Schinveld is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, regio Parkstad, gemeente Beekdaelen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1981. In 1982 over naar gemeeente Onderbanken, in 2019 over naar gemeente Beekdaelen.
Gemeente Schinveld anno ca. 1870, kaart J. Kuijper (collectie www.atlasenkaart.nl)
- Schinveld is een dorp in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, regio Parkstad, gemeente Beekdaelen. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1981. In 1982 over naar gemeeente Onderbanken, in 2019 over naar gemeente Beekdaelen. Het was de hoofdplaats van de gemeente Onderbanken.
- Wapen van de voormalige gemeente Schinveld.
- Onder het dorp Schinveld valt ook de buurtschap Heringsbosch.
Terug naar bovenIn het Limburgs
Sjilvend.
Oudere vermeldingen
1180 in uilla Schinneuelt, 1400 Schynvelt, 1558 Schienvelt, 1603 en 1635 Scimpfelt4, 1790 Schinfelt5, 1838-1857 Schinveld.
Naamsverklaring
Samenstelling van het Oudnederlands uelt = veld 'open vlakte, bouwland', met onduidelijk eerste deel, volgens sommigen misschien een oude waternaam Schin. Op de kaart van Brabant van Blaeu (1631) staat ter hoogte van Schinveld 'Gebroken schyn', dus eerder is hier sprake van schijn, schin 'door ontginning geklaard terrein'.(1)
Het dorp Schinveld ligt N van de stad Brunssum, in het N (tegenover de plaats Gangelt) en O grenzend aan Duitsland. O van het dorp(sgebied) verbindt de ‘internationale weg’ Zuid-Limburg met Midden-Limburg, bij het dorp Koningsbosch. De weg loopt over Duits gebied: de streek Selfkant, die van 1949 tot 1963 Nederlands grondgebied is geweest. Het dorp ligt verder ZW van de Duitse plaatsen Stahe en Niederbusch, W van Airbase Gelsenkirchen en de plaats Gelsenkirchen in Duitsland, NW van de stad Landgraaf, NO van de dorpen Merkelbeek, Oirsbeek en Amstenrade, O van de dorpen Bingelrade en Doenrade en ZO van het dorp Jabeek en de plaats Süsterseel in Duitsland.
Terug naar boven- Volkstelling Schinveld 1796. - In 1840 heeft de gemeente, die slechts het dorp omvat, 178 huizen met 828 inwoners.
- In 1869 is de grens met het toenmalige Pruissen (onderdeel van het huidige Duitsland) verlegd naar de nieuwe loop van de Roode Beek, waardoor 31 hectare naar Pruissen is overgegaan. Daartegenover stond Pruissen 32 hectare af ter compensatie, welk gebied bij Schinveld werd ingedeeld. Beide gebieden waren onbewoond.
- Per 1 januari 1982 is de gemeente opgeheven en als volgt verdeeld:
naar Onderbanken: 1.033 hectare met 4.874 inwoners;
naar Brunssum: 165 hectare met 15 inwoners.
- Tegenwoordig heeft Schinveld ca. 2.100 huizen met ca. 4.800 inwoners.
Terug naar bovenIn 1856 vindt pastoor Van Haeff op een heuvel aan de zuidkant van Schinveld de resten van een Romeins kampement. Dit kamp was mogelijk de eerste bewoning van de plaats. Vanaf 1050 leggen de bewoners zich toe op het ambacht pottenbakken. Naast de landbouw blijft het pottenbakken tot ongeveer 1375 de belangrijke vorm van bestaan.
De oudste vermelding van deze nederzetting vinden we in een akte uit 1180. Via deze akte schonk Philips van Heinsberg, aartsbischop van Keulen, onder andere de villa Schinveld aan de kloosterkerk in Heinsberg. Kerkelijk behoorde de kapel van het dorp aanvankelijk onder Gangelt (D). In 1579 werd het dorp tot zelfstandige parochie verheven met de H. Eligius als patroon. In 1801 heerste een grote brand in het dorp waardoor het grootste deel van de bebouwing werd verwoest. Oorspronkelijk was het een agrarisch dorp, maar door de opkomst van de mijnindustrie waren meer woningen nodig en is de kern met verschillende woonbuurten uitgebreid.
Tweede Wereldoorlog
"Een prachtige anekdote met betrekking tot de locatie van het huidige meetstation in Schinveld is ooit geschreven door Lej Dohmen in zijn boek "Alles in 't Plat", deel 3. Het gaat als volgt: 't Veldj-webelke. ’t Geboew wat noew ee maet-sjtation van Watersjtoat is, houw in de oeërlog een gans anger funksie. In de oeërlog sjtòng in ’t Hoeëgveldj - dat is went me doeër de Grach op Bèngelder aa geet - aan de rechse ziej in ’t vèldj eene oeëtkieëkpos van de Pruusse. Dae pos woar doa neergezat, òmdat me van doa-oeët gans wieëd noa’t Duutsj en noa ’t Hollesj koosj opkieëke. Wiejer koeësj me vanoeët dae pos radio-sinjaale van de vijandelikke vleeg-masjieëner opvange en doeërgaeve. Dae pos woeërd bemand doeër eene Duutsje serzjant dae in ‘t dörp ‘t Veldj-webelke woeërd geneump. ’t Woar eene kleene miensj dae erg vrunjtelik taenge de luuj woar en meestens alleen dae pos bemande. Went dae soldoat water moosj höbbe, keem hae achteròm doeër ee veldjwaegske biej nònk Kuuëb Arets, dae achter Gènne Berg (huuj Merkelbekkersjtroat) wònde, aan de pòmp water hoale.
In dae tieëd loog in diej sjtroat alleen mer ’t hoeës van de Waltman, dat va nònk Kuuëb en tant Lieës en get wiejer-op ’t hoeës va meester Juuërisse. De waeg woar neet geasfalteerd en woar eene geweune kieswaeg. Es kènjer mochte vieër - Lei en Jo Arets en ich - aaf en toew mèt dat veld-webelke mètgoa en in de oeëtkieëkpos doeër de verrekieëkesj, diej doa sjtònge opgesjtèld, uuëveral haer kieëke. Hae sjtòng da òngertössje op te passe of geen Duutsje patroelje keem, want dan moosjte vieër direk langs de lödder noa ònge kòmme. Vieër zint gans get kieëre in dae oeëtkieëkpos gewae en vuuër oeës geveul woar dat eene ganse gòwwe miensj. Went hae soaves vriej woar, keem hae zich aaf en toew biej Loewie van de Sjoll eene pietsje. Òmdat hae in de buurt van Geilekirche wònde, is hae noa de oeërlog mèt zieën vròw nog ee paar kieër i Sjilvend truuk gewae. De naam van dae miensj kan ich mich neet mieë herinnere, mer ich weet waal, dat went mieë van dat soart (gòw) Pruusse in de oeërlog woare gewae, ’t waarsjieënlik diej ‘Moffe’ baeter woar vergange..."
Luchtwachttoren
Op de - in het hoofdstuk Beeld gelinkte - Facebookpagina 'Sjilvend van vreuger' vinden wij d.d. 27 oktober 2020 de volgende oproep: "We ontvingen een verzoek voor meer informatie met betrekking tot een voormalige luchtwachttoren. waar ons niks tot weinig over bekend was. In 1950 werd in Nederland het Korps Luchtwachtdienst (KLD) opgericht, onderdeel van het Commando Luchtverdediging van de Koninklijke Luchtmacht. Vrijwilligers van het KLD keken over het hele land uit naar mogelijke laagvliegende vijandelijke (Russische) indringers. Het KLD bouwde tussen 1951 en 1955 een netwerk van 276 hoge uitkijkposten verspreid over het hele land. De ene helft op bestaande gebouwen, de andere helft op speciaal gebouwde torens. Ook in Schinveld zou zo'n 'luchtwachttoren' hebben gestaan, een van het allerlaagste torentype, slechts 4 meter hoog en 5,5 meter breed. Deze was zo laag dat het niet op een toren leek. Deze toren zou ten noorden van de Grachtweg hebben gestaan, vermoedelijk iets zuidelijker dan op de plek van het meetstation (meer richting Grachtweg).
Met het blote oog zochten de posten de hemel oost- en noordwaarts af, waarbij men in de nacht en bij slecht zicht afging op het gehoor. Alles onder het motto van de KLD; ‘Niets zal de waakzamen voorbij gaan’. Alle relevante informatie werd door de waarnemingspost in Schinveld via nauw telefonisch contact gedeeld met de post in Susteren en de luchtwachttoren in Posterholt. Vanuit deze driehoek, de zogeheten luchtwachtkring, communiceerde men met de centrale meldkamer. Waarschijnlijk is deze toren gebruikt tot 1964, het jaar waarin het Korps Luchtwachtdienst in Zuid- en Midden Nederland is opgeheven. De postcommandant rond 1955 was F.P. Mels, toenmalig adres Beekstraat 8. Hij bewaarde ook de sleutel van de toren. Wie heeft meer informatie over, of een foto van deze vroegere luchtwachttoren ? Alle info is van harte welkom!"
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp, kun je terecht bij de volgende instanties en sites:
- Heemkundevereniging De Veersjprunk.
- Verslag van archeologische vondsten in Schinveld.
- Op de site van Rijckheyt, Centrum voor regionale geschiedenis vind je nadere informatie over de geschiedenis van Schinveld.
Terug naar boven- De Provincie Limburg gaat voor verkeersveiligheid en wil zorgdragen voor een goede en veilige verkeersafwikkeling. Om de aansluiting op de Buitenring Parkstad Limburg en de Duitse grens te waarborgen, heeft de Provincie Limburg in 2018 delen van de N274, die W langs Schinveld loopt, gereconstrueerd.
- Het dorp heeft al jaren geluidsoverlast van AWACS-vliegtuigen van een NAVO-basis net over de grens in Duitsland. Na lange procedures is in 2006 6 hectare bos gekapt om deze toestellen meer ruimte te geven bij het landen en stijgen. - Filmpje van de ontruiming van het actiekamp en de boskap in Schinveld. - Verslag van de ontruiming van het actiekamp. - In 2016 heeft de rechtbank besloten dat een herplantplicht en preventieve dwangsom ter voorkoming van mogelijke nieuwe kap, die de gemeente had willen opleggen, vooralsnog niet aan de orde zijn.
Terug naar boven- Schinveld heeft 7 rijksmonumenten.
- De Sint Eligiuskerk (Wilhelminaplein 1) dateert oorspronkelijk uit 1200, maar is door de eeuwen heen meerdere malen herbouwd. Ten zuidwesten van de kerk ligt de witte pastorie. Het neogotische gebouw bestaat uit een deels ingebouwde westtoren met vijf geledingen en een ingesnoerde naaldspits, een driebeukig schip, een transept en een driezijdig gesloten koor. De huidige toren is rond 1500 gebouwd. In 1887 is het oude kerkgebouw afgebroken. In 1890 is de nieuwe kerk gereedgekomen, naar ontwerp van architect Johannes Kayser. De oude toren is daarbij behouden gebleven. In 1902 is de toren omklampt en verhoogd. Een bijzonder element in het interieur is dat men van vijzels uit de Romeinse tijd wijwatervaten heeft gemaakt. Schinveld is sinds 1559 een zelfstandige parochie. - Site Parochie H. Eligius.
- De voormalige protestantse kerk van Schinveld staat links bij de ingang van camping De Schinveldse Bossen (Kem 27). De protestantse Schinveldenaren behoren thans tot de Verenigde Protestantse Gemeente Zuid-Limburg-Centrum. Dit is een federatie van de hervormde gemeente Zuid-Limburg-Centrum met de gereformeerde kerk Treebeek.
- Het herdenkingsmonument bij Beatrixstraat 1 in Schinveld is in 1994 geplaatst ter nagedachtenis aan 11 inwoners die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Tevens wordt met het gedenkteken het belang van mensenrechten, vrede en vrijheid benadrukt.
- Het Lancastermonument bij Julianastraat 56 is in 2015 onthuld ter nagedachtenis aan de 5 Australische bemanningsleden van de Lancaster EE 167/AR-N van de RAAF 460 die in de nacht van 14 op 15 juni 1943 omkwamen nadat ze bij Sittard waren beschoten door een Duitse nachtjager en zijn neergestort in de Schinveldse Bossen. 2 andere bemanningsleden, de Brit Booth en de Canadees Matheson, overleefden de crash en zijn door de bezetter gevangen genomen. Zij hebben hun gevangenschap overleefd.
- NO van de dorpskern ligt verscholen midden in de Schinveldse Bossen, op Heringsweg 5a, bij de splitsing met de Koeweg, Openluchtmuseum Nonke Buusjke, gevestigd in een oude vakwerkboerderij. Hier wordt nog geleefd en gewerkt alsof er nooit een industriële revolutie heeft plaatsgevonden. De vlaai wordt op houtvuur gebakken, Limburgser kan het niet. 't Buusjke is opgetrokken uit authentieke materialen die eeuwen terug gebruiksgoed waren. Het is bedoeld als 'een plek om even na te denken'. In de notariële akte uit ca. 1980 staat als doelstelling omschreven: "De instandhouding van het bosperceel met daarop de bebouwing alsmede instandhouding van het Nonke Buusjke, van de landelijke levenswijze en de oude cultuur van het dorp Schinveld."
Grondlegger en stuwende kracht van 't Buusjke was de in 2001 overleden Thei Berkers. Berkers leefde op het terrein van 't Nonke Buusjke in de Schinveldse bossen. Hij wilde een natuurlijke, traditionele leefwijze promoten. Het massale van de huidige samenleving stond hem tegen. Samen met anderen bouwde hij in 40 jaar tijd panden in de oude stijl op. Enkele zijn in Schinveld afgebroken en op het terrein opnieuw neergezet. Daarbinnen zijn allerlei oude ambachten uitgebeeld met de apparaten die vroeger gebruikt werden. Het geheel ademt een sfeer van rust en ongedwongenheid. De frisse boslucht en stilte overheersen. De toegang kost slechts €2,00 v/a 7 jaar, en drankjes en vlaai kosten maar €1,50. Je kunt hier dus voor een zeer bescheiden bedrag een leuk en leerzaam middagje uit. Geopend van april tot en met oktober, iedere zondag van 12.00 tot 17.00 uur.
Vrijwilliger worden bij Nonke Buusjke, iets voor jou? "Veel handen maken licht werk. Dat is zeker van toepassing op Nonke Buusjke. Nonke Buusjke heeft thans ca. 60 vrijwilligers, over het algemeen 55-plussers, waar we erg blij mee zijn.
We zouden het leuk vinden als zich ook eens wat jongere mensen op zouden geven als vrijwilliger bij Nonke Buusjke. Er komen ook steeds jongere bezoekers naar ons museumdorp. Nonke Buusjke is voor en van alle leeftijden. Natuurlijk begrijpen we dat je wellicht de zondagen voor andere zaken wilt vrijhouden, maar je kunt als vrijwilliger ook met andere bezigheden aan de slag. Misschien vind je het leuk om websitebeheerder te worden, de Facebookpagina te beheren, workshops te organiseren, Buusjgeluiden te organiseren of groepsbezoeken te regelen. Natuurlijk blijven ook 55-plussers van harte welkom."
- Nieuwjaarsconcert van Fanfare Sint Lambertus (op een zondag in januari).
- Carnaval. - Carnavalsvereniging Sjilvend Alaaf. - Het Hoej-Hoej Comité lanceert op Carnavalsdinsdag in Schinveld een kartonnen ‘Geet mit ee gesjtrikt udder’, een kartonnen geit met gebreide uier. De vinder wordt verzocht zich via de bij de ‘Geet’ gevoegde brief zo spoedig mogelijk bij het Comité te melden. Het Comité neemt dan contact op met de vinder. Voor de vinder is er een grote verrassing. De traditie dateert van 1960. ‘Hoej’ betekent ‘Help Oees Ege Jeugd’. Het Comité organiseert ook - tegelijk met de lancering van de Geet - een Ballonnenwedstrijd voor de jeugd. Ook tekent het Comité voor de organisatie van de Sint Maartensviering in november. - Zaate Hermenie Vreug en Dreug, Laat en Zaat.
- Wandelvereniging De Grenslopers organiseert op een zondag in februari de Grensdorpentocht. Je kunt kiezen uit de afstanden 5, 10, 15, 21 en 28 km.
- Meifeesten (weekend in mei, in 2021 voor de 67e keer) met dennestrijd, Mei-Den planting, en optredens van diverse livebands. - Geschiedenis van de Meifeesten in Schinveld. - Mei-vereniging De Getrouwden bestaat uit gehuwde en samenwonende personen die gedurende de traditionele dennestrijd de tegenpartij is van Mei-vereniging De Jonkheid.
- Tijdens popfestival Sjilvend Rock(t) (weekend in augustus) wordt het Burg. Adams Sportpark in Schinveld omgetoverd tot de gezelligste open air rockkroeg van Parkstad e.o. (aldus de site van het evenement). De entree is gratis. Op beide dagen spelen ca. 8 bands. Er komt een grote overkapping te staan, dus altijd droge voetjes of koele schaduw. "Wij organiseren dit festival door en voor vrijwilligers! Onze doelstelling is het om 'onbekende bands' uit de regio (Limburg / Euregio) een podiumplek te geven. Maar we sluiten geen enkele band op voorhand uit. Onze line up bestaat uit bands die eigen werk presenteren, alsook coverbands. Van blues tot metal, dus voor de jonge en oude rockers onder ons. We presenteren een breed programma en proberen iedereen aan zijn trekken te laten komen."
- Onder de titel 'Buusjgeluiden' kun je jaarlijks vanaf november gedurende enkele zondagen in Nonke Buusjke (waarvoor zie het hoofdstuk Bezienswaardigheden) genieten van een gevarieerd programma met akoestische muziek.
Terug naar boven- Wandelroute Roode Beek en Heringsbosch (11 km).
- Het zwembad van Schinveld is in 2013 gesloten en nadien in vervallen staat geraakt. Het stond in 2017 op de nominatie om te worden gesloopt, tot Twan Senden het net op tijd - vlak voor de slopershamer zou komen - aankocht. Hij heeft er 4 maanden aan verbouwd om het zwembad weer in goede staat te krijgen en aan de eisen des tijds te laten voldoen. In september 2017 is Binnenspeeltuin en binnenzwembad Op de Berg geopend.
- Speeltuin Breukberg ligt in een bosrijke omgeving en dat maakt het de leukste natuurspeeltuin in de regio (aldus de website van de speeltuin). Sinds 2013 heeft de speeltuin een nieuw zwembad, met 3 leuke speelse elementen; en tuimelaar, een glijbaan en een waterslang, waarmee de kinderen zich kostelijk kunnen vermaken. Het zwembad wordt geopend in mei of juni (afhankelijk van het weer).
- De Schinveldse Bossen (650 ha) zijn Nederlands grootste aaneengesloten bossen op lössgrond. In de ondergrond liggen twee kleilagen (Reuverklei en Brunssummerklei). Deze door mensenhand gecreëerde afwisseling van akkers, heide en bos rond Schinveld heet een esdorpenlandschap. Fauna: onder meer roofvogels (elf soorten), reeën, rugstreeppadden, waterjuffers en libellen (zelfs de gaffellibel en de zuidelijke oeverlibel, die in Nederland jarenlang als uitgestorven werden beschouwd), zangvogels, sprinkhanen.
Ingegeven door de behoefte aan stutpalen voor de mijnschachten zijn van 1923 tot 1965 dennenbossen geplant. De dennen zijn inmiddels dik genoeg voor de holen van de zwarte specht, de grootste van de vijf Nederlandse spechten. Hier en daar zijn bomen uit het dennenbos weggekapt, zodat er meer licht op de bodem komt en het oorspronkelijke loofbos een kans krijgt. Op open plekken toren berken en eiken boven de braamstruiken uit. Van de vroegere heide op deze plaats resteert nog een enkel polletje struikhei. Ook de lijsterbes gedijt hier goed dankzij de vele merels en lijsters die zich tegoed doen aan de aanlokkelijke oranjerode besjes. De vogels laten de pitjes met de ontlasting vallen, waarmee ze nietsvermoedend de lijsterbes uitzaaien.
Het loofbos is enkele eeuwen oud. Bomen van toen staan er niet meer, want om de paar jaar werd er jong hout gekapt om palen of bezemstelen van te maken. Dit typische ‘geriefhout’ is te herkennen aan de vele dunne stammen die telkens weer uit de oude stammen groeien. De dikste eiken werden met rust gelaten om er later meubels van te maken. Het hart van het gebied heeft in sommige delen van het jaar veel weg van een regenwoud. De bodem is drassig doordat het water blijft staan op kleilagen die hier aan de oppervlakte komen. In het vroege voorjaar is de bodem bezaaid met de violetblauwe bloemen van de beschermde kleine maagdenpalm. De vroegste toefjes groen in het loofbos zijn de slierten wilde kamperfoelie, voedselplant van de zeldzame kleine ijsvogelvlinder. Nadere informatie over de Schinveldse Bossen op de site van beheerder Natuurmonumenten.
- Door uitruiling van gronden en het bij elkaar leggen van alle eigendommen van Natuurmonumenten is er één groot aaneengesloten natuurgebied in Schinveld ontstaan. Het gebied staat bekend als de Schinveldse Es. De landbouwstructuur is verbeterd en de kwaliteit van de Schinveldse Bossen is versterkt. Binnen het project is veel aandacht besteed aan de inrichting van het landschap en het aantrekkelijk maken van dit populaire wandelgebied, met aandacht voor de bescherming van eeuwenoude schansen en kleiputten. Daarnaast is de kwaliteit van het landschap verbeterd door eigenaren te helpen bij het slopen van hun oude stal en afrastering en de bouw van nieuwe, die meer aangepast zijn aan de omgeving. Maatregelen die overstroming van de Rode Beek in de toekomst moeten voorkomen en Tüddern tegen wateroverlast moeten beschermen, maakten eveneens deel uit van deze landinrichting.
Het herinrichtingsproject Schinveldse Es is in 2015 gereed gekomen. De bestuurscommissie heeft ter gelegenheid van de afsluiting van het project een herinneringsboek laten maken. Een boek met heel veel beeldmateriaal, maar ook heel veel wetenswaardigheden over niet alleen het project, maar ook over de geschiedenis van Schinveld. De bestuurscommissie heeft dit boek in het dorp huis aan huis laten bezorgen. Sinds 2017 beheert Jos Houben met de hulp van vrijwilligers uit het dorp en 9 vaalbonte heidekoeien de graslanden van de Schinveldse Es. Natuurmonumenten stelt deze graslanden beschikbaar en helpt Jos Houben zo met het in stand houden van dit zeldzame huisdierras.
- "Sinds eeuwen zijn de mensen aan weerszijden van het NO van Schinveld gelegen moerasgebied rond de Rodebach met elkaar verbonden. Toch lag hier ook altijd al de grens tussen verschillende landen. Dat is geen toeval, want de vijand liet het wel uit zijn hoofd om het moeras te ver in te trekken. De oude gekanaliseerde loop van de Rodebach is na het herstel van de natuurlijke loop blijven bestaan, niet om het water af te voeren, maar omdat zij de grens markeert tussen Duitsland en Nederland. Te midden van het moeras boden de Schansbergen in het verleden een veilige vluchtplaats tegen plunderende troepen. De aarden heuveltjes zijn met grachten en wallen omgeven die vaak met houtgewas werden beplant. Restanten van de middeleeuwse schansen vinden we nu nog in het Natuur- en Landschapspark.
Langs de Rodebach bij Gangelt en de Roode Beek bij Schinveld stonden in het verleden maar liefst 14 watermolens waar met waterkracht graan en olie werd gemalen. De laatste molen draaide tot in 1970. De grote houten raderen zijn vervallen, maar de meeste gebouwen zijn er nog, vaak in gebruik als horecagelegenheid. Om het gebied voor de landbouw te kunnen gebruiken, ontwaterde men het moerasgebied met greppels en trok men de beeklopen recht. In het huidige natuurgebied zijn de greppels nog steeds zichtbaar. De komende decennia zullen ze langzaam vervagen. De inwoners van de dorpen aan beide zijden van de grens hebben hun verbondenheid met de natuur nog behouden. Met de inrichting van Natuur- en Landschapspark Rodebach / Roode Beek geven ze de natuurontwikkeling weer een belangrijke plaats in hun midden."
- In 2011 is de Roode Beek in Schinveld 'ontkluisd'. Over een afstand van 800 meter is in de jaren zestig van de vorige eeuw de Roode Beek in de kern van het dorp in een betonnen kluis onder de weg weggewerkt. Het water is nu weer teruggekeerd in het centrum. Door het bovengronds brengen van de Roode Beek is een natuurlijke verbindingsweg voor planten en dieren via de beek hersteld. Planten en dieren konden voorheen niet via de ondergrondse kluis waardoor de ecologische verbindingszone niet functioneerde. Door de beek weer zichtbaar te maken wordt de wateroverlast bij hevige regenval beperkt en het is aantrekkelijker voor het landschap.
- De Ruscherbeek, die door de Schinveldse Bossen loopt, kreeg begin jaren negentig weer een brede bedding om vrijelijk zijn weg te zoeken. Gevolg is dat het water minder snel afstroomt waardoor het achterliggende grasland, het Leiffenderveen, zijn natuurlijke hoge grondwaterstand terugkreeg. Er groeit volop blauwe zegge, een grassoort die delen van het veld in een blauwachtige waas hult. Dergelijke voedselarme blauwgraslanden zijn vrijwel overal verdwenen door bemesting en ontwatering. Dat het Leiffenderveen sinds 1974 wordt gebruikt als zweefvliegveld, is waarschijnlijk haar redding geweest. Het bleef daardoor namelijk gevrijwaard van landbouw en (intensieve) betreding. De uitgestrekte moerasbossen worden gevoed door de vele bronnetjes van de Ruscherbeek. De moerassen groeien niet dicht omdat de bomen die te lang in het water staan, afsterven. Het open landbouwgebied verrast door zijn kleinschaligheid. De wegen zijn nog onverhard en de perceeltjes zijn royaal omzoomd met gele ganzebloem, korenbloem en andere ‘akkeronkruiden’. (3085)
- Ten zuidoosten van Schinveld, aan het eind van de Emmastraat linksaf aan de weg Ruscher, ligt de voormalige zand- en kleigroeve Ruscher (totaal 11 hectare). Deze kleiwinning is in 2000 beëindigd. Door uitgekiend beheer wordt de natuurwaarde verhoogd. De Ruscher is sinds 1992 in eigendom van Het Limburgs Landschap, na schenking door DSM ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van de stichting. De kale en relatief voedselarme bodem in de Ruschergroeve leent zich uitstekend voor het ontstaan van schrale vegetaties, vegetaties die door vermesting in Nederland steeds zeldzamer zijn geworden. Dit verklaart ook deels de grote soortenrijkdom van het gebied. Tijdens gericht onderzoek zijn meer dan 200 soorten planten gevonden. Langs de groeve wordt een waterstroompje geleid, het Ruscherbeekje, dat zorgt voor extra variatie in het leefmilieu van plant en dier. Door een sterke kweldruk uit de omliggende gebieden is de groeve plaatselijk zeer nat. Behalve de open groeve, bestaat het gebied nog uit ongeveer 3 ha eiken- en berkenbos van ca 40 jaar oud. De groeve kan vanaf openbare wegen en paden rond het gebied uitstekend worden overzien. (3000)
- In de voormalige kleigroeve de Groeve van Mols in de Schinveldse Bossen zijn eind 2016 beversporen gevonden, wat betekent dat de bever een grote afstand en moeilijk te nemen terrein heeft weten te overbruggen. Vermoedelijk heeft de bever vanaf Sittard de Rode Beek genomen. Daar zitten sinds 2012 enkele bevers in een plas bij het Duitse Millen en één in de Rode Beek bij natuurgebied De Schwienswei. De Rode Beek loopt deels door Nederland, deels als grensbeek en deels door Duitsland waar hij Rodebach heet. Stroomopwaarts vanaf Sittard zijn bijna alle oevers van de Rode Beek van beton, dus beveronvriendelijk. Na 10 kilometer heeft Europa’s grootste knaagdier hier waarschijnlijk de kleine en zeer ondiepe Russcherbeek weten te vinden, die zich nog 3 kilometer door het bos slingert. Daarna heeft hij een paar honderd meter over land moeten lopen, want de plas is niet verbonden met de beek. De dichtstbijzijnde andere beverlocaties bevinden zich in de Worm, maar dat de bever daar vandaan is gekomen lijkt gezien het terrein onwaarschijnlijker.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Schinveld, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- "Sjilvend van Vreuger is de Facebookpagina met bijzondere, historische en nieuwe foto's van - en wetenswaardigheden over - ons dorp. Heb je nog interessante video's, items of verhalen? Of foto's, bijvoorbeeld klassenfoto's van de Mariaschool, Eligiusschool, St. Franciscusschool, Tweesprong, Aan de Belboom, Schatkist, Basisschool Schinveld, kleuterschool of de oude school 'op de Hal'. Sjilvend van Vreuger en de fotowerkgroep van Heemkundevereniging de Veersjprunk houden zich graag aanbevolen. Je hoeft geen afstand te doen van je foto. Wij digitaliseren je foto(’s) op een hoge resolutie en verbeteren deze eventueel. Dat betekent dat je de foto’s tijdelijk afstaat en na het scannen weer netjes terugontvangt. Als tegenprestatie ontvang je ook het gedigitaliseerde materiaal. Maar je mag natuurlijk ook zelf de foto(‘s) op een hoge resolutie inscannen en ons deze mailen. Daarnaast proberen we ook te achterhalen wie er allemaal op de foto staan. Laat deze foto’s niet verloren gaan! Stuur ons een PB."
- Videoreportage van het L1-programma Óngerwaeg over winkelier Hans Dummer, eigenaar van een 'typische dorpswinkel' in Schinveld (kerst 2016).
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Schinveld (online te bestellen).
Terug naar boven- Algemeen: - De site Sjilvends.nl, opgezet en onderhouden door Frants van de Bareschjop (= Dohmen), bevat veel informatie over de families Dohmen, maar ook veel andere informatie over Schinveld in bredere zin, veelal in het lokale dialect.
- Buurtverenigingen: - Buurtvereniging Bouwberg is opgericht in 1945 en organiseert door het jaar heen diverse evenementen en activiteiten.
- Dorpshuis: - "Het - aanvankelijk - verenigingsgebouw van Fanfare Sint Lambertus, in de volksmond ook bekend als Fasila, is destijds aan de vereniging geschonken door de heer en mevrouw Thissen (de Breujer). Het lokaal is door de leden van de fanfare opgeknapt en omgetoverd in een mooi verenigingslokaal. Omdat Schinveld niet beschikte over een gemeenschapshuis, kwamen al snel vragen van andere verenigingen of ze ook gebruik konden maken van het Fasilalokaal. Daarom is in 1990 besloten om het Fasilalokaal om te dopen in een cultureel centrum en de exploitatie los te koppelen van de fanfare en onder te brengen in een aparte stichting; Stichting Exploitatie Cultureel Centrum Fasila. In eerste instantie werd het cultureel centrum gerund door vrijwilligers. In 1992 besloot men een vaste beheerder aan te stellen, die in dienst van de stichting kwam.
Inmiddels zetelen meer dan 15 verenigingen in cultureel centrum Fasila en is Fasila uitgegroeid tot sociaal-cultureel middelpunt van Sjilvend. Schilderen, acteren, gymmen, muziek maken: het gebeurt er allemaal. En dat zonder geldelijke overheidsteun. Het stichtingbestuur hecht er dan ook groot belang aan dat alle zetelende verenigingen, groot en klein, de gelegenheid hebben hun culturele activiteiten te ontplooien. En niet alleen bestaande verenigingen zetelen in het Fasila. Sinds 2014 heeft het voormalige Trommelen- en Fluitenkorps hun prijzenkast en hun vaandel bij ons ondergebracht, zodat dit stukje historie van Schinveld niet verloren gaat en toegankelijk blijft voor de inwoners."
- Onderwijs en kinderopvang: - "Basisschool Schinveld is erop gericht om kinderen voor te bereiden op een passende plaats in een maatschappij die zich kenmerkt door een multiculturele samenleving en snelle ontwikkelingen die sterk gericht zijn op kennis, technologie en duurzaamheid. Een kind dat onze school verlaat is in staat om met de verworven kennis en vaardigheden door te stromen naar vervolgonderwijs dat bij hem of haar past en een positieve bijdrage te leveren aan de maatschappij. Onze visie. Wij willen kinderen leren een balans te vinden tussen persoonlijke ontwikkeling en sociale cohesie; tussen enerzijds zelfstandigheid en zelfredzaamheid en anderzijds betrokkenheid op elkaar en verantwoordelijkheid voor anderen en de wereld om ons heen. Leren is voor elk kind van groot belang voor het functioneren in de samenleving. Basisschool Schinveld is een school die aandacht heeft voor de totale ontwikkeling van ieder kind persoonlijk. We ondersteunen de leerlingen om alles uit hun mogelijkheden te halen door een evenwichtige en geïntegreerde ontwikkeling van het denken, het voelen en het willen.
Twee kernwaarden staan centraal in de visie van onze school: ontwikkeling en welzijn. Ontwikkeling: Ons onderwijs richt zich op de vorming van het denken dat uiteindelijk, naast het behalen van opbrengsten op het gebied van o.a. lezen, taal, rekenen en wereldoriëntatie, moet resulteren in het vermogen tot zelfstandige oordeelsvorming. Welzijn: Het belang van kennis van het gevoelsleven wordt steeds beter ingezien. Zelfkennis en kennis van de leefwereld en de belevingswereld van anderen is noodzakelijk in elke succesvolle sociale interactie. Het respecteren van verschillen tussen mensen en hiermee om kunnen gaan, is van doorslaggevend belang in het maatschappelijk functioneren. Het gaat hierbij dus ook om het ontwikkelen van goed gedrag en sociale competenties. Bij beide kernwaardes zijn het handelen, de ontwikkeling van de wil, het vermogen om eigen keuzes te maken en voorgenomen besluiten daadwerkelijk uit te voeren van groot belang."
- Jongeren: - Meivereniging De Jonkheid is opgericht in 1953.
- Muziek: - "Meer dan een eeuw lang Fanfareklanken in Schinveld. Crescendo, adagio en fermate. Allemaal vakjargon, abacadabra voor velen, maar niet voorde leden van Fanfare Sint Lambertus. Lid zijn van de fanfare is meer dan alleen contributie betalen. Het is samen presteren en dingen organiseren, maar ook samen plezier en verdriet hebben. Het is ook samen de handen in elkaar slaan in goede -en minder goede tijden. Al meer dan 100 jaar lang staat de fanfare met beide benen in de samenleving. Zij staat altijd paraat indien er vanuit de gemeenschap een beroep op haar wordt gedaan. Veel leden en vrijwilligers zijn vaak dagelijks op diverse fronten bezig met “oos fanfaar”. Denk hierbij bijv. aan rommelmarkten, de jaarlijkse kunstmarkt, bonte avond, en wandel- en speurtochten. Op deze wijze neemt de fanfare haar maatschappelijke verantwoordelijkheid in het bieden van een zinvolle tijdsbesteding voor de inwoners van Onderbanken en omstreken.
Voor onze jeugd hebben we een grote plek binnen de vereniging ingeruimd, zoals een eigen opleiding voor blazers en slagwerkers. Deze wordt gegeven door vakbekwame muziekdocenten. Verder het opleidingsorkest LaFaJeu. Tevens veel activiteiten voor de jeugdige muzikanten en leerlingen zoals het jaarlijkse jeugdkamp, spotlightconcert etc. Fanfaremuziek is zeer veelzijdig. Het varieert van mars tot popmuziek, en van klassiek tot filmmuziek. De vele koperblazers in de fanfare zorgen voor een herkenbare, duidelijke orkestklank. Slagwerkers kunnen zowel in de ritmesectie van het orkest, als ook in de drumband hun ritmische talenten ten toon spreiden. Fanfare Sint Lambertus Schinveld staat sinds 2016 onder leiding van Marc Bongers. De fanfare repeteert elke zondagochtend van 10:30-12:30 uur. Het orkest bestaat momenteel uit ongeveer 45 leden. In het orkest spelen we van jong tot oud gezellig samen. Heeft dit betoog en onze site je interesse gewekt, en wil je ook deel uitmaken van de “fanfarefamilie”, meld je dan aan als lid of vrijwilliger of kom eens kijken bij een van onze repetities."
- Sport: - Voetbalvereniging RKSV Olympia is opgericht in 1941.
- Tennisclub.
- Bridgeclub.
- Gymnastiekvereniging GV Olympia KFC (= Keep Fit Combinatie) is in 1990 ontstaan uit een fusie tussen jongensgymvereniging Olympia en meisjesgymvereniging Keep Fit.
- Eerste Limburgse Zweefvlieg Club (ELZC).
- Hengelsportvereniging De Hering.
- Zorg en welzijn: - "In het hart van Schinveld, grenzend aan de markt, ligt Zorgcentrum Aan de Bleek. Met winkels, bank, kerk en gezondheidscentrum op loopafstand, vind je in Aan den Bleek een woonplek midden in de maatschappij met een dorpse gezelligheid. Aan de Bleek heeft 3 verdiepingen en is ingericht als verzorgingshuis. Het beschikt onder meer over een recreatiezaal, een stilteruimte en een tuin. Aan de Bleek heeft 54 eenpersoonsappartementen. Zorg en welzijn zijn nauw met elkaar verbonden en samen met u kijken we hoe u de dag zo aangenaam mogelijk kunt doorbrengen. De medewerkers van onze vakkundige multidisciplinaire teams staan elke dag voor je klaar. Onze vrijwilligers vormen een waardevolle aanvulling op de professionele hulpverlening. Zij ondersteunen dagelijks bij activiteiten en zorgen voor extra gezelligheid en sfeer. Anno 2019 wordt Zorgcentrum Aan de Bleek grondig gerenoveerd. Om deze reden zijn onze cliënten tijdelijk verhuisd naar twee hotels in de regio Heuvelland. Zorghotel de Heerenhof in Mechelen en hotel Ons Krijtland in Epen zijn het tijdelijke thuis voor onze bewoners en de tijdelijke werkplek voor onze medewerkers."
- "Wij, Sylvia Mols en Jos Hanssen, zijn in 2016 gestart met Zorgboerderij BoeteGeweun in Schinveld, gelegen aan de rand van de Schinveldse Bossen, omdat wij graag met mensen werken die net als wij houden van het landelijk leven. Weten waar ons voedsel vandaan komt, bewegen en humor staan hoog in ons vaandel. Daarnaast vinden we het heerlijk om in de gezonde buitenlucht actief aan de slag te gaan met onze deelnemers en samen te genieten van de kleine dingen die de natuur en het leven ons biedt. Wij worden daarbij ondersteund door een aantal enthousiaste en betrokken vrijwilligers. Naast het buitenleven, het werken in de tuin en het verzorgen van de dieren biedt BoeteGeweun: seizoensgebonden en themagerichte activiteiten; creatieve technieken; handwerken; ambachtelijke activiteiten; kook- en bakactiviteiten. BoeteGeweun biedt voor iedereen mogelijkheden en nieuwe kansen. Door de vele mogelijkheden qua materiaal, techniek en thema’s kan een zoektocht naar de eigen creativiteit op gang komen."
- In Openluchtmuseum Nonke Buusjke in Schinveld is tevens een dagopvang voor cliënten met een verstandelijke of andere beperking gerealiseerd. In de groepen van maximaal 12 mensen hebben ze nog ruimte voor deelnemers uit de omgeving. Voorwaarde is dat ze zelf of gebracht door anderen hier kunnen komen. Affiniteit met de landelijke omgeving of hiervoor open staan is belangrijk. De omgeving is niet druk en ze leggen ook niemand druk op. Het motto is hier rust, regelmaat en respect. De dagopvang bestaat sinds 2003, nadat oprichter Thei Berkers destijds dagopvang zocht voor zijn zoon met een beperking en anderen ook zo’n plek gunde. Creatief werken is een belangrijk onderdeel van de dagbesteding. De deelnemers schuren, kleien, verven en maken kralen. De opbrengst van de verkochte producten is voor het onderhoud van het museum. Ook klussen zoals het binnenplein schoonhouden, planten verzorgen en bladeren opruimen horen erbij. Voor de houtoven waarin ze vlaai bakken, maken ze takkenbossen. De dagbestding valt onder de vlag van Stichting Mensen met Mogelijkheden. "Als we cliënten zien groeien, is dat echt de kroon op ons werk. Hier kunnen we wel honderd jaar worden", aldus coördinerend begeleider Antoinette Kuijpers. (bron en voor nadere informatie zie de reportage over de dagopvang in Openluchtmuseum Nonke Buusjke in De Limburger, 26-10-2020)
- Veiligheid: - "De volledig door vrijwilligers bemande Brandweer Schinveld is sinds eind 1999 gehuisvest in de kazerne aan de Leuperweg. Ook de gemeentewerken van Beekdaelen zijn in dit pand gehuisvest. Een ieder heeft eigen ruimtes in gebruik. Voorheen had de brandweer van 1976 t/m 1999 de kazerne aan de Broekstraat in gebruik. O.a. wegens de ongunstige ligging m.b.t. de andere dorpskernen van Beekdaelen en voor minder overlast voor de buurtbewoners, is ervoor gekozen om op de Leuperweg een nieuwe kazerne te bouwen, samen met gemeentewerken. Waarbij tevens meer ruimte beschikbaar is voor de brandweer. De remise van de kazerne beschikt over twee uitrijpoorten, waar achter een poort de TS, het eerste uitruk voertuig, klaarstaat om uit te rukken naar een incident. Achter de andere poort staat de personeel/materieelwagen. Brandweerpersoneel trekt bij een melding een bluspak over de eigen kleding aan, bestaande uit laarzen, broek, handschoenen, jas en helm. Deze zijn voor elke brandweermedewerker op maat gemaakt. Elke medewerker van de brandweer heeft daarom in de kleedruimte zijn eigen plek waar zijn of haar bluspak klaar hangt om aangetrokken te worden tijdens een uitruk."
- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Schinveld, met foto's van de grafzerken.
Reacties
(2)Ik heb enkele uren besteed om erachter te komen waar de plaatselijke benaming Op de Hering, een buurtschap van Schinveld, vandaan komt. We wandelen hier regelmatig. Wat betekent de naam vanuit vroeger bekeken? Ik zou het fijn vinden als u me verder kunt helpen.
M.vr.gr.,
John Habets, Heerlen
Goed nieuws: u hoeft hier verder geen tijd meer aan te besteden, want het antwoord op uw vraag vindt u hier: https://www.plaatsengids.nl/heringsbosch
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl
Reactie toevoegen