- De Cocksdorp is een dorp in de provincie Noord-Holland, in de regio's Kop van Noord-Holland en Waddengebied, op het eiland en in de gemeente Texel.
- Onder het dorp De Cocksdorp vallen ook de buurtschappen Midden-Eierland en Zuid-Eierland. Het dorp met zijn buitengebied beslaat het NW deel van Texel, zijnde de polder Eierland plus de omringende duinen en stranden in het westen.
Terug naar bovenIn het Tessels
Durrep.
Oudere vermeldingen
Bij de oprichting in 1836 heette het dorp aanvankelijk Nieuwdorp, maar reeds na enkele maanden werd de naam al gewijzigd in De Cocksdorp.
Naamsverklaring
Het dorp is genoemd naar Nicolaas Josephus de Cock (1804-1848), een tijdens de Belgische Opstand van Antwerpen naar Rotterdam uitgeweken reder. Samen met anderen heeft hij de Sociëteit van Eigendom van Eijerland opgericht, die in 1835 de van de Staat der Nederlanden aangekochte gorzen van Eierland heeft ingepolderd (zie Midden-Eierland).(1)
De Cocksdorp ligt in het uiterste noorden van Texel en ligt zowel aan de Noordzee (via het westelijke buitengebied) als aan de Waddenzee (in het oosten, direct grenzend aan het dorp).
Terug naar bovenIn 1840 heeft De Cocksdorp 41 huizen met 293 inwoners. Tegenwoordig heeft het dorp ca. 500 huizen met ca. 1.200 inwoners.
Terug naar bovenOorspronkelijk lag er een kwelder tussen de eilanden Eierland en Texel, ontstaan door de begin 17e eeuw aangelegde Zanddijk die de beide eilanden met elkaar verbond. Nicolas Joseph de Cock richtte met anderen de Sociëteit van Eigendom van Eierland op, die in 1835 de gorzen van Eierland van de Staat der Nederlanden kocht en inpolderde als Polder Eierland. Het dorp dat in 1836 in het uiterste noorden van de polder werd gesticht, werd aanvankelijk Nieuwdorp genoemd, maar al kort daarna kreeg het de naam van een van de initiatiefnemers van de inpoldering: De Cocksdorp. Het jongste dorp van Texel is ontstaan bij een haventje, daar waar de Roggesloot uitmondde in het Eierlandse Gat. Bij dat haventje kwam allerlei materiaal binnen dat bestemd was voor de pas drooggelegde polder Eijerland. Het dorp is uitgegroeid tot de qua belangrijkheid tweede toeristenplaats van Texel (na De Koog).
Het oostelijke gebied van het dorp tussen de Kikkertstraat en de Langeveldstraat is het oudste gebied van De Cocksdorp. De bebouwing wordt hier gekenmerkt door individuele panden die in een lint staan. Iedere woning heeft zijn eigen bebouwingskarakteristiek. Deze lintbebouwing staat ook aan de zuidzijde en in zuidwestelijke richting aan weerszijden van de Kikkertstraat. Een ander ruimtelijk kenmerk van de Kikkertstraat zijn de grote groene voortuinen. Daarnaast zijn in het lint verschillende open plekken aanwezig die van belang zijn voor de ruimtelijke beleving van het dorp. Deze en andere open plekken zorgen voor waardevolle doorzichten naar omgeving. Vooral de doorzichten naar het ten zuiden van het dorp gelegen natuurgebied zijn van belang voor de ruimtelijke beleving van het dorp. De groene ruimte en daardoor ontstane doorzichten bepalen in grote mate het ruimtelijk beeld, waardoor het gewenst is deze open te houden en bebouwing hier niet toe te staan.
Bijzonder is dat De Cocksdorp, ondanks dat het een relatief kleine kern is, veel verschillende functies kent. Een groot deel daarvan zijn aanwezig aan de Kikkertstraat. Het gaat daarbij naast wonen om onder meer detailhandel, horeca, maatschappelijke functies en dienstverlening. De variatie aan functies maken het gebied levendig. De wens is om deze afwisseling en onderlinge uitwisselbaarheid zo veel mogelijk te behouden. Een van de functies waar een verdere ontwikkeling in mogelijk is, is de horeca. Dit is onder meer van belang voor de versterking van de toeristisch-recreatieve aantrekkelijkheid van het dorp. Nieuwvestiging van horeca is alleen mogelijk in het centrale deel van het dorp.
De Cocksdorp kent enkele nieuwe ontwikkelingslocaties. De eerste ontwikkeling die heeft plaatsgevonden is de verplaatsing van de voormalige supermarkt naar de nieuwe locatie aan de Molenlaan. De locatie van de voormalige supermarkt (Plus) kwam daardoor vrij voor een nieuwe invulling. Het betreft de ontwikkeling van een woningbouwlocatie in combinatie met detailhandel. De Molenlaan, Kikkertstraat en het plein voor de kerk zijn in 2014 heringericht. En de centrale parkeerplaats is in capaciteit uitgebreid.
- Verhalen uit de geschiedenis van De Cocksdorp.
Terug naar boven- Een bezienswaardigheid in De Cocksdorp wás een houten molen als kunstwerk, die sinds 2010 bij de Roggesloot stond. In 2007 zijn iepen langs de Molenlaan gerooid, en inwoners vatten het plan op om daar een molen van te bouwen bij wijze van kunstwerk. En zo geschiedde. In april 2018 moest de molen helaas worden gesloopt, omdat het hout op verschillende plekken ernstig vermolmd was geraakt en daarom gevaar opleverde voor mensen die er in klommen. Inwoners overwegen een vervangend kunstobject te gaan maken.
- Bestemmingsplan De Cocksdorp.
Terug naar boven- De Cocksdorp heeft 5 rijksmonumenten, zijnde de dubbele arbeiderswoning uit 1850 met privaat op Hoofdweg 132, het 19e-eeuwse woonhuis van een grote hoeve op Stengweg 19, de vuurtoren uit 1864, de communiebank en het orgel van de RK kerk, en de Hervormde Waddenkerk.
- De Cocksdorp heeft 6 gemeentelijke monumenten, zijnde de boerderij uit ca. 1841 op Hoofdweg 130, het woonhuis uit ca. 1870 op Kikkertstraat 15, de woonhuizen op Kikkertstraat 53 en 55, de onderwijzerswoning uit 1912 op Postweg 70, en de naastgelegen voormalige lagere school uit 1912 op Postweg 72.
- De Hervormde (PKN) Waddenkerk (Kikkertstraat 85) dateert uit 1841. Het is een door Jacob van der Kloot ontworpen neoclassicistisch zaalkerkje. De kerk heeft een eikenhouten preekstoel uit het midden van de 18e eeuw, afkomstig uit de voormalige Engelse kerk in Den Haag. Boven de ingang bevindt zich een kleine klokkentoren. Het eenklaviers mechanische kerkorgel is in 1879 gemaakt door Ehrenfried Leichel uit Duisburg in een kas uit 1736. De kerk valt onder de Protestantse Waddengemeente Texel.
- De voorloper van de huidige RK kerk in De Cocksdorp was een in 1841 tot hulpkerkje verbouwde smederij aan de Kikkertstraat. De pastorie was tegen het kerkje aangebouwd. De kerk bestond uit niet meer dan vier kale muren zonder preekstoel, doopvont en altaar. De RK kerk Francisca Romana (Molenlaan 2) dateert uit 1877 en is ontworpen door architect Bijvoets uit Amsterdam. De kerk is gebouwd in opdracht van Antwerpenaar Nicolas Joseph De Cock, de initiatiefnemer van de inpoldering van Eierland. De kerk is vernoemd naar zijn vrouw Francisca en gewijd aan de heilige Francisca Romana.
- De Eierlandse Gronden bij Texel vormden vroeger het gevaarlijkste stukje van de Nederlandse kust. Tot medio 19e eeuw zijn er voor de Texelse noordkust vele schepen vergaan. De Texelse notaris Johannes Ludovicus Kikkert voert daarom actie om een vuurtoren op de noordpunt van Texel te laten bouwen. Tien jaar lang is hij bezig om toestemming te verkrijgen en geld in te zamelen. Vuurtoren Texel bij De Cocksdorp komt in 1864 gereed. De vuurtoren speelde een grote rol in de opstand van de Georgiërs in 1945. Informatie daarover is te vinden in het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum bij vliegveld Texel in Zuid-Eierland. De toren is 35 meter hoog en staat op 20 meter hoog duin. De vuurtoren is te bezoeken en te beklimmen. In de toren is een expositie en vanaf de toren heb je een magnifiek uitzicht over Texel, de Noordzee en de Waddenzee. Een bezoek aan de vuurtoren kost € 4,50. Kinderen tot en met drie jaar mogen gratis mee naar binnen.
In juli 2020 constateerden toezichthouders van Staatsbosbeheer dat illegaal was gegraven in het hoge duin naast de vuurtoren in De Cocksdorp. Daarop is besloten de vrijgekomen bunker met spoed te onderzoeken en de historische resten veilig te stellen. Opgravingen in de duinen en in en rond bunkers op Texel zijn verboden, onder meer vanwege het risico van niet-gesprongen explosieven in de grond. Ook gaat het hier om Natura 2000-gebied dat beschermd is vanwege het voorkomen van schade aan de kwetsbare natuur en het is daarbij ook nog een waterkering. Uit het onderzoek in de bunker kwam een bijzondere vondst tevoorschijn, namelijk de verloren gewaande hardstenen plaquette waarop de namen staan van de hoogwaardigheidsbekleders die verantwoordelijk waren voor de bouw, zijnde de Minister van Marine en de Inspecteur van het Loodswezen. Tijdens de Georgische Opstand is de steen, evenals de vuurtoren zelf, beschadigd geraakt. Het bleek nu dat voorafgaand aan de restauratie van de vuurtoren in 1948, de plaquette is weggehaald en in stukken in een bunker is geworpen. De plaquette is meer dan anderhalve meter breed, bijna een meter hoog en weegt ongeveer 130 kilo. Onderzocht wordt of de plaquette kan worden hersteld en bij de vuurtoren tentoongesteld. Overigens heeft ook de Texelse notaris A.J. Kikkert naast de ingang een herinneringssteen gekregen, waarop staat dat hij de eerste was die op 1 november 1864 het licht van de toren mocht ontsteken.
Terug naar boven- In juli en augustus is er in De Cocksdorp iedere donderdag Ringsteken.
- Een grote markt, veel live muziek, entertainment en nog veel meer vormen de ingrediënten van het Durper Tuinen- en Straatfeest in De Cocksdorp (1e zaterdag van september, in 2019 voor de 7e keer). Alle winkels, cafés en restaurants zijn dan ook open. Entree gratis.
Terug naar boven- Het landschap rond het dorp kenmerkt zich door een grote veelzijdigheid. Zo kenmerkt het landschap aan de noord- en zuidzijde zich door de openheid van de polder. Deze gronden worden nog altijd vooral gebruikt voor de landbouw (weiland, akkerland). De Roggesloot en de daar omheen liggende gronden aan de zuidzijde van het dorp hebben inmiddels een belangrijke natuurfunctie gekregen. Oostelijk grenst De Cocksdorp aan de dijk langs de Waddenzee (Stengweg). Langs deze dijk ligt het Eijerlands Kanaal. Tot slot is het landschap ten westen van het dorp gevormd door de aangelegde bos- en recreatieterreinen. Dit landschap heeft daarom een relatief gesloten karakter en contrasteert sterk met het open landschap ten noorden en zuiden van het dorp.
- Wandelroute van De Cocksdorp naar De Waal (18 km, onderdeel van het Noord-Hollandpad).
Dagtocht naar Vlieland
"Een dagtocht van Texel naar Vlieland is een hele belevenis! Via de beroemde houten steiger in De Cocksdorp scheep je in op waddenveer De Vriendschap. Na een prachtige vaartocht van ongeveer 1,5 uur kom je aan in de haven van Oost Vlieland. Je kunt dan de gehele dag het eiland verkennen en ontdekken, te voet of per fiets. Eind van de middag of eind van de dag verwachten wij je weer bij de steiger en begint de terugreis. We varen op hoogwatertij en dat betekent dat er per seizoen slechts een beperkt aantal tochten zijn. Kijk hier voor alle informatie over vaardagen en tijden van alle dagtochten Vlieland. Wil je liever langer blijven op Vlieland, boek dan een enkele reis naar Vlieland (met of zonder fiets), overnacht dan op Vlieland en dan kun je met een enkele reis weer terug naar Texel. Tarieven: Volwassene € 35,00 / kinderen 3 tot 10 jaar € 25,00 / kinderen onder 3 jaar gratis. Vertrektijden en reserveren: je kunt online boeken en betalen, of langskomen bij kaartverkoop De Noorman op Volharding 2a."
- Molenbos.
- Eierlandse Duinen.
- Natuurgebied De Krim.
- Natuurgebied De Slufter.
- Bij het sluisje van De Cocksdorp is een steiger, waar je met je vaartuig als passant prima kunt liggen. De steiger wordt door inwoners onderhouden. De steiger is in 2017 verstevigd, en slecht hout is vervangen. Ook wordt de beprikking van het geultje naar de aanlegsteiger door hen bijgehouden. Op de steiger staat een brievenbus waar je een donatie in kunt doen, liefst met vermelding van de gegevens van je schip. Dit laatste is erg belangrijk, omdat daarmee het gebruik van de steiger bij overheden kan worden aangetoond. Natuurmonumenten heeft plannen voor een loopsteiger de kwelder op, die dan aan de andere kant van de dam komt te liggen. De dorpelingen zetten zich er voor in om de aanmeerplaats te behouden voor zowel inwoners als passanten.
- "Het Vogelinformatiecentrum in De Cocksdorp is je graag van dienst op het gebied van vogelinformatie over vogels kijken, fotograferen en filmen op Texel. Zo kun je er terecht voor de meest recente vogelwaarnemingen op ons eiland. In ons centrum staan alle actuele vogelwaarnemingen dagelijks overzichtelijk op een grote kaart van Texel. Het doel van het Vogelinformatiecentrum is ook het kijken naar vogels op Texel te promoten. Wij zijn als het ware de VVV voor mensen die graag naar vogels komen kijken. Op onze grote TV schermen draaien altijd de nieuwste (zelf gefilmde) vogelfilms, en in de vitrinekasten vind je een uitgebreide collectie van meer dan 150 opgezette vogels. Hier kun je echt eens zien hoe klein, of juist hoe groot een vogel in het echt is. Ook voor kinderen heel boeiend om te zien. Het Vogelinformatiecentrum is het jaar rond geopend van maandag tot en met zaterdag van 10.00-18.00 uur."
- Op Texel is een speciale hevelpassage voor stekelbaarsjes gebouwd in het gemaal van De Cocksdorp. Door de inpolderingen en Deltawerken konden ze het zoete water niet meer bereiken om te paaien. De stekelbaars wordt met een zoetwaterstroom naar een opvangbak gelokt, en van daaruit met een hevel over de dijk gezogen.
Terug naar boven- Boek hier je B&B e.d. in omgeving De Cocksdorp, met laagsteprijsgarantie!
Terug naar boven- Algemeen: - Site van en over De Cocksdorp, opgezet en onderhouden door de ondernemersvereniging.
- Dorpshuis: - Oorspronkelijk bestond Texel uit twee eilandjes: ‘Het Oude Land van Texel’ en ‘Eierland’. In 1629 wordt Eierland door middel van een zanddijk met het Oude Land verbonden. De oorsprong van het Eierlandsche Huis wordt korte tijd hierna al gelegd. Het functioneert in het begin als posthuis, bergplaats voor strandgoed en toevluchtsoord voor schipbreukelingen. In 1894 wordt het Eierlandsche Huis gesloten en verderop als boerenwoning herbouwd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de boerderij verwoest. Tegenwoordig functioneert het Eierlandsche Huis in De Cocksdorp als dorpshuis, sporthal en plek voor bijeenkomsten, feesten en partijen.
In het Eierlandsche Huis worden wekelijks diverse activiteiten georganiseerd, voor jong en ouder. Tijdens de ouderensoos op woensdag wordt er onder andere koersbal gespeeld en geklaverjast. In de zomermaanden wordt daarnaast wekelijks een bingo georganiseerd. Diverse mogelijkheden als een bar, een biljart, een pooltafel, een tafeltennistafel en de bibliotheekfunctie zorgen voor gezelligheid voor een brede doelgroep. In de bibliotheek van het dorpshuis kun je gratis boeken lenen en/of ruilen. Deel je boeken die je uitgelezen hebt met vrienden, familie, buren en toeristen. De boekenkast in het dorpshuis geeft je boeken en tijdschriften een tweede leven. Kom gezellig langs om te kijken of er wat tussen staat.
"Als Dorpshuis heeft het Eierlandsche Huis een eigen karakter ontwikkeld dankzij de wensen en initiatieven van de inwoners van De Cocksdorp. Het dorpshuis speelt dan ook een grote rol bij evenementen in het dorp. Er wordt regelmatig een gezamenlijke dorpsmaaltijd bereid en bij dorpsfeesten wordt er vaak gezellig gebruikgemaakt van de ideale locatie en ruimte van het Eierlandsche Huis.
Beheer. Het beheer van het Eierlandsche Huis valt onder de verantwoording van Wil en Henk Dielemans. Wij wonen sinds 2009 op Texel en sinds 2010 in De Cocksdorp aan de Langeveldstraat. Voor die tijd woonden we in Nieuwegein. We komen al vanaf 1975 op Texel, op de Krim. Eerst alleen de vakanties en later bijna ieder weekend vanaf een tentje tot een stacaravan. Wij willen van het Eierlandsche Huis weer de huiskamer van het dorp maken waar iedereen welkom is vanaf ‘s morgens 11.00 uur tot ??? Dat ligt eraan hoe gezellig het is. Op de maandag vanaf 17.00 uur! Kort gezegd: kom gezellig een praatje maken of een biljartje spelen. Met elkaar een kaartje leggen of een krantje lezen. Of kom koersbal oefenen. Voor de jongeren gezellig darten, poolen of tafelvoetballen. En als het mooi weer is, lekker tennissen en daarna op het terras een drankje doen.
Bij het Eierlandsche Huis kun je diverse ruimtes huren tegen een kleine prijs. Heb je binnenkort een bruiloft, receptie of ander feest? Wij hebben diverse mogelijkheden en diverse zalen beschikbaar! Natuurlijk kun je deze zalen naar eigen wens inrichten en zijn er talloze mogelijkheden. Ook hebben wij een gymzaal beschikbaar voor sportactiviteiten en kun je gebruikmaken van de tennisbanen bij het Eierlandsche Huis. Het hele gebouw is voorzien van gratis WiFi. Je kunt nu ook je elektrische fiets opladen bij de fietsenstalling van het Eierlandsche Huis. Terwijl je je fiets oplaadt kun je iets gebruiken op ons gezellige terras."
- Onderwijs en kinderopvang: - "Het schoolgebouw van Basisschool Durperhonk is in 2001 nieuw gebouwd en in 2006 uitgebreid. Het ruime schoolplein is buiten de schooltijden openbaar terrein. Er is een directe toegang tot het sportveld, waar de bovenbouw in de pauzes kan voetballen en spelen. Basisschool Durperhonk ligt midden in De Cocksdorp. Naast de school ligt dorpshuis Het Eierlandsche Huis, waarin Peuterspeelzaal De Kokkeltjes is gehuisvest. Tevens wordt er door de school gebruik gemaakt van de gymzaal, die zich ook in het dorpshuis bevindt.
De basisschool van De Cocksdorp is een openbare school. We zijn hét voorbeeld van ‘de samenleving in het klein’. Het karakter van de openbare school wordt voor een belangrijk deel bepaald door de kernwaarden van het openbaar onderwijs. Die kernwaarden maken de openbare school tot hét onderwijs van deze tijd. Ieder kind is welkom. Op de openbare school spelen levensovertuiging, etniciteit of seksuele geaardheid geen rol bij toelating. Op de openbare school is er respect voor ieders mening en wordt de diversiteit aan opvattingen aangegrepen om van elkaar te leren. Op de openbare school worden de normen en waarden van de Nederlandse samenleving gerespecteerd. Deze verworvenheden geven ruimte voor opvattingen van minderheden. De openbare school heeft een open karakter. Zij betrekt de omgeving actief bij haar activiteiten en neemt op haar beurt actief deel aan de omgeving. De openbare school biedt ruimte voor levensbeschouwing en godsdienst, omdat deze onlosmakelijk verbonden zijn aan de samenleving."
- Sport: - Tennisvereniging Heri Hodie in De Cocksdorp is opgericht in 1986 met het geld dat overgebleven was uit het feest van het 150-jarig bestaan van de polder Eierland. Dit verklaart de herkomst van de naam Heri Hodie; dit betekent "Verleden - Heden" en is te vinden in het wapen van Eierland, verwijzend naar de geschiedenis van de polder, gesymboliseerd door een meeuwennest enerzijds en een schaap en een ploeg anderzijds. De vereniging kent vaste toernooien zoals het openingstoernooi, het ouderkindtoernooi (Hemelvaartsdag) en de clubkampioenschappen. Op een vast tijdstip in de week is er een racketochtend, waar ieder lid welkom is. Er is mogelijkheid om les te nemen bij gediplomeerde tennisleraren, individueel of in groepsverband. De banen worden gehuurd van Stichting Eierlandsche Huis en er wordt gebruik gemaakt van de faciliteiten van het Eierlandsche Huis, dat daarmee in zekere zin dienst doet als "clubhuis".
- "De gymzaal van het Eierlandsche Huis wordt gebruikt door Sportvereniging Cocksdorp, beter bekend als SVC. De vereniging verzorgt al 80 jaar diverse sporten voor jong en ouder in de Noordkop van Texel. De diversiteit aan sporten (gym, volleybal, jeugdvolleybal, beweging op muziek, ouderengym, unihockey en voetbal) maakt dat iedereen die aan sport wil doen iets van zijn/haar gading kan vinden binnen onze vereniging. SVC vervult dan ook een prominente rol in zowel het sociale als ook het verenigingsleven in De Cocksdorp en op Eierland. Momenteel kent de club een ledenaantal van om en nabij de 150."
- Veiligheid: - KNRM-Reddingstation De Cocksdorp is 24 uur per dag oproepbaar voor het helpen en redden van mensen op het water. Hulpverlening door de KNRM wordt kosteloos uitgevoerd door vrijwilligers. Met dank aan donateurs wordt de KNRM al sinds 1824 door vrijwillige bijdragen in stand gehouden.
Reactie toevoegen