Status

- De Marshoek is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Dalfsen.

- Buurtschap De Marshoek valt onder het dorp Hoonhorst. Voor de postadressen liggen beide 'in' Dalfsen.

- Sinds 2016 is buurtschap De Marshoek voorzien van plaatsnaamborden, een langgekoesterde wens van de inwoners. Op 2 september van dat jaar zijn de bordjes feestelijk onthuld door inwoner Wim van Leussen en zijn zus, en wethouder Ruud van Leeuwen. Dhr. Jan van Leussen, vader van Wim, heeft destijds bij het starten van de waterwinning door Vitens, aangegeven dat de buurtschap eigen plaatsnaamborden verdient. Helaas mocht dhr. Van Leussen dit niet meer meemaken; hij is (eerder) in 2016 overleden.

Naam

Oudere vermeldingen
1846 De Marshoek, De Marschhoek.

Naamsverklaring
Betekent hoek van de mars 'weiland, aan water gelegen land, moerasland'.(1)

Ligging

Buurtschap De Marshoek ligt W van Dalfsen, rond de Marshoeksesteeg*, en grenst in het N aan de Vecht, in het Z aan de N757 (Poppenallee), in het W aan de gemeente Zwolle (buurtschap Herfte) en in het O aan de buurtschap Emmen.
* ‘steeg’ heeft in dit kader te maken met 'stijgen', namelijk naar het bos en landschap van landgoed De Horte Z van de buurtschap, in de buurtschap Emmen.

Statistische gegevens

In 1840 wordt buurtschap De Marshoek niet apart vermeld. Zij zit dan inbegrepen bij buur-buurtschap Emmen (volgens (2) worden 'Emmen en De Marshoek' als een eenheid gezien), die in de Volkstelling van dat jaar vermeld staat met 73 huizen en 421 inwoners. Ook tegenwoordig zijn deze buurtschappen voor de statistieken van het CBS nog een eenheid onder de benaming 'Verspreide huizen Emmen - De Marshoek'. De - in 2014 gesloten - Forellenvisserij De Marshoek (Poppenallee 24) (die zich op zijn Facebookpagina overigens Forelvisserij noemde, alsof je er maar 1 forel kon vissen, maar dat zal toch hopelijk niet het geval zijn geweest; dan ben je immers snel uitgevist ;-) kon kennelijk niet kiezen en noemde zich dus wel naar deze buurtschap, maar stelde tevens gevestigd te zijn in buur-buurtschap Emmen... Je zou toch denken dat het óf het een óf het ander is...

Tegenwoordig omvat de buurtschap (d.w.z. de Marshoeksesteeg met directe omgeving) ca. 40 huizen met ca. 100 inwoners. De hiervoor genoemde CBS-buurt 'Emmen en De Marshoek' heeft ca. 400 inwoners.

Geschiedenis

De Marshoek is een middeleeuwse broekontginning in het stroomdal van de Overijsselse Vecht. Het is een relatief vlak en open gebied, overwegend in gebruik als grasland. Een enkele veldkavel is in gebruik als maïsakker. De fraai beplante Marshoekersteeg vormt de ontginningsbasis voor het gebied. Van hieruit is onder een hoek in een soort visgraatmotief het landschap ontgonnen. De kavelgrenzen zijn van oorsprong begrensd met singels, en meer naar de hoge gronden van het Z gelegen landgoed de Horte toe met bosjes of houtwallen.

Van 1903 tot 1934 is hier de stopplaats Marshoek - Emmen, aan de Marshoekersteeg, aan de spoorlijn Zwolle-Stadskanaal. Er was geen sprake van een stationsgebouw, er was alleen een zogeheten 'schuilplaats' (een soort bushokje waar men overdekt kon wachten op de trein). De schuilplaats is na het sluiten van de stopplaats verwijderd. In ieder geval tot 2004 heeft er nog een houten stationsnaambord in het veld gestaan. In 2009 bleek dit verdwenen.

Recente ontwikkelingen

- In 2015 is in De Marshoek de nieuwe drinwaterproductielocatie Vechterweerd gerealiseerd. Het is op dat moment de duurzaamste drinkwaterproductielocatie van Nederland. Het pomp- en behandelgebouw is grotendeels ondergronds aangelegd en overdekt met groen, zodat het optimaal is ingepast in het landschap. De locatie is voorzien van een robuuste en hypermoderne zuiveringsinstallatie en levert drinkwater aan ca. 10 procent van de inwoners van Overijssel.

Landschap, natuur en recreatie

- Na ruim 10 jaar werk is het beheer van natuurgebied Vechterweerd in 2016 door FREE Nature overgedragen aan de lokale ondernemer, veehouder en eigenaar van zorgboerderij Buitenplaats Vechterweerd Evert Dijk. Hiermee komt ook de wens van grondeigenaar Vitens uit om het beheer van hun gebieden lokaal te verankeren. Voor de bezoeker verandert er niets, en ook de kudde Galloways blijft gewoon rustig zijn ding doen.

Natuurgebied Vechterweerd heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een pareltje met soorten als lage ereprijs, vlasbekje, bandheidelibel en beekrombout. Veel van deze soorten danken hun voorkomen mede aan de extensieve jaarrond begrazing. Veehouder Evert Dijk leerde in de loop van de jaren het verschil tussen natuurlijke begrazing met sociale kuddes. Zo ervaarde hij het natuurlijke nut van het hebben van meerdere stieren in één terrein en de voordelen van het jaarrond buiten zijn. In zijn bedrijfsvoering laat hij de natuurontwikkeling nu samengaan met de andere facetten van zijn zorgboerderij.

- Knooppuntenroute fietsroute De Marshoek (28 km) start bij station Dalfsen en voert je o.a. door de gelijknamige buurtschap, Zwolle, Wijthmen en Hoonhorst.

- De kolk Marshoek is in gebruik als visvijver.

Beeld

- Kaart in het kader van de Ruilverkaveling De Marshoek - Hoonhorst, 1978.

- Foto eendenkooi fam. Kooiker(!). Linksonderaan de pagina nog een foto van de eendenkooi.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)
  
• 2. Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden,
  van der Aa, A.J.
  , p.ca. 10.000, (1851)