Nieuwbrug

Plaats
Buurtschap
Westerkwartier
Westerkwartier
Groningen

Nieuwbrug Den Horn 30km bord [640x480].JPG

Nieuwbrug is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 1989 gemeente Aduard. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier. De buurtschap valt onder het dorp Den Horn.

Nieuwbrug is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 1989 gemeente Aduard. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier. De buurtschap valt onder het dorp Den Horn.

nieuwbrug_brug_over_de_zuidwending.jpg

Dit is de brug over de Zuidwending bij buurtschap Nieuwbrug. Dit is niet de brug waar de buurtschap naar is vernoemd. Welke brug dat wél was, kun je lezen onder Naam en Geschiedenis. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com)

Dit is de brug over de Zuidwending bij buurtschap Nieuwbrug. Dit is niet de brug waar de buurtschap naar is vernoemd. Welke brug dat wél was, kun je lezen onder Naam en Geschiedenis. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com)

nieuwbrug_aalscholver.jpg

Als je geluk hebt kun je in de omgeving van buurtschap Nieuwbrug aalscholvers tegenkomen, zoals hier bij de Tichelwerkbrug over het Aduarderdiep. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2017/08/07/avondrondje-den-horn-slaperstil)

Als je geluk hebt kun je in de omgeving van buurtschap Nieuwbrug aalscholvers tegenkomen, zoals hier bij de Tichelwerkbrug over het Aduarderdiep. (© Harry Perton / https://groninganus.wordpress.com/2017/08/07/avondrondje-den-horn-slaper...)

nieuwbrug_nieuwe_brug_op_kaart_kopie.jpg

Op deze kaart zie je de 'Nieuwe brug' over het Aduarderdiep afgebeeld, waar buurtschap Nieuwbrug naar is vernoemd. Op 10 mei 1940 is deze brug opgeblazen, waarmee de verbinding tussen de dorpen Leegkerk en Den Horn werd verbroken. (© Kadaster)

Op deze kaart zie je de 'Nieuwe brug' over het Aduarderdiep afgebeeld, waar buurtschap Nieuwbrug naar is vernoemd. Op 10 mei 1940 is deze brug opgeblazen, waarmee de verbinding tussen de dorpen Leegkerk en Den Horn werd verbroken. (© Kadaster)

nieuwbrug_tichelwerkbrug_op_kaart_kopie.jpg

Zelfde kaart, 70 jaar later: pas in 2009 is de verbinding tussen Leegkerk en Den Horn hersteld door de bouw van de fietsbrug Tichelwerkbrug, die je hier afgebeeld ziet. (© Kadaster)

Zelfde kaart, 70 jaar later: pas in 2009 is de verbinding tussen Leegkerk en Den Horn hersteld door de bouw van de fietsbrug Tichelwerkbrug, die je hier afgebeeld ziet. (© Kadaster)

Nieuwbrug

Terug naar boven

Status

- Nieuwbrug is een buurtschap in de provincie Groningen, in de streek en gemeente Westerkwartier. T/m 1989 gemeente Aduard. In 1990 over naar gemeente Zuidhorn, in 2019 over naar gemeente Westerkwartier.

- De buurtschap Nieuwbrug valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Den Horn.

- De plaatsnaam wordt pas sinds 2014 vermeld op de kaarten van het Kadaster (voorheen Topografische Dienst).

- De buurtschap Nieuwbrug ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden, met een 30 km-zone.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Niebrugge.

Naamsverklaring
De naam van buurtschap Nieuwbrug verwijst naar de 'nieuwe brug' over het Aduarderdiep, die overigens reeds uit de 14e of 15e eeuw dateerde. Op 10 mei 1940 is deze brug door Nederlandse troepen opgeblazen in een poging de opmars van de Duitsers te vertragen. De brug is niet herbouwd. De verbinding tussen Leegkerk en de rest van het Westerkwartier W hiervan werd daarmee verbroken. Pas in 2009 is iets naar het O een fietsbrug herbouwd, de Tichelwerkbrug, om deze verbinding te herstellen, waarvoor zie het hoofdstuk Recente ontwikkelingen.

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Nieuwbrug ligt ZO van het dorp Aduard en NO van het dorp Den Horn, direct N van de kruising van de Weersterweg in het W met de Nieuwbrugsterweg in het N, de Aduarderdiepsterweg in het O en de waterloop Zuidwending in het Z, die een verbinding vormt tussen het Aduarderdiep in het N en het Hoendiep in het Z, ter hoogte van buurtschap De Poffert. De buurtschap ligt aan een oude, door de kanalisatie in de jaren vijftig 'afgesneden' tak van het Aduarderdiep.

Terug naar boven

Statistische gegevens

De buurtschap Nieuwbrug omvat een drietal woonhuizen/boerderijen plus een 20-tal woonschepen.

Terug naar boven

Geschiedenis

Voor 1843 bestonden de Friesestraatweg en de Nieuwklap nog niet en lag er dus ook nog geen brug over het lange stuk Aduarderdiep tussen de Nieuwbrug (bij Leegkerk) en de Steentil (ten noordoosten van Aduard). Bovendien waren de wagenwegen die over deze bruggen liepen beide een flink eind om, en extra tijdrovend voor mensen die zich geen (huur)rijtuig konden veroorloven. Ook bestond het Van Starkenborghkanaal nog niet - wilde je met een schip, dan was de omweg de Stad en Aduard via Hoendiep (langs Hoogkerk en Vierverlaten), Aduarderdiep en De Lindt nog veel langer en tijdrovender dan de route te voet via een van beide wagenwegen. Vandaar dat er voor voetgangers met enige haast of uit de omgeving zelf nog een ‘overvaart’ of ‘overzet’ bestond, zeg maar een veerdienst, die nabij het Washuis* de voetpaden op beide oevers van het Aduarderdiep met elkaar verbond. Deze overzet bestond in ieder geval al in 1720.
* Wat de functie van dit pand was, is vooralsnog niet met zekerheid te zeggen. Het pand was een uithof van het klooster Aduard. Het zou de plek zijn geweest waar de kloosterlingen hun was lieten doen. De familienaam Wasscher is van dit Washuis afgeleid.

Eind november 1804 diende de ‘overzetter’ of veerman op deze locatie N van de Nieuwbrug een verzoekschrift in bij de drost van het Westerkwartier, waaruit blijkt dat bepaalde passagiers, die hij ook sociaal duidt, nogal eens ontevreden waren én veeleisend: voor het overzetgeld of veerloon moest soms buitengewoon veel moeite worden gedaan. Voor nadere informatie in tekst en beeld, ook over de povere onderhoudstoestand van het voetpad dat vanaf het oosten naar de overzet bij het Washuis liep, zie het artikel "Niet zonder gevaar, bij storm en duister nagten" - de overzet bij het Washuis en het voetpad dat er heenliep op weblog Groninganus.

- Geschiedenis van de 'nieuwe brug' waar buurtschap Nieuwbrug naar is vernoemd.

- Artikel over de beroerde toestand van de Nieuwbrug anno 1807, die dan letterlijk met touwen bij elkaar wordt gehouden.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Zoals reeds vermeld onder Naam, is de 'nieuwe brug' O van buurtschap Nieuwbrug op 10 mei 1940 opgeblazen en niet herbouwd. Om de verbinding van Leegkerk met het overige Westerkwartier W hiervan te herstellen, is in 2009 iets O van de oude brug de fietsbrug Tichelwerkbrug gebouwd. De bouw heeft een klein jaar geduurd. De brug heeft bijna 2 miljoen euro gekost. De Tichelwerkbrug is een draaibrug, zoals deze meer voorkomen in de vaarroute Hoendiep - Aduarderdiep. Deze brug heeft wel een veel modernere vormgeving en is ook groter is dan de al langer bestaande bruggen. De brug ligt 3 meter boven het water en de doorgang is 14 meter breed. Hierdoor vormt de brug geen beperking voor het scheepvaartverkeer van en naar Hoogkerk en voor de ontwikkelingen op het nieuwe bedrijventerrein Westpoort. De brug is voorzien van camera’s en wordt net als de ACM-fietsbrug op afstand bediend.

De brug faciliteert vele fietsers op het gebied van woon-werkverkeer en recreatief verkeer. Uit onderzoek tijdens de planstudiefase in 2002 is namelijk gebleken dat er in die tijd per dag 1700 verplaatsingen met de fiets waren tussen Zuidhorn en Groningen. Meer dan de helft van deze fietsers had als bestemming de omgeving Groningen West en Zuid. De brug kan hierdoor in ieder geval dagelijks rekenen op ruim 800 fietsers vanuit Zuidhorn. Dit aantal zal richting de 1000 oplopen als de brug wordt ontdekt door andere fietsers in de omgeving. Daarnaast verwerkt de brug in de zomermaanden aanzienlijke aantallen fietsers die het buitengebied ten westen van de stad vanuit recreatief oogpunt willen bezoeken. De huidige brug is vernoemd naar een vroegere steenfabriek in deze omgeving - waar helaas niets meer van te herkennen is - waarover je meer kunt lezen onder de link in het hoofdstuk Grschiedenis.

Reacties

(2)

Naast de Tichelwerkbrug bevindt zich afgezet terrein met borden die "levensgevaarlijk" als opschrift hebben. Kan hier online geen informatie over vinden maar ben wel benieuwd waarom de boel daar is afgezet.

Dat schijnt een drijfzandachtig provinciaal slibdepot te zijn geweest, maar wordt de laatste tien jaar gebruikt als ruige weide voor diverse slagen vleeskoeien en nubische geiten. Die zijn echter ongevaarlijk (afgezien van de stieren en rammen). Een poos geleden was er een initiatief om er een avontuurlijk speelterrein (Speelwerd) van te maken (zie https://www.rtvnoord.nl/nieuws/139453/nieuw-recreatiepark-speelwerd-op-s...), maar daar hadden omwonenden bezwaar tegen (zie voor berichten hierover De Krant van Toen (krantendatabank NDC) en hier: https://www.oogtv.nl/2014/12/woonbootbewoners-gepikeerd-over-plannen-rec...). Het gevaar van wegzakken in slib lijkt echter wel geweken, gezien het beslag met ook redelijk zwaar vee.

Reactie toevoegen