of hockey, ook graag willen tennissen, neem dan contact op met het bestuur. Voor deelname aan de trainingen is het verplicht om jeugdlid te zijn. De jaarcontributie bedraagt voor jeugdleden € 20,00. Nieuwe jeugdleden moeten zich aanmelden via het inschrijfformulier van de tennisclub. Formulier inleveren bij G. Prins (Noor 32). Verder hebben we sinds 2020 het nieuwkomer-zomer-voordeel: de eerste zomermaanden voor € 35,00 als kennismaking. Dus ligt je andere sport- of studieactiviteit in de zomer even stil, pak een racket en ga met je vrienden een zomer lang tennissen. En een weekend tennissen, bijvoorbeeld voor een bezoeker / toerist op een kampeerverblijf in de omgeving kan voor slechts € 10,00 (exclusief borg)!"

- Paarden Vrienden Club PVC Buurse is een kleine recreantenvereniging van pony- en paardenliefhebbers. De vereniging organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten, met als grootste evenement de Dag van het Paard, dat regionale bekendheid geniet. Zie daarvoor verder het hoofdstuk Evenementen.

- Openbaar vervoer: - De Buurtbus Buurse - Haaksbergen wordt verzorgd door de gelijknamige Buurtbusvereniging. Deze vereniging verzorgt dankzij de inzet van vrijwilligers al sinds 1982 het openbaar vervoer tussen deze dorpen.

- Duurzaamheid: - Engelbert Jannink en zijn partner Coos Neurdenburg hebben sinds 2010 gewerkt aan de omvorming van een stuk landbouwgrond in het buitengebied van Buurse tot het nieuwe Landgoed Elderinkshave (gelegen Z van de dorpskern, aan de Zendvelderweg, op een steenworp afstand van de Duitse grens). Er is nieuwe natuur gerealiseerd en het bijbehorende, in 2010 gerealiseerde landhuis is opgetrokken in de stijl van een traditioneel ‘los hoes’. Schrijfster Cato Elderink, een tante van Engelbert, beschreef dit type woning in haar boeken. Engelbert en Coos hebben de grond geërfd van de familie Elderink, vandaar de naam van het landgoed. Zie ook de videoreportage van RTV Oost over Landgoed Elderinkshave (2010).

Toen Engelbert hoorde wat een gasaansluiting op deze afgelegen locatie in Buurse zou gaan kosten (80.000 euro), dacht de anno 2020 85-jarige gepensioneerde technisch consultant in 2010: "dan bedenk ik zelf wel iets". Hij ontwierp een geheel eigen constructie voor een gasloze woning. Het systeem, dat Engelbert zelf heeft gebouwd, is bijna twee keer zo efficiënt als een warmtepomp met zonnecollectoren. En echt CO2-neutraal. Hij groef 8 lange buizen in de grond, die als een soort vloerverwarming gedurende de zomer worden opgewarmd tot zo’n 20 graden Celsius. De warmte is afkomstig van water-zonnecollectoren. Deze maken gebruik van de warmte van de zon en niet van het licht, zoals reguliere panelen. Reguliere panelen leveren vooral stroom als de zon volop schijnt. Dat zorgt voor piekmomenten waarop het aanbod te groot wordt voor het elektriciteitsnet.

Janninks systeem vlakt die pieken juist af. Hij levert niet terug aan het elektriciteitsnet, zijn opbrengst gaat de grond in. Daar staan de buizen warmte af aan de bodem, die er op een later moment door een warmtepomp weer aan wordt onttrokken. Hij gebruikt deze opgeslagen warmte juist als alle andere systemen massaal een beroep doen op het elektriciteitsnet. Hierdoor verbruikt hij de helft minder elektriciteit, terwijl huizen die van gas op warmtepomp overschakelen juist dubbel zoveel gaan gebruiken. Zo zijn er geen rigoureuze ingrepen nodig om het elektriciteitsnet aan te passen dat al die extra energie moet verwerken. Als het systeem wordt uitgerold in hele wijken, zijn ook lelijke grootschalige zonnevelden niet nodig. Nog minder piekaanvoer. Aldus Engelbert. (bron en voor nadere informatie zie Tubantia, 20-8-2020)

Jannink weet zeker dat het systeem ook voor anderen uitkomst biedt: "Met dit systeem zou je bijna elke nieuwbouwwijk in Nederland van verwarming kunnen voorzien. Leg het aan onder nieuwe woningen of onder sportvelden. Maar niemand luistert naar mij. Het is altijd weer: uw systeem is nu eenmaal niet gecertificeerd." Hij wordt er gek van. "Ze zeggen tegen me: je moet het patenteren, maar het gaat om de zon en om de aarde, die kan ik toch niet patenteren?" Wethouder Louis Koopman kent het systeem van Engelbert Jannink, maar heeft ook twijfels: "Het probleem is dat dit systeem nog niet breed is toegepast. We weten dus nog niet of het op grote schaal werkt." Hij constateert dat het daarom is dat projectontwikkelaars het risico niet aandurven: "De gemeente legt geen verwarmingsnetten aan. Dat zijn projectontwikkelaars en netbeheerders. Het is aan hen om dit te onderzoeken. Wat mij betreft krijgt het subsidie en bestuurlijke steun, zodat we op grotere schaal kunnen testen of het werkt." Pogingen van Jannink om in contact te komen met netbeheerder Enexis, of met onderzoeksbureau TNO, strandden: "Ik krijg een bedankbriefje, en daar blijft het bij." Het maakt hem boos en verdrietig tegelijk. "Ik ben 86, mijn tijd zal het wel duren. Maar ik hoop dat anderen de kracht van dit systeem ook gaan zien." (bron en voor nadere informatie zie EenVandaag, 13-4-2021)

Verder is er dus ook de nodige nieuwe natuur gerealiseerd: "In 2010 zijn we gestart met de aanleg van het nieuwe Landgoed Elderinkshave bij Buurse. Tien hectare agrarische grond is afgegraven en afgeplagd, grote poelen zijn gegraven en we hebben de opgeworpen wallen aangeplant met inheemse struweelheester. Rond het landhuis hebben we op de opgehoogde zandgrond stuifvegetatie met buntgras ingezaaid en op allerlei plaatsen heidemaaisel en zaden van heischrale vegetatie uitgestrooid. Rond de poelen groeit inmiddels volop Dopheide met Kleine zonnedauw en Moeraswolfsklauw, op de drogere delen staat de Struikheide nu in bloei samen met Zandblauwtje, Wilde tijm, Muizenoor, Grasklokje, Pilzegge, Zandstruisgras. Het stuifzand kleurt geelroze van de bloeiende pollen Buntgras. En dit voorjaar ontdekten we een spontane vestiging van de zeldzame Grote wolfsklauw. Een fantastisch resultaat in een paar jaar tijd!" Aldus Ruurd van Donkelaar van Van Donkelaar Groenadvies, die het ontwerp, het beplantings- en beheerplan en begeleiding realisatie en beheer voor zijn rekening heeft genomen. Landgoed Elderinkshave is opengesteld voor publiek.

Reacties

(5)

Dag mevrouw, meneer,
Ik ben op zoek naar de naam van het kunstwerk voor de grenswinkel van Ter Huurne met toelichting en de naam van de kunstenaar.
Het kunstwerk is in 1995 geplaatst in het kader van de Euregio Kunstroute Diepenheim - Haaksbergen - Ahaus - Schöppingen.
Dank voor uw reactie.
Tonnie

Zo te zien bedoelt u dit kunstwerk:
https://www.google.nl/maps/@52.1290683,6.8670599,3a,60y,253.28h,83.66t/data=!3m6!1e1!3m4!1suxOva7jOQHlw3_o108NeKg!2e0!7i13312!8i6656
(hele www adres even kopiëren in uw browser, want in dit venster werkt de link niet).
Ter plekke bevindt zich zo te zien geen informatiepaneel met toelichting, naam van de kunstenaar en naam van het kunstwerk.
Ook op het internet kan ik er vreemd genoeg niets over vinden.
Curieus is ook dat ik het kunstwerk ook niet vermeld zie op dit overzicht: https://www.kunstkring-haaksbergen.nl/2185686/onroerende-kunstwerken-en-.... Daarin worden 42 kunstwerken in de buitenruimte van de gemeente vermeld. Je mag toch redelijkerwijs verwachten dat zo'n overzicht compleet is. Anderzijds gaat het hier vermoedelijk om de 'openbare ruimte' in de gemeente en wellicht betreft het hier privé-grond dan wel een privé initiatief van Ter Huurne.
In het kader van de Euregio Kunstroute zie ik alleen deze twee (andere) kunstwerken in de gemeente Haaksbergen vermeld staan: https://www.stadt-ahaus.de/leben-in-ahaus/kultur/euregio-kunstroute/haak....
Ik zal bij Kunstkring Haaksbergen informeren waarom dit kunstwerk er niet bij staat in hun overzicht, en of ze er een beschrijving van hebben dan wel kunnen maken, zodat ik dat hierboven kan vermelden en samenvatten.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Beste mensen,

Wij willen graag contact opnemen met meneer Engelbert Jannink, we zijn benieuwd naar zijn uitvinding. Kunt u mij in contact brengen?

Met dank vast, Tjerk de Jonge 06-20225071

Ik heb het internet afgezocht en ook geen contactgegevens van dhr. Jannink kunnen vinden. In de diverse gelinkte artikelen staan ook geen contactgegevens. Dus ik vrees dat er niets anders op zit dan dat u er op de bonnefooi langsgaat in de hoop dat hij thuis is en u te woord wil staan. Of wellicht leest hij dit en wil hij contact met u opnemen, dan wel leest een bekende van dhr. Jannink dit en wil diegene dhr. Jannink hier op attenderen. Overigens heb ik dit artikel zojuist verplaatst naar het hoofdstuk Links, kopje Duurzaamheid, omdat dat immers het hoofdonderwerp van dit artikel is. En ik heb het artikel met een alinea uitgebreid (de een na laatste alinea).
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Hoe heette café Captain Jack vroeger? Kan me nog herinneren dat ik daar in de jaren 1960 met mn ouders vaak gezeten heb.

Reactie toevoegen