Oud Drimmelen

Plaats
Buurtschap
Drimmelen
West-Brabant Amerstreek
Noord-Brabant

Oud Drimmelen richtingwijzer (Kopie).jpg

Oud Drimmelen is een voormalig dorp, thans buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Amerstreek, gemeente Drimmelen. T/m 1996 gemeente Made en Drimmelen.

Oud Drimmelen is een voormalig dorp, thans buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Amerstreek, gemeente Drimmelen. T/m 1996 gemeente Made en Drimmelen.

Oud Drimmelen

Terug naar boven

Status

- Oud Drimmelen is een voormalig dorp, thans buurtschap in de provincie Noord-Brabant, in de regio West-Brabant, en daarbinnen in de streek Amerstreek, gemeente Drimmelen. T/m 1996 gemeente Made en Drimmelen.

- De buurtschap Oud Drimmelen valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Drimmelen.

- De buurtschap Oud Drimmelen heeft geen plaatsnaamborden, zodat je alleen aan de gelijknamige straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen. In de omgeving staan wel richtingbordjes, zodat je wel kunt zien waar je heen moet om er te komen.

Terug naar boven

Naam

Spelling
In de diverse bronnen wordt deze plaatsnaam wisselend met en zonder koppelteken gespeld. Zoals gesteld heeft de buurtschap geen plaatsnaamborden (waar we een officiële dan wel voorkeursspelling aan zouden kunnen aflezen), maar op het richtingbordje en op de straatnaamborden staat Oud Drimmelen (zonder koppelteken dus), daarom hanteren wij dat als kennelijke voorkeursspelling van de plaatsnaam.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Oud Drimmelen ligt rond de gelijknamige weg en de kruising aldaar met de Brielseweg, Wilgenweg en Dahliastraat, ZW van Drimmelen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1768 heeft het dorp Oud Drimmelen nog 31 huizen. In 1840 omvat de buurtschap nog 13 huizen met 108 inwoners. Tegenwoordig omvat de buurtschap nog altijd slechts een 10-tal panden.

Terug naar boven

Geschiedenis

Het oorspronkelijke dorp Drimmelen is tijdens de Sint-Elisabethsvloed van 1421 van de kaart geveegd. Veel verder landinwaarts ontstond toen het huidige Oud Drimmelen. Toen in 1645 de Emiliapolder ten noorden hiervan tot stand kwam, ontstond Nieuw Drimmelen (het huidige dorp Drimmelen) aan een spuisluis bij de Amer. Oud en Nieuw Drimmelen hoorden bij elkaar. De (hervormde) kerk en de begraafplaats bleven lang in het oude dorp gevestigd. In 1730 werd een groot deel van het oude dorp door brand verwoest. Het zwaartepunt van de bewoning verplaatste zich naar Nieuw Drimmelen, wat geleidelijk aan Drimmelen ging heten. Tot 1792 werd de kerk van het oude dorp nog gebruikt, maar in hetzelfde jaar kwam in Nieuw Drimmelen een kerk gereed, waarop de kerk van Oud Drimmelen in 1793 voor sloop is verkocht. De kerk is niet herbouwd, waardoor het plaatsje dus een buurtschap is geworden. De begraafplaats is wel bewaard gebleven. Louis van Suijlekom beschrijft in dit artikel de - nogal complexe - kerkelijke geschiedenis van het oude (vroegere) dorp en de latere buurtschap.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Oud Drimmelen heeft 2 rijksmonumenten, zijnde de sluiswachterswoning op Buitendijk 4 en de in de nabijheid daarvan gelegen Inundatiesluis.

- De buurtschap heeft 3 gemeentelijke monumenten, zijnde het straatbeeld, het kerkhof op Oud Drimmelen 1 en de boerderij op nr. 3.

- "De 17e-eeuwse inundatiesluis is gesitueerd in het buitengebied van Oud Drimmelen, niet ver van de Buitendijk. De sluis maakt deel uit van de verdedigingswerken van Geertruidenberg en maakte het, door zijn plaatsing in de Buitendijk, mogelijk het land ten westen van Geertruidenberg onder water te zetten. Ten gevolge van de waterstaatkundige werken die plaats vonden na de watersnood van 1953 zijn deze dijk en sluis niet langer meer aan het open water van de Amer, respectievelijk de Bergsche Maas gelegen; achter de dijk is een zeer brede strook land aanwezig, die het inlaten van water vanaf die zijde niet meer mogelijk maakt; de sluis staat nog wel min of meer in verbinding met een landinwaarts gelegen kolk.

De ca. 15 meter lange, met aarde en gras bedekte, in baksteen gemetselde sluis met aan de landzijde een natuurstenen sluitsteen, waarop het jaartal 1665 is aangebracht, bestaat uit twee delen met verschillende boogvormige doorsnede; op de overgang van beide delen aan beide zijden een hardstenen gleuf waarin een houten schotwerk met ijzer bezet, aan kettingen kan worden neergelaten; aan de bovenzijde bevindt zich een rechthoekige gemetselde ommuring, met in het midden een opening waarin de houten schuif kan worden neergelaten; aan de schuif twee kettingen en op de gemetselde muurtjes ijzeren pennen om de kettingen vast te zetten.

Aan de voormalige rivierzijde is aan het uiteinde van de sluis onder een houten lateibalk een ijzeren deur geplaatst, voorzien van scharnieren, die het binnenstromende water konden reguleren. Aan de landzijde heeft de sluis een trapeziumvorm met vleugelmuren waarin beitelingen, een rondboogopening en een hardstenen afdekplaat aan de bovenzijde. De inundatiesluis in Oud Drimmelen is van grote cultuurhistorische betekenis vanwege zijn waarde voor de geschiedenis van de krijgs- en waterbouwkunde, alsmede vanwege de gaafheid en de zeldzaamheid." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

- "De voormalige sluiswachterswoning in Oud Drimmelen (Buitendijk 4), gelegen op een oude dijk, is opgetrokken in Ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Het huis is gebouwd tussen 1668 en 1689 en nadien gewijzigd. Restauratie en verbouwing tot vakantiehuis in 1969. Het pand ligt zeer afgelegen, ver van de openbare weg, in de lengteas van de dijk, op een ruim erf met hoogstammige fruitbomen, waaronder appel en walnoot, omzoomd met wilgen, Canadese populieren en linden. De sluiswachterswoning is van algemeen belang. Ze heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een sluiswachtershuis met sluis in een oude bedijkingscontext. Het pand heeft architectuurhistorische waarde vanwege de in- en uitwendig gaaf behouden hoofdstructuur en het traditionele materiaalgebruik. Het huis is van betekenis voor de bouwhistorie vanwege de afleesbaarheid van bouwsporen. Samen met de nabijgelegen sluis heeft de sluiswachterswoning ensemblewaarde." (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) - De woning is in 2006 gerestaureerd, naar ontwerp van Walraad Architecten.

- "De woning op huisnr. 9 heeft oorspronkelijk in Hooge Zwaluwe gestaan en is in 1913 afgebroken, vervolgens met paard en wagen vervoerd en volledig opnieuw opgebouwd op de huidige locatie. Dit omdat de toenmalige familie het zo'n leuk huis vond, "maar het moest eigenlijk op Oud Drimmelen staan". Zo gezegd zo gedaan. Het was een goede keuze want de locatie is uniek. Met zijn aanpandige gepotdekselde schuur en dubbele garage/schuur zeer geschikt voor uitbreiding van de woning en/of diegene die graag extra stalling zoekt voor zijn werk of hobby. De woning voorziet vrijwel volledig in eigen energiebehoefte door de 28 zonnepanelen en warmtepompsysteem en beschikt daardoor ook over een energielabel A." Aldus een citaat uit de beschrijving van de makelaar van dit in augustus 2020 aan een nieuwe eigenaar verkochte pand (vraagprijs: 650.000 euro).

- Hier vind je een video van de woning op Oud Drimmelen 8, die in 2016 aan een nieuwe eigenaar is verkocht.

- "Tijdens het opknappen van het pad op het binnen kerkhof te Oud Drimmelen in mei 2020 kwamen twee oude fundamenten tevoorschijn. Het bestaan hiervan was 30 jaar geleden bij het opnieuw begrinden van het pad al bekend, maar toen niet gefotografeerd en gedocumenteerd. Ongeveer in het verlengde van de Kerkendijk, de toegangslaan tot de begraafplaats, zitten twee vierkanten fundamenten tegen de oude fundering van de noordelijke muur van de voormalige kerk. Het gaat hier om een oud ingangsportaal, aan de noordzijde van de oude kerk tegen de noordmuur aangeplakt. De fundering van deze noordmuur is ongeveer 53 cm breed. De twee fundamenten van de portaal zijn ieder ca. 74 x 74 cm. Ze liggen op ca. 2,10 meter afstand van elkaar. Tussen de twee fundamenten aan de noordzijde bevindt zich geen fundering. Tussen de twee fundamenten moet in de noordmuur een toegang tot de kerk zijn geweest. Buiten de muur moet een overkapping zijn geweest die werd ondersteund door de gevonden fundamenten.

Op de plaats van het zuidelijk deel van het binnen kerkhof bevond zich ooit de Sint Sebastiaanskerk van het oude Drimmelen, het huidige Oud Drimmelen. Een kaart van de Biesbosch en omgeving uit ca. 1637 laat een prachtig dorpskerkje zien vanuit het zuiden. Aan de westzijde bevond zich een zware kerktoren en aan de oostzijde het oude koor, waar zich het altaar bevond. Zo’n 30 jaar geleden is de fundering van dit middeleeuws koor gevonden. De kaart laat verder nog een klein torentje op het dak zien en een ingang in het midden van de kerk. De voormalige Katholieke Sint Sebastiaanskerk, uit ca. 1450, had dus minstens twee ingangen; een in het zuiden en een in het noorden. Waarschijnlijk was er ook nog een ingang vanuit de toren. In de zuidmuur zijn ook nog een aantal kerkramen te zien.

Tijdens een restauratie in1693, van de dan al een eeuw voor de Protestantse eredienst ingerichte kerk, is het koor aan de oostzijde van de kerk afgebroken en werd er een nieuwe oostelijke muur gebouwd waarin een deur kwam. Vermoedelijk zijn toen de twee deuren in het midden dichtgemetseld. Op 19 december 1793 is de kerk voor afbraak verkocht op voorwaarde dat de buitenmuren van de kerk deels zouden blijven staan als ommuring van het binnen kerkhof. De oude muren zijn echter in 1846 eeuw afgebroken en vervangen door een nieuwe ringmuur, waarvan nu nog een groot deel aanwezig is. De noordelijke muur is in 1895 afgebroken bij de uitbreiding van het binnen kerkhof. De fundering van deze muur is nog zichtbaar aanwezig." Aldus Louis van Suijlekom in nieuwsbrief juni 2020 van Heemkundekring Made en Drimmelen.

Er zijn op de begraafplaats nog enkele zeer oude grafstenen te vinden. De fraaiste worden sinds enkele jaren bewaard als de graven vrijvallen. Ze worden dan bij de oude muur van de begraafplaats geplaatst. Rondom het kerkhof staan enkele oude bomen, waaronder 2 rode beuken. De oudste is rond 1850 geplant en de andere rond 1900. Aan de oostzijde van het kerkhof is achter de heg nog een restant van het buiten kerkhof bewaard gebleven. Hier bevindt zich nog een oude zerk. Ten zuiden van het kerkhof liep de Kerkvaart; deze is tijdens de ruilverkaveling verdwenen. Deze vaart is nog te zien op deze pagina van oud-inwoner Theo den Engelsen, op enkele oude foto's van de buurtschap.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Wandelroute 'Rondje Oud Drimmelen'.

Terug naar boven

Links

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Oud Drimmelen, met foto's van de grafzerken.

Reacties

(4)

Ik heb hier laatst gewandeld en er staan nu wel, twee zelfs, straatnaambordjes.

Dank voor de tip Acronius. Maar ik bedoelde eigenlijk meer dat er geen plaatsnaamborden staan, waardoor je alleen aan de straatnaambordjes kunt zien dat je er bent aangekomen. Maar dat stond er niet duidelijk, dus dat heb ik nu verduidelijkt. Als iemand onder een pagina reageert, zoek ik vaak gelijk het internet nog even af wat er nog meer aan wetenswaardigs over de buurtschap te melden valt, en heb in dit kader nog een paar aardige aanvullingen gevonden en verwerkt. Ik mail je binnenkort over het afbeeldingen-gebeuren, omdat ik afgelopen jaar heb gefocust op het zoveel mogelijk afmaken van de dorps-, stads-, gemeente-, streek- en provinciebeschrijvingen.

Oud Drimmelen 9 is sinds 2017 geen monument meer.
Oud Drimmelen 5 daarentegen is altijd een monument geweest.

(excuses voor mijn late reactie, wegens ziekte)
Dank voor uw aanvullingen. Is nr. 5 volgens u een rijksmonument of een gemeentelijk monument? In beide tabellen die ik hierboven heb gelinkt (en die op Wikipedia staan) komt dit pand niet voor.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen