Status

- Dortherhoek is een buurtschap in de provincie Overijssel, in de streek Salland, gemeente Deventer. T/m 2004 gemeente Bathmen.

- De buurtschap Dortherhoek valt, ook voor de postadressen, onder het dorp Bathmen.

- De buurtschap Dortherhoek ligt buiten de bebouwde kom en heeft daarom witte plaatsnaamborden.

Naam

In het Sallands
Dortherhook.

Oudere vermeldingen
1561 Dorterhoeck, 1803 Kring van Dort of Dorterhoek, 1840 Dorterhoek.

Naamsverklaring
Betekent hoek 'scherpe bocht', later ook '(afgelegen) plaats' bij Dorth, waarvoor zie Kring van Dorth.(1)

Ligging

De buurtschap Dortherhoek ligt direct Z van het dorp Bathmen, OZO van het dorp Colmschate en de stad Deventer, ZO van het dorp Schalkhaar, ONO van het dorp Epse, N van het dorp Harfsen, rond en vooral Z van de A1, en ligt rond onder andere de wegen Gorsselseweg, Molenweg, Veldkampsteeg, Hoogesteeg en Steginksweg.

Statistische gegevens

In 1840 omvat de buurtschap Dortherhoek 45 huizen met 318 inwoners. Tegenwoordig heeft de buurtschap ca. 85 huizen met ca. 210 inwoners.

Geschiedenis

Het gebied Kring van Dorth valt aanvankelijk geheel onder Overijssel. Ook de Bathmense buurschap Dortherhoek hoort oorspronkelijk bij de Kring van Dorth. Nadat het graafschap Gelre in 1225 het zuidelijk gedeelte van de Kring van Dorth in handen krijgt, wordt er aanvankelijk gesproken van de 'Kring van Dorth, Gelders deel' en de 'Kring van Dorth, Overijssels deel'. Later wordt de naam Kring van Dorth alleen nog gebruikt voor het Gelders deel en krijgt het Overijssels deel de naam Dortherhoek.

Bezienswaardigheden

- De destijds als stellingmolen gebouwde achtkante bovenkruier met de naam Dorthermolen (Molenweg 6, buurtschap Dortherhoek) is vermoedelijk midden 19e eeuw gebouwd en was ingericht als koren- en pelmolen. Later werd de molen aan de zuid-zuidwestkant uitgebreid met een rechthoekig bakstenen pakhuis waarin tevens een mechanisch gedreven koppel maalstenen werd geplaatst. De stelling is in 1947 verwijderd. De molen is na 1954 onttakeld, waarbij het wiekenkruis, de kap, de romp tot de hoogte van het voormalige spoorwiel en het gaande werk zijn verwijderd. De molenromp met pakhuis krijgt vervolgens een functie als opslagruimte, maar is tegenwoordig in gebruik als woning.

De molenromp bestaat uit een achtkante gemetselde bakstenen romp en een aangebouwd gemetseld bakstenen pakhuis met een rechthoekige plattegrond. De molenromp is op zeven hoeken van zware hellende steunberen voorzien die reiken tot de voormalige stellingzolder. De uit drie bouwlagen bestaande romp is vanaf de eerste verdieping bekleed met potdekselwerk van houten delen, en is voorzien van een plat dak met daarop een dakterras. Rondom het platte dak is een dichte houten borstwering aanwezig. Het uit twee bouwlagen bestaande pakhuis is voorzien van een vlak liggend dak. In de molenromp, die voorzien is van twee inritten, zijn verschillende bouwsporen van de voormalige inrichting aanwezig.

De molenromp is een rijksmonument en is van algemeen belang: vanwege bouwtechnisch-historische waarden als herkenbaar en representatief relict van een stenen achtkante koren- en pelmolen met een aangebouwd stenen pakhuis dat tevens plaats bood aan een mechanisch aangedreven koppel maalstenen; vanwege cultuurhistorische waarden als onderdeel van de geschiedenis van de graanmaalderijen van Nederland en de industriële ontwikkeling van Overijssel en de plaatselijke geschiedenis; vanwege ensemblewaarden van de molenromp en het pakhuis; vanwege situationele waarden betreffende de buurtschap Dortherhoek waar hij in staat en de historische gaafheid van de omgeving; vanwege de gaafheid van de molenbiotoop; vanwege zijn zeldzaamheid als gemetselde achtkante molen.

Jaarlijkse evenementen

- Het Paasvuur in Dortherhoek (1e paasdag), dat geldt als lentevuur dat de zon moet aanmoedigen en de vruchtbaarheid van de velden beoogt te bevorderen, wordt ontstoken door de kinderen uit de buurtschap. Op het terrein worden fakkels ontstoken, die door de dorpsjeugd in optocht door het weiland naar de Paasbult wordt gebracht. Vervolgens wordt daar de Paasboake, zoals het in deze deze regio heet, mee aangestoken. De organisatie van het Paasvuur evenement is al vele jaren in handen van Buurtvereniging Dortherhook, die hierdoor met vele vrijwilligers zorgdraagt voor een feestje voor de inwoners van Dortherhoek en omstreken, die zo de sociale contacten kunnen onderhouden, onder het genot van een drankje, muziekband en DJ (zie hier voor het Programma).

Links

- Buurtvereniging: - Het doel van Buurtvereniging Dortherhook is om de onderlinge contacten tussen de inwoners van buurtschap Dortherhoek te bevorderen en te onderhouden. Hiertoe worden jaarlijks 3 tot 4 activiteiten georganiseerd, waarbij er rekening mee wordt gehouden dat leden in alle leeftijdscategorieën hieraan kunnen deelnemen. Op deze manier is voor ieder lid van de buurtvereniging de gelegenheid om een paar keer per jaar iets in verenigingsverband te ondernemen. Er zijn inmiddels een aantal activiteiten die elk jaar weer terugkeren. Daarnaast proberen ze wat te variëren.

De jaarlijks terugkerende activiteiten: Nieuwjaarsreceptie met entertainment, die wordt voorafgegaan door een korte jaarvergadering; Paasvuur met daarbij een feest(tent); Fietstocht (met ter afsluiting een barbecue o.i.d.) die roulerend wordt georganiseerd door een groepje leden; Najaarsactiviteit. Voorbeelden uit het verleden: Boerenbruiloft; Sinterklaasavond; Yellow-bike in Amsterdam; Cabaret Feestavond. Naast de jaarlijks terugkerende activiteiten is bijvoorbeeld in het verleden ook meegedaan aan het bouwen van een praalwagen voor Bevrijdingsdag, klootschieten met Koningsdag, het Buurtvoetbaltoernooi in Bathmen en de Battumse Buurt’n Zeskamp.

• 1. Nederlandse plaatsnamen verklaard,
  van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees
  , (2018)