Terug naar boven

Status

- Valburg is een dorp in de provincie Gelderland, in de streek Betuwe, gemeente Overbetuwe. Het was een zelfstandige gemeente t/m 2000. Het gemeentehuis stond sinds 1965 in Andelst. Voorheen stond het gemeentehuis in Herveld. Dit was, sinds 1899, het eerste echte gemeentehuis van de gemeente.

- Volgens (1) is de gemeente in 1818 ontstaan uit de gemeente Herveld en een deel van de gemeente Elst (vermoedelijk betrof dit de kernen Slijk-Ewijk en Oosterhout). Volgens de Kuijperkaarten elders op deze pagina is er voor 1818 echter sprake geweest van een gemeente Slijk-Ewijk (waar ook Oosterhout onder viel), en een gemeente Valburg c.a. (aldus de titel onderaan de kaart, waarbij het 'c.a.' staat voor de andere dorpen die je op die kaart binnen de gekleurde lijn ziet), dan wel kadastrale gemeenten Valburg, Herveld en Zetten (aldus de titel bovenaan dezelfde kaart), wat suggereert dat deze alle drie (tot 1818) zelfstandige gemeenten geweest zouden zijn. Dit spreekt elkaar dus op meer manieren tegen. Als een lokale ingewijde weet hoe deze vork in de steel heeft gezeten, houden wij ons aanbevolen.

- Per 22 mei 1854 is de gemeente vergroot met de gemeente Loenen en Wolferen, per 1-7-1955 is de gemeente vergroot met de gemeente Hemmen.

- Wapen van de voormalige gemeente Valburg.

Terug naar boven

Naam

Oudere vermeldingen
792-793 kopie 1170-1175 in uilla Falburcmarca, eind 11e eeuw Uolburg, Ualburg, 1e kwart 13e eeuw Walburch, 1381-1383 Valborch, 1665 Falborch.

Naamsverklaring
Betekent het Germaanse Falha burg* 'burcht van de Falen' of 'burcht van de persoon Falho', koosvorm bij namen als Falbercht, Falhart, in onverbogen vorm.(2)
* Gereconstrueerde vorm.

Terug naar boven

Ligging

Het dorp ligt W van Elst en grenst in het W aan de A50 en in het Z aan de A15. De naam is bij automobilisten bekend van Knooppunt Valburg: de 'kruising' van de A15 en de A50.

Terug naar boven

Statistische gegevens

In 1840 omvat de gemeente Valburg 520 huizen met 3.632 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 99/688 (= huizen/inwoners), (dan nog) buurtschap Oosterhout 63/577, dorp Slijk-Ewijk 69/371, dorp Herveld 134/890, dorp Andelst 77/508, dorp Zetten 62/510 en dorp Homoet 16/88. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 700 huizen met ca. 1.800 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

In den beginne
De nederzetting is al aan het begin van onze jaartelling ontstaan. Op het grafveld van Valburg zijn in 2010 crematiegraven, brandrestenkuilen, kringgreppels en aardewerkconcentraties aangetroffen. De graven dateren vanaf het einde van de 1e eeuw tot de 2e helft van de 3e eeuw. Het grafveld is gelegen op een flank van een rivierduin. Daarnaast zijn nederzettingssporen aangetroffen bestaande uit (restanten van) twee huisplattegronden, waterputten, enkele kuilen en een paar greppels. Een klein deel hiervan (de meest oostelijke sporen) dateert ongeveer in dezelfde periode als het grafveld, namelijk Midden Romeinse tijd. Een groot deel van de bewoningssporen dateert echter uit de Laat Romeinse tijd. - Hier vind je nog een artikel over de resultaten van archeologische onderzoeken in deze omgeving.

Station
Valburg had van 1882 tot 1938 een halte aan de spoorlijn Dordrecht - Elst. Het stationsgebouw is helaas in 1945 afgebroken.

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze voormaige gemeente, kun je terecht bij de volgende instantie en site:

- "Historische Kring Oosterhout/Slijk-Ewijk/Valburg e.o. is opgericht in 1979 en heeft ruim 175 leden. We beschrijven de archeologische waarden, onderzoeken de streekgeschiedenis en het cultuurhistorisch erfgoed van onze mooie omgeving. Als (actief) lid bieden wij je onder meer de mogelijkheid samen te werken of contact te hebben met andere leden. "Kennis delen is immers kennis vermenigvuldigen". In ons tijdschrift Oud Neis lees je volop wat er op historisch gebied te beleven is in de Over-Betuwe. Het archief/de werkruimte van de vereniging (aan de achterzijde van dorpshuis De Schakel, Hontsvoet 2 te Oosterhout) is bijna iedere donderdagavond geopend van 20.00-23.00 uur. Als je langs wilt komen, s.v.p. vooraf even een afspraak maken via historischekringoosterhout@gmail.com of tel. 0481-481910."

- In de Inventaris van de Secretarie van de gemeente Valburg 1811-1932 vind je onder het kopje Inleiding veel lezenswaardigs over de geschiedenis van de gemeente.

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

Dorpsontwikkelingsplan (DOP)
"Trots. Met een gevoel van trots bieden wij het DorpsOntwikkelingsPlan (DOP) van Valburg en Homoet aan. Het DOP kijkt zo’n 12 jaar vooruit, richting 2020 en geeft de gewenste ontwikkeling aan. De Dorpsraad is opdrachtgever en de gemeente Overbetuwe stelde de Dorpsraad met financiële middelen en menskracht in staat het DOP te maken. De bewoners gaven in maart 2007 aan wat voor hen nu en in de toekomst belangrijk is. Een breed uit de bevolking samengestelde DorpsWerkGroep (DWG) bracht deze onderwerpen met hun knelpunten en richtingen voor oplossingen in beeld. Twee procesbegeleiders van de Vereniging Kleine Kernen (VKK) bewaakten de hoofdlijnen. Hierbij stonden draagvlak en de ideeën uit de startbijeenkomst altijd voorop. Het gaat immers om een DOP van, door en voor bewoners en ondernemers van onze dorpen.

Vragen. De vragen aan de inwoners en bedrijven waren: Hoe wilt u dat het er hier over 10 jaar uit ziet, hoe u hier woont, hoe de samenhang tussen de bewoners is, welke voorzieningen er zijn en bestaansrecht hebben? Is het er veilig, is
er sprake van een dorpsgemeenschap, zijn de bewoners en ondernemers tevreden en trots op hun woon- en werkplek? Kortom: zijn Valburg en Homoet over zo’n 10 jaar een leefbaar onderdeel van de gemeente Overbetuwe? Wat is nodig om het goed of beter te maken en te houden?

Antwoorden. Hierop gaven de bewoners op 20 maart 2007 bijna vierhonderd uiteenlopende reacties: noodkreten (‘hondenpoepbeleid’), suggesties (‘een wandelroute’), wensen (‘brede school’, ‘kulturhus’, ‘een echt dorpsplein’) en afschuw (‘géén rondweg’). Het DOP is op deze reacties geen definitief antwoord, maar geeft wel duidelijk de richting die we wensen in te slaan, en doelen die we de komende jaren willen bereiken. Sommige doelen zijn snel te bereiken, andere vragen nadere uitwerking en wat langere adem.

Dilemma’s. De Dorpsraad biedt met deze rapportage aan de gemeente Overbetuwe en andere belanghebbenden een wensenpakket aan voor de toekomst van onze dorpen. Natuurlijk zijn er ook concrete voorstellen om die wensen te realiseren, en er zullen er nog veel volgen. We verwoorden het ‘wat’, en brengen waar mogelijk ook het ‘waar’ in beeld. Ook geven we soms dilemma’s aan, als er tussen droom en werkelijkheid wetten zijn en praktische bezwaren, of niet te negeren uiteenlopende belangen. Deze rapportage is het startsignaal om samen met partners zoals de gemeente, van de vele wensen zo veel mogelijk werkelijkheid te maken. Hierbij betrekken wij actieve bewoners en ondernemers. Velen willen hun steentje er aan bijdragen. Want het DOP is door en voor de inwoners gemaakt, het wordt ook met Valburg en Homoet verwerkelijkt.

Niet voor het eerst. In 1995 verscheen 'Een toekomstbeeld van ons dorp Valburg', een advies van elf dorpsgenoten. Het motto was: “Beter op tijd een goede visie dan achteraf misschien nog eens mee mogen praten”. Er was al sprake van bedreigingen door de Betuweroute en een Multimodaal Transport Centrum (MTC); de uitbreiding ‘De Weemen’ zat al in de pen. Er was al oog voor het nodige draagvlak voor voorzieningen en verenigingen, voor bouwen in historisch en landschappelijk perspectief, met ruimte voor Valburgers en een beperkte instroom van niet-Valburgers, voor een kloppend hart voor het dorp met een echt dorpsplein, voor monumenten, voor de verkeerssituatie.

Er waren ideeën over verkeerswerende maatregelen, geluidsoverlast, een landschapsplan naast de Betuweroute, een stationshalte, versterking van groene linten en erfbeplanting, zelfs van een plan voor waar de komende jaren later de wijk ‘Molenzicht’ komt. Rond de eeuwwisseling waren bewoners en de voorzieningen intensief bezig met de Brede School. De ideeën waren rond, de bereidheid tot samenwerking was groot. Het liep spaak op de gemeentelijke herindeling in 2001. Daardoor moest het nieuwe Overbetuwe veel energie steken in de Brede Scholen in Elst. En niet in Valburg.

Toch een DOP. Waarom nu toch weer een plan voor en door onze dorpen? Hierom: zonder plan is er minder samenhang tussen voorstellen en maatregelen en zijn keuzes minder doelmatig. Het DOP zoekt samenhang in de aanpak en vooral samenhang en draagvlak in het dorp. Het maakt keuzes helderder, het maakt betrokkenheid groter. Het doel is niet om onze dorpen te laten blijven wat ze ooit waren, maar om een aantal belangrijke waarden leidraad van de ontwikkelingen te laten zijn. Die waarden zijn: - Wonen doe je niet alleen binnen, maar ook in je straat, in je buurt, in je dorp. En niet alleen, maar met je medebewoners; - Jong en oud moet zich in onze dorpen thuis kunnen voelen; - Kinderen moeten in hun dorpsgemeenschap veilig kunnen opgroeien; - Maatschappelijke en economische voorzieningen kunnen en moeten bewoners binden; - Verkeer moet mensen en plekken verbinden, niet scheiden; - Naast functionaliteit is ook schoonheid belangrijk voor het welzijn; - In Valburg en Homoet voel je je ook als bezoeker thuis en welkom. Daarom toch een Dorpsplan, ons DOP!

Buitengebied hoort er ook bij. In de tekst is zoveel mogelijk ook Homoet bedoeld, ook als er alleen 'Valburg' staat. En buurtschap Eimeren behoort ook tot de kern, al is Eimeren deels gericht op het nabije Elst, zoals Homoet verbindingen met Heteren en Driel heeft. We zijn geen eiland, maar deel van de gemeente Overbetuwe, deel van de Betuwe, deel van de regio. Met heel veel dank aan de bewoners en nog meer aan de DorpsWerkGroep, die heel wat avonden vergaderde en daarvoor in De Viersprong gastvrij onderdak vond, en veel energie stak in het verwoorden en verbeelden van wat onze dorpen de moeite waard maakt. De inzet van nu moet zich in de toekomst waarmaken. Daar gaan we nu mee verder! Hendrik van Tongeren, voorzitter DorpsWerkGroep en Krijno Horlings, voorzitter Dorpsraad."

- Voor informatie over de plannen voor de Railterminal Gelderland (RTG), ZO van Valburg, zie de pagina Overbetuwe.

- Nieuwbouwwijk Molenzicht (163 huizen) is gerealiseerd aan de Z kant van het dorp.

- Het kerkplein e.o. is in 2011 heringericht.

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Valburg heeft 9 rijksmonumenten (onder de link staan er 15, maar dat is een vergissing, want de laatste 6 in de lijst vallen onder Herveld).

- Valburg heeft 10 gemeentelijke monumenten.

- De Hervormde (PKN) kerk valt onder de Hervormde Gemeente Valburg - Homoet. De onderbouw van de toren bestaat uit tufstenen blokken uit de 11e eeuw. Eenbeukige dorpskerk, bestaande uit een romaans, tufstenen schip met gestucadoorde zoldering en een hoger, driezijdig gesloten koor uit de 15e eeuw met gotische kapellen aan de noord- en zuidzijde. Het koor valt op door zijn gotisch gewelf, hoge ramen, steunberen en verschillende uitbouwen. Het koor en de zuiderkapel dragen netgewelven op gebeeldhouwde kraagstenen; de noordkapel heeft een kruisribgewelf. Eenklaviers orgel uit de tweede helft van de 18e eeuw, van onbekende maker. In 1971 gerestaureerd door de fa. Leeflang.

- De huidige RK St. Jacobus de Meerdere-kerk (Kerkstraat 18) dateert uit 1888. In dat jaar is de voorganger uit 1802 afgebroken. Het is een driebeukige pseudobasilicale kerk met driezijdig gesloten koor en een ingebouwde toren van drie geledingen met ingesnoerde spits. De neogotische kerk is ontworpen door architect A. Tepe. Het interieur wordt gedekt door gepolychromeerde kruisribgewelven. De kerk valt tegenwoordig onder de RK Parochie H. Maria Magdalena.

- Molen Nieuw Leven is een gesloten standerdmolen uit ca. 1750. Van dit oudste molentype van ons land zijn er nog maar 47 over. Toen de laatste particuliere eigenaar het kostbare onderhoud niet meer kon opbrengen, is een stichting opgericht die het uitvoeren van een grondige restauratie op zich heeft genomen. Deze restauratie is in 1996 gereed gekomen. Als onderdeel van deze klus is de molen ook ca. 100 meter verplaatst, om de windvang en bereikbaarheid te verbeteren. De molen is op woensdagen en zaterdagen van 10:00-16:00 uur geopend.

Terug naar boven

Evenementen en activiteiten

- In 2018 hebben de inwoners het 1225-jarig bestaan van het dorp gevierd*, o.a. met een brunch voor ruim 500 personen. Enkele citaten uit het verslag van de brunch onder de link, in huis-aan-huiskrant De Betuwe, 3-7-2018: "Die gezamenlijke brunch is kenmerkend voor het dorp, zeggen Mieke Scholten (68) en Ria Klomp (65). Het is een dorp waar mensen mededogen hebben met elkaar. Een dorp waar woorden als menslievendheid en vriendschap met hoofdletters geschreven worden. 'Kijk eens hoe geweldig deze brunch is. Iedereen helpt mee. Dit bewijst waar een klein dorp groot in kan zijn', zegt Mieke Scholten. 'Valburg is een topdorp', vult Ria Klomp aan. 'De saamhorigheid. De tolerantie. De vrijheid. Je vindt het hier. Iedereen voelt zich welkom. Het is hier heerlijk wonen. We missen niets. En als je een goede fiets hebt, ben je zo in Elst.'
* De nederzetting is in werkelijkheid al veel ouder, maar voor de viering van jubilea van plaatsen houdt men doorgaans de oudste schriftelijke vermelding aan, vandaar.

Toch zijn er ook zorgen, zegt Wim Jansen (86). 'Het dorp is te klein. Er moet nodig gebouwd worden. Anders trekt de jeugd weg. Er moeten snel zestig huizen bij. De eerste zestig woningen staan er al, maar die andere huizen laten te lang op zich wachten.' 'Het is wel belangrijk is om Valburg leefbaar te houden. Met dit feest willen we mensen verbinden, straten tot leven brengen. Ik denk wel dat dit gelukt is', stelt Esther Fintelman (32). Dat is wat te bescheiden. Wie over het plein loopt, kan niet anders concluderen dan dat dit kleine dorp tot grote dingen in staat is."

Nog een mooi verslag van het jubileumevenement: "18 april 2018, een avond op het terras bij de Viersprong met de Dorpsraad en het Zwarte Schoap. De plannen om het 1225-jarig bestaan van Valburg te vieren liggen er al lang, maar er is nog niets gedaan. Het is erg kort dag maar we besluiten die avond om ervoor te gaan en slaan de handen ineen! Voortvarend gaan we aan de slag, vergaderen iedere woensdagavond en krijgen alle medewerking. Dit gaat lekker! Onze doelen worden besproken, we willen een echt Valburgs feest dat mensen met elkaar verbindt en buurten weer samenbrengt. Om ook de rest van het dorp in de stemming te krijgen wordt in iedere straat een straatambassadeur gezocht. Dit blijkt een gouden zet; de straatambassadeurs bleken niet alleen zelf enthousiast maar ze konden het ook overbrengen op de rest van hun straat. Vele groepsapps werden aangemaakt, er werden gezellige vergaderingen georganiseerd om te bespreken welk gerecht er voor de brunch gemaakt moest worden en in sommige straten werd er zelfs gezamenlijk geoefend voor de pubquiz.

En dan is het 30 juni: een stralend zonnige dag met een strakblauwe lucht en een heerlijk briesje. Het plein stroomt vol vrolijke mensen en de lekkerste gerechten vullen de tafels. Er wordt gegeten, gelachen en gepraat. Ruim 460 Valburgenaren, samen aan tafel. Na een gezellige brunch is het tijd voor actie. De Valburgse markt, op de foto in het prachtig ingerichte Gruijthuijs, verkoeling bij de brandweer, springen op het springkussen of met de helikopter ons mooie dorp vanuit de lucht bekijken (wat was dat gaaf!). Dat Valburgenaren fanatiek zijn bleek tijdens de Pubquiz, maar er kan maar een winnaar zijn en dat is het Kasteel. Zij wonnen een buurtbarbecue. De poedelprijs ging naar het Burgemeester van Lyndenpark. Zij kregen pannenkoekenmeel om met de hele straat pannenkoeken te bakken. Aansluitend werd er gezongen, gedanst en gedronken. Diverse Valburgse artiesten en dj’s zorgden ervoor dat de sfeer tot in de kleine uurtjes goed bleef. Als afsluiting van een geweldige feestdag werd er met zijn allen geproost. 30 juni 2018, we vierden dat ons dorp 1225 jaar bestaat. Buren kwamen weer bij elkaar in de keuken, van meerdere straten horen we dat er (weer) een buurtfeest komt en het was feest, een echt GROOT VALBURGS FEEST! Iedereen bedankt voor de geweldige dag!" (bron: site van de Dorpsraad)

- Carnaval. - Carnavalsvereniging 't Blauwe Striekske.

- Kunstroute Valburg (weekend in juni).

- Kinderdorp Valburg (augustus) is een Speelweek voor kinderen vanaf groep 2 (5 t/m 12 jaar) met 4 dagen speelplezier.

- Zomerfeesten (september) met o.a. muziek, cabaret, theater en circus.

- Op een zaterdag eind oktober is er het Oktoberfest (in 2018 voor de 4e keer). Het evenement trekt ca. 700 bezoekers. Volgens organisator Jet Jansen wordt het Oktoberfest vooral bezocht door dertigers en veertigers die in de Betuwe wonen. "Bijna iedereen komt verkleed. Het is een gezellig en laagdrempelig feest, waar veel mensen al weken naar uitkijken."

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- De aanleg van de Betuweroute heeft uiteraard gevolgen gehad voor het landschap, zo ook in Valburg. Als compensatie is het buitengebied van dit dorp aan de kant van de Betuwelijn heringericht, o.a. met een nieuw bos, dat gezien het voorgaande ook wel compensatiebos wordt genoemd: het compenseert de voor de Betuweroute gekapte bomen. In het bos staat een variatie van zwarte els, haagbeuk, es, zoete kers, sleedoorn en kornoelje. Daarnaast zijn iepen aangeplant op de boomweide en walnoten bij de voormalige boerderij van de familie Hol.

Terug naar boven

Beeld

- Oude foto's van de kernen van de voormalige gemeente Valburg op Facebook.

Terug naar boven

Links

- Belangenorganisatie: - "Valburg Centraal (VC) is een dorpsplatform in ontwikkeling, ontstaan uit de oude Dorpsraad Valburg-Homoet. Geen nieuwe beweging of doelstelling, wel een andere manier van werken. VC zal zich blijven inzetten voor de leefbaarheid van het dorp en spreekbuis naar de gemeente blijven. Wat is het doel van VC. Naast bovengenoemde is het doel van VC het bevorderen van interactie tussen personen, verenigingen, stichtingen, organisaties en bedrijven die in ons dorp actief zijn. Door interactie te bevorderen kunnen we samen meer mogelijk maken. Om tot een optimale interactie te komen is kennis van elkaar belangrijk. Wat kun je, wat doe je, maar ook wat zou je graag willen en waar heb je hulp nodig. VC wil een platform zijn waar deze informatie gedeeld kan worden. De website is een eerste stap, maar in de toekomst willen we inloopavonden, de laatste vrijdag van de maand in ’t Knooppunt, en andere fysieke ontmoetingen blijven faciliteren.

Waar staan we nu? Voorjaar 2021 is een werkgroep aan de slag gegaan om te onderzoeken hoe de Dorpsraad weer een boost kon krijgen. Waar bij de Dorpsraad de druk op de dorpsraadleden erg hoog was is het, in een tijd waar iedereen steeds drukker is, steeds lastiger om hier vrijwilligers voor te vinden. Dit vraagstuk speelt in veel meer dorpskernen. Een dorpsplatform lijkt een toverwoord maar ‘we misten een beetje de toverstaf en de spreuk’ om het in een keer goed uit te kunnen rollen. Daarnaast verhuizen twee van de vijf dorpsraadleden naar een andere woonplaats en heeft een derde aangegeven graag te helpen maar niet in de raad zelf. Inmiddels is de werkgroep ontbonden en zijn zij als klankbord nog wel verbonden en zijn we met een kern van zes man met hulp uit het dorp bezig met het bouwen van een website, het verzamelen van mogelijke vrijwilligers en pakken we de eerste projectjes als proef op. Wat moet er nog gebeuren? We zitten in een transitieperiode. Wij zijn volop aan het onderzoeken wat onze rol kan zijn en hoe we een platform slim kunnen inregelen. De website wordt gebouwd en we gaan ons steeds meer profileren en vooral ons oor te luister leggen. Heb je vragen en/of suggesties? Laat het ons weten op ValburgCentraal@Gmail.com, of kom naar de inloopavond iedere laatste vrijdag van de maand in ’t Knooppunt."

"Bij Valburg 1225 (waarvoor zie het hoofdstuk Evenementen, red.) werd het hele dorp in een mum van tijd gemobiliseerd en iedereen deed wel iets. ‘Daardoor hadden we zoiets van: het kan dus tóch,’ zegt bestuurslid Esther Fintelman. Drie factoren speelden een grote rol in dat succes: persoonlijk contact, projectmatig werken en een resultaat dat vrijwilligers een goed gevoel geeft. Breng een dorp in beweging met persoonlijk contact. Straatambassadeurs speelden een cruciale rol bij het evenement. Zij namen het voortouw bij de organisatie van activiteiten en de mobilisatie van bewoners en vrijwilligers. Contact was zodoende persoonlijker en daardoor werden schouders sneller onder het werk gezet.

Projectmatig vrijwilligerswerk dat een goed gevoel geeft. Het vrijwilligerswerk voor 1225 had bovendien een kop en een staart, waardoor mensen wisten waar ze aan toe waren en de drempel lager werd om mee te helpen. Het resultaat van al dat werk, een joekel van een feest, motiveerde mensen om de schouders eronder te zetten. Met deze inzichten én het voorbeeld van Samen Driel begint er weer wat te borrelen bij de dorpsraadsleden. De kogel gaat door de kerk en Valburg Centraal, want zo heet het nieuwe platform heten, is geboren.

Valburg Centraal (VC), platform voor initiatieven. VC staat klaar om ons te ondersteunen bij het realiseren van projecten die de leefbaarheid van ons dorp verhogen en ons een goed gevoel geven. Hee, dat klinkt een beetje als de dorpsraad. Precies! Het doel blijft dus hetzelfde. De weg ernaartoe wordt wel wat anders nu we zelf projectleider worden van onze eigen ideeën… Hoe ziet dat er dan uit? Stel, je wilt iets aanpakken in het dorp, bijvoorbeeld een verkeerssituatie die gevaarlijk is. Je meldt je idee aan bij VC. Je geeft aan wat je wilt bereiken, wanneer je het wilt bereiken en wat en wie je daarvoor nodig hebt. VC helpt je bij je zoektocht naar middelen en mensen. Connecties bij de gemeente worden ingezet en straatambassadeurs helpen je zoeken naar vrijwilligers die ook een goed gevoel krijgen van jouw idee. Als je de middelen en de mensen hebt ga je aan de slag en komt je project op de planning te staan van VC. En als het project af is vieren we een feestje, leuk toch?

Valburg Centraal verbindt verenigingen. VC zet ook in op mooie samenwerkingen tussen verenigingen in onze dorpen. Daar hebben ze iets leuks op bedacht. ‘De motorbrigade,’ roept Annemieke Uitvlugt. Naar een idee van Peter Hilhorst. Hij gebruikt die term wel vaker om de stuwende kracht achter een initiatief te duiden. ‘Deze brigade bestaat uit een afvaardiging van alle Valburgse verenigingen, stichtingen, werkgroepen en initiatieven,’ zegt Esther. ‘VC organiseert een of twee keer per jaar een bijeenkomst om elkaar te enthousiasmeren, te stimuleren, verbindingen te leggen en nieuwe plannen te maken. Tijdens deze bijeenkomsten worden verhalen verteld, presentaties gegeven over de initiatieven en is er ruimte om informeel met elkaar aan de slag te gaan; bierproeverijen, karaoke, etc. Het is belangrijk dat mensen deze bijeenkomsten niet willen missen. We brengen daar iedereen samen, zodat daar ook weer nieuwe initiatieven ontstaan om dingen samen te doen.’

Valburg Centraal vult ’t Knooppunt. Met die initiatieven hopen ze ’t Knooppunt te kunnen vullen, want dat vinden ze ook belangrijk bij VC. Dat gloedjenieuwe pand staat daar zo te schitteren... Het is wel de bedoeling dat we er veelvuldig gebruik van gaan maken, zodra coronamaatregelen dat toelaten tenminste. Wat dacht je van een filmavond voor de jeugd, of een bingoavond, een cursus, een wetenschapscafé of misschien wel een whisky proeverij? Of iets anders wat ons een gevoel geeft. Kom maar door met die ideeën! De eerste samenwerking tussen VC en ’t Knooppunt is overigens al een feit, want Alex Koffeman en Esther bouwen samen aan de website valburgcentraal.nl. ‘Het zou mooi zijn als we een drieluik kunnen maken,’ zegt Esther. ‘Met het dorpsplatform voor alle initiatieven, ’t Knooppunt als spil in het dorp en de Dorpskrant voor het nieuws en de dorpsgeluiden.’" (bron: Graz van Dulmen. Graz schrijft content die optimaal converteert. Digitaal én op papier.)

- MFC: - "In juni 2021 is het nieuwe multifunctioneel centrum MFC 't Knooppunt in Valburg opgeleverd. Dorpshuis 't Kriekske heeft daarmee haar functie verloren. Voor deze locatie zoeken we een andere bestemming. Interview met bestuursleden 't Knooppunt. 'Indrukwekkend MFC prikkelt mensen om activiteiten te organiseren'. Het 40 jaar oude ’t Kriekske bekoorde niet meer, maar nieuwbouw ’t Knooppunt stimuleert Valburgers volop tot ontplooiing van initiatieven. De fraaie inrichting, gecombineerd met moderne kunst en wandbekleding van het dorp in vroeger tijden, is om door een ringetje te halen. Deze sfeerrijke ontmoetingsplek, met horecavoorziening voor jong en oud, biedt inwoners legio mogelijkheden. “De inrichting prikkelt mensen om activiteiten te organiseren”, vertelt bestuurslid Peter Hilhorst.

Twaalf jaar geleden ging Hilhorst al met een nieuw Multifunctioneel Centrum (MFC) aan de slag. Hij gooide er al zijn ziel en zaligheid in. Hij is betrokken bij de nieuwbouw die gemeente Overbetuwe regelde. Bij de inrichting is een binnenhuisarchitect ingeschakeld. Aan werkelijk elk detail is zorgvuldig aandacht besteed, in overleg met diverse inwoners. In september is ’t Knooppunt gestart achter Het Wapen van Valburg, waarvan de uitbater ook de nieuwe horeca verzorgt. “Het was een lange weg, maar ik ben hier enorm trots op. Bezoekers zijn bij binnenkomst onder grote indruk. Dit gebouw is een voortreffelijke stimulans voor verenigingen, clubjes en groepen mensen om zelfstandig initiatieven op te pakken.”

Eenzaamheid tegengaan. Een belangrijke drijfveer voor MFC ’t Knooppunt vormde een onderzoek onder inwoners. Daaruit bleek dat eenzaamheid in belangrijke mate speelde onder zowel ouderen als jongeren. “Toen dachten we meteen: dát gaat ons niet langer gebeuren”, zegt mede-bestuurslid Ruud Ruesink. “Zo wilden we nadrukkelijk een ontmoetingsplek voor álle leeftijdsgroepen. Een sfeervolle locatie waar inwoners graag verblijven, sporten, lezen, overleggen en gezellig kunnen bijpraten. Dat gun ik ook onze 300 nieuwe inwoners, die we er graag bij betrekken.” Naast de grote ontmoetingsruimte met bibliotheek bestaat het MFC uit een gymzaal, werkruimte en activiteitenlokalen op de bovenverdieping, en een flinke buitenruimte. Hilhorst: “Het welzijn van de mensen krijgt een impuls. Dat is belangrijk. Tegelijk moet het wonen in Valburg aantrekkelijk blijven.”

Vaste activiteiten. Ondanks vertraging door corona is er al een aantal vaste activiteiten. Elke twee weken staat op woensdagmiddag ‘Breek de Week’ voor ouderen gepland. Zij kunnen onder meer deelnemen aan stoelgymnastiek, spelletjes en kaarten. En eenmaal per maand is er Eetcafé voor alle inwoners. Zo ook de laatste vrijdag van de maand tussen 18.00 en 19.30 uur, desgewenst uit te breiden met muziek. Op de dinsdag- en donderdagochtenden staat inloop tussen 10.00 en 12.00 uur op het programma. De insteek is ontmoeten, koffie drinken en gezellig kletsen. Hilhorst: “We moeten werken aan onze bekendheid. We staan nog aan het begin. Maar voor uitbreiding van ons programma hebben we vrijwilligers nodig. De eerste weken hebben al dertien enthousiaste gastvrouwen en -heren zich gemeld voor de inloop. Het dubbele aantal is wenselijk.” Na het welkom van Sinterklaas in Valburg bezoekt hij week later het Sinterklaas Theater in ’t Knooppunt. De eerste 100 kinderen en ouders hebben zich al aangemeld. Daar zijn de bestuursleden verheugd over, want zo krijgt de bekendheid een boost.

Initiatieven welkom. Binnenkort vinden er bierproeverijen plaats en in het voorjaar een oldtimerfestival. Een leesclub gaat boekbesprekingen houden in combinatie met film. Ook staan reanimatiecursussen, muzieklessen en kinderactiviteiten op zaterdagmiddagen gepland. Het lokale Kunstenaarscollectief, dat de kunst aan de muren verzorgt, houdt wisselende exposities. Ook toonden initiatiefnemers voor dans en toneel interesse. Ruesink straalt bij alle nieuwe mogelijkheden: “Bijvoorbeeld kinderopvang of een kleine bridgeclub kan hier uitstekend terecht. Ook op film- en disco-avonden en vergaderingen zijn we ingericht. We beschikken over de allernieuwste voorzieningen met beamer, projectiescherm én professioneel geluid. Initiatieven zijn welkom.” Het Molenhoekplein is opnieuw ingericht. Er is een terras aangelegd, ruimte om fietsen te stallen en er is plaats gemaakt voor een gazon en beplanting. Ook is er een looppad gemaakt tussen het terras van het MFC en Het Wapen van Valburg." (bron: gemeente Overbetuwe, 2021)

De volgende organisaties hebben verklaard gebruik te gaan maken van het MFC: Rode Kruis, Stichting Huisartsenlab, Yoga/C. Bos, Stichting Bevordering Reanimatie Arnhem en Omstreken, Trombosedienst, Mevr. Jansen/Faber, RSVV, I-FIT, Dorpskrant, Kinderdorp, Historische Kring, Eetcafé Valburg, Breek de Week, Commissie intocht Sinterklaas, Carnavalsvereniging ’t Blauwe Striekske, Kunstenaarscollectief, Het Zwarte Schaap, Jacobusschool en Sociaal Kernteam.

- Onderwijs: - Basisschool St. Jacobus is de enige school in het dorp en dat betekent dat de meeste kinderen uit het dorp hier school gaan. Hoewel het een school is met een katholieke signatuur stelt zij zich open voor gezinnen met een andere of geen specifieke geloofsovertuiging. Het leren omgaan met elkaar en het respecteren van elkaars 'anders zijn' kan hierdoor worden versterkt.

- Sport: - Voetbalvereniging s.c. Valburg is opgericht in 1946.

- TC Valburg is een gezellige tennisclub, gevestigd op een mooie locatie. Kom gerust eens kijken of een balletje slaan voor wat sportief vertier.

- Wonen: - Woonstichting Valburg is een kleine, zelfstandig opererende woningcorporatie. Sinds de oprichting in 1980 staan zij garant voor sociale volkshuisvesting in deze voormalige gemeente. Met een team van 14 mensen werken zij dagelijks aan samen goed wonen. De Woonstichting bezit ruim 1.200 huurwoningen, verspreid over alle dorpskernen van deze voormalige gemeente.

• 1. Repertorium van Nederlandse gemeenten vanaf 1812,
  van der Meer, Onno Boonstra A.
  , p.302, (2006)
  
• 2. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)