Bovenkarspel

Plaats
Dorp
Stede Broec
West-Friesland
Noord-Holland

bovenkarspel_plaatsnaambord.jpg

Bovenkarspel is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland (en daarbinnen in De Streek), gemeente Stede Broec. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1978.

Bovenkarspel is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland (en daarbinnen in De Streek), gemeente Stede Broec. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1978.

bovenkarspel_halloween_fair.jpg

Tijdens de Halloweenfair West-Friesland wordt een 4.000 m2 groot terrein op Camping De Gouwe Stek omgetoverd tot een terrein in halloweenthema, met o.a. een braderie, spelletjes, workshops, een griezeldoolhof, dans, zang, theater en muziek.

Tijdens de Halloweenfair West-Friesland wordt een 4.000 m2 groot terrein op Camping De Gouwe Stek omgetoverd tot een terrein in halloweenthema, met o.a. een braderie, spelletjes, workshops, een griezeldoolhof, dans, zang, theater en muziek.

bovenkarspel_westfriese_mini_flora.png

Eind februari is er in Bovenkarspel de Westfriese mini Flora

Eind februari is er in Bovenkarspel de Westfriese mini Flora

bovenkarspel_volkssterrenwacht_orion_kopie.jpg

Volkssterrenwacht Orion is in 2011 gerealiseerd in een mooi nieuw onderkomen in het nieuwbouwcomplex op recreatieterrein Het Streekbos in Bovenkarspel.

Volkssterrenwacht Orion is in 2011 gerealiseerd in een mooi nieuw onderkomen in het nieuwbouwcomplex op recreatieterrein Het Streekbos in Bovenkarspel.

NH gemeente Bovenkarspel in ca. 1870 kaart J. Kuijper [1024x768].gif

Gemeente Bovenkarspel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Bovenkarspel in ca. 1870, kaart J. Kuijper

Bovenkarspel

Terug naar boven

Status

- Bovenkarspel is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de streek West-Friesland (en daarbinnen in De Streek), gemeente Stede Broec. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1978.

- Wapen van de voormalige gemeente Bovenkarspel.

- Omdat, van W naar O, de dorpen Lutjebroek, Grootebroek en Bovenkarspel aan elkaar zijn gegroeid, heeft de gemeente er voor gekozen om deze dorpen vanaf enig moment (het ingangsjaar is ons niet bekend) geen eigen bebouwde kom meer toe te kennen, maar er één bebouwde kom met blauwe plaatsnaamborden (komborden) genaamd Stede Broec van te maken, met in wit de namen van de respectievelijke dorpen eronder. Nadeel daarvan is dat voor de argeloze voorbijganger die lokaal niet bekend is de dorpen wijken (want witte borden) lijken te zijn van het - niet-bestaande - dorp (want blauwe borden) Stede Broec.

- Onder het dorp Bovenkarspel valt ook de buurtschap Broekerhaven.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
Broekcarspel, Ca. 1312 Bovenkerspel, 1396 Boevenkerspel, 1840 Bovencarspel.

Naamsverklaring
Betekent het boven 'meer naar achteren' gelegen karspel 'kerkdorp'. Het toponiem -karspel is ontstaan uit de verbinding kerkspel 'parochie', waaruit door de opeenhoping van medeklinkers de k is weggevallen.(1)

Terug naar boven

Ligging

Bovenkarspel ligt NO van Hoorn en grenst in het W aan Grootebroek, in het N aan het buitengebied van Andijk, in het O aan Enkhuizen en in het Z aan het Markermeer. Het dorp is het meest oostelijke van De Streek en is naar Streeks gebruik geheel in de lengte gebouwd langs de straatweg van Hoorn naar Enkhuizen.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 heeft de gemeente Bovenkarspel 181 huizen met 992 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 148/789 (= huizen/inwoners) en buurtschap Broekerhaven (die ook wel Beekkarspel werd genoemd) 33/203. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 4.000 huizen met ruim 10.000 inwoners.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Bovenkarspel heeft 3 rijksmonumenten, zijnde molen Ceres, het 17e-eeuws pand op Hoofdstraat 294 en een archeologisch monumentaal terrein bij De Gouw.

- De RK Sint Martinuskerk uit 1872 is in 1966 gesloopt en vervangen door de huidige Sint Martinuskerk (Hoofdstraat 207). De huidige moderne zaalkerk is gebouwd volgens de liturgische opvattingen bij het Tweede Vaticaans Concilie in de jaren zestig. In de linker zijwand bevindt zich de doopkapel, met een kleurrijk glas-in-betonraam van Daan Wildschut, voorstellende De Ark van Noach. - Site Sint Martinus Parochie. "De kerk zou niet in zulke opperbeste staat zijn zonder de inzet van een grote groep: vrijwilligers die het technisch onderhoud doen aan kerk en pastorie; vrijwilligers die het bouwkundig onderhoud doen aan kerk en pastorie; vrijwilligers die zich bezighouden met het tuinonderhoud rondom kerk, pastorie en begraafplaats." Aldus de site van de parochie.

- De Hervormde kerk uit 1828 is in 1968 gesloopt en vervangen door de huidige Hervormde kerk (Hoofdstraat 257). In het kader van de fusie van de protestantse kerken in de gemeente tot Protestantse Gemeente Stede Broec is de kerk in Bovenkarspel aan de eredienst onttrokken en herbestemd tot woonhuis (men kerkt sindsdien in de Oude Kerk in Grootebroek).

- Op Murillostraat 22 bevindt zich sinds 1994 een kerk van het Leger des Heils in een verbouwde voormalige school.

- Molen Ceres in Bovenkarspel (Broekerhavenweg 80) is een achtkante stellingmolen-korenmolen. De molen is in 1849 gebouwd als opvolger van een standerdmolen. Het betrof molen De Oude Haas uit Zaandijk. De molen kreeg dan ook de naam De Haas, totdat landbouwcoöperatie Ceres de molen in 1908 overnam en hij de huidige naam kreeg. Tot 1968 heeft de molen nog regelmatig gemalen. Daarna draaide de molen wel, maar het veevoer kwam uit een fabriek. In 1986 komt de molen in handen van Stichting De Westfriese Molens, maar de molen raakt steeds meer in verval.

Dat lot trekken lokale molenliefhebbers zich aan. Zij richten Stichting Vrienden van Molen Ceres op, en nemen in 1992 eigenhandig de omvangrijke restauratie van de molen op zich. De molen wordt gedemonteerd en kap en achtkant staan tijdenlang naast de onderbouw. Sinds 1998 is de molen weer maalvaardig. [ Molen Ceres is tegenwoordig weer geregeld in bedrijf. Als de molen draait is deze open en vrij te bezichtigen. Sowieso op woensdag en zaterdag. Op de molen wordt uitsluitend biologische tarwe en spelt gemalen. De gemalen producten zijn te koop en te gebruiken voor het bakken van brood of pannekoeken. Ook zijn er souvenirs en klompen te koop. De molen is ook een officiële trouwlocatie van de gemeente. ] - Site van Molen Ceres. Het gedeelte tussen de [ ] geldt pas weer na de restauratie, waarvoor zie hierna:

Molen Ceres is op oudejaarsavond 2019 volledig uitgebrand. De verslagenheid bij de molenaars, vrijwilligers en inwoners was groot, maar maakte al snel plaats voor de drang om de molen weer volledig in ere te herstellen. Dat gebeurt dan ook; de restauratie is in augustus 2020 van start gegaan. Het doel van de eerste restauratiefase was om de molen nog voor het einde van 2020 wind- en waterdicht te maken. Hiermee kan verdere schade aan de romp worden voorkomen. De tweede fase van de restauratie bestaat uit het herstel van de kap, de aandrijflijn van de molen en het gevlucht, oftewel het wiekenkruis. In oktober 2020 wordt bekend dat Molen Ceres in Bovenkarspel de BankGiro Loterij Molenprijs 2020 heeft gewonnen. De prijs, een bedrag van 75.000 euro, is benut om het wiekenkruis te herstellen. De fondsenwerving om de totale restauratiekosten van ca. 700.000 euro te dekken, was lange tijd een bron van zorg. In maart 2021 meldt men verheugd dat de totale kosten nu gedekt zijn en dat men verwacht de molen eind 2021 weer draaidende te kunnen hebben.

- In maart 1999 treedt een zeer grote legionella-uitbraak op onder bezoekers van de Westfriese Flora in Bovenkarspel. Het is bekend geworden als de Legionallaramp. Onderzoek van het RIVM wijst uit dat de bron van de bacterie terug te voeren was op een bubbelbad. Minimaal 32 mensen zijn naar aanleiding van dit evenement aan de gevolgen van de 'veteranenziekte' overleden en meer dan 200 mensen werden ernstig ziek. Waarschijnlijk is het aantal overledenen groter, want het duurde enige tijd voordat de ziekte werd herkend. Een aantal overleden personen was op dat moment al begraven. In oktober 2000 heeft minister Els Borst van Volksgezondheid het monument voor de slachtoffers van de Flora-ramp onthuld (Spoorstraat tegenover nr. 70). Het gedenkteken heeft de vorm van een boek. Op 12 maart 2009 heeft in de Sint Martinuskerk een herdenking van de ramp plaatsgevonden, georganiseerd door de naar aanleiding van de ramp opgerichte Stichting Veteranenziekte (die aanvankelijk Stichting Flora Veteranenziekte heette). Tijdens de herdenking is een boek over de ramp overhandigd aan Ab Klink, destijds minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), waarin herinneringen zijn opgetekend van mensen die besmet zijn geraakt met de legionellabacterie. Onder de aanwezigen was ook Klink's voorganger Els Borst, in 1999 minister van VWS.

- Gevelstenen in Bovenkarspel.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- In 2012 is het voormalige postkantoor van Bovenkarspel verbouwd en herbestemd tot multifunctioneel centrum Hét Postkantoor met o.a. theater (met muziek, cabaret, toneel) en film. - 't Stadsplein is het sociaal-cultureel centrum van Stede Broec in het multifunctionele centrum Het Postkantoor.

- Het Vereenigingsgebouw is de thuisbasis van vele verenigingen, maar er vinden ook regelmatig optredens plaats op het gebied van theater, toneel en muziek.

- De Westfriese Flora in Bovenkarspel was sinds 1933 gedurende vele decennia een begrip in de regio en ver daarbuiten. Het was de grootste overdekte bolbloemententoonstelling ter wereld, die in de hoogtijdagen 100.000 bezoekers trok. Voor de verdere geschiedenis zie de link. Sinds 2014 is er onder de naam Westfriese Mini Flora weer een Flora (eind februari), op kleinere schaal, in het Vereenigingsgebouw i.p.v. voorheen in de veilinghallen.

- De Kermis (april) is jaarlijks de eerste kermis in de regio.

- 1x in de 2 jaar (in de even jaren, in 2020 voor de 11e keer) is er in september de Streker Oerbos Survivalrun. Voor een indruk van dit evenement zie de Aftermovie Streker Oerbos Survivalrun editie 2018.

- Tijdens de Halloweenfair West-Friesland (weekend in oktober) wordt een 4000 m2 groot terrein op camping De Gouwe Stek omgetoverd tot een sfeervol verlicht en in Halloween thema omgetoverd terrein met o.a. een braderie, spelletjes, workshops, griezeldoolhof, dans, zang, theater, muziek en figuranten. - Zie ook de recensies en fotoalbums van de Halloweenfair 2015.

- De Unicefrun West-Friesland (op een zondag eind oktober) is een hardloopevenement, waarbij de opbrengst van inschrijving en sponsoring geheel ten goede komt aan de Unicef Noodhulp actie. De afstanden zijn 4 km, 10 km en 10 Engelse mijl. Alle afstanden starten in het Streekbos Bovenkarspel en gaan over gevarieerd parcours.

- De Sint Nicolaasintocht Bovenkarspel is volgens de site door het publiek uitgeroepen tot mooiste intocht van Nederland. - Sint Nicolaasintocht op Facebook.

Terug naar boven

Natuur en recreatie

- Volkssterrenwacht Orion is in 2011 gerealiseerd in een mooi nieuw onderkomen in het nieuwbouwcomplex op recreatieterrein Het Streekbos.

- Sinds 1978 is N van Bovenkarspel recreatiegebied Het Streekbos aangelegd, met bos, recreatieplas, zandstrand, recreatiegebouw, fiets- en wandelroutes. In 1996 is er een ecoterrein ingericht met een geschikte biotoop voor water- en moerasplanten en de fauna die zich daar thuisvoelt. Sindsdien wordt het voorheen productiebos ook meer ecologisch en natuurvriendelijk beheerd.

- In Wereldwinkel Stede Broec in Bovenkarspel worden fairtrade producten en cadeau’s verkocht door een enthousiast team van vrijwilligers. Zij vinden het leuk om originele cadeaus te verkopen en daarmee tevens de boodschap uit te dragen: "verkoop van eerlijke handel met respect voor mens en milieu." Zonder fairtrade hebben de makers minder of geen kansen op de westerse exportmarkt. Bij fairtrade gaan erkende leveranciers van de Wereldwinkel langdurige handelsrelaties aan met de producenten in ontwikkelingslanden. Dit betekent voor hen ook een leefbaar loon voor een eerlijk product.

- De Kledingwinkel van het Leger des Heils in Bovenkarspel heeft een groot assortiment dames-, heren- en kinderkleding, schoenen en dekbedovertrekken. Wil je kleding doneren? Op het plein voor het korpsgebouw staat een kledingcontainer.

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Bovenkarspel, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Links

- MFC: - " 't Stadsplein is een sociaal-cultureel centrum aan de Hoofdstraat in Bovenkarspel. Het sociaal-cultureel centrum functioneert onder de vlag van Stichting Welzijn Stede Broec. ‘t Stadsplein richt zich op het bieden van culturele en sociale activiteiten voor alle bewoners van Stede Broec en omgeving. Vanuit het buurthuis organiseren we cursussen, activiteiten, workshops, internationale uitwisselingen, themadagen en speciale evenementen. Ons sociaal-cultureel centrum draait vooral ook door de enorme inzet van ongeveer 85 vrijwilligers met verschillende taken en verantwoordelijkheden, en tientallen stagiaires. We scheppen mogelijkheden voor kinderen, jongeren, volwassenen, ouderen - kortom alle mensen ongeacht hun achtergrond of leefsituatie - om zichzelf te ontplooien, of samen met anderen iets leuks en leerzaams te doen. Onze insteek is om ons aanbod laagdrempelig te houden en aan te passen aan de behoefte die er bestaat. Kom eens langs om een kijkje te nemen, in ’t Stadsplein zelf of via de website."

- Muziek: - "Gemengd Zangkoor Floraklanken is opgericht in 1974 en telt zo’n 40 enthousiaste amateurzangers. De leden komen uit Bovenkarspel en omgeving. De wekelijkse repetitie is op donderdagavond van 20:00-22:15 uur in het Nassaugebouw (Nassaupark 4). In 1977 is Arnold Bakker aangetrokken als dirigent. Hij is bijna 40 jaar verbonden geweest aan Floraklanken. Arnold Bakker en Floraklanken hebben samen geschiedenis gemaakt. Het repertoire bestond in het begin uit kleine korte werkjes, maar al gauw begon Arnold Bakker grotere werken in te studeren en met succes. Floraklanken zingt een gevarieerd repertoire, van barok tot romantiek. In 2016 heeft Julia Scepanovic het stokje van Arnold overgenomen. Met Julia is het koor een nieuwe weg ingeslagen. Door haar professionaliteit, temperament en enthousiasme weet zij Floraklanken tot ongekende hoogten te brengen. De koorleden delen al ruim 40 jaar lief en leed, bieden elkaar en het bestuur/de commissies de helpende hand bij het organiseren van concerten, feestavonden, bezoek aan het concertgebouw e.d. Een goede samenwerking met de dirigent, betrokkenheid bij elkaar, de wil tot inzet, dat alles maakt van Floraklanken een hecht koor."

- Zorg: - Verzorgingshuis Het Gezinspaviljoen in Bovenkarspel omvat 42 eenpersoons-appartementen en 4 tweepersoons-appartementen. Ook echtparen kunnen hier dus terecht. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om hier tijdelijk te wonen. Daarrnaast zijn er 2 woongroepen voor mensen met dementie. Je woont hier in een kleinschalige en huiselijke omgeving.

- "Zorgbakkerij De Molenwiek is gevestigd naast Molen Ceres te Bovenkarspel. Wij zijn geopend van woensdag tot en met zaterdag vanaf 9.45 uur. Vanaf half mei tot half september zijn wij ook op zondag geopend. In de zorgbakkerij bieden wij mensen met een zorg- of hulpvraag een passende dagbesteding. Wij hebben een gevarieerd aanbod in werk. Men kan kiezen uit horeca, bakkerij, keuken. Maar ook creatief bezig zijn of terreinonderhoud behoort tot de mogelijkheden. De werkzaamheden worden afgestemd op de ontwikkelingsmogelijkheden van de cliënten. Onze zorgbakkerij speelt in op wat iemand kan. De zorgbakkerij is een project van Pieter en Diana Schouten. Pieter is de bakker en Diana de zorgcoördinator. Samen bieden zij de mensen een zinvolle dagbesteding. In onze bakkerij bakken wij taart en koek. Onze producten zijn te koop in de zorgbakkerij. Voor al onze producten geldt dat wij zoveel mogelijk biologische ingrediënten gebruiken.

We bieden de volgende activiteiten en werkzaamheden: In de lunchroom: ontvangen van de gasten; bestelling opnemen; bedienen van de gasten; bestellingen klaarmaken in de keuken; afwassen; schoonmaken van de ruimtes. In de winkel: klanten helpen; informatie geven; afrekenen; inpakken; de winkelkasten ordenen en schoonhouden; voorraad bijhouden en aanvullen. In de Bakkerij: producten afwegen (zoals meel en suiker); vormen bekleden met deeg; diverse taarten maken; koekjes bakken; cake bakken; brood bakken; schoonmaken van de werkruimte. In het Atelier: creatief bezig zijn o.a. handwerken, schilderen, decoratie en cadeaubonnen maken; puzzelen; gezelschapsspel; mandela kleuren. Huishoudelijke dienst: koffie en thee zetten; boodschappen doen; voorraad bijhouden; kantine schoonhouden; wassen; strijken; diverse schoonmaakwerkzaamheden. Tuinman/-vrouw: gras maaien, vuiltjes wieden; schoonhouden terrein/terras."

Reacties

(2)

Hallo is het gemeentehuis ook open op donderdag 5 mei? van 9-21

Dat moet u niet aan ons vragen maar aan de gemeente. Hun contactgegevens vindt u hier: https://www.stedebroec.nl/
Met vriendelijke groet, Frank van den Hoven, hoofdredacteur Plaatsengids.nl

Reactie toevoegen