Status

- De Pol is een buurtschap in de provincie Drenthe, gemeente Noordenveld. T/m 1997 gemeente Peize.

- Buurtschap De Pol valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Peize.

- Buurtschap De Pol ligt goeddeels binnen de bebouwde kom van Peize, maar heeft zelf geen plaatsnaamborden, en ook geen gelijkluidende straatnaam - wat bij veel andere buurtschappen wél het geval is - zodat je ter plekke nergens aan kunt zien dat en wanneer je de buurtschap binnenkomt en weer verlaat.

Naam

Inwoners
Een inwoner van deze buurtschap is een Polmer.

Oudere vermeldingen
De plaats wordt voor het eerst genoemd in 1181, in de 15e eeuw geschreven als De Polle. De buurtschap werd en wordt ook wel Peizerpol genoemd.

Naamsverklaring
Dit toponiem betekent kleine verhoging, eilandje, of hoge plek, wat verwijst naar de ligging op een zandrug temidden van de lagere weilanden, nabij Peize.

Bijnamen voor de inwoners
Rakkers en Polmerpoepen. Er zijn verhalen dat in De Pol een knecht van de schout (een zogenoemde rakker) begraven zou zijn. Volgens de overlevering ging daarna voortdurend de schout bij de mensen langs, tikte op het raam en vroeg: "Woar is de rakker begroaven?" ‘Poepen’ was een schimpnaam doorgaans gebruikt voor mensen uit Noord-Duitsland, wellicht woonden enkele Duitse afstammelingen op De Pol of werd het anderszins als scheldnaam geschikt geacht.

Ligging

Buurtschap De Pol ligt rond de gelijknamige weg, die door het dorp Peize loopt richting Winde; na de splitsing met De Horst heet de weg Vrieserweg. De buurtschap loopt daar in Z richting nog een stukje door. Verder ligt de buurtschap rond de Norlingerweg en de Lageweg.

Statistische gegevens

In 1870 omvat buurtschap De Pol 180 inwoners. Tegenwoordig is het gebied van de buurtschap volledig vergroeid met de kern Peize. De buurtschap heeft ca. 80 huizen en een handvol bedrijfsgebouwen, met ca. 200 inwoners.

Beschrijving en geschiedenis

Over deze verhoging liep vroeger de weg van Peize naar Vries; pas rond 1980 is met de aanleg van de Bunnerveenseweg (N386) de verkeersfunctie in belang afgenomen. Dit werd nog versterkt door de aanleg van de zuidelijke rondweg om Peize enkele jaren geleden.

Het schooltje van De Pol is al geruime tijd gesloten. Het pand is wel behouden gebleven (zie foto). De ontwikkeling van de buurtschap viel samen met de verharding met klinkers van de zandweg rond 1900. Tot 1966 stond op de splitsing met De Horst een tolhuis dat, als laatste in Drenthe, tot 1948 in gebruik is geweest. Door het oprukken van de bebouwing van Peize wordt het wegdorpje De Pol rond 1980 vrijwel geheel door dat dorp opgeslokt. (© geograaf mr. drs. Robert H.C. Kemkers, Nietap)