Gemeente Cromvoirt in ca. 1870, kaart J. Kuijper
- Cromvoirt is een dorp in de provincie Noord-Brabant, in de regio Noordoost-Brabant, gemeente Vught. Het was een zelfstandige gemeente t/m 1932.
- Wapen van de voormalige gemeente Cromvoirt.
- Onder het dorp Cromvoirt valt ook het grootste deel van de buurtschap Loveren.
Terug naar bovenIn het Brabants
Krommert, Crommert.
Oudere vermeldingen
Cromfoirt, 1312 kopie 16e eeuw Crumvoert, 1312-1350 Cromme Vort, Crommervort, 1358 Cromvoert, 1375 Cromvoirt, 1382 Krommert, 1754 Cromvoort, 1773 Kromvoirt.
Naamsverklaring
Samenstelling van voort = voorde 'doorwaadbare plaats in een rivier of beek' en crom 'krom'.(1) In Cromvoirt betrof dit de Zandleij, met een voorde ter hoogte van de St. Lambertusstraat of de Loverensebrug.
Carnavalsnaam
Tijdens carnaval heet het dorp Kneutergat.
Cromvoirt ligt ZW van 's-Hertogenbosch, W van Vught.
Terug naar bovenIn 1840 omvat de gemeente Cromvoirt 77 huizen met 463 inwoners, verdeeld in het gelijknamige dorp 61/393 (= huizen/inwoners) en de buurtschap Groot- en Klein-Deuteren 16/70. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 320 huizen met ca. 800 inwoners.
Terug naar bovenCromvoirt is rond 1100 ontstaan op de overgang van hoge zandgronden aan de zuidkant en lager gelegen kleigronden in het noorden. Bestuurlijk was het dorp lang verbonden met Vught. In 1811, toen Nederland was ingelijfd bij het Franse Keizerrijk, werd het een zelfstandige gemeente met aan het hoofd een Maire (burgemeester). De gemeente omvatte naast het dorp nog de buurtschap Deuteren. Het was een agrarische gemeenschap, met veel gemengd bedrijf. Bestuurlijk was de gemeente zwak en er waren nogal wat onderlinge conflicten. Dit én de financiële problematiek van deze kleine gemeente leidde er uiteindelijk toe dat de gemeenteraad in 1929 besloot in te stemmen met het voorstel van burgemeester Van Rijswijk om het dorp bij de gemeente Vught en buurtschap Deuteren bij de gemeente ’s-Hertogenbosch te voegen. Per 1933 heeft dat zijn beslag gekregen.
Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze voormalige gemeente, kun je terecht bij de volgende artikelen:
- Geschiedenis van Cromvoirt op de site van het Vughts Museum.
- Verhalen over de geschiedenis van Cromvoirt op de site van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC).
Terug naar boven- Het in oktober 2019 vastgestelde uitwerkingsplan 'Kern Fase 2 Cromvoirt' gaat over het bouwen van 13 woningen binnen een plangebied gelegen tussen de Achterstraat en de St. Lambertusstraat. Tevens wordt de Van Rijswijkstraat doorgetrokken tot aan de St. Lambertusstraat. Dit uitwerkingsplan maakt de bouw van 9 vrijstaande woningen en 4 starterskoopwoningen mogelijk.
Terug naar boven- Cromvoirt heeft 3 rijksmonumenten.
- De RK Sint Lambertuskerk in Cromvoirt (Sint Lambertusstraat 53) is gebouwd in 1888. De kerk in neogotische stijl is ontworpen door architect Carl Weber. Het is een driebeukige kruisbasiliek met vieringtorentje. De toren is er in 1891 los aangebouwd om zetting te voorkomen. De toren is in 1944 opgeblazen door de Duitsers en na de oorlog slechts tot de hoogte van het schip hersteld en getooid met een zadeldak. In het interieur vindt men schoon metselwerk dat hier en daar is gepolychromeerd. Naast de kerk bevindt zich de pastorie uit 1887 van dezelfde architect, en op de begraafplaats zijn enkele gietijzeren kruisen te vinden. Deze monumenten vormen, tezamen met het voormalig raadhuis, een mooi ensemble. De kerk is een gemeentelijk monument. De kerk en geloofsgemeenschap vallen sinds 2003 onder de Parochie Heilige Edith Stein.
Terug naar boven- Carnaval. - "SOCC De Kneuters organiseren carnavalsfestiviteiten voor jong en oud, groot en klein in Kneutergat en d’n Distelberg. Op onze site vind je de agenda met informatie over het programma, de Jeugdprinsengroep, het Boerenbruidspaar, de geschiedenis, natuurlijk heel veel foto’s en nog veel meer." - De carnavalsoptocht is hier op maandag. Ook deelnemers van buiten Kneutergat en Duinkluiversdal zijn van harte welkom. Let op: bij deelname aan de categorie wagens staan zij alleen praalwagens toe. Muziek-, reclame- en vrachtwagens worden van deelname uitgesloten.
- Koningsdag.
- Op een zaterdag in juli is er in Cromvoirt de TrekkerTrek. "Een hele dag trekken met Tractoren én Trucks. En dan afsluiten met een geweldig tentfeest. Pure verwennerij." Aldus de site van het evenement.
- Vanaf 2021 wordt het golftoernooi Dutch Open (voorheen KLM Open, gedurende 4 dagen in september) in Cromvoirt gespeeld. De in 2018 gereedgekomen golfclub Bernardus Golf heeft in september 2018 een contract voor drie jaar getekend met het grootste Nederlandse golftoernooi. Initiatiefnemer en investeerder Robert Van der Wallen noemde zijn complex naar de door hem deels verworven gelijknamige wijngaard in het altijd zonnige Calfornische Carmel, even ten zuiden van San Francisco. Die wijn wordt ook geserveerd in de voor iedereen vrij toegankelijke brasserie en restaurant Noble Kitchen van Edwin Kats. "Het is een topbaan die garant staat voor een ultieme uitdaging voor de spelers", stelde toernooidirecteur Daan Slooter bij de bekendmaking van het contract voor de KLM Open. "De ambitie en kwaliteit van Bernardus en Robert van der Wallen passen naadloos bij KLM Open. Een goede baan, perfecte oefenkwaliteiten, nabijheid van een stad, goede infrastructuur, uitstekende greenkeeping in een enthousiaste golf-provincie. Wij hebben geen angst of twijfel. Bernardus is een goede keuze." Topgolfer Max Albertus noemt Bernardus - hoewel nog jong - 'een van de mooiste banen van Nederland'. "Bernardus kan zich meten met de topbanen The Dutch in Spijk, the International in Amsterdam en The Duke in Nistelrode. Alles lijkt recht en makkelijk; maar als je afslaat blijkt dat toch heel anders te zijn. De lay-out van de baan is erg goed. Iedere hole is weer anders en niks is wat het lijkt. Kwalitatief zeer hoogstaand."
De 18 holes baan op 85 hectare voormalige landbouwgrond is ontworpen door de Amerikaan Kyle Phillips. Miguel Vidaor, directeur van de European Tour, zei over Phillips: "Hij is een van de beste golfbaanarchitecten ter wereld. Alle banen die hij heeft getekend staan bekend als zeer uitdagend. Bernardus zal daar geen uitzondering op zijn." Phillips tekende voor de aanleg van golfbanen in de hele wereld. Onder andere in Zuid Korea, Abu Dhabi, maar hij ontwierp ook de Lage Vuursche én Kingsbarns in het Schotse St. Andrews, nu behorend tot de beste golfbanen ter wereld. In september 2019 wordt de 100e editie van het toernooi op Schiphol gespeeld. Voorheen was het KLM Open - sinds 2016 - in het Betuwse Spijk. De anno 2018 Nederlands beste golfer Joost Luiten kijkt ernaar uit om vanaf 2020 in Cromvoirt te spelen. Hij stelde bij de bekendmaking van het contract: "Bernardus is top. Over alles is nagedacht. Een fantastisch clubhuis, een uitdagende baan van achttien holes en de beste oefenfaciliteiten van Nederland." En Maarten Voermans, verantwoordelijk voor marketing en communicatie bij de Koninklijke Nederlandse Golf Federatie stelt: "Het is ook een mooie baan. Past ook formidabel in de omgeving. Net of 'ie er al jaren ligt." Zie ook de reportage in BD, oktober 2018.
Terug naar boven- "Ommetje Cromvoirt laat je kennismaken met de oude dijken rond het dorp, het kleinschalig akkerlandschap, de bosjes en houtwallen en de typerende lintbebouwing van dit landelijke dorp. Een prettige wandeling! NB: de wandeling is niet geschikt voor mensen die niet goed ter been zijn."
- Cromvoirt ligt op de overgang van een hoog gelegen dekzandrug naar een lager gelegen beekdal. De Cromvoirtse Dijk rondom de akkers moest het dorp beschermen tegen overstromingen vanuit de Gement. De dijk met de houtwal omringt het dorp als een groen lint en is duidelijk in het landschap te onderscheiden. Flora. De dijk kent een weelderige begroeiing. Je vindt er bomen (populier, beuk, amerikaanse eik, esdoorn, berk, els, es en amerikaanse vogelkers), struiken (lijsterbes, sprokkelhout, krent en vlier, meidoorn, hulst en brem) en kruiden (vooral grassen, maar ook braam, dagkoekoeksbloem, veelbloemige salomonszegel, gele gevlekte dovenetel, hop en hondsdraf).
Langs de Zandleij biedt de dijk door de open beplanting mooie uitzichten op Cromvoirt. Een bijzonder element langs de dijk is een wiel. Het wiel kent een bijzondere vegetatie. Je vindt hier koningsvaren, gele plomp, riet, egelskop, gele lis, kale jonker en bitterzoet. Fauna. Ook dieren voelen zich thuis op en rond de Cromvoirtse Dijk. Het is een broed- en foerageergebied voor vogels. De houtduif, tjiftjaf, merel, diverse mezensoorten, wielewaal, zwarte specht, grasmus, koekoek, boomkever, kerkuil en buizerd zijn hier gesignaleerd. Maar ook voor dassen, reptielen en amfibieën, dagvlinders en kevers heeft de dijk een belangrijke functie.
- "Om de dijk stevig en bestendig te maken tegen slijtage door water en weersomstandigheden, hebben in 2020 werkzaamheden plaatsgevonden aan een deel van het Drongelens Kanaal. Waterschap Aa en Maas heeft de bosrand langs het kanaal uitgedund, zodat er graszoden ontstaan en er ruimte komt voor een variatie aan planten en bloemen. De werkzaamheden bestonden uit het weghalen van begroeiing onder bomen en het verwijderen van dood hout en enkele bomen aan de kanaalzijde van de dijk. De werkzaamheden vonden plaats aan de zuidzijde van het kanaal, tussen de Nieuwkuijkseweg in Cromvoirt en de Overlaatweg in Drunen.
Stevige en bestendige dijk. In de loop der jaren zijn de bomen te veel richting het Drongelens Kanaal gegroeid, waardoor graszoden deels zijn verdwenen. Zonder graszoden is de dijk kwetsbaar voor uitspoeling in tijden van hoog water. Door het uitdunnen van de bosrand verbetert de kwaliteit van het gras. Het stevigere gras maakt de dijk bestendig tegen slijtage door water en weersomstandigheden. Impuls voor de natuur. Door het uitdunnen van de bosrand komt er bovendien meer ruimte voor bijzondere planten en bloemrijke oevers. Daarvan profiteren verschillende vogels, vlinders, sprinkhanen en kleine zoogdieren. Het geeft een impuls aan een natuurlijke omgeving waar waterveiligheid samengaat met de biodiversiteit van flora en fauna." (bron: Waterschap Aa en Maas, november 2020)
- Sinds 2010 is er een ecologische verbindingszone langs de Zandleij bij Cromvoirt. Over een lengte van 750 meter is de beek opnieuw ingericht. De Zandleij is gedeeltelijk westwaarts verlegd, waardoor ruimte is ontstaan om aan de oostkant een ecologische verbindingsstrook aan te leggen. Een deel van de Zandleij is hiervoor gedempt en er is een nieuwe, licht meanderende loop gegraven. Door een brede strook langs het water in te richten voor natuur, kunnen dieren zich gemakkelijker verplaatsen. De zone van 750 meter maakt onderdeel uit van een groter plan. Later, in 2011, is namelijk een ecologische verbindingszone van in totaal 5,4 kilometer aangelegd. Dit traject verbindt De Brand met het Afwateringskanaal ‘s-Hertogenbosch - Drongelen.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Cromvoirt, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Fotoreportage van Cromvoirt door Kees Wittenbols uit Breda.
Terug naar boven- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Cromvoirt (online te bestellen).
Terug naar boven- Dorpshuis: - Dorpshuis The Battle Axe is in 2020 grondig gerenoveerd, zodat het weer geheel aan de eisen des tijds voldoet.
- Onderwijs en kinderopvang: - Op de locatie van de oude basisschool van Cromvoirt, die is afgebroken, is in 2016 een nieuw 'kindcentrum' verrezen, waarin Basisschool De Leydraad, Kinderdagverblijf De Droomtuin, een bibliotheekpunt en een gymzaal zijn ondergebracht. De ruimten zijn multifunctioneel inzetbaar en zorgen ervoor dat het kinderdagverblijf en de school intensiever kunnen samenwerken. - "Bij Kindcentrum De Leydraad ontmoeten jong en ouder elkaar en leren zij van elkaar. De kinderen van de basisschool zijn verdeeld over vier combinatiegroepen. Het leerlingenaantal ligt rond de 90. Kenmerkend voor onze school zijn rust en structuur, toekomstgericht onderwijs, een veilig pedagogisch klimaat en verbinding. Samen met kinderdagverblijf De Droomtuin vormen wij Kindcentrum de Leydraad. Kinderen kunnen van 6:30 uur tot 18:30 uur bij ons verblijven. Het allerbelangrijkste is dat onze kinderen met plezier naar school gaan. Dan kunnen zij zich optimaal ontwikkelen.
Wij leren kinderen leren en geven kinderen ruimte om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Wij bieden een goede voorbereiding op de toekomst op het gebied van kennis en vaardigheden en in het bijzonder de sociale vaardigheden. Wij hebben nagedacht over wat de toekomst vraagt van onze leerlingen. De onderzoekende en mede daardoor betrokken houding van de kinderen staat hierbij centraal. In ons dagelijks onderwijs zal de onderzoekende houding ook steeds de verbinding maken met ons onderwijs. Wij zien het mede als onze taak om onze kinderen mediawijs te maken en op deze manier goed voor te breiden op de toekomst. Wij bieden gevarieerd onderwijs. Er is afwisseling in werkvormen en in werkplekken. Wij gaan vaak naar buiten met de leerlingen en geven buiten les op verschillende manieren. Efficient inzetten van educatieve software, ieder kind heeft zijn eigen device. Het team werkt thematisch met de methode Jeelo, waar meerdere vakken bij elkaar komen." - Lipdub Kindcentrum de Leydraad Cromvoirt.
- "Kinderdagverblijf de Droomtuin in Cromvoirt beschikt over 24 kindplaatsen. Wij vinden het belangrijk dat een kind zich veilig voelt, plezier heeft en zich kan ontwikkelen met voldoende persoonlijke aandacht. De pedagogisch medewerkers leveren een grote bijdrage aan de ontwikkeling van zowel de baby’s, dreumesen als peuters op het Kinderdagverblijf. Ieder kind is uniek en heeft zijn of haar eigen ontwikkeltempo. Om zich te kunnen ontwikkelen heeft een kind verzorging, geborgenheid en uitdaging nodig. Op Kinderdagverblijf de Droomtuin worden activiteiten ondernomen die aansluiten bij de leeftijd van de kinderen, zoals liedjes zingen, spelletjes spelen en knutselen om de kinderen een leuke en leerzame dag te bezorgen."
- Jeugd: - Scoutinggroep Prins Willem van Oranje is een actieve en gezellige groep voor jongens en meisjes in de leeftijd van 5 t/m 18 jaar. De groep heeft als thuisbasis De Blokhut in Cromvoirt. De groep heeft ca. 70 leden, waarvan de meesten op zaterdag bij elkaar komen om een programma te draaien. Scouting is de uitgelezen kans voor de jeugd om uitdagende, creatieve, leerzame en avontuurlijke activiteiten uit te voeren met leeftijdsgenoten. De blokhut staat aan de rand van het dorp in een bosrijke omgeving op 100 meter van de IJzeren Man, een grote recreatieplas in de bossen van Vught. Een ideale omgeving om de verschillende scoutingactiviteiten te kunnen uitoefenen.
- Muziek: - De Cromvoirtse Fanfare is opgericht in 1964. Met haar ruim 70 leden, verdeeld over fanfare-orkest, slagwerkgroep, leerlingenslagwerkgroep en luchtorkest ligt er een gezonde basis om de continuïteit te borgen en het muzikale niveau verder door te ontwikkelen. De fanfare staat onder leiding van Ralf Jacobs. De vereniging heeft een eigen opleiding met gekwalificeerde leraren. Door te beschikken over een luchtorkest en een leerlingenslagwerkgroep kunnen de muzikanten in opleiding al zeer snel starten met samenspel, wat een stimulerende en motiverende werking heeft. Enkele jaren geleden heeft de slagwerkgroep de eerste prijs op het NK in Dronten behaald in de 2e divisie. De fanfare komt uit in de 3e afdeling. De ambitie is niet om door te groeien naar een hogere afdeling maar binnen deze afdeling op goed niveau te presteren.
De verschillende onderdelen van het orkest hebben met regelmaat publieke optredens in Cromvoirt en elders in de regio. Het streven is om jaarlijks een hoogtepunt in het programma op te nemen. Zo is enkele jaren geleden door de Cromvoirtse Fanfare het IJzerenman concert voor de eerste keer georganiseerd. Inmiddels is deze activiteit uitgegroeid tot een groots evenement, georganiseerd door Stichting IJzerenman Evenementen, waarbij ook andere orkesten uit de regio de gelegenheid krijgen om vanaf een drijvend podium vele duizenden bezoekers te vermaken.
Reactie toevoegen