Status

- Leunen is een dorp in de provincie Limburg, in de regio Noord-Limburg, gemeente Venray.

- Onder het dorp Leunen vallen ook de buurtschappen Laagriebroek, Overbroek, Scheide (grotendeels) en Schoor (deels).

- De dorpen Leunen en - de beduidend kleinere buurdorpen - Heide en Veulen (beide rond de 500 inwoners) werken op veel gebieden samen en delen veel voorzieningen en gemeenschappelijke verenigingen (voorbeelden daarvan vind je onder het kopje Links).

Naam

In het Limburgs
Luuëne.

Oudere vermeldingen
1343, 1485, 1558 Loenen, 1665 Luenen, 1803-1820 Leunen.

Naamsverklaring
Samenhang met dialect lone 'dal, holte' past geografisch niet en een verklaring uit Leunheim* wordt niet ondersteund door de attestaties. Gezien de oude vormen moet worden aangeknoopt bij Loenen.(1)
* Gereconstrueerde vorm.

Ligging

Leunen ligt direct ten Z van Venray.

Statistische gegevens

In 1840 heeft Leunen 55 huizen met 350 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 900 huizen met ca. 2.250 inwoners.

Geschiedenis

Geboeid door de historie en gedreven door de nieuwsgierigheid, is in het najaar van 2006 de Werkgroep Historie Leunen opgericht. De werkgroep is onderdeel van de Dorpsraad en is ook aangesloten bij het Historisch Platform Venray. Het doel van de werkgroep is zo veel mogelijk geluids- en beeldmateriaal over de historie van het dorp te verzamelen. Het verzamelde materiaal wordt gedigitaliseerd en beschreven. Een selectie hieruit wordt op de website RooyNet geplaatst. Om hun doelen te realiseren maakt de werkgroep kosten, die ze met de verkoop van de jaarlijkse kalender beogen te dekken. Elk jaar komt in november een nieuwe kalender uit, die voor € 5,= bij de leden van de werkgroep te verkrijgen is.

Recente ontwikkelingen

- Met het realiseren van het multifunctioneel centrum (MFC) als vrijwilligersproject in 2014, is het oude gemeenschapshuis gesloopt en is als doel opgenomen de vrijkomende grond met het aannpalende dorpsplein opnieuw in te richten en functioneel te maken voor vele dorpsactiviteiten. De plannen hebben 'enige' vertraging opgelopen omdat er sprake bleek van olievervuiling, die eerst gesaneerd moest worden. Maar eind 2018 is de herinrichting van start gegaan, en sinds zomer 2019 is er sprake van een prachtige Dorpskern Leunen.

- Dorpsplan Leunen.

- Vanaf de zomer van 2019 zijn in het buitengebied van Leunen proefmetingen gedaan in het kader van het project 'Boeren en buren'. Het was de eerste concrete stap in dit bijzondere project, waarin boeren en burgers in de gemeente Venray samen de luchtkwaliteit van hun omgeving hebben gemeten. Ze kregen daarbij hulp van de gemeente Venray, de provincie Limburg en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Tijdens de meetperiode voerdehet RIVM metingen uit op en rondom veehouderijen, bij omwonenden en in de openbare ruimte. Ook is bekeken welke bronnen (agrarische sector, verkeer etc.) welk deel van de luchtvervuiling veroorzaken.

Zowel voor omwonenden van veehouderijen als voor de agrariërs zelf is het verkrijgen van inzicht in de luchtkwaliteit en mate van luchtverontreiniging in de woonomgeving van groot belang. Door samen te meten hopen ze de nodige informatie te verzamelen. De boeren kunnen de meetgegevens ook inzetten in hun dagelijkse bedrijfsmanagement. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre het gezamenlijk meten van de luchtkwaliteit en ervaren geurhinder het vertrouwen tussen boeren, omwonenden en de lokale overheid kan vergroten en het gesprek over lokale oplossingen kan faciliteren. Na de eerste proefmetingen in Leunen zijn de echte metingen op meerdere plaatsen in de gemeente Venray in oktober 2019 van start gegaan, wat doorliep tot en met oktober 2020. Naast fijnstof hebben de deelnemers in ieder geval ook ammoniak en stikstofdioxide gemeten. Voor nadere informatie zie de videoreportage met het RIVM over 'Boeren en buren', waarin zij toelichten wat het project behelsde.

Bezienswaardigheden

- Leunen heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de 18e- of 19e-eeuwse boerderij met schaapskooi op Enge Steeg, en de RK Sint Catharinakerk (Kapelweg 1). In 1433 wordt hier voor het eerst een kapel gebouwd. Het koor van de huidige kerk is hier nog van afkomstig. In 1889 is het toenmalig schip vervangen door het huidige eenbeukige schip. Architect was Emmanuel Corbey. In 1904 is het koor door Caspar Franssen gerestaureerd en in 1907 is de - door dezelfde architect ontworpen - kerktoren gebouwd. In 1918 zijn glas-in-loodramen in het koor geplaatst.

In 1933 is het rectoraat tot parochie verheven. In 1935 is de kerk uitgebreid met een sacristie en twee kapellen. In november 1944 is de kerk beschadigd door Duits granaatvuur, wat gelukkig kon worden hersteld. In 1950 zijn door Daan Wildschut schilderingen en glas-in-loodramen aangebracht. In 1965 is de kerk zijwaarts uitgebreid met een moderne vleugel, gedekt met betonschalen die op betonnen pijlers rusten. Architect was Anton Swinkels. De kerk bezit een Verschueren-orgel uit 1949. - Pagina met veel mooie foto's van de Sint Catharinakerk in Leunen.

- Voormalige melkfabriek, met gerestaureerde schoorsteen. Anno 2017 had een instantie plannen voor de realisatie van een 'arbeidsmigrantenhotel' op de plek van de oude melkfabriek. Omwonenden vinden dit geen goed plan en ijveren daarom middels Stichting Passend Plan Melkfabriek Leunen voor een andere bestemming. Het plan is eind 2017 door de gemeenteraad afgewezen. Eind 2018 verschijnen er opnieuw berichten in de lokale media dat hier plannen voor zouden zijn. De stichting heeft daarom bij de gemeente om opheldering hierover gevraagd. Die reageert als volgt: "Wij hebben geen enkel signaal ontvangen dat een dergelijk plan weer aan de orde zou zijn. De berichtgeving hierover in de media, én dat de gemeente hieraan zou willen meewerken, is onjuist. Mocht er al een nieuwe aanvraag komen voor het huisvesten van arbeidsmigranten op deze locatie, dan zijn wij op geen enkele wijze (alsnog) bereid mee te werken aan zo'n aanvraag. Dit komt ook overeen met de door de gemeenteraad geweigerde verklaring van geen bedenking en de daaropvolgende weigering van de omgevingsvergunning voor het huisvesten van arbeidsmigranten in de Melkfabriek, die inmiddels een onherroepelijke status hebben." Anno 2019 blijft de stichting zich inzetten voor een 'zinvolle herbestemming' van de oude melkfebriek. Daar zijn vele ideeën over. Nadere informatie daarover vind je onder de link.

- Op de pinautomaat van Geldmaat aan de Albionstraat zijn in januari 2021 door Werkgroep Historie Leunen drie historische foto’s aangebracht. Deze verfraaiing van de dorpskern is mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Historisch Platform Venray, Rabo Club Support en de dorpsraad, die het resterende tekort aanvulde uit het budget dat de werkgroep Herinrichting dorpskern nog over had.

Jaarlijkse evenementen

- Das Bierfest (op een zaterdag in februari, in 2020 voor de 11e keer).

- Carnaval. - Carnavalsvereniging 't Knölleke. - Jeugdcarnaval 't Knölleke. - Kieës mit Kruut is de 'vastelaovendsboyband' uit Leunen. Zie hier hun carnavalshit 2017 'Nog Ieëne Kieër'. - Joekskapel Krom dur d'n bocht (KDDB) is naar eigen zeggen "de joeks-sensatie uit het noorden van onze zuidelijkste provincie, die je live moet zien en meemaken". Hoe dat zo gekomen is, is een mooi verhaal, dat we je niet willen onthouden: "Omdat Joekskapel Noeët Tuus zo nodig vervroegd uit wilde treden, moest Krom dur d'n Bocht na 10 jaar niks meer dan gebakken lucht te zijn geweest, de daad iets eerder dan gepland bij het woord voegen. Geïnspireerd door het loepzuivere trompetgeschal van Huub, de niet te evenaren zwaaien van Japie, de oorverdovende klappen van Theo, de schuifarmen van Piet en Petje en het geritsel van sambaballen-Twan hebben 22 jonge goden uit Leunen het koper bij de hoorns gepakt. Geheel tegen eigen verwachting in heeft zich een blaasensemble gevormd waar je u tegen zegt. Kosten noch moeite zijn gespaard om custom-made Chinees koperwerk via "JoJo de huisdealer" het land binnen te krijgen. Na een periode van 3 maanden van slapen, eten en praten met het pas verkregen instrument zijn de repetities in volle gang gezet. Met een repertoire wat goed tussen 2 biertjes in te spelen is, zijn deze mannen klaar om leven in de Leunense carnavalsbrouwerij te brengen!"

- Kermis (gedurende 5 dagen in juni).

Beeld

- Dorpsfilm 'Leunen in 1968' geeft een mooi beeld van hoe dit dorp eruit zag in de jaren zestig. De film laat gebouwen, inwoners en verenigingen zien in het dorpsleven van toen. De film is in 3 delen. Onder de link zie je deel 1. Aan de rechterkant van het scherm kun je ook de delen 2 en 3 aanklikken.

Links

- Algemeen: - Site van en over Leunen.

- Nieuws: - Nieuws uit het dorp op Facebook.

- Belangenorganisatie: - Dorpsraad Leunen.

- MFC: - "Al vele jaren beoogt gemeenschapshuis De Brink in Leunen een thuis te bieden voor veel verenigingen, stichtingen en particulieren. Na het verstrijken van de jaren is het huidige pand uit 1965 gedateerd en verouderd. Zo is de akoestiek niet goed genoeg voor het organiseren van twee activiteiten op hetzelfde tijdstip en is er in het dorp een tekort ontstaan aan vergader- en feestzalen. De Brink kan niet meer in die behoefte voorzien. Ook zijn er veel externe ontwikkelingen waar rekening mee gehouden moet worden zoals vergrijzing en leegloop van voorzieningen in het dorp. Kortom, het gemeenschapshuis moet worden aangepast aan de eisen van deze tijd, maar het opknappen van De Brink zou grote kosten met zich mee gaan brengen. Nabij De Brink is nog een verenigingsgebouw gelegen, De Schakel. Dit gebouw is in 1960 gebouwd als kleuterschool. De Schakel is regelmatig aangepast en voldoet nog wel aan de eisen van de tijd en zal kunnen blijven bestaan naast een nieuw gemeenschapshuis voor De Brink.

Om in de vraag naar ruimte te voorzien en om de leefbaarheid van Leunen op peil te houden, is in 2012 een initiatief gestart om het leegstaande Rabobankgebouw dat naast De Brink lag, om te bouwen naar een locatie waarin alle activiteiten en behoeften kunnen worden ondergebracht. Dit gebouw is in december 2014 geopend en heeft de naam MFC De Baank gekregen. Het dient met De Schakel en De Brink als een Multifunctioneel Centrum waarin de diverse activiteiten georganiseerd kunnen worden. De Schakel, De Baank en De Brink zijn onder één stichtingsbestuur ondergebracht zodat er voor alle leeftijden voor de langere termijn ruimte is in het dorp om aan alle verenigingen ontmoetingsruimte te bieden.

De meerwaarde van het MFC voor het dorp Leunen is enorm groot: Sociaal: het waardeert het voorzieningenniveau van het dorp op; het versterkt de sociale cohesie van het dorp; het biedt een zorgcomponent voor ouderen; de bedrijvigheid zal toenemen, wat zal bijdragen aan een betere sociale, recreatieve en economische functie van het centrum. Cultureel: het biedt onderdak aan de diverse culturele verenigingen van het dorp, waaronder de harmonie en toneelvereniging; het is een podium voor uitvoeringen van zeer diverse aard; het biedt expositieruimte aan nieuwe kunstenaars, maar ook permanente expositieruimte aan de historische Leunse kunstenaar ‘Gussen wie’ en het Historisch Platform Leunen.

Structurele en incidentele activiteiten: het heeft als functie het samenbrengen van mensen voor het uitoefenen van hun hobby, voor festiviteiten, evenementen en ontspanning. Structurele activiteiten bestaan onder meer uit feestelijke bijeenkomsten als Sinterklaas, Carnaval en Kermis, bijeenkomsten van verenigingen voor leden en belangstellenden, muziekuitvoeringen, concerten, toneeluitvoeringen en hobbyuitoefening. Incidentele activiteiten bestaan onder meer uit buurtfeesten, huldiging van bijzondere inwoners, jubilea etc.

In de toekomst zullen activiteiten van Basisschool De Meent zoals de schoolmusical van groep 8 en andere naschoolse activiteiten worden gehouden in het MFC. Zowel voor de jongere generatie als voor de oudere generatie zal de vraag naar educatie buiten de scholen nog meer toenemen. Het bestuur van het MFC zal hiertoe initiatieven stimuleren en ondersteunen door onder meer ruimten te creëren, waarbij het mogelijk wordt om moderne presentatieapparatuur te kunnen gebruiken voor educatieve doeleinden."

- Onderwijs en kinderopvang: - Basisschool De Meent heeft ca. 240 leerlingen uit de dorpen Leunen, Veulen en Heide. Deze drie-eenheid komt ook terug in de drie balonnen van hun logo. De Meent is een MI-school in ontwikkeling, wat betekent dat ze hun onderwijs meer en meer verrijken vanuit Howard Gardners gedachtengoed omtrent meervoudige intelligenties. Ieder kind heeft talenten! Dat is het uitgangspunt van Meervoudige Intelligentie (MI). Het ene kind is verbaal heel sterk en leert gemakkelijk door gebruik van taal. Een ander kind is juist visueel ingesteld en ziet activiteiten graag voor zich in de vorm van plaatjes, symbolen of beelden. Weer een ander kind leert juist gemakkelijk door gebruik van klank en ritme. Zo zijn er volgens Howard Gardner, de Amerikaanse Hoogleraar die de theorie van Meervoudige Intelligentie ontwikkelde, op dit moment acht intelligenties te onderscheiden: taalknap; rekenknap; beeldknap; muziekknap; beweegknap; natuurknap; samenknap; zelfknap.

Rekening houden met de verschillen in intelligenties is een waardevolle aanvulling op de dagelijkse wijze van lesgeven en geeft inhoud aan het afstemmen van onderwijs op individuele leerlingen. Dat betekent dat ze het maximale uit elk kind proberen te halen door het aan te spreken op zijn of haar intelligentie. Ook spreken ze het kind natuurlijk aan op de intelligentie die het minder beheerst om er zo voor te zorgen dat het zich hierin juist verder ontwikkelt. Oftewel bij De Meent zijn ze op weg van 'Hoe knap ben jij?' naar 'Hoe ben jij knap?

- "Wij zijn Paul en Monique Litjens en samen met onze vier kinderen, Luuk, Niels, Janne en Floor wonen we op onze boerderij in Leunen. Naast de kinderopvang fokken we jongvee voor derden op. Bij de Mukkenstal zo’n 100 stuks en bij De Mukkenweide zo’n 25 stuks. Dagelijks genieten wij en vooral ook onze kinderen van al het moois dat het leven op de boerderij met zich meebrengt. Dit willen we graag ook aan andere kinderen meegeven. Daarom zijn wij in 2011 begonnen met De Mukkenstal, een dagopvang, peuteropvang en buitenschoolse opvang waar kinderen mogen zijn zoals ze zijn. Waar kinderen veel buiten mogen spelen, bij de dieren en in de natuur, waar een kind gezien wordt en wordt ondersteund in het opgroeien tot een zelfstandig en mooi individu. De BSO is een locatie voor echte buitenkinderen aan de rand van natuurgebied de Leunse Paes. Met takken slepen en hutten bouwen staan standaard op het programma, maar voor wie liever ook eens binnen speelt is er voldoende te doen in de nieuw gebouwde binnenruimte."

- Muziek: - "Naar aanleiding van het oprichten van een fanfare in Oostrum in 1918 gingen er in Leunen stemmen op om ook een eigen fanfare op te richten. Rector Nabben startte, samen met enkele enthousiastelingen, in 1919 de voorbereidingen. Op 8 juni 1920 was het dan zo ver. 40 leden meldden zich en starten met muzieklessen, d.w.z. het lezen van geschreven muziek. Binnen korte tijd kon Fanfare St. Catharina men starten met het spelen van muziek maar... de instrumenten ontbraken. Voor de aanschaf hiervan werden acties op touw gezet en er werd een aantal nieuwe en tweedehands instrumenten aangeschaft. In de jaren zestig bleek dat de fanfare aan versterking toe was. Om meer mensen de mogelijkheid te geven muziek te maken werd in 1967 besloten om naast inwoners van het dorp en buurtdorp Veulen ook inwoners van buurdorp Heide toe te laten bij de Leunse fanfare, wat al snel zijn vruchten afwierp.

Na de grote successen als fanfare kwam de omslag. Het aantal jeugdleden nam toe, meer dames meldden zich aan, het aantal mannelijke leden nam af, er kwamen zwakke plekken in het klein koper door het vertrek van enkele ervaren leden en er dienden een aantal instrumenten door nieuwe te worden vervangen. Zoekende naar een oplossing kwam het omvormen naar een harmonie in beeld. In december 1983 werd gekozen voor de omzetting naar harmonie, onder de naam Harmonie St. Catharina Leunen-Veulen-Heide."

- "Begin jaren negentig ontstond er in het muzikale nest van De Steeg iets moois. Twee jongens uit het beroemde café voetbalelftal, FC De Steeg én doorgewinterde muzikanten ontdekten dat zij de wekelijkse derde helften in de Pub onvergetelijk konden maken met live muziek. Wilbert en René kregen al gauw ondersteuning van John die muziek maken ook met de paplepel ingegoten had gekregen. Men ging gezamenlijk op zoek naar een drummer. Enkele voorwaarden werden gesteld; hij moest in Leunen wonen, hij moest ook graag bier drinken, je moest met hem kunnen lachen en hij moest de beste in zijn soort zijn. Er was dus maar één keuze mogelijk en Jan werd snel ingelijfd. Ook trompettist Geert voldeed ruimschoots aan de toelatingseisen en ook zanger Jos en basgitarist Math werden met open armen ontvangen. Het aantal optredens nam toe en podia bestaande uit drie deuren op een aantal kratten werden vervangen door het echte werk.

De optredens werden behalve talrijker ook steeds langer. Deze lange intensieve optredens werden het handelsmerk van de Puppies. Er was geen houden meer aan. Grote feestnummers werden in het repertoire opgenomen al dan niet voorzien van een Puppies arrangement. Na zovele jaren en met pijn in het hart moet Geert door drukke werkzaamheden in 2009 afhaken. Zijn opvolger Frank moet aan de bak. Gepokt en gemazeld bij de Harmonie en liever in de trompet spugend als in een glas bier integreert hij al blaozend en als vanzelf bij Het Puppies Huisorkest. De echte "roots" van Het Puppies Huisorkest liggen in Leunen, maar jarenlang nu al worden in de hele regio grote en kleine feesten met veel hartstocht en een uiteenlopend repertoire plat gespeeld. Vriendschap en de schik in muziek maken zijn de grote drijfveren van deze zeven mannen. Ze glunderen nog altijd als het publiek geniet en zeker als de fans meehelpen de zaak "op de kop te zetten"."

- Sport: - Voetbalvereniging s.v. Leunen.

- "Korfbalvereniging Oranje-Wit is opgericht in 1973. De club begon klein, met 32 leden uit de dorpen Leunen, Veulen en Heide. Ons sportpark heet 't Klaverblad, genoemd naar de drie dorpen. Op dit moment bestaat onze vereniging uit circa 170 leden. Bij de oprichting van Oranje-Wit stond in de statuten vermeld: “De vereniging stelt zich ten doel de bevordering van de lichamelijke ontwikkeling door het beoefenen van het korfbalspel. In het kader van deze sportbeoefening zal zij, op basis van de richtlijnen, haar leden vormen en begeleiden, hun belangen behartigen en in de vereniging een dusdanig klimaat scheppen dat een bijdrage geleverd wordt tot een harmonische mensvorming.” In feite is er nog altijd niets aan deze doelstelling veranderd. We trachten deze te bereiken door ervoor te zorgen dat onze leden kunnen deelnemen aan korfbalwedstrijden, zowel vriendschappelijk als in competitieverband, bekerwedstrijden en toernooien. Daarnaast worden er verschillende nevenactiviteiten georganiseerd. Verder spannen wij ons in om onze leden goede opleidings- en trainingsmogelijkheden te bieden. Middels een goede begeleiding en een duidelijke organisatie willen wij dit alles op een hoog kwaliteitsniveau realiseren. Dit met als doel om iedereen zoveel mogelijk plezier te kunnen laten beleven aan de korfbalsport."

- Welzijn: - "Stichting Samen in Leunen is een vrijwilligersorganisatie voor en door inwoners. Ons doel is dat inwoners zo lang mogelijk kunnen blijven meedoen in het eigen dorp. Wij organiseren hiervoor laagdrempelige activiteiten die zich richten op participatie en integratie van alle inwoners en die te realiseren zijn door vrijwilligers. Op deze manier willen wij mantelzorgers ondersteunen."

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Leunen.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)