Wolfshuis

Plaats
Buurtschap
Eijsden-Margraten
Heuvelland
Limburg

wolfshuis_plaatsnaambord_kopie.jpg

Wolfshuis is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gem. Eijsden-Margraten. De buurtschap valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Bemelen. De buurtschap ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Wolfshuis is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gem. Eijsden-Margraten. De buurtschap valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Bemelen. De buurtschap ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Wolfshuis

Terug naar boven

Status

- Wolfshuis is een buurtschap in de provincie Limburg, in de streek Heuvelland, gemeente Eijsden-Margraten. T/m 1981 deels gemeente Bemelen, deels gemeente Wijlre (zie e.e.a. hier op de kaart). In 1982 in zijn geheel over naar gemeente Margraten (het gedeelte van de buurtschap dat in de gemeente Wijlre lag, ging niet samen met die gemeente over naar de gemeente Gulpen, maar werd, door middel van een grenscorrectie, aan de gemeente Margraten toegevoegd), in 2011 over naar gemeente Eijsden-Margraten.

- De buurtschap Wolfshuis valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Bemelen.

- De buurtschap Wolfshuis ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Terug naar boven

Naam

In het Limburgs
Woufes(1), 't Wolfses(2), Sjwoses.

Oudere vermeldingen
In 1769 trouwt in Wijlre dhr. Willem Brouwers, waarbij wordt vermeld dat hij ca. 1740 is geboren in 'Wolffshaus'. 1803-1820 Wolfshuys, 1840(3) (voor het deel onder de gemeente Wijlre) Wolf, 1851 en 1867 Wolfhuis.

Naamsverklaring
"Betekent huis 'woning' van de persoon Wolf."(4)

Terug naar boven

Ligging

De buurtschap Wolfshuis ligt O van het dorp Bemelen, rond het oostelijke gedeelte van de weg Gasthuis (vanaf huisnr. 75 oneven en 18 even) en de aldaar gelegen zijweg Reutjesstraat, en ligt verder NO van het dorp Cadier en Keer, NW van de dorpen Margraten en Scheulder, W van het dorp Sibbe, ZZW van het dorp Vilt en ZO van het dorp Berg.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In de Volkstelling van 1840 (5) wordt de buurtschap alleen vermeld onder de gemeente Wijlre (met de benaming Wolf), met 5 huizen en 32 inwoners. De paar panden onder de gemeente Bemelen worden in dat jaar niet apart vermeld. Tegenwoordig omvat buurtschap Wolfshuis ca. 15 huizen met ca. 40 inwoners.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Herinriching wegen
De wegen in de buurtschappen Gasthuis en Wolfshuis zijn in 2016 heringericht in het kader van optimalisering van de 60 km-zone, volgens de tegenwoordig daarvoor geldende richtlijnen (met name is ongedaan gemaakt dat er voorheen sprake was van voorrangskruisingen).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

Rijksmonumenten
Buurtschap Wolfshuis heeft 2 rijksmonumenten. Uiteraard is de molen een rijksmonument. Het andere rijksmonument in deze buurtschap is het in de keermuur van de molenbelt ingemetselde moordkruis uit 1417.

Molen
Dé blikvanger van buurtschap Wolfshuis, de Van Tienhovenmolen (Gasthuis 79), is de enige Nederlandse windmolen die is opgebouwd uit mergelsteen. Het is een molen van het type bovenkruier, gebouwd in 1855. De molenwieken hebben al die tijd gefunctioneerd, het maalwerk was van 1956 tot 2001 afwezig. De voorlaatste eigenaar, een kunstschilder, kocht de molen in 1956 en verkocht het molenwerk. In deze toestand kreeg Het Limburgs Landschap de molen in 1957 in eigendom. Meteen vond een eerste restauratie plaats. Bij de heropening van de herstelde molen, kreeg de molen zijn huidige naam: Mr. dr. P.G. van Tienhovenmolen, vernoemd naar een van de grondleggers van de Nederlandse natuurbescherming. Later heeft het nog als woning en vakantiewoning gediend.

Een opvallend onderdeel van de molen is een moordkruis uit 1417 dat in de muren is ingemetseld. Oorspronkelijk stond deze bij een waterput in Gasthuis. Het kruis herinnert aan de moord op Claes Goltsmet, die in 1417 beheerder was van een gasthuis in de buurt en door zijn gasten vermoord werd. Een andere versie stelt dat deze Claes een goudsmid was die juist als gast in de herberg vermoord werd. In 2000-2001 is de molen geheel gerestaureerd (door mergelrestaurateur Rouet en molenbouwer Adriaens) en weer voorzien van een maalwerk. De molen, die het Plateau van Margraten beheerst, is weer volledig in werking. De molen is iedere 2e en 4e zaterdag van de maand van 11-17 uur te bezichtigen. Je kunt hier een kleine tentoonstelling bezoeken over de molen en over hamsters en kijken hoe de molen en de vrijwillige molenaars aan het werk zijn.

In mei 2020 zijn de wieken van de molen getakeld. De stalen roeden worden bij een molenbouwer gerestaureerd. Uit een inspectie was gebleken dat ze ernstig verzwakt waren en dat restauratie noodzakelijk was. Vermoedelijk worden de wieken in augustus 2020 weer herplaatst.

Reacties

(2)

Uw veronderstelling dat Wolfshuis pas in de tweede helft van de 19e eeuw is ontstaan klopt niet. Omstreeks 1740 is ene Willem Brouwers geboren in Wolffshaus, zoals uit zijn trouwaantekening in Wylre in 1769 blijkt.

Dank voor uw aanvulling! Ik heb het verwerkt. Wolfshuis blijkt, nu ik het nog eens nakeek, wél in de Volkstelling van 1840 voor te komen, zij het onder de benaming Wolf, en alleen voor het deel onder de gemeente Wijlre. Ook dat heb ik nu aangepast.
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen