Driebergen

Plaats
Dorp
Utrechtse Heuvelrug
Utrechtse Heuvelrug
Utrecht

Driebergen.JPG

Vanaf de lange Gooyerdijk komen we in Driebergen-Rijsenburg, dat alleen op de plaatsnaamborden en in het postcodeboek zo heet. In de volksmond en op andere bebordingen is altijd sprake van Driebergen, wat ons ook logischer lijkt. Zie verder onder Naam.

Vanaf de lange Gooyerdijk komen we in Driebergen-Rijsenburg, dat alleen op de plaatsnaamborden en in het postcodeboek zo heet. In de volksmond en op andere bebordingen is altijd sprake van Driebergen, wat ons ook logischer lijkt. Zie verder onder Naam.

driebergen_paddestoel.jpg

Zo staat op de ANWB-paddenstoelen in de omgeving de plaatsnaam Driebergen. (© H.J. Derksen)

Zo staat op de ANWB-paddenstoelen in de omgeving de plaatsnaam Driebergen. (© H.J. Derksen)

driebergen_richtingbord.jpg

Op de ANWB-richtingborden staat ook Driebergen. (© H.J. Derksen)

Op de ANWB-richtingborden staat ook Driebergen. (© H.J. Derksen)

driebergen_station_bus.jpg

En ook op het NS-station wordt je de weg gewezen naar het dorp Driebergen. (© H.J. Derksen)

En ook op het NS-station wordt je de weg gewezen naar het dorp Driebergen. (© H.J. Derksen)

gemeente_driebergen_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper.jpg

Gemeente Driebergen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Driebergen anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

gemeente_rijsenburg_anno_ca._1870_kaart_j._kuijper_kopie.jpg

Gemeente Rijsenburg anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Gemeente Rijsenburg anno ca. 1870, kaart J. Kuijper

Driebergen (8).JPG

Driebergen, het Kerkplein in het oude Rijsenburg, met o.a. de Sint Petrus Bandenkerk

Driebergen, het Kerkplein in het oude Rijsenburg, met o.a. de Sint Petrus Bandenkerk

DRIEBERGEN (2).JPG

 Het monumentale Schaepmanmonument in Driebergen

Het monumentale Schaepmanmonument in Driebergen

Driebergen (5).JPG

 Driebergen, een bosrijke plaats, maar het centrum doet wat kaal aan

Driebergen, een bosrijke plaats, maar het centrum doet wat kaal aan

Driebergen (4).JPG

Driebergen, Huize Sparrendaal was van 1964 t/m 2005 het representatieve raadhuis van de gemeente

Driebergen, Huize Sparrendaal was van 1964 t/m 2005 het representatieve raadhuis van de gemeente

Driebergen

Terug naar boven

Status

- Driebergen is een dorp in de provincie Utrecht, in de streek en gemeente Utrechtse Heuvelrug. Het was onder de naam 'Driebergen-Rijsenburg' een zelfstandige gemeente t/m 2005.

- De gemeente is per 1-5-1931 ontstaan uit samenvoeging van de gemeenten Driebergen en Rijsenburg. Rijsenburg, als gemeente in 1818 losgemaakt van de gemeente Driebergen, na daar eerst in 1812 aan te zijn toegevoegd, was eigenlijk altijd al te klein om als aparte gemeente voort te bestaan. Al in 1829 kwam een eerste voorstel tot samenvoeging aan de orde. Bij herindelingsrondes in 1857 is Rijsenburg op het laatste moment door de Tweede Kamer uit het herindelingsplan gehaald, waardoor in dat jaar alleen de gemeente Sterkenburg aan de gemeente Driebergen is toegevoegd.

- Wapen van de voormalige gemeente Driebergen-Rijsenburg. - Wapen van de voormalige gemeente Driebergen. - Wapen van de voormalige gemeente Rijsenburg.

- Onder het dorp vallen ook de buurtschappen Oud-Rijsenburg en Sterkenburg. Ook 't Haagje en De Krim, in het uiterste W van het dorp, waren vanouds buurtschappen maar liggen tegenwoordig binnen de bebouwde kom van het dorp en zijn daarmee geen plaats(nam)en meer. Ook landgoed Beerschoten nabij station Driebergen-Zeist is volgens oudere kaarten ooit als buurtschap beschouwd geweest.

Terug naar boven

Naam

Naamgeving
Officieel (dat wil zeggen in het postcodeboek, in de gemeentelijke basisregistratie BAG en op de plaatsnaamborden) heet dit dorp Driebergen-Rijsenburg. Echter in het dagelijks spraakgebruik, zowel mondeling als in schriftelijke uitingen, spreekt men altijd over Driebergen als men het over het dorp heeft. Overigens staat deze naam ook op de ANWB-wegwijzers, -paddestoelen en andere plaatsnaamaanduidingen in de omgeving (zoals afrit 20 aan de A12). De gemeente Driebergen-Rijsenburg is dus zoals hierboven beschreven per 1-5-1931 ontstaan (waarbij men er ook voor had kunnen kiezen, zoals in veel soortgelijke gevallen, om de naam Rijsenburg niet in de gemeentenaam op te nemen, zijnde veruit de kleinste kern van de twee, zoals men dat voorheen met Sterkenburg ook niet gedaan had).

De plaatsnaam Driebergen-Rijsenburg is, althans in de poststempels, pas in 1970 ontstaan (mogelijk i.v.m. het huidige postcode'boek' dat in die tijd in ontwikkeling was, en waarvoor gemeenten een Woonplaatsbesluit moesten nemen, waarbij zij hun plaatsnamen formeel moesten vaststellen, en wellicht daardoor tot deze naam ook als plaatsnaam besloten hebben, dan wel besloten hebben het hele grondgebied van de gemeente gemakshalve als gelijkluidende plaatsnaam vast te stellen. Mogelijk heeft dit besluit niet plaatsgevonden en heeft de PTT gemakshalve sindsdien als plaatsnaam de gemeentenaam gehanteerd).

Het veel kleinere Rijsenburg is een voormalige gemeente en voormalig dorp, dat - uitgezonderd de buurtschap Oud-Rijsenburg aan de Langbroekerdijk - in de dorpskern Driebergen is opgegaan.

Niet alleen als plaatsnaam, ook als gemeentenaam was de naam Driebergen-Rijsenburg al niet logisch en handig. Soortgelijke gemeenten met als 'aanhangsel' in de naam een beduidend kleinere kern, hebben deze ook in de loop der tijd laten vervallen omdat het niet lekker 'bekt' [bijv. Cuijk (voorheen 'Cuijk en Sint Agatha') en Sint Anthonis (voorheen 'Oploo, Sint Anthonis en Ledeacker')].

Oudere vermeldingen
1159 vervalst kopie 14e eeuw Lubertus de Thriberge(n), 1381-1383 Drieberghen, 1599 Driebergen, 1665 Drij bergen.

Naamsverklaring
Samenstelling van het telwoord drie en bergen, meervoud van berg 'terreinverheffing, heuvel', naar de drie hoogten die men in 1772 nog kon onderscheiden vanaf de weg naar Wijk bij Duurstede.(1)

Terug naar boven

Ligging

Driebergen ligt ZO van Zeist, NW van Doorn. De oude dorpskern van Rijsenburg ligt, vanaf de Hoofdstraat gezien, aan het begin van de Rijsenburgselaan. De voormalige gemeente Rijsenburg besloeg een lange smalle strook langs de gehele Rijsenburgselaan, tot aan de Langbroekerdijk (zie de oude gemeenteplattegrond elders op deze pagina).

Terug naar boven

Statistische gegevens

- In 1840 had het dorp en de gemeente Driebergen* 135 huizen met 901 inwoners.
* Toen dus nog zonder Rijsenburg en Sterkenburg, die in dat jaar nog zelfstandige gemeenten waren.

- In 1840 had de gemeente Rijsenburg 46 huizen met 239 inwoners, verdeeld in dorp Rijsenburg 39/184 (= huizen/inwoners) en buurtschap Oud-Rijsenburg 7/55. Het dorp Rijsenburg is pas rond 1800 ontstaan. Aanvankelijk lag het temidden van landerijen, zoals op de oude gemeenteplattegrond op deze pagina nog goed is te zien. Later omsloten geraakt door bebouwingsuitbreiding van Driebergen, kan Rijsenburg tegenwoordig de facto als wijk van dat dorp worden beschouwd, omdat het nu geheel binnen de bebouwde kom van dat dorp ligt. Oud-Rijsenburg, het restant van het oude oorspronkelijke Rijsenburg aan de Langbroekerwetering, is nog wel een buurtschap.

- In 1857 is de gemeente Driebergen vergroot met de gemeente Sterkenburg, die op dat moment ca. 30 huizen met ca. 250 inwoners omvatte.

- Per 1-5-1931 is de gemeente Driebergen-Rijsenburg ontstaan, uit samenvoeging van de gemeente Driebergen (die op dat moment 6.228 inwoners had) met de gemeente Rijsenburg (die op dat moment 1.261 inwoners had).

- Tegenwoordig heeft het dorp ca. 8.000 huizen met ca. 19.000 inwoners.

Terug naar boven

Geschiedenis

Als je je nader wilt verdiepen in de geschiedenis van dit dorp en deze voormalige gemeente, kun je terecht bij Stichting Driebergen - Rijsenburg Vroeger en Nu. "De stichting zet zich, sinds haar oprichting in 1975, in voor een verantwoord beheer van de lokale historische rijkdom. Beeldend kunstenaar en historicus Wim Harzing gaf de aanzet tot het oprichten van de stichting. Harzing stond eerder op de bres voor Huize Sparrendaal en voor de kerk en het kerkplein van Rijsenburg. De stichting heeft een tweeledige doelstelling. Voorop staat het bevorderen van behoud en herstel van de ‘monumenten van geschiedenis, kunst en landschap’ en van voorwerpen die van belang zijn voor de geschiedenis.

De stichting beoogt dat gestalte te geven door deskundig mee te denken met de instanties die verantwoordelijk zijn voor het beheer en behoud van monumenten, zo nodig kritisch, maar altijd opbouwend. Zo is de stichting vertegenwoordigd in de monumentencommissie, die de gemeente adviseert op het gebied van de monumentenzorg. Ook werkt Vroeger en Nu actief mee aan de jaarlijkse landelijke Open Monumentendagen (begin september). Daarnaast stelt de stichting zich ten doel om de kennis van en belangstelling voor de geschiedenis van Driebergen en Rijsenburg levend te houden. Dit doet zij onder meer door het organiseren van lezingen, excursies/wandelingen, regelmatig wisselende tentoonstellingen, archiefonderzoek en het vastleggen en publiceren van oral history filmopnames. Bovendien wordt het onderhoud op de oude begraafplaats aan de Traaij verzorgd.

Onze activiteiten puntsgewijs samengevat: drie maal per jaar wordt een informatieblad uitgegeven waarin het rijke verleden van Driebergen en Rijsenburg aan bod komt, maar ook het heden. Kritische beschouwingen gaan wij, indien nodig, niet uit de weg; wij zijn vertegenwoordigd in de Monumentencommissie van de gemeente evenals in het Platform Groene Ruimte; regelmatige lezingen over de lokale, regionale en nationale historie; organisatie van excursies naar historisch interessante plaatsen en objecten in de omgeving; archiefonderzoek eventueel met medewerking van de eigen archiefgroep; gratis bezoek aan het museum van Vroeger en Nu;

exposities die aansluiten bij het thema van de Open Monumenten Dag, de lokale geschiedenis en/of beroepen/bijzondere bezigheden van de bewoners; middag- en zomeravondlezingen in de tuin van het museum; architectuurwandelingen door het dorp; instandhouding van de Oude Algemene Begraafplaats, die de status heeft van gemeentelijk monument; het uitvoeren van onderhoud aan de begraafplaats en grafmonumenten; het schetsen van een zo volledig mogelijk beeld van de Oude Algemene Begraafplaats en zijn begravenen aan een breder publiek; gratis rondleidingen over de oude begraafplaats." Zie ook de kennismakingsfilm van de stichting, waarin zij haar doelstellingen en actviteiten tekstueel en visueel toelicht.

In 2007 heeft de stichting het Cultureel Historisch Centrum ingericht in het Poortgebouw van de Oude Algemene Begraafplaats (Traaij 104), dat op zaterdagen van 13.30-16.30 uur geopend is, of op afspraak. "De Oude Algemene Begraafplaats is in 1860 door de gemeente aangelegd, toen de begraafplaats rond de Hervormde Kerk aan de Hoofdstraat geen doden meer kon bergen. Bij de begraafplaats werden ook twee huisjes gebouwd: een voor de beheerder en het andere als baarhuis. Rond 1900 is de begraafplaats aan de rechterkant vergroot en zijn de huisjes op de eerste verdieping met elkaar verbonden zodat er een poortgebouw ontstond. Een aspect waarop we niet hadden gerekend was de inrichting van de woonruimten in het Cultureel Historisch Centrum. Maar binnen korte tijd werden we overladen met oude meubels en gebruiksvoorwerpen die ons door de inwoners werden geschonken of in bruikleen gegeven. Het Poortgebouw is ingericht met objecten en meubels uit de periode 1850-1950."

Terug naar boven

Recente ontwikkelingen

- Bestemmingsplan Woongebied Driebergen (2008).

Terug naar boven

Bezienswaardigheden

- Driebergen heeft 135 rijksmonumenten.

- Driebergen heeft 218 gemeentelijke monumenten.

- In Driebergen hebben ca. 20 kerkgebouwen en -zalen bestaan (incl. panden die inmiddels zijn verdwenen).

- RK kerk Sint Petrus' Banden uit 1809 (Kerkplein 5, in het oude Rijsenburg). Overige rijksmonumentale panden aan het Kerkplein: huisnrs. 1, 2, 3, 4, 6, 6A, 8, 9. Dit hele 'ensemble' is gelijktijdig met de RK kerk gebouwd. - Kerkhof Sint Petrus' Banden. Ondernemer Petrus Judocus van Oosthuyse (1763-1818) en zijn vrouw Margaretha de Jongh (1769-1846) huurden vanaf 1785 de buitenplaats Sparrendaal, die zij in 1805 kochten. In 1806 koopt Van Oosthuyse ook de ambachtsheerlijkheid Rijsenburg. Zij laten door de Haagse meestertimmerman Adrianus Tollus een kerk ontwerpen. Op 1 augustus 1810, de dag van Sint-Petrus' Banden, wordt de kerk aan het halfcirkelvormige Kerkplein in gebruik genomen. Het is de eerste katholieke kerk die na de reformatie is gebouwd en is de enige in empirestijl in Nederland.

Van oorsprong is het een eenvoudige zaalkerk. In het laatste kwart van de 19e eeuw is de kerk verdiept met twee traveeën en een apsis, naar plannen van architect Lambert Hezenmans. In 1952 is deze uitbouw vervangen door een nog grotere, er is daarbij een dubbele dwarsbeuk met koor aangebouwd, waardoor een kruisvormige plattegrond ontstond. Op de restanten van het kerkhof achter de kerk staat de graftombe van de familie Van Rijckevorsel. Deze is in 1859 gemaakt door beeldhouwer Edouard François Georges. In de kerk bevinden zich onder meer 19e-eeuwse beelden van Jozef en Maria en een bronzen lezenaar van Niel Steenbergen (1988). De kapitelen in het oude deel van de kerk zijn gemaakt door beeldhouwer Hubertus Rijnbout(t).

In het oude deel zijn aan weerszijden rondboogvensters tussen pilasters geplaatst. Een aantal vensters in de kerk heeft gebrandschilderd glas. Joannes van Rijckevorsel, een kleinzoon van de stichters, maakte twee glas-in-loodmedaillons (1839) die werden geplaatst in de sacristie en het Petrusraam (1841). Otto Mengelberg was verantwoordelijk voor het Corneliusraam, dat werd geplaatst bij het gouden priesterfeest van pastoor Verheul (1902). Ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de kerk in 2010 maakte Ramon de Geus vier gebrandschilderde medaillons met de symbolen van de vier evangelisten. In een kapel bij de ingang bevindt zich de graftombe voor de stichters van de kerk, opgericht in opdracht van hun kleinkinderen. Het monument is in 1863 gemaakt door de Belgische beeldhouwer Joseph Ducaju.

- De Pauluskerk (Rijsenburgselaan 2a) van de Christengemeenschap is sinds 1990 als zodanig in gebruik. Voorheen was dit het parochiehuis van de RK kerk Sint Petrus Banden.

- Kerk van de Wijkgemeente Immanuël.

- Christelijke Gereformeerde Kerk (Oranjelaan 73).

- Oude Algemene Begraafplaats. - Oude Algemene Begraafplaats op Facebook.

- R.K. Kerkhof Drieklinken.

- Rond 1900 is een Lourdesgrot gebouwd op het terrein van het voormalige grootseminarie Rijsenburg in Driebergen, niet zichtbaar van buiten het afgesloten terrein. In 1968 werd grootseminarie Rijsenburg gesloten en verdween het Mariabeeld. In 2016 nam Driebergenaar Hans Havers het initiatief om de grot in ere te herstellen. Havers trad op als projectleider en zorgde met medewerking van vrijwilligers Willem Klitsie en Bernard Balk voor herstel van de grot met bijpassende stenen, het plaatsen van een hekje en opschonen van de omgeving. Havers zorgde ook voor een nieuw Mariabeeld. De Lourdesgrot is een gemeentelijk monument. In Nederland bestaan nog zo’n 150 Lourdesgrotten in alle soorten en maten. De meeste zijn te vinden beneden de grote rivieren.

- Omstreeks 1750 was mr. Jacob van Berck "raad in de vroedschap, oud-borgermeester en gecommitteerde en president in de stadsfinantiecamer" van de stad Utrecht. In 1754 stichtte hij in Driebergen een nieuwe buitenplaats, waarbij een bestaande hofstede werd gesloopt. Aanvankelijk heette het Sper en Dal of Sper en Dael, later Sparrendaal. Het huis werd gebouwd in Hollandse Lodewijk XV-stijl. Het hoofdgebouw werd geplaatst midden op een lange gezichtslaan. Aan weerszijden van het voorplein stonden twee bouwhuizen met de functie van oranjerie en koetshuis. Van de gezichtslaan bestaat nog ongeveer één kilometer achter het hoofdgebouw. Daarvan is het achterste gedeelte tussen Arnhemsebovenweg en Melvill van Carnbeelaan aan beide zijden bebouwd.

In 1805 kocht P.J. van Oosthuyse Sparrendaal. Het dorp Driebergen was hoofdzakelijk protestants. Gedurende korte tijd bood de devoot katholieke van Oosthuyse het oostelijk bouwhuis aan als schuilkerk voor zijn katholieke werknemers. In 1809-1810 bouwde hij vanuit Sparrendaal een dorp met rooms-katholieke kerk en logement en gaf het de naam Rijsenburg. Van Oosthuyses kleinzoon Thomas van Rijckevorsel verkocht Sparrendaal in 1854 aan het bisdom Utrecht. Het bisdom wilde in Sparrendaal een grootseminarie vestigen, door aanbouw van vleugels tussen hoofdgebouw en bouwhuizen. Een inzameling onder katholieken in Nederland bracht echter genoeg geld op voor nieuwbouw elders op het landgoed, het Groot-seminarie Rijsenburg. Sparrendaal ging dienen als residentie van aartsbisschop Joannes Zwijsen (tot 1867). Op oude ansichten werd het wel aangeduid als "Aartsbisschoppelijk Paleis". Het gebied ten zuiden van de Hoofdstraat, de overtuin, werd in 1857 verkocht. Daar werd Buitenplaats de Wildbaan gesticht.

Het bisdom verhuurde Sparrendaal vanaf 1884 aan de familie Van Vollenhoven. Diplomaat Maurits van Vollenhoven nam in 1928, na het overlijden van zijn moeder, de huur over. In 1954 verkocht het bisdom Sparrendaal aan de gemeente. Sparrendaal is van 1957-1964 gerestaureerd door ir. J.B. baron van Asbeck (1911-2010) en in gebruik genomen als raadhuis van de gemeente Driebergen-Rijsenburg. Na de bouw van een nieuw gemeentekantoor in 1974 werden er in Sparrendaal alleen nog raadsvergaderingen, recepties en huwelijken gehouden. De openbare bibliotheek en VVV-kantoor waren enkele jaren gehuisvest in het westelijk bouwhuis. Na lange onduidelijkheid over de functie die de gemeente aan Sparrendaal wilde toekennen is het huis in 2000 voor fl. 1,- verkocht aan vereniging Hendrick de Keyser, die het opnieuw restaureerde (2000-2002). Een stichting nam de exploitatie op zich. De gemeente huurde het hoofdgebouw deels terug voor de functie van raadhuis. Na de gemeentelijke herindeling per 1 januari 2006 verviel die functie.

Sparrendaal heeft een waardevol en goed bewaard interieur met fraaie schilderingen en behoort mede daardoor tot de belangrijkste huizen in Nederland uit deze periode. Hoewel het geen door de Staten van Utrecht erkende ridderhofstad is, komt het vanwege de belangrijke rol in de geschiedenis toch voor in het Kastelenboek van de provincie Utrecht. Mede doordat het in economisch mindere tijden eigendom was van het aartsbisdom Utrecht, dat niet overwoog te verkopen voor verkaveling, is een relatief groot deel van de buitenplaats bewaard gebleven. Het Park Sparrendaal (inclusief Seminarieterrein) beslaat ongeveer 30 ha en is centraal gelegen in de stedelijke bebouwing van Driebergen.(2)

- Het rijksmonumentale Schaepmanmonument in Driebergen (bij Hoofdweg 85) is een gedenkteken ter herinnering aan dr. Herman Schaepman (Tubbergen 1844 – Rome 1903), theoloog en dichter en de eerste katholieke priester die lid werd van de Tweede Kamer. Na Schaepmans overlijden werd op initiatief van aartsbisschop Henricus van de Wetering een commissie gevormd. Men wilde een gedenkteken op Schaepmans graf in Rome oprichten, een fundatie voor de zielerust in de kapel van het te stichten Hollands College en een monument op het terrein van het seminarie Rijsenburg. Architect Pierre Cuypers maakte een neogotisch monument, bekroond door Sint Joris en de draak, daarmee verwijzend naar Schaepmans motto "credo, pugno" (ik geloof, ik strijd). Het bouwwerk toont op elk van de zes zijden een tableau in reliëf; aan de voorzijde is Schaepman afgebeeld als zegenend priester, de overige vijf verwijzen naar scènes uit zijn leven en tonen hem als volksredenaar, hoogleraar, priester, dichter en als politicus. Het monument is in 1908 geplaatst in het park van het seminarie. Bij het Schaepmanmonument bevindt zich een informatiepaneel, dat via deze link ook online is te lezen.

- Park de Wildbaan in Engelse Landschapsstijl.

- "Van 1991 t/m 2016 organiseerde Boerderijen Stichting Utrecht in samenwerking met Landschap Erfgoed Utrecht jaarlijks de provinciale verkiezing 'Boerderij van het Jaar'. Boerderij De Engh in Driebergen (Engweg 50) is uitgeroepen tot Boerderij van het Jaar 2014. De jury beoordeelde alle 15 inzendingen op architectuurhistorische, bouwhistorische en landbouwhistorische criteria. Zowel de inrichting van het erf als de inpassing van boerderij en erf in het landschap zijn in het oordeel meegewogen. De jury koos De Engh, omdat deze boerderij prachtig ligt op de grens van 2 landschapstypen. Het erf wordt omzoomd door de bomen van de hoge Utrechtse Heuvelrug en kijkt aan de andere kant uit over het lage, agrarische Kromme Rijngebied. Gebouwen, erf, tuin en hoogstamboomgaard werken door hun kwaliteit en naadloze aansluiting bij het landschap mee aan de hoge ensemblewaarde van het geheel.

Grote waardering had de jury voor de wijze waarop het geheel is behouden en de onderdelen zijn aangepast aan het huidig gebruik. Met respect voor de historie, maar tegelijkertijd ook met open oog voor de eisen en verlangens van nu, gezien de daglichtvoorziening in het woongedeelte, de zonnepanelen op het bijgebouw en de herbestemming van de schaapskooi tot kantoorruimte. De eigenaren van De Engh konden zelf uit een ‘prijzenpot’ een prijs uitzoeken variërend van enkele hoogstamfruitbomen, een advies over boerderij of erf, een meerjarenonderhoudsplan, een aquarel van de boerderij etc. Bovendien is de gevelsteen ‘Boerderij van het Jaar 2014’ in de boerderij ingemetseld. Boerderijen Stichting Utrecht en Landschap Erfgoed Utrecht streven naar het behoud van de karakteristieke verschijningsvorm van de Utrechtse boerderijen en hun erven. Boerderijbewoners kunnen bij deze instanties terecht voor adviezen over verbouwing, restauratie, subsidiemogelijkheden en de inrichting van erf en tuin." (bron: Landschap Erfgoed Utrecht)

- Museum Militaire Traditie biedt een overzicht van de tradities en geschiedenis van de Nederlandse strijdkrachten van de Tachtigjarige Oorlog tot aan de huidige tijd.

- Gevelstenen in Driebergen.

Terug naar boven

Jaarlijkse evenementen

- 3bergenLoop (op een zaterdag in maart).

- Stichting Driebergen-Rijsenburg Vroeger en Nu organiseert op een zaterdag in april en oktober haar halfjaarlijkse Snuffelmarkt (van 10.00-16.00 uur, in het Poortgebouw, Traay 104). Tijdens deze overdekte markt worden tweedehands artikelen te koop aangeboden. Er is voor elk wat wils, van keukengerei, klein meubilair, boeken en speelgoed tot elektrische apparatuur. De opbrengst van de markt komt geheel ten goede aan de stichting, voor het onderhoud en de verbouwing van het Poortgebouw waar het museum van de stichting en het Centrum voor Funeraire Cultuur onderdak vinden.

- Koningsdag.

- Avondvierdaagse (juni).

Terug naar boven

Landschap, natuur en recreatie

- "In onze goed uitgeruste accommodatie Laco Driebergen geven onze enthousiaste en ervaren instructeurs verschillende soorten zwemles voor jong en oud(er). In ons binnenbad wordt babyzwemmen, ook wel knuffelzwemmen genoemd, aangeboden. Hier wordt al spelend en knuffelend een begin gemaakt om jouw baby of peuter watervrij te maken. Vanaf vier jaar kunnen kinderen zwemles volgen via ons unieke 10-stappenplan. Laco biedt tevens groepslessen zwemmen aan, zoals AquaFit, AquaJoggen, AquaPower, AquaRobics en AquaVitaal. Zo werk je gezellig met anderen samen aan je conditie. Recreatief zwemmen behoort hier ook tot de mogelijkheden, in zowel ons binnenbad als ons buitenbad. Voor een hapje en een drankje kun je terecht in ons horecagedeelte."

- Kinderboerderij 't Woelige Nest.

- "Het fietspad langs de Traaij/Traayweg, dat door Driebergen en O langs de dorpskern van Austerlitz loopt, is in 2019 verbreed. De gemeenten Zeist, Utrechtse Heuvelrug en Woudenberg kregen subsidie van de provincie Utrecht om dit tracé te verbeteren. Op deze manier werken provincie en gemeenten samen aan het veiliger, comfortabeler en sneller maken van het Regionaal Fietsnetwerk. De provincie moedigt het aan om fietsroutes die door verschillende gemeenten lopen gezamenlijk aan te pakken. zodat consequent dezelfde inrichting wordt toegepast. Het tracé loopt tussen de komgrens bij de begraafplaats in Driebergen en de Provincialeweg N224 in de gemeente Woudenberg.

Het fietspad was te smal om elkaar goed te kunnen passeren. Gezien de hoeveelheid fietsers is het fietspad verbreed van 1,60 naar 3,00 meter. Nieuw zijn de glasparels in het beton, die oplichten als het licht er op valt. Het fietspad krijgt geen verlichting, omdat dit past binnen het beleid van de drie gemeenten en de provincie om verlichting buiten de bebouwde kom te beperken. Dit om rekening te houden met de rust van de dieren die er leven en de gevolgen voor het milieu zo klein mogelijk te houden. Provincie Utrecht wil dé fietsregio van Europa worden. Omdat autowegen steeds vaker vastlopen is de fiets een goed alternatief vervoermiddel. Daarom zet de provincie samen met de gemeenten in op het stimuleren van het fietsgebruik, zodat in 2023 50% van de ritten onder de 15 km op de fiets plaatsvindt. Om de juiste randvoorwaarden te scheppen voor deze ambitie, zetten we in op een veilig, comfortabel en snel Regionaal Fietsnetwerk en voldoende kwalitatief hoogwaardige voorzieningen." (bron: Provincie Utrecht, oktober 2019)

- "De buitenplaats, die aanvankelijk de naam Beerschoten droeg, is in 1850 in opdracht van de assuradeur A.C. Bouman nabij het kort daarvoor - 1844 - gebouwde station Driebergen-Zeist aangelegd. Het middelpunt van het buiten werd een witgepleisterde villa op een kunstmatig opgetrokken heuvel. Het blokvormige pand telde twee bouwlagen onder een rieten schilddak. Vanaf de veranda, die zich uitstrekte over de volle breedte van de voorgevel, was een prachtig uitzicht op het omliggende park. Waarschijnlijk was tuinarchitect J.D. Zocher jr. verantwoordelijk voor het ontwerp van het park van Beerschoten. Het betrof een aanleg in Engelse landschapsstijl met een slingervijver, fraaie vrijstaande bomen en boomgroepen, slingerende paden en een omliggend parkbos.

Onderdeel van het ontwerp waren diverse zichtlijnen vanaf het hoofdgebouw door het park. Zo was er vanaf het buitenhuis zicht op een hertenkamp in de overtuin aan de overzijde van de Hoofdstraat, dat omgeven was door een houten hekwerk met geweien op de palen. Er moet ook een zichtlijn zijn geweest richting een houten achthoekige theekoepel. Dit markante gebouwtje in eclectische stijl stond bij de slingervijver en was rijk gedecoreerd met sierlijstwerk, een driezijdige erker en een torenspitje. In het oosten, schuilgaand achter het sierlijke park, had Beerschoten meer functionele onderdelen zoals een koetshuis, boomgaarden en een moestuin.

Na verloop van tijd kwam Beerschoten in handen van de Amsterdammer Jan Abraham Willink, een rentenier met een passie voor schilderen. Als amateurschilder maakte hij vooral berglandschappen. Willink was pas op vijftigjarige leeftijd getrouwd met de toen bijna veertigjarige Maria Rebecca Eijken Sluiters. Samen kregen ze één kind, Wilhem. Helaas sloeg in 1880 het noodlot toe en stierf de nog maar zestienjarige Wilhem. Na dit tragische verlies van hun enige kind besloten de ouders hun geliefde buitenverblijf te legateren aan de gemeente Driebergen. Na het overlijden van het echtpaar Willink, kort na elkaar in 1887-1888, verkreeg de gemeente het eigendom van het buiten, dat inmiddels de naam Beerschoten-Willinkshof droeg (elders lezen wij dat de gemeente uit dank voor het legaat deze naamsverandering zou hebben doorgevoerd, red.).

In het legaat werden bijzondere voorwaarden gesteld, namelijk dat het huis afgebroken zou worden en dat het park en het hertenkamp opengesteld zouden worden als openbaar wandelgebied. De familie Willink wilde vermoedelijk middels dit legaat dat met het uitsterven van deze familietak ook de woning van de familie ophield te bestaan. De Zeister aannemer Meerdink kocht het slooppand op en zorgde spoedig voor de afbraak. Onder de rieten kap trof hij een complete koperen kap aan, wat hem een financiële meevaller opleverde. Hij gebruikte een deel van het sloopmateriaal voor de bouw van een grote villa, iets verderop in de Stichtse Lustwarande in Zeist, die de naam Nieuw-Beerschoten kreeg." (bron: ProRail) - Op landgoed Beerschoten-Willinkshof bevinden zich 5 rijksmonumenten, zijnde: - de koepel, - de parkaanleg, - de hekpijlers, - de brug, en - het koetshuis annex de dienstwoning.

Na de afbraak van het buitenhuis is ter nagedachtenis aan de familie Willink en ter opluistering van het park op de vrijgekomen plek in 1889 een neoclassicistische koepel gebouwd, naar ontwerp van de Amsterdamse architect C.B. Pothumus Meyjes, bijgestaan door beeldhouwers Pierre van den Bossche en Guillaume Crevels. De architect werd hierbij geïnspireerd door de Temple de l’Amour bij het paleis Klein Trianon van Marie Antoinette in Versailles. Het gebouwtje kreeg een koepelvormig dak, dat met schubvormige leitjes werd bedekt en bekroond werd met een beeld van de godin Flora. De pijlers van het gebouwtje werden versierd met Ionische halfzuilen. Op de hardstenen vloer was de vorm van een ster te zien en het gewelf van de koepel werd beschilderd met goudkleurige sterren. De theekoepel van Beerschoten-Willinkshof kreeg een nieuwe functie als overwegpost bij de spoorwegovergang aan de Hoofdstraat bij het station. Zo heeft het nog jarenlang de overweg bij het station gesierd, totdat het in 1971 wederom moest worden verplaatst voor een verbreding van het spoor. De koepel is een geliefde plek voor bruidsparen om zich te laten vereeuwigen. Het romantische park vormt een prachtig decor. De koepel en de brug op het landgoed waren de afgelopen jaren toe aan restauratie. Deze heeft in 2018 plaatsgevonden. ProRail, de provincie Utrecht en de gemeente Utrechtse Heuvelrug hebben de kosten (175.000 euro) gezamenlijk gefinancierd.

Conform de laatste wens van het echtpaar Willink is Beerschoten-Willinkshof ook vandaag de dag nog altijd een openbaar wandelpark, zij het dat er in de loop der tijd wel wat veranderd is. Op de plek van de nutstuinen zijn nu de hockeyvelden van Driebergse Mixed Hockey Club DMHC Shinty. Ook moesten stukken van het park wijken voor het oprukkende trein- en autoverkeer. In de winter van 2017-2018 is nog een deel opgeofferd voor de ondertunneling en verbreding van het spoor. Ondanks dat alles is het park nog altijd een parel in de Stichtse Lustwarande.

Landgoed De Woerd
"Ruimte in de provincie Utrecht is schaars. Juist daarom is het belangrijk om bestaande natuur zoveel mogelijk te behouden. Utrechts Landschap krijgt de kans om landgoed De Woerd bij Driebergen aan te kopen. De aankoop van het landgoed biedt prachtige kansen voor de natuur. Het landgoed bestaat uit 24 hectare bos, met een mooie overgang van droog bos met vooral zomereiken naar wat natter bos met onder andere zwarte els. Het ligt op de overgang tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Kromme Rijn en juist die overgang van hoog naar laag en van droog naar vochtig is ontzettend waardevol voor de biodiversiteit. Belangrijke schakel. Landgoed De Woerd grenst aan natuur die al in eigendom is van Utrechts Landschap. Met de aankoop ontstaat er een stevig robuust natuurgebied dat een belangrijke schakel vormt in de ecologische verbinding tussen de natuur op de Utrechtse Heuvelrug en in het Kromme Rijngebied.

Rustgebied. Het gebied is niet toegankelijk voor publiek en dat blijft zo. Het is een rustgebied waar dieren alle ruimte krijgen. Er komen nu al dassen, reeën en ringslangen voor. Een oase van rust, met hoge natuurwaarden. Utrechts Landschap hoopt dat het gebied met de steun van vele donateurs en fondsen kan worden aangekocht, zodat de waardevolle natuur behouden blijft. Jubileumaankoop. In 2022 viert Utrechts Landschap haar 95-jarig bestaan. Eigenaar worden van landgoed De Woerd zou voor de natuurbeschermer de kers op de verjaardagtaart zijn. Het Prins Bernhard Cultuurfonds heeft al besloten de aankoop van het gebied te steunen met een bijdrage van € 100.000. Utrechts Landschap hoopt dat veel meer mensen deze waardevolle natuur willen behouden en een bijdrage doen via deze doneerpagina. Elk bedrag is welkom!" (bron: Utrechts Landschap, december 2021)

Terug naar boven

Overnachten

- Boek hier je B&B e.d. in omgeving Driebergen, met laagsteprijsgarantie!

Terug naar boven

Beeld

- In 2011 is het boekje 'Driebergen in oude ansichten' (samengesteld door Alexander W.E. Heimel) verschenen, met meer dan 100 oude foto´s en ansichten die niet eerder in boekvorm zijn gepubliceerd.

Terug naar boven

Literatuur

- Nieuwe en/of tweedehands boeken over Driebergen (online te bestellen).

Terug naar boven

Links

- Straatnamen: - Straatnamen in Driebergen verklaard, met kaarten en foto's.

- Muziek: - "KamerOrkest Driebergen, kortweg KOD, is een compact amateurorkest dat uit zo'n 30 enthousiaste musici bestaat. Wij geven concerteren in en om de gemeente Utrechtse Heuvelrug, en trekken leden aan tot soms ver buiten de regio. Wij voeren gewoonlijk twee concert-projecten per jaar uit en laten ons soms verleiden tot gelegenheidsconcerten. De vaste voor- en najaarsconcerten vinden meestal in mei en november plaats. KOD Lite bestaat uit een afvaardiging van leden van het orkest. Het is onze ‘Out and About’ groep, opgericht om ons repertoire met een twist te laten horen op evenementen in de Utrechtse Heuvelrug en omgeving. Ook op aanvraag beschikbaar. Het orkest heeft in 2018 zijn 30-jarig bestaan gevierd met een bijzonder concert met vooral jonge componisten uit Nederland. Ondertussen zijn wij ook op zoek naar verjonging en uitbreiding. Horen hoe het klinkt? Van een gedeelte van ons concert van 17 november 2019 is een opname te beluisteren: het Scherzo uit de vierde symfonia van Niels Gade."

- "Het Stichts Mannenkoor in Driebergen is opgericht in 1953. De kracht van het koor schuilt in de zeer grote diversiteit van het repertoire: van klassieke werken op onder meer opera- en operettegebied tot hoogwaardige religieuze composities en volksmuziek uit binnen- en buitenland. Ook zingen wij speciaal voor mannenkoor bewerkte stukken uit musicals en de hedendaagse popmuziek en besteden wij veel aandacht aan Slavische koormuziek voor mannen. Deze veelzijdigheid is plezierig voor de zangers en zorgt voor avontuurlijke en verrassende concerten. Dat de zangers qua aantal redelijk evenwichtig over de vier stemgroepen (1e en 2e tenoren, baritons en bassen) verdeeld zijn, komt de klank van het koor absoluut ten goede. Samen zingen is leuk en ontspannend, maar bij het Stichts Mannenkoor leidt dat niet tot vrijblijvendheid. Integendeel: we leggen de lat hoog. Daardoor werken we geconcentreerd tijdens de repetities, zodat we kunnen schitteren tijdens onze concerten. Zo wordt zingen maximaal genieten.

De virtuoze pianist Bas Verheijden is al een aantal jaren de vaste begeleider van het Stichts Mannenkoor. Hij begon op 10-jarige leeftijd met piano spelen en won in 1997 zowel de 2e prijs als de Persprijs op het Internationale Pianoconcours Scheveningen. Sinds 2003 is de muzikale leiding van het Stichts Mannenkoor in handen van de energieke en gedreven dirigent Piet van der Sanden. Vastbesloten alles uit het koor te halen wat er in zit, zoekt hij steeds de grens van het haalbare op. Met zijn inzet, vakkennis en ervaring heeft hij het koor in de loop der jaren het topsegment van de Nederlandse mannenkoren binnengeleid. In 2017 is Piet van der Sanden benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau, op grond van zijn grote waarde voor het in stand houden en verbeteren van een cultureel klimaat in de samenleving."

- Zorg: Zorgboerderij De Wederkerigheid.

- Genealogie: - Overzicht van begravenen op de begraafplaats van Driebergen alg nieuw, - idem oud en - idem St. Petrus Banden.

Reactie toevoegen